장음표시 사용
121쪽
o1 LΑ8oRvM HER cnLIs iucundam inemoriam illius temporis, quo ante portam Canusinae arcis iniquissima hieme per triduum expectarat responsum Hildebrandi. Cohortatus est omnes ad viciscendas illatas sibi in ea latebra a mago , & magi amica iesu rias. Τum conuersus ad Obertuin vexilliferum Novum, praeser, inquit , signum , teque in ca- Iiginem magicam anser intrepide , securus Pontificis & Caesa iis auspicijs. Gibertus hac sui mentione cum honore illata prouoca tus, de ex consuetudine immodicus laudator Caesaris, coepit praedicare militibus, quae Hem vicus gesserat, quaeque non gesserat. Multitudine operum eum non solum meruisse Magni
cognomentum , sed antecessisse Iulii Caesari,
sicanora , ac propemodum fidem. Ad quinqua. xies contulisse signa , plerumque fortuna , semper gloria superiorem. Deiniue Orsus recensere victorias, in ijs etiam, quae alieni operis erant, Henrico tribuit. Imprimis Godefredi Aquilistri virtute & sanguine partam gloriam intere pii non semel. Quin addidit illum transfugam non tam valetudine debilitatum , quam femineis armis terrefactum latere , non alias quam simulato morbo tutiorem , nec alio praemio
quam morte dignum. Postquam multiplices addidit militibus' stimulos , Henricus iussit opinpugnari Canusium. Interim Lansrancus, aliique Mathildani, qui in praesidio relicti erant ,
quanto in periculo versarentur , non sine d Iore cogitabant. Stabant tamen nihilo stentus armati in muris certi pro fide ultima experiri. Ecce autem eminus extra arcem exaudiri coe-
122쪽
pit strepitus currentium equorum, tum vocise rario, Inox excussor Γ telorum stridor, quo-1 um nullum ad muros pertinebat. Indicio haec fuere , pugnam iniri foris r cuius haec erat occasio. Ignoti proceres, digressi a Mathilde , moniti fuerant ab Vltore duce, Canusium, quo intendebat, unam viam superesse, di eam ipsam praeter Henrici castra. Quare in promptu haberent tela, tanquam non iter, sed praelium cum hostibus Henricianis inirent. Id detrecta. rent tamen quoad possent, & per obstantes viam ceIeritate, & audacia potius, quam serro sacerent. Non sortius imperauit dux, quam Tiro aliique socij paruere. Nunquam exerci
tum neque numero militum minorem, neque
diqniorem fama , di admiratione hominum vidit Italia. Omnes unius nationis erant, plerique consanguinei, nobiles omnes vel genere,
vel virtute, Mathildique addictissimi. A qua
digressus dux non abnuerat perfidi speciein , ct cognomentum, ut sub huius obtentu liberator Canusi j animus aperiretur suo tempore, postquam Henrico , Gibertoque intulissetc Iadem. Castra Caesaris dum praetereunt, speciem praebuere recta tendentium cum Caesa-1ianis ad oppugnandam arcem. a Deinde O seruati per agmina silentio procurrere, ac denique agniti pro Iostibus , clamore telisque
Iacessuntur. Verum memores monitorum aucis, nec se, pugna implicari passi sunt nec tramsi tu prohiberi. Pervecti ad portam arcis ora ia ore admitti suppetias venientes a Mathilde
123쪽
per media hostium tela. Cumque eius rei ciciein secissent, introductus cum suis dux Vltor opin .pidanis non tantum animos erexit , sed mirae audaciae conssilium dedit. Non esse post muros expectandam oppugnationem , sed in hostes prodeundum. Nebulae caliginem egredientibus obsecundaturam. Inopinata eruptione & fiducia turbaturas hostein. Non dissidendum paucitati , sed Deo causaeque fidendum. a Aderat anachoreta Ioannes , ille nuper dissu denda pace nobilitatus , nec laeta maUIS I utI-cinatus , quam vera. Is haesitantes vel hortatione prς senti , vel recordatione promIsn nuper auxilii stimulauit ad audendum. Ire sortes , a re felices iussit , & honores , ac praemia a Mathilde , Deoque sperare. Inde pleni animis Ordinata acie cum Vltore duce muris erumpunt anachoreta cum aliis viris religiosis fac racarmina modulante , & caelestem opem conclaliante euntibus. Nec ille suos, nec eum fefellit fiducia Numinis. Nebula ad multum dIea adeo densa suit , ut lucis usuram eriperet non solum prospectu extra urbem adempto , sed tantum non propinquo congredientium inter se conis spectu. Hac velut latebra tecti Canusina hostem effuse venientem , campisque incondite Ob. strepentem adorti silente, c8nsertoque agmine. Primum densus sagittarum imber in Henricia nos inunditur. Inde ad manus acrite ' Ientum,
directo in eam partem impetu , qua Caesarea aquila praeserebatur. Gestabat Oberti filius , illius , opinor , Marchionis , qui in castris ad Sorbarama Idem.
