장음표시 사용
1쪽
s CIENTIA Μ, Sanitatem, gaudium,
I laceratus e maino volumine, quod inscribitur initia Phrsiea nova se inaudita. 2. Elogia Muthoris contra Medentes di re recusantes.
I Di dueentos forte Authores defebribus, puduit idcirco tituli: sed cum pen tim rem ipsam consideravi , vidi, quod
alii ad unum omnes, cantum cuculi ce- m
cinerint, idemque semper , aliis verbis sibi subseripserint. Inde enim deprehendi,quod a die-bm re nocratis, Medicina set erit, si non retroive rii ; saltem non profecerit, quia per novas indiescenturias, ivit in circulum. Dum est, non qua eum dum , sed qua secuti sunt cacos ductores, quos Altissmus non creavit, elegitve in Medicos : sed qui per laceras Ethnicismi, ct Athesmi senes ου, intrarunt in naturam. Puduit sanὸ, imo doluit notissimam morborum febrim, hodie tota sua tragoedia vis, adhuc ignorari penitus. si uocirca videor pri- min esse, qui de febris cognitione, ct remedio, aliquid certi tuae. Magnum enim volumen de morborum cognitionibMosanationibus, ingens certὸ Λ a utrue
2쪽
Φatque inauditum eonseripsi, ab ipsis vera Philasophia incunabulis, insueta nempe principia, vera δε- monstravi , quolibet demonstrationum genere. Ex hoc vere, Iaceravi hunc tractatum de febribm,cum iniues viderem abusus crescere eumndo , atque inde non parvam mortalium eiadem augurarer . Edidi ergo hunc tractatum, absque cognatis morborum δε-
minis , quia stio , plurimos offendent paradoxa principia,qui plus assentiendo, quam indagando studuere r
et si hoc sudii genme quandam pigritiam. e, penuriam
j dicit, attestetur. Interimθero, non defuturos me ri amantes, qui in sanitatem proximi inhiantes, volent etiam a Belgarumjam antiquissimo Medico,audire , qua alias nunquam. Nemini enim qneroseum esse deberet, posse discere aliorum laboribus; licet ta-diosum sit veteribus , hoc elogium deglutire. Nemo hactenus febres ex essentia novit, nemo illarum sanationem ex arte insiluit, quod omnes pratereundo veram cognitionem causarum, modifendi, rem dia quarere neglexerint. In calores, suassagittas emplaserunt, verumque sicopum rei praterierunt. Aseum hujm avi tanta sit Iudici rumprotervia, singularis quadam insolentia , metui sanὲ, ne opuπmeum, ulcerosum hoc saeuia1ώ admiserit. Indicabit hic tractatuim velutjacta tessera, quid Do am demais laboribus flatuerit. Interia qui Iam consenuerunt insuis venarum ac virium diminutionibus, durum erit forsitan ab assuetis recessisse. Rogo saltem, viderint, qualiter animas suas, causamque viis rum , ct pupillorum, omnibus commendatam, cu- sodiverint. Vale.
3쪽
D finitio febris veterum examinatur. C A P V T I.
T. FEbm hactenus radiealiter ineunita. a. mefinitio sobris juxta Seholas. 3. Prima Clauβω omissa etiam de requisitis Veterum. 4. Alter defectus definitionis. s. Vanum Seholarum subterfugium. 6. liquor anxietates inde consequentes. 7. Glia latibula. 8. ωθι contradicunt sensita notis. s. Luridum argumentum horum. Io. Examinatur Atu δε- orientium. II. .Argumentum a remedio sitis. I 2. Numentum a pari de sopore sumptum. 13. siud apti in υτ re febrium. I . Febrim male definire,latham esZ ignorantia.
Is. .Argumentum contra Scholvi de calore febrili. I 6. MDrerum. II. Tertium. I 8. Etuartum. 19. intum. 2 o. Dr febritis non ex materia peccante. 2I. Alterum argumentum. 22. Tertium. 23. tauartum. 26. Luintum. 2S. δε-
tirem febrilem non esse materia necantis. 26. Materia febri- D tantum oceasionaliter calefacit. 27. Opifex caloris febrilis quis. 23. Origo ealoris prater naturam. 29. Calefacereo calere ut disserant. 3o. Calor ess aeeidens posteriin , adessentiam febris. 3 I. unde calor febrilis. 32. Febris non es assentialiter eator.
