De prisca Refutatione haereseon Origenis nomine ac philosophumenon titulo recens vulgata commentarius Torquati Armellini

151쪽

i fist

luiiusmodi sertasse vel statim intelligentibus innotescat ea quae ab isto suscepta est haeresis. IIic fidem consessus est sub Fusciano praesecto Urbis. Modus autem consessionis hic suit. Famulus erat Carpophori cuiusdam sidelis ex domo Caesaris. Et Carpoph0rus, nimirum ut m deli , sortem non exiguam P0mmisit denuntians ut quaestum aD serret ex negotiatione mensaria. 0ui . mensa aestPpla, aggreSS est opus in loco mi nomen Piscinae Publieae. Ei non parva de .posita processu temporis coneredita sunt a viduis et fratribus mussa Carpophori. Sed quum omnia ipse delesset, quid consilii caperet, nesciebat. duae quum ipse commisisset, non desuit qui nuntiaret Carpophoro. Hic autem dixit, se petere rati0nes ab ipso. Ilisee comperiis. Callistus imminens ab hero periculum suspirans excessit capiens fugam ad mare. Reperto autem ad Portum navigio parato ad solvendum, quo illud cumque navigaret, eo

ηatua iacebat.

152쪽

scendit naxigaturus. Sed ne ita quidem latere potuit: non enim descit qui nuntiaret faciunt Carpophoro. Atque hic e vestigio superveniens ad portum lentabat in Ba im irrumpere iuxta indieala. Haec stabat in medio tartu : dum Vero portil0r cunctatur, eminus dominum conspicatus Callistus. qui erat in navi et norat se comprehensum , vitae non pepercit redactumque se ad extremum ratus proiecit seipsum in mare. Al nautae desilientes in scaphas e dem invitum e mari sustulerunt. Ιis vero qui aderant e terra valdo clamantibus, simul hie, domino traditus, reduetus est Boniam. Eum dominus in pistrinum detrusit. Verum temporis progreSSu, Miseri contingi l. advenientes fratres precabantur Carpophorum ulliberaret poena sugilixum , aientes ipsum saleri, se habere apud quosdam pecuniam re pusilam. Carpoph0rus autem, uti religiosus quod suum erat, aiebat. so par, t Iiendere, at deposita sibi curaeesse. Multi enim eum ipso conquerebantur dicentes, se ob testus nomen credidissd Callisto quae crediderant. Allamen persuasus

153쪽

iussit ipsum educi. Hic autem quum nihil haberet qu0d redderet. neque posset iterum aufugere quia custodiebatur, obeundae mortis artem excogita, it: ae Sabbato lingens abire se tamquam ad debit res. irrupit in synag0gam Iudaeorum congregatorum et Stans contra ipsus, tumultum faciebat. Ili vero disturbati ab ipso, eontumeliis asseelum plagisque conlusum traxerunt ipsum ad Fufeianum prae- seelum L rbis. Haec autem arguerunt: Romani concesserunt nobis ut putrius leges publice legeremus: hic autem ingressus proh bebus, Messans contra nos turbas, se dicens esse christianum. Porro quum Fuscianus sorte tunc sederet pro tribunali, quumque indignaretur ad ea quae ab Iudaeis dicebantur eunt m Callistum. non defuit qui renuntia ii Carpophoro quae agebantur. Hic ero properans ad tribunal praesecti clamabat: Oro te, domine Fufeiane; ne tu ipsi ei ede: non enim est christianus, sed occasionem quaeris muriendi, qu0niam pecunias meas magnas dissiparit. uti demonstrabo. Iudaei contra existimantes id esse fraudem, tamquam si quaereret Carp0phorus hoc praetextu ipsum eriliere.

