Pauli Aemilii Sanctorii Casertani 12. virgines, et martyres

131쪽

prosiindistiniae gulae , pernicissimaeque uescies Ita me

summum scelus, diramque Iroditionem ad opidiim Us cellam haud longe a Magontiaco in procinctu Germa nici belli ante aquilas in ipso praetorio trucidato Ale xandro, Mammeae filio, clarissimo Imperatore, XII Lper annos rem Romanam sapientissime, fortissimeque moderato,terrarum orbi, Capitolioque dirissimum sco. iura dabat: hio, odio Alexandri, quem a nobis non alienum intelligebat, pietate Mammeae matris, pudentissimae, excellentissimaeque feminae, quam Antio chiae in ardore Persici belli cum filio aduersus Artaxea rem proficiscentem ab Adamanti Origene Christianis imbutam litibus, sacrisque fama uulgarat impiissimum atrocissimumque nostris bellum intulerat, ac si Germani

nos quoque essemus, quorum terras funestissimo Marte uexabat itaque non minus nostro, quana Germanorum cruore,Rheni, Albisq. gurgite redundauere, tepuereque Septemtrionis prilinae Hercynia caesorum cumulos nofiete lugete uiolentissimum armorum flilmen pertrie nium ubique tactis, concussisque grauissimo metu te rarum gelibus, in ipsius tandem exsecrabile suctoris caiaput recidit, tumultuante Africa, dc Romano Senatu communi cosensu capessente arma, uel tribus aduersus Thriacem Caesaribus belli ducibus acclamatis, ac permissάRep. ad Aquileiam meridiano tempore,Vrbi, Italiaequet fatum coquens,militari coniuratione cum filio praestati tissimae pulchritudinis, exoptatissimique mulieriti L. voracissima, taeterrimaque bellua trircidatur, sera ilicii ina, sed haud ingrata Alexandri,peremptorumquc in ribus. At Dioscorus, in insania crudescens, extemplo ne filiae respirandi spatium daretur adiit Martianii in is 'tiinc Nicomcdiae ius dicebat, sex fasciit honore prae filigens rem, ut gesta erat, enarrat poscit acui mucro nem, accendi rogunt,produci seras, filiamque crudelistia'

132쪽

ς AULLI. . ME MILIS ANC R. mis discrucitri suppliciis, uoluptatem suam ex torrendi Virginis fisceribus, corporeque suituram non illam ablse existimari iacturam sed sacrum: dummodo consules itur Religioni,dumque Caesaribus honos adhiberetur. St. filiam inultam dimitteret, ingentes haud dubie sacra ue-.lcrum pastura ruinas,cum summa turpitudine patrem se esse, sed malle carnificem, ne quid exsecrandum, atque inexpiabile ex offenserum ira numinu Augustalibus tr . beis, diuinisque capit; bus contingeret mutatione sacrinurum proculdubio portcndi excidiu, perturbationemque terrarum dicere. Turic Marcianus, collaudata hominis constriatia, & religione, quoniam Deorum amore filiam perditum iret, sisti ante se uirginem, maxime incitatus, reliquorum dicitate Praefectinum, iubet, trux ipse ingenio, a puero exercitus inter arma infaustosque. irinsarum urbium cineres, stratorumque laceruos, gustat

cruore, dextera terribilis, pace funestus, bello excestens:

cprouisum quippe lamat Augii sto, crata italia mn carnificinam, esse cima fascibus, iisdem motibus,

ritate mortale, quam etsi imale assectam contem Mus,iutrimque idatis in occursum sorte oculis, magnopere o . stupuit, repressaque ira, qua paulo ante stolide efferbii irat, decora uirginis legere non incitrios corpus excellans, de iam proceritatent, Ea uelitem comam, nive positora, gessi uestis multum cupiditati oculoruit subtrari hebat,in augustum cculosque, Ac si risus, frontisque set suisset cum benignitate hilaritas, Ursus eximia omnia4 itaque miseratus puellae, blande illam pertentat, mutncet cum praeconio pulchritudinis, famaeque, indigna item,uel in calamitate uirginis animum. Vnde,inquiens,

nobilissima puella Asiae sidus: decusque Nicomediae

ct non imperite almae aequanda Velieri. Vnde, pratis Mirissima Barbara, tam noua mens, adeo insanus erga uirilem holminem , crucique assi3um e nor transversim a