124쪽
sorbaram nocte a Mathilde oppressus occiderat. Ibat hic magno animo viturus patrem , approbaturusque nctis , se dignum Aquiliferi Belgae successorem.Αt Mathildanis proceribus. illuc inuectis,calente pugna, ipse vexillo nota bilis a bellatore incognito incursatur adueris myo , serroque appetitur. Quod euitaturus , dum Hin latus se flectit, Ioricae pondere & vi petitionis corruit cum aquila , grauiter laesus. Ingentis lacti gloria per tenebras pressa cum auliore tunc latuit. Concurrere ad opem proinstrato serendam Henriciani, at nullo potuere conatu effcere , quin Caesarea aquila in mamnus hostis veniret. Et plerisque cum vexillis ro cadente ceciderat animus. Ille aquila amissa repositus in equum, retro in collem ad Caesamn Gibertumque se susa recepit , multis se quentium a minis. Penitus dispar Aquilifero Gode redo in Rudolphum pugnanti, cum hic aquila seruata victoriam adeptus sit , Obertus ainissa perdiderit. Cet sar ac Gibertus laedaMarchionis cIade turbati haerebant simul attoniti , simul ira ac dolore perciti,quod Canusinam arcem non modo non potuissent capere, sed ne videre quidem propter nebulam , immo ab incognitis racem ingressis acie victi sugatique essent, amisso vexillo primario, totque victoriarum fructu,& gloria. Accesserat altera doloris,& consternationis causa. a Allatus eo ipso Iempore Caesari ingratissimus nuncius de filio Conrado ad Allobroges misso. Ferebatur hicae castris suis nuper asscessisse clanculum, di ad
125쪽
II 6 LABORnM ΗΕ RcuLIs Nisthildem desecisse. Ergo moestissimus Caesar collectis extemplo vasis Baianum cum exertcitu fugit. Baiani. peiacta insomni nocte contendit ad Padum , di biduo transportauit e ercitum. Praeclaram de eo victoriam a adscribit
Domnirci proceribus a Mathilde digressis in arcem. In his, ac horum ducem suisse illvm, quem dixi, ignotum Vltorem didici ex b Ord rico, qui prodat ab eo iuuene sibi notissimo
Caesarem e campo. coniectum esse in turpem fugam , quae nusquam nisi ad Canusium com- .ligit. Irorum causa additur atrox iniuria , qua iuuenis ab Henrico fuerat affectus ; inde Ii duerat animum & nomen Vltoris. Iam Cbei
eum Cae saris vexilliserum non ab alio quarn ab hoc suisse prostratum sacile credet , qui an, inaduertet solitum ipsuin in acie pignerari sortissimum quemque. Qui Canusij supererant, depulsa sole nebula vacua hostium castra comspexere , dum interiin victores hostium vestigiis inhaerent. Nec desuere, qui Mathiidem de v, etoria .certiorem sacerent. Praedicabant inexpectatum procerum auxilium , prostratuin ab ignoto bellatore Obertum, aquilam captam, Caesarem cum Giberto susum fugatumque, unico e Mathildanis desideram. Proregina
.eam subita,atque inopinatagaque tanta rerum conuersione stupens pariter ac laeta, Deum ve- neratur. Grates ei primum, deinde pugnator,bus, ut quisque accesserat, egit, omnibus agere
ac referre cupida. Mox prodijt di ipsa 4n campum victores sequens , imminensque tergi a Dom- bouer. ' . . .
