장음표시 사용
111쪽
ao E LABORuM FIEReu LI suendum censeas. HSc finem longae narrationi inposuit Lansrancus , tacitusque, 'uid Tiro responderet, expectauit. Ille animi sensa tegens ita se venerari Mathiidem ostendit , ut Caesari aduersari nollet. Responditque , liquidius ex decretis illius Carpinetani conuentus coustaturum , quid de partium causa sentie dum est ei. Sub haec Lansranco de narratione actis perhumaniter gratiis recessit, quae audierat Vltori duci suo relaturus. Qui his nunciatis tanto impensius ad acceptam iniuriam
vindicandam incubuit , latens interim , quoad rei gerendae obueniret occasio.
112쪽
ONVENERANT a Carpianetum cum Mathilde Episcopi , alijque viri ex sacro ordine complures , id discussiui , an Mattildis
Pacem , caeteroqui necessa-- -- ciam a admittere salua lege rectae conscientiae posset. Inter caeteros Herm
bertus Rhegii Episcopus , de cuius sapientia &Probitate non parua erat opinio , pacem in hunc modum suasit: Inclytam Mathiidem a principio motuum b Italiae suscepisse tutelam sanctae Sedis , & aduersus potentiam Caesa ream fuisse praesidio Pontificiae maiestati. . Omnibus admirationem attulisse non magis Pietate , quam intrepida animi firmitate. Pugnasse superiori bello contra Henricianos se lici marte , & incredibili virtute adhuc tutatam Pontifices quatuor. At reuerso nune in Italiam Henrico mutatam rerum faciem. Exhaustis
113쪽
xo LABORuM IJERcuos priore bello opibus, absumptisque militibus ,
- redactos nunc ciues eius ad paucitatem , a que angustias. Mantuam cum tot munitis locis
amissam, Liguriam demo defecisse, Tusciam tumultuari, Longobardiae partem eam, quae in fide maneat, habere in visceribus Caesarei exercitus vires. Quod Mons Bellus adhuc restiterit Caesari obsiῖenti, tribuendum esse non robori praesidii, vel loci munimento, sed supremo conatui desperabundorum militum. Mathiidem ipsam, quod ad eum usque diem perseuerauit obsistere Hemico victori, edidimequidem insolitum, ac mirandum exemplum . constantis in Romanam Sedem animi, at non sequendum ab alijs administrationis politicae peritis. Paucos ei superesse milites , &deesse pecuniam, qua novos conducat. siis quos ad arma sumenda vi compeIlat, confidi ijs non posse post tot exempla proditorum. Eiusimodi homines animum non minus, quam operam , venalem ad licentium vocem circumse re. Nunc vero a Caesare quantumuis ob potentiam sermidabili, benevole offerri pacem conditionibus adeo commodis, quibus non possent peti commodiores, si modo rationis
praescripto non repugnent. Deum ipsum amal re pacem, quae non aduersetur rectae conscientiae. Ei autem non aduersari pacem Oblatam, ad quum ratio necessitasque compellanr. Et
ero conducibilius Mathildi, de honorificen- . tius reipnblicae Christianae futurum, si He vici, ac Giberti errata conetur ipsa corrigere positis armis. Cum ambobus felicius asium
114쪽
CARrsTIANI LIBER II. Ios .iri hortationum & monitorum suauitate,
quam seueritate armorum. Henricum interrogatum cur tanta ausus esset contraGregorium causam hanc attulisse , quod is medicus aegro a Ghibuisset nimis acerba remedia. Igitur malum, quod serro, & igni sanari nequierit, mitiori manu curandum. Ad haec iustain es e censenisilain pacem iis , quibus nulla nili in pace salus
relinquatur.Quare tandem arma non profutura exueret sortissima bellatrix. E virtute eius , at
que ex instituto Ecclesiae esse, tot belli malis finem imponere. Nimium sanguinis innocui sustin. Τot incendiis, sacroruin profanationibus, stupris diuinam vindictam prouocari. Pa cem Mathildi gloriosam , optatam omnibus. Obuenturam. Hac oratione Heribertus non
solum Patrum maximae potissimaeque parti persuasit pacem , sed etiam Mathil iis animum
ita mouit,ut parum abfuerit a consensu. At ecce anachoreta, qui istic aderat, Ioannes nomine, homo vitae seueritate comparatus ad vitam
negligendam , offerendamque in discrimen pro Dei, & Ecclesiae causa, surgit, & tacentibus caeteris priori sententiae strenuὸ , & vaticinantis in modum, a contradicit. Quis m tus , inquit, ε Domina , animi tui adhuc intrepidi constantiam turbat Quod commindum, aut quae possessionum amplitudo comparari cum caelesti mercede potest Nescitis vos Mathiidem eam esse, quae titulo filiae diui De tri merito glorietur 3 Ignoratis eandem Gregorio sanctae vitae Pontifici promisisse, nulli
115쪽
