장음표시 사용
181쪽
amentium eaduea deceptios o haereticae institutionis ine euae eιnana Iradillat Hortari ad satisfactionis poenitentiam eι subtrahere de salissaetione medietnam 1. Nisi igitur Tertullianus respicialsingularium quarundam e etesiarum abusum, Pen Suerim, eum e
ptiose ibidem argumentatum esse non tam ut catholicos refelleret quam ut suos gregales a colh0licorum indulgentia magis magisquo abalienaret. Meam paucis explicabo mentem. Sacrilegi, humicidae. adulteri ex aequo excludebantur ecclesiastica communione, eamque publica iuncti poenitentia ex aequo recuperabant 2. Duuin lamen idol0latria et homicidium longo rari0ra essent quam tertium illud peccati genus. severiores illi Afrorum episcopi eam peccandi licentiam negatione poenitentiae ae xeniae coercendam cen uerunt. Hinc mem0ratae a Tertulliano litterae romani pontificis quibus ap0stulicae sedis ratio instar nuriuae asticanis praesulibus praesit luebatur. At per occasionem illius epistulae sibi fortasse suisque montanistis timuit Tertullianus, nequis rationum pondere irae lusaul ipsa disciplinae lenitale illectus Montanum desereret vel domon lanismi severitate nonnihil remissum vellet. Id ut praecaveret vir nativae austerilalis relinentissimuS, 0Stendere aggressus est. vel adulteris veniam esse negandam, x et idololatris simul et homi-ridis dandam esse, quibus lamen esse negandam non ambigebanta lateant montanistae. Haec autem ad conciliandam catholicis invidiam ita proposuit ut iis pers0nue acceptationem a videretur allingere, dum cavebat ne quis edicto illi assentiretur quod in adulter rum poenitentium gratiam latum fuerat. luin adeo post edita Philosophumenu suspicari licet, Callistum pontificem invidiosa illa Tertulliani declamatione lacessitum declarasse, non aliquibus dumtaxat sed omnibus poenitentia lanetis ab se peccata remuli 4. Haec siquis non admiseri l. qua ratione is Tertullianum ab apertae contra-
182쪽
dictionis nota liberet. plane n0n video - Uleumque lamen hic nodus expediatur, licebit interim, Tertulliani atque Auctoris Philosophumenon testimonio confirmare, tum ante lum post Callistum nliseem publicae poenitentiae modum in Ecclesia servatum eum ea doctrina consensisse quae nullas agnoscit noxiis per Ε - clesiam inexpiabiles.
De suerae disciplinae dissolutione ac lube quum auctorculsisto Iribuit.
Suce dunt eae criminationes, quae, quum ecclesiasticae disciplinae castitatem specten l. comperio accusatoris errore, minus iam movere n0s debent. Earum prima incusat neseio quod Callisti decretum quo sanciebatur, de gradu deiici nun oportere episcopos Vel in letale peccatum lapsos. At ex uno aceusatoris testim0nio. quod brevissima e0ncluditur formula. 3ix quidquam de Callisti decreto pronunciare lieel. Pro di ersa enim, quam habere potuit, significalione atque amplitudinc callistianus can0n sive in bonum si oin malum sensum potuit intelligi. Mutra vero extundi ex auctore potest, qui decreti illius occasi0nem ratumque sibi letalium noxarum censum Silentio premit. Relinquitur ergo merae e0niecturae l0cus quam quis fortasse ex altera Callisti epistola capiat. Ibi enim a Callislo edicitur. sacerdotibus post admissa resipiscentibus reditum ad honores non esse interclusum l. Ex quo apparet. sui Aseiam tum aliqu0s, qui saltem ambigerent num episcopi admissorum poenitentes in pristinam dignitatem restitui possent: quin postea diserte nega it Novalianus. Atque haec quod allinet ad rescripti signifieationem. Quod spectat ad eius amplitudinem, ea cognosci nequit aliunde quam ex accusatoris doctrina de peeealorum gra itale. Si enim callistianus canon de iis egisset noxis, quae
183쪽
pro veleri instituri saeerdotes quantumvis p0enitentes a saeerd0- tali communione arcebant. idipsum accusator diserte reprehendisset. Iam de gravitate ac poenis pecealtarum accusator lieler doxe sentiebat, ut est superius animadversum. Immerito igitur