126쪽
hostium , & recipiendis, quae coperant, locis. . Subierat animum ingens cupido noscendi victores illos , de horum maxime ducem' Mento ambigua Belgam eum Gode redum essedi cupiebat , de adduci non poterat ut crederet , cum non caperet , quomodo is repente extitisset ex morabundo ac mortuo supcrstes,
atque ex hoste defensor. Interim perlata illuc fama de Conradi defectione a patre, flexit animum Mathildis, ut putaret hunc verisimia Iius. venisse sibi auxilio,quamGod redum.Cac-teruin tunc Mathildi adhuc fuisse incohnitum illum , quicumque erat , ducem, collegi ex
mox secutis. Inter haec a superuenit Verona destinatus ad eam nuncius. Ignota erat iacies hominis. Exceptus a custodibus corporis perducitur in conspectuin Pro reginae gemens ,
de reste squalente, digressisque arbitris ait semissiun ab infelicissima. Principum Augusta 'Praxede. Haec praefatio Mathiiciem multiplici expectatione commouerat , quid potissimum timeret, incertam. Iussus dicere Veronensis. Caesar, inquit, in Italiam rediens aduersum te, voluit Augustam coniugem adesse testein flagitiorum suorum , iussitque secum venire.
cuin deiarmi comitatu, b nobilium pellicum
grege. Praxedis dedecorum aulae Caesareae pertaesa , valetudinem primum excusauit. At suasit tamen bonorum quorundam , ne di virum de Occasionem qualemcumque eius ad flugem reuocandi neglexisse videretur, detnique co-
127쪽
ii 8 LABORuM HERCuMs .& miserare. Illa coniux forma , nobilitate morum honestate insignis, principio tam cara suis fratrisque Godesredi intritis, displicere coepit Henrico. Non desuere, qui innocentem accusarent. In ea cuin vitia non possent , vir tutes sunt criminati. Ac primum quod pudica esset crim inh datum est. Castimonia Augustae scilicet visa est censura libidinum non solum
Augusti ; sed di Giberti dudum a incestorum
amorum comperti, damnatique a Pontifice. Inde offensi ambo excogit3uerunt poenae .ge- 'fius omnibus criminibus foedius. Τanquam vulgaris faxiiij puderet , palmarium inuenere. Decretum b ut Augusta , ne integritate gloriaretur , per noctem offerretur infamiae. Praescijt illa tempus & locum , & dolore percita, clam proborum quorundam implorauit Upem. Plena erat res dissiculiatis & periculi, Caecili Gibertoque obsistere. Et iam infelix Praxedis circumuenta scelere, deprehensaque in thalaismo noctu , implicita vinculis ad ludibrium S dedecoris patientiam erat. Caeteruinamici armata manu irrumpunt in tempore, & immunem intactamque eripiunt , n non inobseruati per tenebras evadunt. Inde aliud malum exortum, alia criminatio. V cata est in suspicionem e clandestinorinia am rum cum aliquo eorum , a ciuibus liberata sus L Hemicus, quam modo improbitati pr stituerat, nolebat vel probam , vel improbam esse suo arbitratu, sed mariti. Accusatorum
principem dixerim Gibenuin, cui Praxetiis in a Bemrid. b Gerbobus. C crant i
128쪽
CARisTIANI LIBER II. ret9 eo maxime displicebat , quod obseruarat a ipsam aduersari sectae Gibertinae , tibi vero , Domina , studere. His offensus sanctus Pont, sex , & maiestatem suam violari non serens , gratiam apud Caesarem, & potentiam flagitiis
quaesitain iii caput innocentis Augustio exerce. re statuit. Tot entin sceleribus meritus est , ut huius quoque auctor fuisse credatur. Ergo Caesaris credulae aures duobus falsis criminibus Occupantur , Praxe dis violati tori & desectionis ad Mathi idem rea in secreto agitur , peri culi latentis ignara. Monetur ab accusatoribus
Caesar , ut Omnia uxoris obseruet. Iain ante
notarat eam sepius , samiliaritisqite Conradoroqui. Ex his tametsi nihildum iure poterat de fide coniugis perperam suspicaIi, tamen non placuerat familiaritas, quam ex ingenio suo aestimans, censebat procliuem ad amorem. Accessit quod Augustam , postquam turpi illo periculo nuper desuncta esset , videret tristio- rein , & stibi non nisi coacta quadam oris