154쪽

COMMENTAR. - CAP. XL.

eo invidi ius reclamabant praesecto. Qui perm0lus ab ipsis, postquam sagellasset eum, dedit in metallum Sardiniae. Postea vero, quum alii martyres ibi essent. Marcia volens bonum aliquod opus sacero quod esset religiosa semina. Poneubina Commodi, advocato beato Victore qui pstr id temporis erat episeopus Ecclesiae. quaesivit quinam essent in Sardinia martyres. Hic autem, pr duelis omnium nominibus, Callisti numen non dedit, gnarus quaenam illo ausus suisset. Nacta igitur Commodi existimati0nem Marcia dat absolutoriam epistolam Hyacintho cuidam spadoni aetate

provecto, qua ille accepta navigavit in Sardiniam, eaque reddita illi qui per id temp0ris regionem pr urabat. liberavit martyres

I Plaeuit aliis, ecclesiasti eam presbyteri cligni Lilem lioe vocabulo expressam intelligere: mihi hae rationes fuerunt cur communem senioris notionem hoc loco praeserrem. - Ι'rapiam quod saperdotes e spadonum grege raro admodum deligebantur, inlinquam ero nisi hac interieeta caulione, ut iidem tales citra culpam essent, ae sacerdotio ceteroquin dignissimi ini enirentur. 0uam disciplinae east talem in romana ecclesia religiose observatam nemo gratis negaveri l. Nisi igitur demonstretur exceptio quoad virum heic nominatum, a c0mmuni senioris notione recedendum non , idetur. Deinde quod scriptori non defuit ratio cur proveciamllyac lithi aetatem commemoraret, ut gestae rei narratio constaret sibi. Dicturus quippe mox erat, Hyacinthum fuisse Marciae nutricium eoque

nomine L allisti liberationem impetrasse: quod profecto postulabal ut is ad

provectam ratis aetatisin vixisset.

155쪽

excepto Callislo. Sed hic in genua procidens ac lacrimans supplicabal ut ipse quinde liberalionis particeps seret. Itaque exoratus Hyaeinllius rogal procuratorem. dicens nutricium se esse Marciae, praestans ipse periculum. Ille autem persuasus libera, it etiam Callistum. Quum hie advenisset, Victor valde doluit qu0d factum fuerat: sed quia miseri cura erat. nihil contra molitus est. Cavens tamen .exprobationem quae sebal a mullis inon enim telera erant eius facinora atque etiam a Carpophoro adhuc obsister lo, mandat ut ipse remaneat Antii, adsignans ipsi menstruum aliquid ad alimentum. Post huius Victoris j dormitionem Zephyrinus ipsum, quem adiutoreur habuerat in ordinatione eleri . hi nora it suo malo. atque Antio revocatum coemelerio praefecit. 0ui cum eo adsidue cuia errans, atque ut in antecessum praelatus sumi hypoerisi ipsum demerens eundem plane seposuit, quippe nequo habilem ad iudicandum de iis quae dicebantur, neque in-

adhiheat se tendi sensu.

156쪽

telligentem Daudes Callisti qui omnia cum ipso ad voluptatem confabulabatur. Ita post obitum Zephyrini iudicans se nactum esse quod' aucupabatur. Sabellium expulit, uti non recte sentien-lem. veritus me ac iudicans ita se posso amoliri obieelum sibi apud ecclesias crimen. perinde quasi non hel eroduxe sentiret. Erat igitur sallax et vaser ac temporis processu abduxit mullos. Habens autem inelusum in corde irus atque in praesentia nihil mente praecipiens. simul etiam erubescens Xera loqui, quum publico nobis conviciando dixisset: Dilhei estis. quumque praeterea saepius a Sabellio Meusaretur violatae primae fidei, excogitavit hanc haeresim . dicens, idem Verbum esse Filium, idem et Patrem, nomino lenus aliter appellatum, quum re unum sit spiritus nempe individuus. Non aliud esse Patrem. aliud vero Filium, sed unum et idem esse: atque omnia plena esse divino spiritu quaeque supra quaeque . infra sunt: ac spiritum in Virgine incarnatum n0n alium esse a Patre sed unum eundemque Spiritum. Hoe autem esse qu0d dictum est; Aon eredis quod ego in Patre. et Pater in me' Quod enim conspicuum est, id est . hominem, hoc