133쪽

fat animum quantia dedociis geritillatis accersiriir imiaginibus, aruaqires etainu in urnia inpra uitritti,, si malo' undo feralia ista hausisti elogiuaras ini pati quae boticiis accitia, annorumqujsetiem, iguere Θgrata prosecto mi stir benitatus aerga superas evisistiso qui tant te docorauere honoribus ululamiij, seipseramnae . horrcndum piaculum, ciuiliaben ficii, pugnareque aduersiis benesecientem nihil hoc taetrius, nihil

introdulcere Romani rhun tam nurnina luisse, 'io tua is erga ut consilis, iam iam poenarum orbiu iniplaga Marii minc Christianis haustum ac I 'stiti inesin eos: anziptae gentes assutgunt inexplicatis id idkillis belliae cum his aeternae legionum ut is ipse minaceni

triviscera gladium citib at Augustais:Rbmana iam cuspis ubi liis assis in Edepescit defixique i moentistiti piactoribus Misue niticiones, id pila remunt': porti ut6s snspei stitio nullo inungula tuta Ialm ahe tu, modo, Buia bara teipsam respice,' inctiiv milchritudineui tali his

iuuentam, cole Iou m, accende ad aram thstra iugistiani mulce deos . nihil superlsae pitui , quam puellas ἐd tum hi in simplicitas e caelo ducta in terras numinaei sitim farma, gloriaque nostra haee laetus pulchritudine isti histretur iterim deorum peregrinationibla, di nius mine hoc idem Asiae solum fortuna tu iussion A sellieior omni bius . tuus eri triumphus, tuum muςῆhPllas , Mulcisse inter fui inina Iovis, hastamque Maseis . tu

ab Olympo in perennibus aris, sacrisque mentem appliacueris ideorum dotis ei lium cris Satis diuino in corpo re dignis metabundisrhospitium imo alii inus ii tutitur . ne iterudi aduersis,in sestisquPammis inlcnso castites pugnent , e cupiditas tus, S litata stertiae imio

uant funest a discordia deos; ne sitis Uo onouem in atuet. facile tu aequas, de uenustade l& flore aetatis

134쪽

in hoc celsior, digitiorque, quia ui figo. at si te istius

serit insaniae, teque 4n abrupta deiicere perre erint ii Liae, Hunione cum diis malis, quam uincere non pier mactaberis i cui Virgo: Si morem uestrum, di instituta. δOmarae ignorarem , aut tibi cum Romano aliquo, aut Graeco enno fuisset, non infeliciter de uictoria sperare liceret Me apud Christi hestores fici leomnis eloque r i sperditur: ct ipsum Iaterum robur, ac flosculi orat j iiis derisim tuti nescit christiaria animi demissiodb uniri herquastitati dicentis , fictisve laudibus, aut adstiriptis Pra ecsentis nam omnis duratio fian est , in ore ueram gladiatis pessiimum iumenum .duni nos ipsi extolium us,lςlidimur, at tu, dum tuorum attolliri aetasque numen, dc decora saelitum, dumque pulchritaulinem celistagmeδm, Da intelligis, ite jl oldiunnarii uestra niunt Deu ignin i nulli 4ndigens est sine ac pitur so a

mortalis pol, lint udo, urca res est, O, dum iuget, mobilis; exterum edi reuit Sinuui zelupus obtexitur Si in me illustu sinat lineamenta, meaedio laudi non adscribatur, quae Ηhil, ut ita essem, contuli, aut potui ibilius qui seeit , lotia profecto eximia, in luto,d ex ludit egregiam duxi Iesiguram: ipsi pira tot beneficiis tulι iam lil, nina, obtuli iam s Kra visum duiutaxat ueneriror, spretis uestris idolis, quorum stactam uim scio,

impudentiam, di quibus sacra uatum oraculario inconricipite cecinere, obcaecata, muta, debilia, atque obscura uocitantia, nec Dei immortalis incomprehensibilis . ωno nisi inter nubes perspecta mortalitati maiestas Tastrorum sanguinem pecudumque balatum, sumantes ue, aras, uaporatia thura requirit: anim im pietate a itatur id inmortali,quod nobilissimum est,expetit haecnt, non lacra Deum petra,metallociue circum uestitis:

135쪽

ma intelligentiae ratio id post gymtasia uestra attollitia, interq. sidera Philosophorum sectas locatis enim-uci o di ista creditis, cutinam fides uestra ab his alienis sinia esset jecudes mortalibus multum antecellut hae,

etsi uno ictu, luce, de sensu priuantur, captantes tamen auram, Deum opificem sui recte noscunt, secutae naturam homines, omni bellua taetriores, in Deum neserie armantur; , quem in excelse caelestium solio orbium calcantem astra, felicissimeque regnantem, nequeunt laedem, uulnerareque, in sectatores, cultoresque illius iras,& hrorem effundunt suum quamobrem, ne desis sor Christianae ueritati detrahatur, ipsamon muliebri ter pro defensa Cluisti religione cadam: setis iam firmata aduersus diras, Iammas, mucronemque, ii quid immanius uestra repererit rabies habes me nudam abia, micis, consanguineis, ultro prodita a patre: non Opu est legionibus, non integris cohortibus, aut manipulis turmisque nullis muroriun propugnaculis uallor nulla

manu circumdore exarmata in conspectu tuo sum, non

Christi tamen nudata auxilio. non desunt, nec deerunt, Marciane,in Christianis castris, atque praetorio,ad Christi mperatosis Saluatorisque nostri prolatandum imp rium, Parandamque laudem Scaeuolae, non Coclites non Curiij, Deeij, c Scipiadae acrior apud nos animo'nim impetus, Malacrior uoluntas reperitur, quippe qui uitam in miseriis,mortem in felicitate locamus libet eY- periri nunc animos, uiresque, atque ex puellaris euentu certaminis metiri sortiorum praestantiam, atque uirtutiem sed turpis Christiano in ore iactantiari pugnatustros pauca d qnt. Ecce ipsa, Christi confisa uirtute,spc no idola uestra , contemno minas sceptrorumq gloriani

derideo opto mori L pugnando uincere: cave tu mondo, Marciane, ne lentior, mitiorque in decernendis crum

ciatibus esse uidearis, quam ipsa in perserendis maiorii tibi

136쪽

4b, PAVLLI DAT MILI SANCTOR.tta profecto dedecori erit ruinci a puella sed noueris . nihil aduersus Christiaram pictitem Debs audere tuo tibi tibi Elatiurni corruisse cum Mihi. Qua ratione non

mediocriter Mazciarius incensus; quipperi dilitatem iniit, non appa Virginem sprcturi iri iudicatat ismul qtae pellectus Brina, ac nobilitate, expulso animis Chis stiano cultu , cana sibi thoro destinarathoi nsus otiam acti,gantia uerborum, pcrat lictoribus, it nudataeui sint diro uerberum ictu camem dila cerarent, acet sitisil tellulis, crispataque durissimili piIi cilicio arretvrerit plagas suero cxtemplo hiantibus es uulneribus anpulsu rigari undique corpus, tumescere obices, uteriis , hi Mraque deglubi non degener a priori uitae instituto onastantia, de generositas prospeeta in Virgine cum pietate spectantium, Ceterum tyrannus, adeo assiicium, debit latamque rube carcere occultari, maiora, hirocioraque animo uoluens, immitis homo .consultoto Dioscoro Gerontio Ministro, profligarissimi si mortalium , eo si roris, irarumque deuenerat ut midnun hono i suo dea tractum crederet,ini lici ercissi illatinisostum, frangetretque pertinaciam Sed Ba s, inter acerbitatem uiae ne si .ardoremque, lindiditati caelestes; uoluptates; sciat per illas acternas, Christi etia passi dolores regnantis gloriam simulque aetemos damnatorum pini instatos cruciatus mox, diuiduo circumsua Iumine, haurie diuinam uocem, sortii animo esse iubentiem, proposita ante oculos certa sacrati aeternique thalami spe,&hrequissimoriam in L peri o Iormentorum . simul ite scin