ob eam eriminali 0nem Callistus in crimen labefactatae disciplinae
Gravior videri potest querela de elericis nubentibus , qui, t0nnivente vol probante Callislo, in clero manebant quum inde pelli debuissent. Nolo tur lamen. listic minime desiniri. quemadmodum
in alia de bigamis criminali 0nd definitur quo ex ordine clerici essent illi quorum nuptiae interdum toleratae sunt. Itaque ut ac-eusal0ris mentem assequamur, sal strii inquirere quam late pa-luerit per ea tempora cleri vocabulum. Ex canone apost0lico vi-eosimo septimo salias decim0 non0ὶ ex Cornelii pontifieis opistola ad Fabium antiochenum, ex coaevo seriploro De haereticis non rebaptizandis, ex tertio canone synodi nistaenae colligitur . iam tum vel gradus hypodiacono inferiores eleri nomine comprehpndi consuevisse. Aliam porro suisse Eeclesiae distiplinam quoad episcop0s. presbyteros, diaconos . hypodiaconos: aliam vero quoad sequioris ordinis Pleri eos, testatissimum est l. Igitur heic etiam accusator calumniando in lenius utitur V0eabulo latissimc palenti ut legentes ex praesumpta eriminum opinione de Callisto deleriora credant. Quare eonvertamur licet ad expressiorem auctoris eriminalimem qua is queritur, episcopos . presbyter0s . diae0nos digamos vel irigamos, Callisto ponlisite . referri in elerum coepisse. IIstic sane non agitur dosimul diqumis, at de hominibus agitur iterum coniugibus quos b. Paulus epise0p0s, presbyteros, diacon0s ordinari non permisii 2. Quae fuit plerorumque patrum spei paueis exeoplisi sublex la
unius uxoris irum potest et aliter Us eri. Fr Ddo is ero1 3 portulus
184쪽
l 'aulli erilas interpretatio. - Illuit ambiguitate non vacare visum est priscis duetoribus, utrum liete uxor intelligenda sit etiam
illa cluae ante viri baptismum mortua esset, an ero ea Solum quae pustea decessisset. dua in re opini unibus 1 artulum est inter x lores. Milior sententia in orientd xiguit pdr elim aetatem, de qua nunc loquimur, ut liquet e Sextii loci m0 canune apostolicii, qui, cavetur ne in cleri ordinem reeipiatur. qui duobus a haptismo coniugiis fuerit implicitus. Aliquanto serius in occidente HieronymuS, eandem sententiam secutus. istiusmodi sacerdotes in Ecclesia n nullos aetate sua fuisse, los latus est l. Diio ex l0co dieronymi apparet. integrum fuisse duci 0ribus, quarto Seculo exeunte, aliter atquc aliter hac in re opinari. 0uare ante Sustulum quintum quo ineunte Inn0centius I se eriorem sententiam valere toluit 2 commvno Scitum ea de re nullum sui l. - Iam vero in illa opinandi libertate utram. quaeso. sententiam probavit auelori Se- erit rem . cred0, quippe ipsius asperi tali magis consentaneam.
0uum itaque neque Tertullianus ἰι. neque Auctor Philos0phume- non declarent cuiusmodi essent bigami 1 et trigami qui ad insulas assumebantur sub Callisti pontificatu, existimare licebit eos fuisse tales quus ab episcopatu milior sententia nequaquam arcebat. Γlcumque tamen res habuerit, istud criminationis caput ad disciplinam pertinet nullis illigatam dogmatis. quae, intercurrentibus caussis, eandem secti non sinant. Ail mirum igitur, si, audio numero fidelium, in diuturna illa Ecclesiae pace, quae duodecim annus utile ac lulidem I si Callisti obitum perstitit, bigami vel
prima Christi est lexia i e Israel i eliquiis Guyregabatur. Νeiebui teste concoxum et erempto putriarcharum et Moysi sumitivi e populo nore, at in niti sis vioribus liberos spuruere: ipsis quoque sacerdotibus huius licentive patebul arbi rivm. Praecepi eryo, ne eundem licentiam Deleriue sibi rindicent si ei diates ne bina pariter et itina coniu/yiu ς0 fiuntur: sed ui 1im2uius uno tempore viores habeunt. Eandem interpretati tui m nonnullis tribuit atque ipse probat Theodoreius In I. Iim. III, 2 l. I ui ER. - coni. Ilus L. I, 32 coli. I ii. LX III ud Uceanum. 2 lΝΝ. l. - p. II, III. XVII.