E E R I s plerosque morbos antecedit, com liatur, vel sequitur . Febri itaque non minus quam lithiasi , peculiarem tractatum debui. Quirpe quae licet familiarissima, potissimum tamen nostra saginat coemiteria, & castra depopulatur. Morbus vel a limine, sive sui initio, notus quidem ; at ne quidquam a Medentibus cognitus halitenus, in causis, modo fiendi, sedibus, ut nec in lenaediis P prout lecto hoc libello , cuivis philo- .pbiae studiis imbuto, luculenter patebit. Enim- RA 3 vero
4쪽
vero Scholae febrim definiunt, quod sit calor praeter naturam, accensus primum in corde, dein de latus per totum corpus. saddam ex mente illarum,3 Actiones plerasque laedens. Ap ex rei est, quod genus definiti, sive essentiam febris, vocant Calorem non qualemcunque: sed eum , qui praeter naturam fuerit, & gradu suo laeserit. Adeoque elim calor ille sit essentialis febri, deberet imprimis ita esse a febri inseparabilis, ut febris mentaliter concipi nequeat, quin individuus sit illi comes calor iste. Imprimis se noviter objecere Castrenks febres, quae citra sitim, ac manifestum calorem, accidunt. Id est, ab initio in finem vitae usque,ab S- que calore suam peragunt tragoediam. Si dicant has febres Veteribus ignotas, nec ideo sub definitione comprehensas ; concludo saltem inde, has si febres nec ideo esse posse febres . vel febrium eo sentiam non alligari necessarib, sed tantum per accidens , calori. Deire iterum , quod definitio febrium ab olim tradita , εc hodie etiamnum in Scholis servata, non sit adaequata naturae febrili. Ac tertio, quicumque frigus penetrabile medullitus per horas aliquot senserit, febrium principiis, non persuadeat tamen febrim sibi inchoatam, vel adesse, sed abium affectum hactenus a nonymum Etenim quanquam concutiatur rigore, dentibus quatiat, labrisque prae frigore liveat, persuadeat tamen sibi per ejusmodi squalores, febrium initia illa, non esse febrium initia: Neque enim, qui talibus initiis moritur c quod plerumque in Intermittentibus fit) vera febri extinct um , credat qui Volet: etenim non soleo de contingentibus sensu notis, alium advocare Judicem praeter tactum.
Ita enim stupidus sum , quod de sensibilibus, hon7 nisi sensuum judicio sto. Medici vero, opinionis Veterum tenaciores, subterfugiunt in latibula, ut Galeni
5쪽
Galeni sensa tueantur: nam quidam volunt, quod frigus , aut rigor, non sint febrium initia : sed principia accessionis. Sed hos Galenus ipse deiicit, dicens: Intelligimus primum nomine paroxismi, totius accessionis partem pessimam . Quod sonat: aceessionem,&febrim, esse synonyma. Sed agedum, si frigus dicat initium accessionis, & non febris,saltem accessio adventantem febrim dicit; adeόq; n eessariis initium accessionis erit initium febris. Alii proinde, maluere apertis oculis non videre, non 8 sentire. Quare dicunt, revera in principio febrili, nullum sentiri frigus verum, sed mendax , atque dolosum sensitum lenocinium : dumque exterilis
frigent, Volunt, quod interne aestuent, crementur que vero calore quamvis aliter sentiant. Atqui
ejusmodi deliria quilibet e medio rure facile explodet . Nam per aliquot horas, intensissim lim sei-gus penetralia obsidet. Etenim in tam aperta, &
indubia Digoris historia, quae facti & sensus est )
argumentum fiat luridum proferunt : Intus est ma- 9gnus calor inquiunt) licet non sensibilis : quia siti continua premuntur, quae ut est siccitatis index primario, haec tamen in vivis praesupponit aequalem sibi calorem. Adeόque plus authoritatis meretur sitis, quam sensus. At nestiunt hanc sitim,
non a calore, ut neque a siccitate manare, prout alias contingit in siti naturali. Ideo enim nec ex
hibito potu sedari. Quod regulariter fieri deberet, si a sicco vel calido sitis ista oriretur. Fallax ergo
sitis, non autem frigus. Oritur namque sitis ab excremento , quod facultatem istam sensitivam, ejusque organum, male affectat, illuditque non secus , atque si repente magna siccitas advenisset.