sit medicam manem; pullis procul omni ext orpore is Ioribus; receptaque ualetudine, Megris membris Erat Barbarac miliari qua Idam uirgo, Iullanae nomine, mrae pietatis, mirae prudentiarima a nobilitatis .egre siae pulchritudinis,&ὰκimiae castitatis, quae, miseratὼ Virginis fortunae,illi omnia laxatis ossicaa cxlicbere

labatur

137쪽

labatur aegram haud questibus &dabryniis parcens rsaepe Diostori immari itatem, Marciani furorem, & a 'ximini insolentiam damnans: saepe amplecti, osculari que Virginem, lingere plagas; aegerrime ferens, summam Virginis pulchritudinem tam immaniter,sbedeque conculcari . Haec, ubi prodigium in corpore Barbarae Mnimaduertit, ipsamque uirginem in tormentorum saeuitia,cruentissimique procella certaminis audaciorem,sblatioremque, haud abesse diuinitatem rata, de Christianis a Virgine edocta mysteriis, martyrij inflammata cupiditate, tu tro postere in se poenas,in supplicia, prouocare in tormenta sui Iudicem, laudare palam Christum, iblumque confiteri Deum, incessare conuiciis Idola, cubtoribusque no parcere Virginem miris laudibus efferre , illam generosissimam,illam inuicti nominis cognomento dignissunam, illam lucem terrarum,4 uere Romanarum luperstitionum uictrice dicere; seque illi precibus commendare POptare una cum illa non indecore cadere. Et Barbara, egregia bellatrix, iam terribilior hosti assurg rerio constantia, altitudineque spiritus in non dubiae, Christi ob amorem, caedis spem, dccupidinem ceteros trahere. Iterum Marcianus sedet in tribunali, iterum Virginem interrogat quam bene uallantem contemplatus, iubet id deorum beneficio, magnificentiae adstri here cohortatur ad lacrificia,promit non dignam furore suo uocem, sed blasadam, specie pietatis mortiferam. Et Barbara respondit, curatam se non nisi a Christo: Ili egisse, acturamq iam gratias: deos uero gentilium nonnis fiuias, ct speetra esse, nec propitia aliis nec opitulantia sibimetipsis. Tunc Marcianus, crudelius in uindictam ignescens, fatibus latera diuexari, sacrumqueca'put, adeo sublimia spirans, mallio obverberari jubet. par poena Iulianae infici a mal dicenti Idolis, Chris inque confitenti Ingens speciaculum angusta in arm

138쪽

na cernebatur, duarum sortitudine puellarum , fisesum proculcari terrorem , uinci barbaram immanitatem , atrocissimaq. tormenta, augustorum eludi iussa, cum ingenti Idolorum ludibrio , plerisque ciuibus ad tantam constantiam obstupefactis, diraque Marciano, ac Di scoro imprecantibus . At ambarum uox, plena fiduciae, clatusque obtutus corde Christo uota estundebantur, petebaturque auxilium, uigente quido spiritu languente carne. Et Marcianus, non eam generositatem, sed comtumaciam existimans, utrique ubera scalpello ad gemis nandam poenam effodi propellique pectoribus innuit. Versae in caelum Virginum luces rursusque caelestis ad

mitigandum acerbissimum cruciatum expetitus imber,dc dulcedo rursus effusae preces Mactae etiam gratiae uoce altissima, ter omnium reboante aures Marcii nus,suspicatus, distractis Virginibus, grauiorem unicuiaque geminari dolorem, aut euinci posse,Iulianam, ut mi nus bellicosam de tironem, carceribus mancipandam, Barbaram uero,uti gloriosissimam Imperatricem ingen tiumque uictricem cruciatuum, desudatamque non raro in palaestra uirtutum, nudam per ora hominu uulgique oculos traducendant,rursusq. flagris concidendam mandat. Sed Barbara, etsi pudentissima, castissimaque, LIam ferre pari animi celsitudine ignominiam, qua priora Iudibria precabaturque Deum, ne impudicos animos,&impura pectora nuditate sua satiaret se non nisi ipsi, qui

crearat omnia, cuiq omnia paterent, lenitrici, nudam uisam tegi ab eo caelum nubibus, crebrisque ter rarum molem vestiri nemoribus potuisse si expediret, si illi placeret, uelaret quae turpia, obscena uisu, nec in adspectum caderent, dicebat. Vix conapleta oratione transscensum ad arcana caeli sexum diuinum inopem numen Emissus illico Angelus, qui praecandida ueste obtexit . quae haud intueri ias in femina, auertit s