185쪽
irigami aliquot maiori clero accenserentur quia non tanti eranι vi gines aut monogami episeopatu digni, quanti eranι necessarii
De rutione connubioruin a Callisto permissa. Postrema Superest eademque bipartita eriminatio, qua fallistas arguitur quod secunda coniugia, quodque non iusta3 seminarum nuptias permiseri l. Pauca lamen de primo atque altero accusationis capite dicenda xidentur, quorum nempe prius n0n Callisti noxam, sed aet0ris errorem patefacit, posterius Vero accuralissime iam a D0ellingoro expensum est ac resulatum. Mun0gamiam coniugibus ita esse praeceptam, ut, alterutro de-m0rluo , novas inire nuptias alteri non liceret, Montanistae primum, deinde Novalianenses docuerunt. duorum error tul ex Voleribus haereseographis atque ex decretis concili0rum consolὶ ab Ecclesia damnatus . n0n in eo situs erat quod secundis nuptiis viduitatem illi anteferrent, sed in eo quod secunda matrimonia tanquam adulteria damnarent. Etsi enim ecclesiastici scriptores exstiterint, praesertim orientales, qui in huiusmodi coniugiis improbandis iustu severi0res fuere, nemo tamen ex orlh0doxis eousquo devenit, quo M0n lanistae ac Novaliadenses 2. Celerum, ultu aliis etiam christianis dogmatis usu enit, errorem bule plane contrarium alii propugnarunt, ex perperam intellecto Matthaei loco inserentes, matri munii inculum alterutrius coniugis adulterio solvi ac novas proinde nuptias in arbitrio esse coniugis innocentis. Mediam porro inter utrumque errorem dueli inam Ecclesia constanter d0cuit idipsum repetens, quod a Paulo aerepit: Dico at tem non nuptis et siduis: bonum est illis, si sie permaneant, εiωι
l uilla. - In Ioriniun. L. I. - De his auctoris criminationibus consulendus est Doel lingerus operis antea laudati pag. 13i, seqq.2 Cons. PERRONE - De matri n. Christ. III, 2. art. i.
186쪽
et ego. Quod si non se continent, nubant. Nelius est enim nubere quam uri .... Mulier alligata est legi quanto tempore eis eius vivit. quod si dormierit vir eius, liberata est: eui uult nubaι:tantum in Domino i . Quae sic Hieronymus expressit: Vivente viro, mulier alligata esι; eι m0rtuo soluta. Ergo matrimonium sine lum est, et viduitas 30lulio . . . . Quid igitur' Damnamus re-eunda matrimonia' Minime: sed prima laudamus. Ibiisimus de Eeelesia digamos' dbsis; sed monogamos ad eontinentiam proroeamus 2. - Atqui haec omnia ei singula apostolicae doctrinae capita Callistus lenuit et commendavit. Namque insolubilo matrimonii vineulum esse docuit, dum seminis alteras nuptias ea conditi0ne permisit, εἰ Ox.ῖροι eleu, Si forenι sine viro: atque ut Secunda matrimonia permitteret, eamdem attulit rationem quam Paulus attulerat. Ex hac igitur criminatione id unum exsistit, lucro Veritalis apponendum, non aliam fuisse Callisli do monog mia doctrinam . quam quae ab Ecelesia continenter tradi atque haereticis opponi consuevit. Sequitur alterum criminationis caput quod generatim ad ius romanum de matrimonio, et specialim ad .iuliam legem De maritandis ordinibus non obscure refertur. Porro ut romano iure cautum erat universo, ne matrimonium esset nisi inter ingenuos et cives et aequales. sic nominatim lege illa cavebatur, ne senatorum filiae nuberent libertinis aut aliis quibuscumque, etiam ingenuis. qui ob exercitam artem ludieram abieeliores laeti censebantur 3. Verum siqua senatoris filia ludicram artem exercuisset vel flagitioso quaestui dedisset operam vel publieo iudicio damnata esset, ea libertino impune nubebat, ui quae simul clarae per-1 I. Cor. VII, 8, 9, 39. 2 ill ERON. - . CXXIII ad Agermen. Cui plane consonat Chrysostomus
187쪽
sonae dignitatem amisisset 1. Unde P0Mequens erat . conivneliones onmes aliter saetas civilibus nuptiarum fructibus caruisse. Iam vero auctor Callistum tradueit, qu0d huiusmodi coniuncti Fnes contra legem facias hi in iusti matrimonii oblinere voluerit. 0uae Callisti ratio eo primum per se rediit, ut seminas mutuo consensu cum maribus eunt uncias. individuo matrimonii vinculo inutituro seri, sed iure caeli j colligulas censeret. Primum. inquam. et per Se: nam secundo ac Veluti per accidens ei viles quoque matrimonii esseclus potuit perlingere. quando privatae Melium dise
