장음표시 사용
31쪽
. I AB RuM HER cnLrs constantia , tristes denique accepit , Romam
captam esse. a Rem autem miro hoc modo ge-
flain. b Media die, cum obsessi pariter , obsidentesque pugna , atque aestu fessi sese ad c
randa corpora recepissent, repente murum V
ticanum , qua negligentius seruabatur, grandibus verberatum ictibus. Excitatos praesidia rios illuc concurrisse. Verum tam valida manu interim esse pulsatum, ut perruptus viam dederit, quae hominem transmitteret. Principio eum, qui ingressum moliebatur, ruderibus, de euoluta nube pulueris tectum , ingestaque . telorum vi tantisper prohibitum latuisse. Mox per saxa, de tela irrumpentem apparuisse iuuenem, qui murum persederat, laeua rum , dextra Gesareum vexillum praeserentem , de insolentia roboris, atque audaciae obstup fecisse Romanos .e Hunc insignem corporis satque armorula specie principem ipsuin signia serum Marchionem Belgam agnitum esse. A cedentibus Romanis intulisse trepidationem hastili illo intentato , quo nuper in acie ta tam ediderat caedem. Exemplo eius, aquilaque in muro ' p posita animatos Caesarianorum promptissimos partim per eundem aditum, partiin alia per scalas admotas , qua cuique proximum suit, subsecutos. Ita consternatos msuisse praesidiarios ab Aquilifero , ut minor moles sterit sociis intrantibus muros, quam ascendentibus fuerat. Inde stragem ab eis , suis gamque a Romanis factam. Τum apertama An. Io83. b Vita Hen. IV. Monach. Pegasi.
32쪽
dedignatum , gloriosius per inuri ruinam , &victoris a Aquiliseri vestigia subire volui me. Ergo eius iussu moenia, ainplissimasque duas
porticus tam late perfractus esse, ut exercitus structis ordinibus invehi posset. . Ita expugnam tam Romam Leoninam : posti Aoduin b reliquam urbem corruptis pecunia ciuibus veni siein potestatem. Iamque admotis copijs oppugnari castrum. Mathildis cum haec intelligeret, ct Marchionis quidem illius fatali manu cladem rursus acceptam , incredibili dolore assi ci, alternis odis, atque amoris afflectibus commo Meri , haerere anceps consilii, quonam
Romanae arci succurreret. Una ratio erat, re
liquas suas copias Romam traducere : sed ita Canusio , alijsque locis creari periculum videbat. Dum haec animo versat , ecce ad eam speculator incerto vultu pauens accurrit. Nunciabat exercitum grandem impiouiso conspectuine in vicino agro Mutinensi , & infestis siquis
Canusium versus tendere, duce quodam Marchione. Quam subita , ac certa haec , tam mira
Mathildi visa. Caeterum non segniter irruptioni Marchionis illius , quisquis crat, sustinendae pro viribus se accinxit. Raptim omnia stimulante fortuna agebantur a Canusino milite in quo quisque cessasset, prodi ab se Mathil lis
salutem rebatur. d Caesar eum exercitum clampor Longobardiae proceres cogendum curaue
rat, di in Mathiidem subito immittendum , ut
33쪽
24 LABORuM HER cu Isbelli clade pressain prohiberet opem ferre Romanis. Marchio, qui huic expeditioni praeerat, fretus suorum multitudine, di Mathildanorum raucitate existimabat, se his facild superatis
cum victrica manu affuturum tempori castro Rotnauo expu3nando. Mutinensem agrum ingressus Sorbaram arcem improuiso aduentu Cccupare conatus est : at ingruentibus tenebris circumsedit. Securus proximae victoriae nec soffam castris circumducere laborauit, nec vallum. a Nox adulta erat, cum ex aduerso per vicinos campos Canuimus paucorum, sed