Nam solet acidum sulfuris quod in se siccissimum dicorrosivum) ejusmodi fallacem sitim delinire, non secus atque aqua ignem extinguit. Atqui sal- Λ tem
6쪽
tem non concedent Adversarii, siccitatem tolli per siccissimae remedia: non autem humidorum , α frigidorum potatione potius. Sed cur non licet pari ratione ariolari, frigus in febrium initio , exsopore invicto 3 clim non minus Scholae statuant, soporem ab invicto frigore provenire, quam sitim Ia a siccitate. Nec obest quod sopor non omnibus adsit febrientibus. Sufficit namque, ac majorem confusionem adfert, quod aliquibus sit frequens por . Sed tandem qub evadent, si in vigore febrium c quae statio est febrium aestuosissima ) concedant non tantam sitim,quantam initio: attamen interiora, tum ad sensum, multa anxietate aestuant
maxime. Quare si calorem prodat sitis, hujusque indicium sit a calore inseparabile , sic ut trementeS prae frigore dicantur nihilominus ardere , deberet maxima sitis premere, sub calidissima febrium aetate. Atqui istud negant, quid agent ergo propria reti capti Z Longe itaque errant quotquot ab accidentibus, per accidens sit bsequentibus, de rerum I nativis radicibus ferunt sua iudicia. Est ergo lethalis ignorantiae, febrim male definivisse, si juxta definitionem febrim curaverint. Imo per legem Corneliam de Sicariis, in illos agendum, qui male
curant pertinaciter eos, qui suam vitam ipsis concredidere : utpote quorum reatu, tot millionum Is niyriades, tam in fiuste necantur. Enimverb si febris , sive calor febrilis sunt enim haec duo syno nyma in Scholis) debeat primum accendi in corde,
neque tamen febrium materia quam alii ni de uno ex quatuor humoribus putrςfactis prodire ) consistat insinubus cordis: ergo calor sive febris, non accenditur primum in materia febrili, frustraque inquiritur putredo, ut intimam atque immediatam
causam caloris praeter naturam , inveniant. Ac per
16 consequens , ex in ruit definitio febris. Imbinde sequitus .
7쪽
sequitur, quod febris primario, intime, & Immediate , non existat in sua materia unde causatur sui volunt materialiter, & originaliter: sed alibi, puta in solo corde. Iterum ex eadem thesi sequitur, quod ut sit febris , non requiratur accendi materiam peccantem & febrilem: 1ed aliud accensibile, primario residens in corde, & inde labile
per totum corpus. Hoc enim accensibile corpus, una cum Hippocrate, voco spiritum impetum facientem. Sed hoc ultimum , non ex mente veterum huc attuli : sed extortum est , atque per vim,
mihi concedi j ussi ; de quo suo loco, ubi de causa
effetente febrium disseram. Saltem eo nunc violenter impetrato, sequitur, quod materia peccans febrium , non proprie accendatur , neque in se primario, vel essicienter caleat, nec quidem cal faciat praeter naturam, si primum accensibile accendi debeat in corde. Ergo nec materia peccans in febri, calet supra, aut praeter gradum naturae. Sed illud quod in corde accenditur, non erat accensum , iante accessium febris : adeόque omnimodo differt a materia peccante in febribus. Tandem & hinc apte concluditur , quod quicumque intendunt perimere febrim per refrigerantia, ut talia, non intendant sanare per causarum ablationem, per radicum succisionem , evulsionemque fontis, atque fomitis febrilis: sed dumtaxat in- .endunt auferre, & corrigere calorem , qui est quoddam productum posterius, hospitatum extra materiam febrilem . Applicant nempe sua remedia ad posterius , non autem ad prius. Siquidem ca' 19lor febrium, est accensus in impetum faciente Areheo : & radix febrium, est ipsa materia peccans. Respiciunt ergo tant,n ad ablationem effectus consequentis, & resultantis expositione radicis illius , cujus ergo Archeus non quidem a radice ae
8쪽
cenditur; sed a calore aliunde hausto. Dum nimirum seipsum accendit propria thymosi, & calore suo ad gradum, supra exigentiam deducto, in quo
totus est molestus , quatenus supra suae ςxigentiaeeto amplitudinem est dc latus. Nec enim putandum,qubdexosae materiae febrili, quam peccantem. mecum nominant, sic insit aliquis calor ut deincepsis febriliter calefaciat totum integrale. Siquidem propter quod unumquodque est tale, illud ipsumas volunt esse magis tale. Deinde etiam, quia omne agens calefactivum , per sui species , fortius agat
in propinquum quam in distans. Q propter si
materia febrilis suo calore reliqua calefaceret, Π cesse esset, quod centrum, sive nidus quo recipitur ista materia febrilis peccans , prius torreretur incremium, quam quod inde aliquod distans cale-didi fieret. Imb, si materia peccans, propria sponte caleret , & febris esset is merus calor praeter naturam, omnis febris ut talis, deberet esse continua , nec intermitteret, donee omnis materia peccans peni- Σ3 tus esset consumpta in cinerem. Neque ideo ulla esset ratio repetitionis , vel recidivae, clim materia
