장음표시 사용
21쪽
8 g. 45. Prol i. a. p. Conscientia erronea vincibiia I s debet deponi; ergo non potest cam homo Positivo sequi ; imprudenter enim Pgeret. At nec contra eam agere polefit. Nam quoadu ue error non deponatur , et quod revera rectum est non appareat, illius dictamen ut rectum apparet; ideoque obligat, ne contra ipsum agatur; Adeoque etc.
summodo optato sit xere probabilis, eam sequi
POSSumus, non tamen in omnibus.
g. 4ς. Probator. Opinio jere probcibilis illa di
eitur , quae firmum habet tandamentum sive in in trinseris rasonthus , sive in auctoritate Virorum prudentum , et doctorum; Sed qui hanc opinionem sequitur , Prudenter se gerit; Ergo elc. Consulto diximus dummodo minio sis nere Pro bilis; nam si est tonuis probabilitatis, nec possumus, nec debemus; Unde merito damnata stat as Innocentio XI. hahc
sive intris ca, sive extinseca , quantumvis tenui, modo a probab RAMA Finibus non exeatur , confSi, aliquid agimus , semper prudenIer agimus. g. 47. Prob. a. p. diam M non P SumuS S qui opinionem prὁhahi m in materia Sacramentorum , quia istae materiae versantur circa validitatem ae-tus , quae iam desumitur ex iudicio, licet prudenti, sed vel ex propria natura , vel ex intrinseca insul tione alterius. In casu tamen necessitatis , ait Pra
ceptor subtilis 1 nos posse. In uit enim: Si possLsiuisas adest, Isia tElissima est elisenda; Si non adest, i) Dist. m. q. II. s. 3. A pononia T. IV.
22쪽
9Ha GHumae Proxima est tenenda. Cragante autemi ossibilitate , cavis est Sm tendum, quod i ossibi litas prohibet, et hoc ob charitatem moximo debilam Ne exponatur damnationis periculo. a. in materia iustitiae licitum nobis non est sequi opinionem probabilem ; quare merito proscripta suit haec propositio ab Ιnnocentio XI. In ord. a. γ : Probahiliter ea sitimo δε- mcem posse judicare tua Ia optasenem etiam minus ser habilem. Imo etiamsi litigantes habeant pro se rationes aeque probabiles, non potest iudex ab uno pecuniam Recipere , et pro illo sententiam ferre; quia tunc tenetur Pro rata definire , et oppositum damnatum suit ab AIe
habet pro se inquales Vinione3 σque Probabiles, se test iuria pecuniam accipere adferendam sententiam in favorem unius Win alio. Ι .causis tamem criminalibus , licet aliquando sequi opinionem probabilem ;quia : Salius est Ex lege si absentes etc. impu-Πιtum esse facinus nocentia, quam ciandemnare innoia nocentem. 3. In materia medicaminum sequi non debet opinio probabilis; quia medicamina non sundaniatur in rationibus, sed in eorum natura, aliunde a tem agitur de re magni momenti, qualis est Salus, et vita hominis. Licebit tamen aliquando, si adhi- is omnibus modis , salus infirmi desperetur, nec aliud Superest, quam probabilitas de alicuius remedii utilitato, in tali casu. Tunc enim prudenter agitur, et Infirmo consulitur , nec desunt mempla infirmorum ,
qui e mortis faucibus, talibus medicamentis, erepti sunt.