lectoruin militum globus signis silentibus mutiolat. 'Praeibat Aeganti specie dux expedito equo vehens , quem insigni dexteritate fect hat. A qinine subiistere i usto, ut erat sagax , Strouiciens, in editum locum prouehitur. Exoc, atque ex tenebris Marchionis castra visu facilia erant. Iacebat passim solo susus miles, rari interlucebant ignes , non ea strensis strepitus audiebatur, non vigiles in stationibus apparebant. Vbique signa praefidentis, di con sopiti exercitus. His cum cura obseruatis dux suos repetit gaudens , paruam instruit aciem , dc ad irruptionem paucis hortatur: b Ite meiscum, inquistat, milites , iunctis ordinibus , atque animis. Ad hostis castra usque pergite si- Icntior ibi vocem tollite subito, de Diui Petri
nomine conclamato irrumpite. Hoc sit vobis pugnae signum , omenque victoriae. Omnes quidein ista verba ducis , sed plus mouerat animus , dc virtus hortantis. Eius alacritatem . ac
34쪽
CHRIsTIANI LIBER I. assiduciam , quarum notas in sorinoso vultu occulabant tenebrae, declarabat vivida vox , licet suauis , ct gracilis. Atque eo solo indicio minam agnoscoros. Mathildis haec erat puellvirilis animi m& a teneris educata viriliter , a militia que rudimentis imbuta, Quae explorato consilio, atque itinere hostium , b eodem die
delectos suorum eduxerat. Confisa superis I Lmerat pro opportunitate vel in arcein obsessam introducere si ibi id tum , vel cuin Marchione ferro decernere. Nunc animaduersa obsidentium incauta securitato, suam occasionem , ut crat, existimauit. Ibat in eos imperterrita, sed hoc uno tamen , quod Marchionem peteret forte Belgani sunm , trepida ; non metu eius, seu caritate. Peramicum nuper, licet nunc hostelia , odiste non poterat, mallWque in castris inuenire Marchionem alium, quem armis opprimeret. At videt se fatali lege belli coniectam in discrimen, quo, nisi ossc Ium deserere velit,
perire debeat ipsa , vel eo niti, ut ille pereat Ergo in castra hostium impetum facit. Henricianos ignoto, atque horribili sonitu repente excitos stupor primum, deinde timor oppressit eo grauior, quod incompertum esset, quid
timerent. Nox horiorem gcminabat. Attoniti neque arma, neque fugam corripere , neque Omnino prouidere quidquam poterant. Strepitus , clamor, Mathil dis circumsonans arinis,& obuios quosque uernens , sauciorum , S mo rientium gemitus inter tenebras onauia tumultu , ac terrore impleuerat. Nullius subueniente
35쪽
cererat praeter Marchionem. a Is subito excitatus correpto serro . scutoque extra tabernaculum prosiliens strenui militis partes cum ducis iam non posset explicuit. Circumue tus ab hostibus dextra , sinistra , solus , atque
incognitus inter tela nunc vitabundus, nunc
inuadens incursum sustinuit usque , donec PIu-xibus acceptis vulneribus corruit. Cecidere alij Mon pauci, reliqui susi, fugatique, & castra impetu capta. Arma, ct signa militaria cum tentoriis , impedimentisque omnibus, ct quin-
Rentis equis, centuriones sex, primores no
Dilitatis Longcbardicae centum , & Parmae Episcopus venere in Potestatan. Dux Canusina tribus tantum desideratis campo , victoriaque Potitur, di cululata prudentiar. ac sortitudin, laude. Arcem Sol baram triumphantis more ingreditur inter plausus, ct laudationes oppudanorum liberatrici acclamantium. Tunc eius sortitudo celebrata est iis elogiis , quorum alia in alijs historicis memoriae prodita sunt. Tres horum Mathildis familiares suere. Primus pi tionum pra: sectus , qui praelio intersuit, praedicat b eam generose ac magnifice, insolit que mulierisus more, & plusquam viriliter egi sie, nullumque sere metuasi e periculum. Et quisnam, inquit, potentium unquam exercitum suum , ut illa , duxit Z Alter DomniZo Poeta , cnius opus hodieque extat de Proreginae rebus historica fide conscriptum hexametris , canita Vita V Luc. Domni