plationes ex arbitrio episcopi componebantur. Utrum Gelaris delatio ex vero duela suerit an Segus, et quale nus cum verilato cohaereat. desintro n0n ausim. Sed utcumque res habeat, operae pretium existimo, eam relationem ad aequilalis et historiae normam exigere Ineunte seculo tertio, quo Callistus punii sicalum gessit, ethnica superstilio proeul dubio latissimo adhuc patebal: quumque praesertim senatorum pars mulli maxima xel nullius esset religionis. vel idulorum cultui .mancipata foret, sebal pr0seel0 interdum ut per iustas nuptias h0nestali aclidei nobilium seminarem consuli non p0SSel. Exenire etiam quandoque t luit, ut. ex professi e eiusdem religionis, seminae Phristianae erga sideles . sive servus. sive iugenuos inferioris ordinis magis. quam erga aequales ethnicos, allicerentur. Λd haec nituram coniiugebat, ut pr ipser egestatem nuptialibus impensis parcere sideles cogerentur. His profecto adiunctis intervenientibus. incomm0da, quae serie oriebantur ex inaequalitate coniugum. interdictione matrimonii praecaveri vix pulei aut quin aliunde gra iura mala essent pertimescenda. Et sane pusi ipsam 1ugustorum P0nversionem, per quam dissidia civiles inter atque ecclesiasticas leges magna ex parte sublata sunt. non levia inc0mmoda indidem exstiterunt. Multos videmus latebat Hieronymusὶ ob nimium pauper- talem, urserum sarcinam declinure, es uncillas suas hubere pro uroribus, suscepimque eae his liberos colere. ut proprios. Qui si forte ditali tib Imperatore stulum illis meruerint, confestim spo
188쪽
stola colla submittent, et inviti inter urores eas recipere cogentur. Sin autem principale reseriplum eadem tenuitas impetrare non quirerit, eum r0munis legibus sella Leelesiue mutabuntur l. duae caussa suisse videtur cur patres loletani quinto seculo ineun- tu sancirent, ebristianum, qui concubinam, hoc est, seminam uxoris loco sine nuptiis haberet, non esse a communione repe lendum, si unius mulieris eoia iunetione sit contentus 2. luis igitur
iuro Callistum reprehendat. qu0d religioni atque honestali magis quam avitae seminarum n0bilitati aut civilium legum observantiaop spexerit' duamquam, ut seile Doelligerus notavit, aevo illon0n amplius erat quamobrem tulia lex adeo religiose observaretur ut ordinum distinelio familiarumque dignitas salva esset. Νamque ad libidinem imperat 0rum, nullo habito claritudinis respectu, obscurissimi quique in senatum adseiscebantur. 0uid' quod ipsi imperatores tunc libertas passim suciare sibi uxorum loco sine nuptiis solebant 3 Marcia certe. quam auctor indieat suisse christianam, citra connubium romano iure congessum, tanquam ux0r,
a Commodo habebatur: nec tamen Victor pontifex eam, ut mali nominis concubinam, habuisse videtur. Et igitur ad iuris christiani .normam Callistus egit dum se nequaquam obligatum censuit civilibus nuptiarum impedimentis in moderanda connubi0rum rali 0ne, sic dixi lis prudentiae laudem si hi comparavit dum tuliam legeni nun pluris secit piam praestitulus legi sinis ac iam sere sublata ordinum distinctio poscebat. - Εquidem non miror, christianas aliquot seminas eiusmodi coniugiis, uti refert auctor. abusas eme: quando nihil sil ex sese iam reclum ut depravari per abusum nequeat. Λl num pr0pterea Callistus insanticidii ac pellicatus magister appellandus suil Τ Εlsi mala, quae per eam oecon0miam Praepedita sunt. a Callisti detractore reliceantur, aequus lamen quiS-que rerum aestimator facito intelliget, longe plura el graviora illa fuisse quam iptae ex eiusdem cecon0miae abusu sorte pro
189쪽