ros LAE RuM HER cu LIs rerum creatarum viribus , aut illecebris se ab obedientia Romanae Sedis dimoueri passuram Quo vos obtentu , quibus argumento orum coloribus Osscitis luminibus veritatis 3
Potestisne Hemici partes amplecti , quin Gibertum Pontificem admittatis Quid agatur hoc bello , quid pace, perpendite. Romae arci Ecclesiae imminet perditissimi Giberti spes. Seu bello vincat Henricus, seu pacem obtineat, regnabit Gibertus, ct religionis virtutisque vestigium , ubi regnabit , relinquet nullum. Conditio pacis offertur speciosa , fateor , at reipsa turpissina. Quanti esse debet prosana quantacumque quies, ac felicitas, si scelere comparanda est Z Longe tibi conducibilius ,
magna Comes, omnia perdere , quam cum
damnata Gibertina haeresi coniuneta possidere. Macte isitur animo, & pristina illa virtute perge tueri Ecclesiam. Non potest Deus religiosae tuae constantiae non respondere essi caci
praesidio. Fidem tuam non potest non sequi prodigiosa victoria. Τibi ego, Domina, nuncius adsum a Deo, quo minus speras a milite , ct aerario tuo , eo maius a & praesentius e coelo adesse auxilium. His vocibus diuino spiritu plenis roborata Mathildis eiurauit omnem de pace tractationem. Nec est variatum sententiis inter alios. Omnes cum Proregina moti oratione anachoretae intrepidi, statuere mortem. Potius a quam oblatas a Caesare conditiones pacis accipere. Quibus auditis Henricus iratus , iratiorque Gibertus clamant, domandum
esse vi muliebre pectus. Id ubi semel in perti-
116쪽
CARIsTIANI LIBER II. Io naciam induruerit, non aliter vinci posse. Mox machina ad murum diruendum admota. Hanc
Mathildis improuiso iniectis ignibus redegit in
cineres. Caesar inflammatus maiore iracundia iubet premi obsessos , sed sua maiore iactura. In liberis praeter Conradum, dc Henricum puerum ex Berta susceptos habebat filium n thum , a cui Henrico quoque immen. Is priore bello dux paternarum copiarum iunctus GL berto ab Mantuam suderat Mathildanos. Idem in hac Montis Belli oppugnatione, dum murum invadit, occiditur. Qxsar ex dolore im.
potens siti, misso Veronam cadattere , obsidiotaem , cum minime putaretur , abrumpit repentino occultoque consilio, grauius alia
quid moliturus in Mathildem. Abdinis a Monte Bello copijs, primum Placentiam , inde
Parmam versus mouet. Oinisio dein , quod finxerat , itinere, subito retrocedit Cavillain nuna, unde Canusium paruo interuallo distabat. Magna ex arcano incessierat Hemici animum cupido Canusium principem Mathildis arcein exscindendi, de in ea Mathiidem opprimendi. Haec meditanti, nec rationem tantae rei satis explicanti placebat tamen magis amcem adoriri subito impetu. At Giberto visum adhibere fraudem, de belli surtum. In eam rein omnes suas versat artes. Erat tunc Canusii Mathildis , cognouitque Caesaris aduentum , sed non consiliuin. Caeterum ne is propinquam uiliano arcem Bibianellum interciperet,
diuidit ipsa copias , de parte eatam Canusia Domnig.
117쪽
cit. a Mensis erat october, & vnduin certa Iux , quam ipsa in premebat caligo. Densa nebula ex amne Lencia humidisque vallibus exo ta , condiderat casum, & Canusinum aprum inuoluerat. Pene totum diem durauit, Belli furto accommoda. Usus occasione Henricus,
qui non de capiendo Bibianello, sed arce r rum Canusio cogitabat , hue per caliginem
educit exercitum. Duo erant montes non Pr
cui Bibianello, quorum alteri Iumignae , alteri nomen Lintregnano .Per illum aduentabat Mathildis , per hunc Henricus densis copiis stipatus procedebat. Exercitus alter alterius motum per tenebras non visu, sed aure com perit.' Mathildis agnito strepitu gradientis hostilis agminis cum suo sestinat intrare Bibianellum, cui intercipiendo venire hostem putabat. At Henricus praetergressus passis v xillis Canusium laetus properat. Aduertit sero Mathil iis se, dum Bibianello cauet , Canusio praesens creasse periculum , praecipua parte copiarum educta ; nec eo iam rediri posse a 'suis , intercluso ab Henricianis itinere. Neque vero fidendum quibusvis suorum didicerat des ctione, ac proditione multorum. Sollicitudi: icumulum ingentem addidit res eiusnodi. Maiathiidem Bibianellum cum agmine suo venientem secutus erat globus equitum paucorum , sed insignium. Proceres appellat DomniZo :at noti illi, an ignoti Mathildi essent, non scribit. Id addit, proceres illos, quicumque
118쪽