36쪽
CAR Is TryNI LIBER Id. Mathil dem nocte, dieque bellantem claruisse victoriis, & nominatiin illata Henricianis ad
Sorbarain clade. Urtius Hugo, a merito, ait, nominetur Virago, quae virtute animi etiam
viris praeibat. Μalmesberientis quoque sere horum aequalis scribit, Mathiidem arinata vi torum agmina egi sse in bellum, antiquis Amazonibus non disparem. Suppar aetate Frisingensis prodit, eandem instar sortissimi Principis , ac vel ut Deboram sui fle. Nuperrime Florentinus b non dubitauit in hanc sentenistiam magnifice scribere, Mathiidem tranquila litati animi semper compossiti iunxisse spiritus adeo militares, & masculos 3 ut feminam bellicosiorem proferre non possit historia. Quo nec ininus dicendum putauit scriptor egregius, nec maius dicere potuit. Uictrix Amagon inister eiusmodi acclamationes ciuium, & luctus
captiuorum, Sorbaram arcem inuecta est. In vultu, cultuque nihil non erat plenum concinnae maiestatis. Oculorum aciem vividam λsimul ac placidam circumserebat ad venera tes, Inedia inter resalutantein, & dignitatis γretinentem. Gestus , habitusque corporis non exultans, sed ita inodestus pariter ac militaris , ut etiam captiuos in admirationem raperet. . Atebant dolendum Mathil dem a mago corruptam, egregiam caeteroqui principem, S dignam, quae pudica esset. At siues, atque inter eos eques eximia fide Lansrancus, praedica- bant Amagonem suam omni genere virtutum satque imprimis sortitudine, ac pudicitia pr. a In Chr. Virdun. b Memor. di Marhil.
37쪽
st LA8o RuM HERCuLIs stantem , Iaudibus sexus utriusque excelIere. 'Illa di vitupet ijs immota , & laudibus maior , quam vici si e saudebat, tam sine sanguine pro
oua clementia vicisse mallet. Nempe magnis animis succedit post victoriam aduersus hostes victos humanitas. Habebat sollicitam Caesaria nomin laeseruin salus,atque imprimis incolumitas prostrati Marchionis. Quem non apparen tem,S requiri iussum , ubi audi' inter occisos
Tepertum exanimem,dolore corripitur. Id moerorem temperauit , quod hunc Marchionem ,
non Belgam Aquili serum , sed alium esse,
Obertum nomine , 'comperit. Verum non
aiuturna luctus intermistio fuit. Iam ante relaritum erat obscuro rumore A uili sero illi hesci quid sunesti Romae in cella subterranea conti osse. Sed nihil dum creditum erat , praesertiiri cum id sit clarorum ducum satum , ut famas epius elati reuiuiscant. At idem deinde com firmatum est ab alijs. Captiui super ea re interis . rogati respondere frementes , iuuenem sortissimum, cum armis non posset , Rornae vene
scio victuin haud dubia Mathil sani praestigia-eoris opera. Nunc iacere moribundum, aut mortuum ex vel eno , quo prostratus sit --
Rhildani illius amasii fraude, ac flagitio plusi
quain hostili. Voluit Proregina rei seriem au-Mire, quae a Laias ranco exp*rata sic narrata tur. Marchionem Belgam , cum nuper Romamvxpugnarat, perrupto imum Vaticano aestuaritem victoria , di labore, per muros, ac plateas, qua quemque hostium abstulerat metus , pers cutum. Sanguine eorum, di suo sudore madi- .