Meus kouor Cullisio partus e schismatici hominis delatione. Inter subdulas criminali0num ambages caule, ut in h0stico, pr gredientes iam salis versali sumus. Plaeet heio tandem sistere paulisper Veluti in aprieum egressis , aspectuque lucis recreari quae, discussis calumniarum tenebris, Callistum Christi martyrem ac pontilicem illustrat. Vir ingenii duetrinaeque laude conspicuus, quicumque demum is fuerit, id sibi potissimum in hac insigni haereticorum consul lione proposuerat . ut praeclari illius antistilis et laudes obscuraret, et n0men indelebilibus infamiae nolis inureret. In hunc vero sinem singula quaeque adversarii facta, initio ducto ab ipsa eius adolescentia, sedulo e0nquisierat suisque aspersa pigmentis mconsilio retulerat, nihil ul Callisto probrosius existimari aut singip se l. - Quaenam vitae inn0centia, non dicam viri publicis in neribus ac negulioso in primis pontificatu iuncti, sed pri ali cuiuspiam, non cessisset calliditati atque audaciae lanii obloeul06s Nec lamen cessit innueentia Callisti, contra quem ille nihil promere poluit praeter iniquas recte factorum interpretationes. Adeo nempe Callisti mores inculptili fuerunti Adeo cum veritate consensit testimonium ab romana ecclesia de Callislo dictum lΕl sane, licet obtrectator illo b0na omnia Callisti merita studiose suppresserit, aliqua lamen ex necessitate ipsa calumniandi patefacere coactus est, alia vero ex eudem illo reticendi studio colligenda reliquit. Quae simul omnia e0mm0nstrant, dignissimum beati Petri heredem fuisse Callistum. Nimirum pust ad0lescentiam gra, ibus aerumnis et laboriosa lidei consessi0ne probalam, insidias inter et pericula Callislus in beato Victore vitae praesidium ac tutelam naelus est. Nec mullo p0sl ab eodem illo persigili ecclesiasti eae disciplinae custode inter cleric , ut Iidditur, est eo0platus. - Zephyrinus in Victoris locum subiectus Callistum lanii socii, ut eum archidiaconum e0nstitueret. eiusque Diuitig Cooste
190쪽
consilio atque opera in tractandis Eeclesiae negotiis potissimum uteretur. Xeque is profecto spei defuit quam Zephyrinus de ipso praesumpserat. Namque in clericorum ordinaliune sic adsuit novo huic aulis lili ut hypogaei ponti steti recens exstrueli praefectura honorari ab illo prae celeris meruerit. Tum Ecclesiae bona tam solertur administraxit, ut n0n modo pauperum necessitatibus per stipium erogali0nem, at splendori etiam christiani eullus. auelo ornatoque Appiae hyp0gae0. consuluerit. Super haec alaertialem nihilo minorem contulit ad christiani dogmatis custodiam ac do- sensionem, dum praecipua catholi eae fidei capita c0ntra Theodolianos et Νoelianos asseruit.
Quanta porro integritate ac fide per diuturnum Zephyrini pontificatum haec omnia praestiterit, testis est clerus populusque romanus. qui. Zephyrino Vita sun elo, Callistum pontificalia maximo dignum iudicavit. Superstiles nimirum erant non pauci ex institulis a Victuro clericis: neque deerant in Urbo viri sacra doctrina spectabiles, uti ex Cati seriplis, ipsisque adeo Tertulliani disceptationibus apparet. Quanti rem neque homines lanio sacerdotio digni. neque idonei meritorum testes ac iudieos in hac ecclesia
desiderabantur, per quos optimus sacrorum antistites eligeretur Inter hos lamen atque ab his citra dissensi0nem, quam auctor obloquendi studiosus memorare nullam p0luit. Callistus, nulla licet originis nobilitate commendatus, ad summum christianae histrar-ehiae fastigium provectUS PSi. Neque id mirum esse debet, quando ex universa istius obire elatoris renunciatione appareat, neque Maeritatem, neque prudentiam, neque d0ctrinam lanio muneri parem Zephyri ni Successori defuisse. Qui quum fuerit ad romanas insulas exectus, tempestate ab haereticis lam infesta quam sere a metu imperatorum sestura, non mediocri proseelo sapientia indiguit ad ea praestanda. quae ab ipso postulabantur. quaeque ut par erat, ipse persolvit. Η0nlanistas quippe nativae austerila lis praesidio ac Tertulliani auctoritate superbientes compressit; de poenitentiae de tuo matrimonii sacramentis apostolicam duel rinam propugnavit: Sabellium in errore obfirmantem pretesiastica com unione prohibuit: idoneum