23쪽
Non licet sequi opinionem minus proba siem stan- . um pro loretale, in concursu probabiaioris stantis
g. 48. Prob. i. Praerepto Diuino omnes lenentur Deum diligere Lucae Cap. X. v. 27. ex scio
corde, ex sola animu , et ex omnibus siribus. Huic autem praecepto, nullo persectiori modo salislacore Possumus, quam obsctvantia mandatorum ipsius Dei
juxta illud Christi Domini Joanti. Cap. XVl. v. 24. : Qui Mori man tu mea, et serxae ea, ille est qui diligit me. Ut ergo Deum diligere dicamur,
tenemur, quantum sas est , et totis aetribus ad legem accedere , legi' favere, et ad legis praescriptum actus nostros componeres Atqui si licitum esset sequi opinionem minus probabilem stantem pro libertate , iue cursu probabiliori6 stantis pro praecepto, possemus a lege recedere, legi contraire, Secundum libertatem , ei non secundum legem agere; Ergo non licet ore. Deinde Spiritu Sancto monente, debemus lasere peccata, quomodo fugimus a lacte serpentis Ee-eses. Cap. IXl. v. a. ; quasi diceret: Sicuti non solum serpentis morsum formidamus, sed vel eius aspectum fugimus; ita non. solum pec tum, sed vel
ipsam pede ati apparentiam fugere debemus; id quod expressis verbis docuit Apostolus, dum aὸ Thessalonicenses scripsit. Cap. V. V. - . omni specie nutia abstine e vos; Atqui si licitum essehsequi opinionem minus probabilem stantem pro li-hertate , in eoncursu prohabilioris stantis pro praecepto , non fugeremus ab aspectu ipso peccati , et ab omni specie mala, quin potius ad peccatum propius accederemus ; Ergo ete. Ulterius ait Christus apud Matthaeum Cap. Vll. v. a 3 i4 : Lataporia, G matioso τω est, quae ducis ad Wrdia
24쪽
arcianem . . . . . Anguria ρOrta , et arctra via est,
tur opinionem minus probabilem stantem pro Ithertate , in concursu probabilioris stantis pro praecepto , non solum non contendit intrare per angustam soriam , sed conatur intrare per viam latam et spatiosam ; Ergo ad vitam non perveniet; adeoque cle. Tandem : Homo sensatus et prudens id amplectitur,
quod omnibus perpensis , recte iudicat magis rationi, et legi consentaneum , quodque propterea magis di- . stat a periculo peccandi; Atqui magis rationi , et logi consentaneum eSt, et magis a peccandi pecleulo distat equi opinionem probabiliorem Staiem pro praeceΡto , in concurSu minus probabilis stantis pro libertate
Ergo etc. Argumenta in Siaa. Folvuntur.
.g- 49 . Objicies. i. Opinio licet minus probabilis , gravi tamen , atque rationabili fundamento innititur pErgo a viro prudenti sequi potest; Adeoque etc. . . q. 5o. R. nio licet minus probabilis habeo
quidem grave sundamentum , et sequi potest a Vir prudenti 46. ; at. si spectetur.specviative , et Seorsim , non autem in praxi , et comparatiVe , eum nempe opinio probabilior , quae flev pro leεe, ap-Paret, eique comparatur. Fac quaeso alicui egenti 80udus. offeratur duarum unciarum argenti , quid, ille faciet 8 aeeipiet utique gratanie , Tebusque Con εulet suis, si eque prudenter aget. At sac ei osseran tur simul duo argenti pondera , unum quidem duarum D allarum i in unciarum , cum facultate ut unum ex his eligat ; Quid ille . iaciet 8 certe pondus, octo unciarum argeta i accipiet , relicto alio, duarum unciarum. Et si aliter saceret 8 Velati stultus, imprudens ri5u exciperetur. Ita. in casu nostgo. qum
25쪽
venti quid verum , quid salsum sit cognoscere , se onsert opinio probabilis, non potest ad certitudinem pervenire, illam amplectitur; bene habet, prudenter se ferit; at ei se offerunt duae opiniones , una proba-ilior altera, haec libertati, illa legi favens Quam e duabus amplexabitur vir prudens, et intelligens corde t minus probabilis , et favens libertati; imprudens certe foret, et dignus qui risu exciperetur. Quam ergo Z probabiliorem et stantem pro praeeepto, min probabili relicta , stante pro libertate. g. 5I. Contra. Atqui opinio probabilis etiam Spectata eomparative, sequi Potest. Ergo n. r. Prob. sutam. Opinio illa minus probabilis , licet in con- euria probabilioris , non amittit suam gravitatem , et rationabile fundamentum; Ergo potest sequi a viro
Prudenti. g. 52. R. Non amittit suam gravitatem ete , sed vincitur ab alia quae maiorem habet gravitatem, et rationabile sundamentum ; unde licet seorsim spectata ,.viri prudentis assenSum mereretur , non meretur tamen , quia in concursu cum illa probabiliore
g. 53. Conua. Atqui non obstante quod opinio minus probabilis vincatur ab opinione probabiliore; adhuc illam sequi possumus; Ergo n. r. Proh : SubSm. Motivum grave , huc ipso, quou grave est, dignummi assensu, et facit magnam Spem aM quendae veritatis. Sed , ex concessis , opinio minus probabilis, non amittit motivum grave Ergo digna est assensu; Ade
ῆ. 54. R. disi: mai: Quamdiu non apparet m
tivum gravius, vel aequale in Oppositum , eone z, cum Byparet motivum gravius, vel aequale pro parte opho ita , n 'maj; et admissa min: in sensu datae distinctionis, n. consm.'opinio probabilis, quamdiu in se spectetur , et absque ullo rispectu ed aliam opinionem
uuae majores, et plures habet gradus probahilitatis, equi optime potest, habet enim rationabile, et grav
26쪽
sundamentum , cui potest quis inniti; Ad si aducta sus eam alia opinio insurgit , quae sit probabilior ;haec utique ob rationabilius, atque gravius sundamentum , quod habet, magis trahit ad assensum , et ita quidem ut ei contraire, sit contra intellectus propen-Sionem , cujus est ad verum tendeye, quod est ejus objectum.