38쪽
CHRIsTIANI LIBIdum, inhaerentemque fugientium
inuenisse pestam. Inde regredientem , nullo
licet accepto vulnere ,ε allere, arina remittere,
subinitti genu coepisse, atque inter suorum manus , ac gemitus relatum iii tabernaculum prope Tiberisfripam. a Mali causas suisse has
aut unam ex his ἔ vinum veneno corruptum in
vase isthic hostili fraude inuentum, & ab incauto bibituin ; aestum nimium subito loci subterranei frigore irritatum ; noxios deniqueeκ Tiberi vapores. Primam illam causam de veneno ab Henricianis Odiose iastari, addentibus b eodein alios undecim periisse. Certe quidem Marchionein aegritudine correptum , mox amissis capillis, S unguibus deformatum, post sebii conficta tuin in speciem lenta, sed virulenta , perpetuaque languere. His auditis animo aegra Mathil lis extra conspectum se proripuit. Lansrancus a DomniZo, alijque familiarcs eius, sicut acceptas ab Aquili sero clades grauissitne tulerant, ita postquam aut desiturus ille mox crat, aut tarn desierat: esse, quem timerent , egres ij bellatoris calaminimicitiam abstulit. Ira in misericordiam 5a memorabant inter se, inuictum robur bellica opera iuuenis illius , ut virtute, ita in sortunio ad exemplum insignis. At Mathil dis quanto altius icta, qua vi afluctuum perculsa luerit, aestimari non poterat, nisi a paucis intimis , qui causas corum a principio perspeetiis habebant. In oculis erat moribundus ille carus
39쪽
pergi quoque se malescii infamia sentiebat,
quando praestigiatoris amore capta , S usa ministerio serebatur. Sic affectam , dolore non sedato,sed victo, Ama Zoncm nouis curis implicuit repentinus aduentus Caesaris Roma redeuntis. Non ambigebat hunc nocturnam cladem ad Sorbarς muros acceptam, si posset,vit rum. Ergo irati impetum ut iustineret,omni ope rouidit. Verum non iam bellum adornabat Ienricus, sed a in Gennaniam redire festinabat, Roma nae arcis obsidione deserta. Recedere compulerat tum aduentus Roberti Guiscar lipartes Mathil lanas secuti , tum creatus in
Germania nouu saxonibus Cauar, in quem erat propera n lui M bi rerum facies erat in castris Henrici. fidebat recessisse Roma quasi sugatum, omius er aestum pestiferurn alnisso
praesidij Romimi milite, & salute Aquiliseri
tantum non desperata. Nouam macuIam ad
Sorbaram a Mathilde susceperat, ct relinquebat inultam. Conradum Caesaris filium nunquam satis laudatae indolis Principem, veImaxitne assciebat valetudo Aquiliseri, amiacimini capitis. Erat Coniadus aetatis flore, venustate formae, aliisque ornamentis corporis, dc ataimi, propter' quae Belgain Marchionem amabat, ipse amabilis. Minima laudum eius dicenda , quod Caesaris filius esset. Natus icter strepitus armorum , atque educatus in Ca-
ris , multisque exercitus casibus , hi spem
40쪽
CARIsTIANI praeclari Imperatoris adcnabulis miles , antequam pratare pollet a prae suit, triennis a patre Prorex Lothariae Bra bantinae creatus. Hinc in Belgas beneuolentia, hinc amor in Belgain Marchionem oriri coe-p:t , seci maxime conciliari ex eius suauissimo. Vsu , rerumque gestarum salsis , atque adeo conspectu. Belgae quoque probitas sensim pueri Principis tetigit animum. Neque.Ver magis quidquam in Aquilifero laudarim ,
quain quod inter aetatis illacebras , licentia misque castrorum , atque exempla Caesaris voluispiatum studiosi , probos , castosque mores perpetuo coluerit, haud sane temporum iuuenis. Conradus vel mouitu Bertae matris , vel inductione animi oculos in eius virtutes in tenderat. Certe quasi effictus ad exemplum Aquiliferi , insolens malarum artium , lain tum pollicebatur a probum pudicum, & maWgnantinuin Principem, quein postmodum exhibuit. In venatu, in decoris armis, ac militaribus equis , non in epulis , ac voluptatibus
eiusmodi libidinem habebat. Qua laude nulli dissimilior erat quam patri Caesari , nulli , quam Aquilifero similior. Atque haec consenis
1 io morum , & studioruin inter eos amicitiae non omen modo, sed & vinsulum suit. Is animorum nexus tanto arctius adstrictus erat, ex quo per aetatem intellexerat Conradus, quid