peccans, ad sui consumptionem usque ex geniali proprietate semper calefaceret. Quinimo & cad ver tam caleret post mortem, & febri torqueretur. ardentius quam dum viveret, eo quod eadem numero materia, cuius obsequio mors advenit, etiamnum perstet in cadavere : cumque eam suppo
nunt calidam proprio putredinis calore, magisque sit putrida post mortem, ut& potentius a morte putrefaciens, pluresque afficiat partes sibi conterminas, quam dum viveret. Idcirco etiam plus actualiter caleret post mortem, quam in vita. At sane hic error proditur. Nam febris quae vivum calefecit, statim a morte cessat, omnisque calor
- cum vita expirat. Quod nos instruere deberet, ca-- lorem
9쪽
lorem febrilem non esse materiae peccanti pr prium, vel inquilinum : quodque calor materiae peccantis, non essicienter &effective calefaciat in febribus. Ergo perpetuo verum est, quod materia peccans , tantum occasionaliter calefaciat : Ar- 26 cheus vero sit omnis alterationis opifex, adeoque hoc titulo impetum faciens, essicienter, primario,
immediate, semper, ubique, & solus non calefaciat , juxta axioma. Quidquid in senis edit actiones et fanas, idipsum in morbis edit actiones vitiatas. Spiritus enim iste calefacit hominem naturaliter insanitate, idem qui in febribus aestuat. Per ex- 28 emplum. Spina querna digito infixa , actu&potentialiter frigida , mox in digito excitat calorem Praeter naturam. Non quidem quod calidi humores assiuant, quasi per spinam eo convocati , expectassent spinae vulnus, & qui ali s suis sedibus temperati resedissent . Siquidem cruor vulneri proximus, primus accurrit, aditum venienti cruori praeripit. Et ipse per se quoque non calet : sed ex gratia vitalis spiritus. Itaque inflammatio, & tumor cum pulsu duro, dolore, & a calore , a solo spiritu causaliter: ab infixa verb spina, occasionaliter dumtaxat, procedunt. Paradigma certe ad febris aspositionem, modum, cognitionem &sanationem iussiciens. Nimirum causa peccans in febri , nonealet ex se: calefacit autem tantum occasionaliter, de ad spinae sive causae occasonalis evulsionem sequitur sanitas. Solus ubique Archeus effecti vh febrim concitat, & quo abeunte per mortem, cessat cum eo febris. Ergo calor est accidens poste- 30rius ,& subsequens ad febris essentiam . Accendit , inimirum seipsum Archeus , in nisu, quo cuperet expellere materiam occasionalem . tanquam sibi impactam spinam. Hanc autem quicunque au
fert , sive id fiat per calida media, sive per tempe
10쪽
rata, sive demu perfrigida, is morbum a radice tollit,dc est naturae quasi indifferens.Quia eo ipso seda-3 a tur, cessatq; thymosis Archei. Quamobre calor,utcumq; praeter natura auctus, indicium possit esse febrium; non est tamen ipse febris, nec illi ideo inter medendu, magnopere est insudandum. Hinc nempe Hippocrates serio monuit, calorem & frigus, non esse morbos, ut neque horum causas: sed causas nimirum occasionales ) morborum, esse a-
martim, acre, falsum, ponticum&c. Spiritum v ro, esse eum, qui impetus omnes facit. Galenus
dein quingentis facile annis Hippocrate iunior,
multum chartae maculavit, suaque dicacitate, sequaces ad se allexit. Posteritas vero admirata hune garritum , eundem secuta est : maximi semper fe
cit, quod fuit minimi. Dein mundus in judiciis frivolis ubique insenuit, magni aestimans semper ponderis , quod suae esset. inconstantiae similli
I. Semia eoacta fiant prater ealorem aliud in febribus eam- ministi. a. .Alter defectus in definitione febris. 3. Contradicunt Sebbiamsitis a se principiis . 4. Luodfebrium essentia non sit a eatore. s. Sensim obliviscuntur suarum rhe- sum. 6. Oroma rosarum calidissimum. 7. calor δε-hrilis recte a Seholis censeatur oriri a putredine . g. Febris maligna in quo disserat a reliquis. s. febrium a D-Gre sit saluberrima. Io. Cur Schola re gerint ad putredinem. II. Stolida comparatio eatoris in fimo equino. I 2. Cur m equi ealeat. I 3. Gradiα caloris putrescentu rei non Iusscienter rerum hominem in febri e ct ealefaetendo. I . Putrefactio nuspiam e i causa eatoris. Is . Fimus non calescit a putredine. I 6. calorem febrilem non a rhermis desumpserint. I7. Ignorantia radicum Seholvi derest ad effectuum considerationes se remedia . I 8. Fimus calorem porrit dum incipit putrere . I s. ingens Schola
rum. aci Galenus erroris convi tu . 21. rnu ununquam Dissilired by