55. Objkr 2. Ex communi Theologorum Sententia , opinio probabilis dicitur illa , quae Deque Scripturae, neque SS. Patribus, neque Ecclesiae decretis adversatur ; Atqui haec sequenda ut, dicente S. Leone Papa In Can : sicut quaedam): In iis quin dubia fuerunt, a ut obscuria, id noverimus Sequendum , quod nec Priaremtis Evangelicis contrarium, nee Decretis SS. Acram inveniatur adfersum; Er
g. 56. R. Opinio probabilis si in se, et absolute spectetur , Sacris Scripturae , Ecclesiae , Sanct Turi lue Patrum Decretis non adversatur; atque hinc in iis, quae dubia sunt, atque incerta Sequenda est; Sed in concursi . probabili uris, cum hapc magis ab errore distet, et veritati accedat, illa potius Scriytu- de , Sanctorumquρ Patrum ἡecretis adversa dici de- Lex , atque hinc non sequenda. Scripturae namque , M.t tres , et Ecclesia ubique clamant, peccandi sericula fugienda, veritatem ubique Sectandam. 57. Contra. Atqui opinio probabilis etiam , Si comparale spectetur, sequi potest; Ergo n. r. Probe subsin. Summi Pontifices saepe dispensarunt in casibus ,
in quibus iminus probabile erat eos 20sse dispensare.
f. 58. R. neg: antec: Si qui Summi Pontifices in concedendis dispensationibus , aliquando a zom muniori sui temporis sententia recesserunt, id ideo facium est , quia iacta diligonii inquisii: une , oppo bitam Sententiani iudicarunt longe probabiliorem ub nLA m. ii vis intrins is; ' hinc rum sequnti Sunt
27쪽
nionem minus probabilem in concursu probabilioris ;quia licet illa quam sequuti sunt videbatur minus probabilis, per ipsos suit probabilior, atque hinc oppositae praeserenda, licet haec probabilior antea videretur. f. 59. Contra. Atqui summi Pontisces aliquando dispensarunt, non ovi a judicar4nt sententiam oppositam longe probabiliorem esse : sed nullo habito re- pectu ad probabiliorem , probabilem sunt sequuti ;rgo n. r. Prob. subfm. In Capite laudabilem , Ce-Iestinus III. triennium experientiae concedit cis , qui Matrimonium contraxerunt, si dubitarent, an impotentia sit absoluta, vel temporalis. Sed minus probabile est, illos sub finem triennii non sore impotentes ; Ergo et . f. 60. R. Ex laudato Capito nihil tontra nos
concluditur; Etenim , quamvis minus probabile esset, illos sub sine triennii naud esse impotentes', certum tamen est, I. Ecclesiam, in dubio an impotentia sit absoluta vel temporalis , Posse certum tempuS experientiae concedere iis , qui iam contraxerunt, alioquin Sihoc non concederetur, vel matrimonium dissolveretur
in dubio de ejus valore , quod non licet , vel contrahentibus prohibendum esset, ne in tali dubio ut rentur conjugio, et ne aliud iniretur, quod etiam seri non potest sine iniuria illorum , qui bona sde
Contraxerunt, et sine necessitate et culpa sua periculuincontinentiae exponerentur. 2. tempus illud triennii
Prudenter statutum esse, ut adhibitis mediis possibilibus et licitis conentur, impotentiam tollere; nam hoc tem-Pus nec nimis breve , nec nimis longum est; et circasnem triennii impotentia cessare potest i .
1ὶ Plura de hae controversia habent Auctores. Le gantur L' Herminier Tomo V. de Actib. Humanis Pag. 38. Continuat. Tournely Tomq I. de Actibus Humanis c P. VII. art. V. pag. Ib4. Henno Tomo I. de Gu-
28쪽
scientia dubia non est actuum humanorum resuti. g. 61. Nam conseientia dubia non dietat quid actu agendum sit, vel Omillendum ; nec proinde est proprie conscientia g. 38. ). Ea enim mens non determinatur ad assensum , sed anceps remanet interutramque contradicti ovis partem. Unde qui Iaborat conscientia dubia , nequit agere, sed tenetur dubium deponere , quod si nolens deponere agit, peccat contra illam virtutem, cui OPPonitur peccatum, de quo dubitat, licet quod agit, Per se opus peccaminosum non sit. Hinc si quis dubitat, an proferre vel unum verbum in Ecclesia sit peccatum lethale, et eum tali dubio verbum in Ecclesia profert, peccatum lethaleutique committit , quia quantum ex se fuit, periculo lethaliter peecandi se exposuit. Unde in Eccle
ῆ. 62. Quae a Tyrone theologo de Conscientia prima actuum humanorum Tegula ch. 28. , nece sario erant scienda , brevi calamo iam explicavimus ;Testat modo, ut ea quae ad alteram regulam spectant, Legem nempe , pari brevitate, atque claritate, perintraetemus. sit itaque. .