157쪽

osse Filium: qui autem in Filio continetur spiritus, hunc esse Patrem. non enim, ail dicam duos deos. Patrem et Filium. sed unum. Nam constitutus in ipso Pater assumptum sibi essi item deia sicaris, eamdem sibi uniens, ac fecit unum ut vocetur Puler et FLlius . unus Deu3. Hoc autem . quum una Sil perSona. B0n P0SSU esse duas. atque ila Patrem eum passum esse cum Filio. Mia enim vult direre Patrem esse passum atquc unam esse personam, i sic

putans .l essu gere se blasphemiam in Patrem, amens ille ae versipellis qui quaquaversus temere essulit blasphdmias. lautum ne contra veritatem loqui xideatur, aliquando in Sabellii placitum incidere, aliquando in Tlieudoli, non erubes 'il. Ausus talia deceptor ille constituit scholam adversus Ecclesiam ita docens, et primus ea, quae ad xoluptates pertinent. bi minibus concedere cogitavit dicens, omnibus ab ipso dimilli peccata. Si enim quis alterius euiuspiam conventiculo addictus atque app0llatus christianus, peceatum qu0dcumque ad miliat. aiunt: n0n imputatur ipsi pecea-

158쪽

lum . Si confugerit ad Callisti scholam. Cuius praeseriplo illeclim ulli tonscientia imaleficiorumὶ stimulati l simulque et a inullis seelis expulsi. quidam vero etiam a nobis pust iudietatem sententiam eiecti ex eeclesia se ipsis adiuu gentes repleverunt seliolam ipsius. Ille decre it, deponi non oportere episcopum, siquid is peccet, etiam si ad mortem. Sub hue e perunt episc0pi et presbyteri et diaconi bigami ac trigami referri in cleros. Siquis autem etiam in clero constitulus uxorem dueat, permisit ut huiusmodi humo in clero maneat, uti qui non peccaverit, hac de re dic lupi esse assii mans quod ab Apostolo dictum est: Tu quis es qui iudicas alienum servum 8 Sed etiam parabolam Ziaaniorum ad hoc dici pronuneiavit: Sinite alaunia crescere cum irilleo, hoc est in Ecclesia peccantes. Verum et aream liue in similitudinem Ecclesiae dixit suisse, in qua el eanes et lupi et corvi et omnia munda al-

l Vel xpe deseeli atque adeo huiusmodi qui reniam desperas3em, eo sero sensu quo Theodotion reddidit πιε,- πιπλα :α , illud Prov. XVIII. 14 spiritum despondentem litatiee, abbus tuis .

159쪽

que immunda, ita assirmans oportere esse in Ecclesia similiter: et quotquot ad hoc poterat colligere testimonia sic est interpretatus. Cuius auditores scienter addicti ipsius dogmatis permanent. illudentes et sibi et mullis , quorum ad Sehulam' e0ncurrunt turbae. Proinde multiplieantur gloriantes de turbis propter voluptates quas non concessit Christus , que in despicientes nil prohibent quominus peccetur, assii mantes dimittere se bene associis erga ipsum. Etenim etiam mulieribus permisit, si viro eareani ac per aetatem urantur, nubere euicunque volunt: et similiter, siquem ardeant qualemcumque praestantes dignitate seminae, quam suam dignitatem nolini deiicere. Idcirco iure nuptas habet, quemcumque sibi sumpserint lori cons0rtem, sive servum sive liberum, aestatuit, seminam, etsi illegitime nuptam, hune pro viro habere oportere. Inde aggredi coeperunt. quae fideles appellantur, sterilitatis gratia se ei reuincingere, ac manus admovere medicamentis adeonceptus abigend0s, quod ne lite e servo velint habere silium, ne-

160쪽

que ex vili, respectu cognationis atque ingentium opum. Videto inquantam impietatem cessii ex lex ille . adulterium et eaedem simul doeensi Ac post hare facinora effrontes illi seipsos catholicam re etesiam appellare aggrediuntur, ei quidam iudicantes , se recto agere, consentiunt ipsi si Sub h0c primum ausi sunt ipsi alterum baptisma. Haec igitur admirabilis ille Callistus constituit,

cuius permanet schola custodiens mores ac traditionem, non diiudicans quibuscum oporteat cummunieare , omnibus indiscriminatim offerens communionem. A quo etiam nominis partiti parunt

appellationem ut vocentur ob antesignanum latium operum Callistum Callistiani. 0uum iam per universum mundum personaret huius doctrina, intuitus istud rei vir dolosus atque arrogantiae plenus, Alcibiades appellatus, habitans Apameae Syriae. actuosiorem Se atque ingeniosiorem Callisto aleatorem iudicans, advenit Romam serens quendam lihrum et dicens. hunc librum inde a Seribus Parthiae accepisse virum quemdam iustum Elchasai qui cuidam n0mine Sobiai