CARIsTIANI, LIBER II. Ioysierint, subito a Mathilde digressos , retro abii sis ad hostilem exercitum. Inter hos proc res s atque adeo horuin principem sui sse Ultorem ignotum, cuius familiarem Tironem supra Lansranco Mathildano loquentem secimus, pronum est existii re ex re mox gesta. Nunc eius ultoris grande facinus exequar, cuius summam Orclerico Uitali historico aequali, claroque debemus ; ordinem autem verisim Iem ex adiunctis, quae hac DomniZo testis oculatus refert, eliciam. Ignotus vltor ad idemciendum, quod moliebatur, Mathiidem disequi cum secijs debebat, & volebat laterer cui rei argumenta post dicam. Vt tardissime, de ad latendum percommode accessit ad eam hoc tenebricoso die sociis immixtus. Quidum Mathildi operam aduersus Henricum oti serunt , ipse ne nimio latendi studio se prodo. ret, elato modice cassidis speculari tegmine vultus partem detexerat. Mathildis mirata aduentum egregiae iuuenum manus , nec satis certa quid ab iis sperandum, timendumve - esset, haerebat. An tunc habuerit spatium contemplandi singulos, sciscitandique, quinam
essent, non haneo dicere. Cogitationum aestus mirum quantum in mente AmaZonis inualuit, cum proceres illi, obseruato Henriciani agminis transitu , ccintinuo coepere capita inter se conferre. Tum repente dux Vltor e media tu ma euolat ad primos , seque , quantus erat sipectandum praebet Mathildi. Erat caeteris , is non cultu, certe specie corporis tanto au
gustior. Per galeae licet clausὸς cancello4 --
119쪽
xio LABORuM HERCuLIS testas quaedam emicabat , & ardor animi. Quem di toto gestu prodidit cum elata manu
iubentis In modum significauit secijs , ut ipsum sequerentur. Mox subdit equo calcaria , conuertisque frenis tota post eum turma fectit iter ad Hemicum. Relicta Mathildis , tamquam viso monstro attonita, tantum non contremuit prae consulione affectuum. Rubor,
pallor, S aliae turbidi animi notae percurrisesent eius faciem, nisi pro ea insigni, qua erat in perturbationes potestate, erumpentes illico
repressisset. Caeterum inuaserant momento
pectus Amazonis grauissimi motus. Uisa sibi Erat alnoscere in eo duce Aquiliferum Go-desreiam. Reputabat illum hostem suurn lemper insensum, nullis litteris suis placatum , nouis beneficijs & amnitate Caesari obstrictum , adesse, moliturum prioribus grauiora rillum moribundum , aut, ut fama erat , mortuum , subito prodigio excitatum, ut labantem sortunae Canusinae statuin impelleret seu pro . ditione , seu serro. Inter iustam iram ac stup rein haerebat tacita, atque incerta an arma stringeret , euinque sequeretur. At succurrebat deinde animo hunc alium, quam ex gestu appa
rebat , esse posse. Lineamenta oris per galeae cancellos , & obscuro die non satis perspici posse. Mentein suam Aquiliferi imagine plenam sacile posse sibi fingere quod oculis non usu μper. Ad haec non semel inuentos homines gestu vultuque simili, caetera diuersissimos. It a Coi radum Henrici filium ore reserre Sueuiae Princi-Pem. Et vero Belgain Godilredum reuixisse,vel
120쪽
CARrsTIANI LIBER II. Gretiam lain subito conualuisse, speciem veri non habebat.Ex hac recordatione fatalis morbi eius subeunte moestitia prior animi impetus elanguit ; ambigebatque Canusina quid statueret. Caeteruin proceres illi sic discessere magis suspeeti, quam venerant. Cogitabat Mathildis , si amici erant , praesens vitae discrimen adire egregios iuuenes; sin proditores,intelligebat se decepta tanto magis ab ijs periclitari Canusium. Verum ad hanc arcem propugnandam si reduceret ipsa copias suas nor agnas, videbat& has insidiis per tenebras, & relictum Bibianesinin objici discrimini. Satius denique esse
duxit Bibianello consulere, & partem seruare, quam rqrum summam in discrimen conjicere. Ergo Bibianellum intressa, Canusium supplex commendauit Numinis prouidentiar. Interim Caesar appropinquabat Canusio, magnisque cum eo laetitijs incedebat Gibertus. Robur
Pramalentis exercitus, atque ipsae tenebrae spem certain faciebant potiundae desertae arcis. Vapor tam denso nimbo urbem operuerat, ut conspectum eius eriperet agmini. Etiam Hem iarico , Gibertoque vacabat iocari de magico illo latibulo, nunc caligine velut magica cir cumfuso. Henricus univorsae militum multitudinis aduentu laetatus, Giberto adulatore selit vanitate spem eius inflante, duplicem instruxit aciem. Alteram ad inuadendam arcem misit, alteram in colle vicino retinuit, quam vel Mathildanis , si Bibianello regrederentur, objiaceret , vel oppugnatoribus arcis auxilio sub mitteret. Milites alloquens repetiit haud sane