consermatione ridentem. Non desuere , qui interpretarentur Caesari causain tristitiae esse , quod vilesceret ipse uxori aliena consuetudine captae. Hinc intentior in eius verba &gestus , seu ea clan Conrado, seu cum alio Procerum ageret , ubique captans occasioneinlinistras de ea suspiciones conficinandi , via ouem scilicet figebac in vicere. Adverterat ali quando Conradum secreto loqui Praxedi, Dutusque inter eos , tuto intimae necessitudinis testes, tum moeroris. Mox in metuem venit
129쪽
rio M. BORnM HEReu LIs . suspicioso Principi causam inceroris ese, quod amantibus deesiet facultas amandi apertius Nempe Praxedi se iam vilem esse : Conraduinroto ore sibi dissimilem , nec agnoscere se patrem , nec vereri. Data occasione Praxedem
interrogat quidnam ei doleat e Augusta prae sata veniam , si parendi studio exponeret eisncerum , ct diu tectuin animi sensum, subiecit
se cum Caesare non recusare vel in castris versari , vel partiri belli labores , ac pericula rsed eo bello delectari non posse, quo a in thil dis consanguinea, & compertae probitatis
Princeps vexaretur auctore Giberto. Caesar ir percitus , quod condemnari se sentiret , cum tu , Domina , absoluebaris , inuectus inultis in coniugem , ita conclusit: cum Mathiidem Innocentem , me cum Giberto nocentem sacis;
prodisque quod dudum notaram,me tibi viluisse, nempe alieno amore implicitae. At, si vivo, senties quantum mihi debueris, & quid possim. . Sub haec repudiatam iubet in custoc lain abripi.
Nox Conradus euocatus a Caesare nomiam irato , sed furente. Vereor, Domina , castissimas aures tuas contaminare narranda turpitudine consi Iiorum Principis furiosi. Caetera ex hoc uno collige. Cum conradus in con spectum pro iij t , Henricus, siue ut coniugem dedecore ulcisceretur , siue ut iuuenis antinum in eam exploraret, certe hunc serio sollicitauit ad vitium inserendum captiuς. Obstupuit Conradus ad tantum nilas principio. At leno Caesar, v id persuaderet , di verecundiam demeret paterni tori violandi, declarauit ei arca. α Pigna.
130쪽
CARIsTIANI L1BER II. ornum natalium. Nihil est, inquit , quod tanto' .pere inea iussa refugias, neque enim illa tibi
nouerca si Vt putas , neque tu es filius meus ,
sed eius Sueui se Principis , cuius vultum reserSapprime. Hic Conradus obmutuit , cui scilicet non potuit non ingrata esse oratio , qua se Caesarea simul claritate sanguinis , si inui hereditate excidisse discebat. Sed suspicari itaeo,& scire pudet, quid. ausus sit deinde iuuenis sollicitatus Caesaris iam non patris imperio , Praxedisque non nouercae forma. Id scio Conraduin Henrico talia suadenti non oblocutum , deinde secreto adijsse Praxedem ,
postea iussu Caesaris discussisse ad Allobroges cum copijs ipsum , Pra aedem in castris videri desiisse. Quid nunc sentias, Dominab de iuuene illo, quem vulgo castissimum , Godeste loqueDuci amicissimuin censebamus Mathil dis haec stupens sic intersata est certe 1i talis suit,
qualis habebatur, cur Caesari non exprobrauit consilis infamiam 3 Cur Praxedem , quando: ,. 'aclijt, non liberauit carcere, aut saltem postea liberare contendit eorum militum opera, cum quibus ad Allobroges discessit Nempe nec de capta uae dedecore sollicitus , nec Godes redirnemor est, nec retinens virtutis Caesareae , ex quo Caesareo genere excidit , sed Caesaris tantum metuen ; cui, heu l nimisquana prompte paret. Interim , excepit Veronensis , aeger ita Belgica Augustae frater acerbissimo illo nuncio
vel celandus visus est, ne eo mors acceleraretur svel si ch sorore roscijt, ad extrema deductus est. Mathil lis tristissima narratione perculsa Vir ἡ