p. XVI. 1 Vid alia sustus apud eitat. Venno ibid DisP. I u
29쪽
g. 63. -- . Lex ita meta, vel a legendo .vit ait S. Didorus Lib. III. Drm. Cap. Xὶ, quia
apud Voleres in publicis tabulis Leges scribeDantur , et Populo legendae proponebant- , ut omnibus innotesceret quid agendum esset, vel omittendum; vel ab eligendo, ut a mullis quod eligas sumas , ait S. Augustinus Quaest. XV. Novi Testain. ); vel tandem a ligando, aiunt S. Thomas T. 2. q. 9O. art. a. in, et D tox Subtilis In IV. Disb. i5. q. 2.), quia Legibus homines ligantur , et obligantur ad aliquid faciendum , vel omittendum. Quocumpue autem in capite Lex dicatur communiter definixi solet,
ut sequitur: φῆ. 64. Def. x. Lea est recta ναιδε agendorum in pistica Potestate Communitati denuntiata , cum et' luntate eam permitio obligandi ad a diu agendum, via' Omiuendum, WVIer honum commune. S. 65. Corali: Ad vetam ergo legem hae r quiruntur conditiones.x. ut sis recta ratio agendo
xum; honesta nempe, ait S. Isidorus In Cap. Eri autem Lex 2.. Disti 4. Iusta . Possibilis, nec S ris , utilia; Sῖ namque inhonesta , et injusta , nseuaerit recta ratio agendorum; hinc S. Augustinus Lib. L de Lib. actit. Cap. V. )r Miai Lea esse non ν detur , inquit, quae Data non fuerit: sed neque . si fuerit impossibilis , et inutilis; Quomodo enim Lexseret recta ratio si absque ratione statueret 8 Q-- modo agendorum , si quod praeeipit vires Superet agentium t Vulgaret est illud: Lib. Impossib. I 85. Tde Reg. duris. 9 : Impossibilium nulta est obsigntia. Σ. ut a Publica Potestase feriatur ζ hoc est ab habent e Publicam auctoritatem. obrigare namque totam Communitatem ad aliquid, non pote t, nisi qui ei piaeest,
30쪽
27 ei usque curam publicam gerit. 3. ut sit Communi late denuntaria, hoc est promulgata. Si enim leX non promulgatur , eam Communitas ignorabit; et si ignorabit, eam Observare non poterit; quare lex mutilis erit. 4.ut sit lata cum xoluntate perpetuo obligandi etc. Donatura namque legis est, ut obliget in perpetuum, nisi postmodum legitime revocetur. Siquidem nisi lex in perpetuum obligaret, nullus posset de iure suo esse securus; Communitatis ordo Saepius perturbaretur; unde lex non utilis, sed nociva seret. S. denique ut sit propter bonum commune: Lex enim est commune Priaremium, commMnia. IlaiPublicae Monsio In L. I.
T de legibus. ); Et jam dixerat Tullius f Lib. I. do
6ς. Schol: Lex alia est interna, alia tem ratis ; et haec alia naturalia, Posis a alia. 67. Def. 2. Lex ceterna, ex S. Augustino i) ,
est ratio ανι na, mel voluntas Dei, ordinem naturalem conservari iubens, Perturbarι xesans. Seu stri-elius: Lex oelerna est Ordinatio quindam disιnoe -- luntalis ab aeterno sae delerminantia, quae sint agenda , vel cavenda a creatura rationali , ut debι- tum snem SequatuΥ. ια vero temporalia.est illo quae in tempore condita est; estque Celutἰ Partimis
palia Legis orirenoe; unde et lex participata, aut per participationem , solet appellari.
s 68 Def. 3. Lex naturalis est ordinalso Dei
auctoriainaturae, rationali creaturae indita, sae , et permanenter Statuens quM agendum Sis, mel oraui- tendum. Lea autem Positiva est illa , quae ab aliquo principio ea trinseco Potestatem habente ponitur. Et haec xursus dividitur in iτinam , et humanam, ut infra. i) Lib. XXII. contra Faustum Manichaeum GP-