139쪽

riorem, tangebat ciae calamitari&nonnihil obturba re, nec poena corporis, sed animae interitus csi gentilium rabio, blandi trisque cogerctur deserere pugnanu, adoratisque Romanis numinibus, Christu terga uertere timebatur. Sed animus puellae, semperi Dei consiliis. nutibusque intentus, ut iuuari poterat, Iulianam felicem uelle cum palma . Marcianus,imparem se Virginibus in telligens, inter uerbera, ignes, cruorem, laniationem que membrorum furibunde crudescens, impatiens iniuriae, respicit iam securim imperat, utrique ceruicem praecidi Virgines, uocans in testem Iouem, Iuppliciter Veneri uota exsoluens. Tunc exsultare laetitia Diosco rus', ridere, ω, Barbarorum mores tripudiare haud tot Iudibriis filiae, cruciatibusciue contentus, ipse incon

spectu populi ante Tribunal horrendum dictu, de pens uictimae se Sacerdotem profitetudit ducit Virginem ad proximum collem, qui primi exstiterat testis sceleris, at oue furori, rues uti Dianae ad aram Scythicae, ut sorde steret uetus Aulidis fama, nouo specticulo, Iephthica

uota aemulaturus, sparsurusque, quae genuerat uiscera, polluturusque iniandum peditas, dextramque Virginasi cruore, daturus nefastis Idolis sacratissimam uictimam illis tamen non felicem, cum uniuersae ciuitatis gemitu, ipsis etiam maiorum animis higentibus. At non istis misgi Virginis pectus aflixa quippe stularibus non dii si duuina metiri, 'prehensare quo periculo propior, ca di eo maiora gaudia uultu,motuque pracseserre cadem serenita oris in socia emicare tranqmllissimae ambarum fices oculorum, cum ustis pietiuo spectantium pectoribus inter se occursantes, immensam eundi in amplexus cupidinem, & nouissima libandi ostula, gignere, incitareque simul in proelium Barbara non pristini oblio tam

140쪽

ta mori 1 latur: precibus animuinrassatur caelum disiunanielicit uocem, testantem esialami decias; laletaoimnia, sempitema, in maxima. Itaque, consalutata socia;

praestantissime inuictum collum protendit, excepitquci ictum, taeterrimoparricida fianestante securim Iulianadmors lictoris est donata manuis δ' ideo risi bis non adcataclymabilis ulla: amhae selices. certar ut, ambae gim os stime uicere, augustissimeque ii a phariirri. earum

corpora sub noctem,alentinus, de quo supra dixi tuo uir eximiae pietatis, submissionisque, sublataiad Gelausum , duodecim millibus passuum ab Euchestis distante ἡhonorifice, pieque humauit. Ceterum indigna tanto dignitati superis sede uisa , alio selicioli caelo, iugustio rique vibi diuina clementia; Virginis corpus destinabat;

Venetiae, Christianis uel aeternae cunctulis ad id ei ctae ara libertatis, proruente Romano fastigio, imui riumque in nos eslandente populorum barbariem Sauoia pandent tie sichm in excidia nostra Aquilone Italiae decus importumquepopulorus frustra Elic sua interoninamenta Placent adollantante, adtant uri claridiuti Ea nominis opido, Romanoruin olim COIonia aduersiis Transpadanos Ataron laetum sua fecere scelera Dicissimum in reuertentem epimia caede, mactationeque ubi imaee,duna cumis iis,& Unsitibus factum ester suumkUDrtuaeque insultat etiam natae, Christumque impuroiore lacessit, discussim caelo fulmen cum fragore horri bili,& uoraci sanima,testatum impietatem,testatumque facinus est depastum, pauidis, exanimatisque, qui cirricumsteterant, haud leui concusso metu, postquam reni, accepit Namian . . sic nefaria missa felicibus spiritibus. uictima, sic parentatum parricidio non fiustra fulminat caelum , evibranturque naud incessum in nefarios irae. Stultum est aduersus superos hestare aeternus luctus, gemitusque pro uictoria, fiammae , cruciatusq. pro M

o nubiis