Marcelli Palingenii Stellati poetæ Zodiacus vitae, id est de hominis vita, studio, ac moribus optime instituendis libri 12

411쪽

Communem cunctis: illum venerantur amantque, Ultro illi adsistunt, parent ultro, atque ministrant, Gaudentes, ejus laudes & facta canentes. Quisque illi studet obsequio ac pietate placere. Σrs Bella absunt: odio nullo invidia ve laborant. Pax aeterna viget: concordia maxima, amorque Mutuus est illis semper: nulla inlidiarum Suspicio, nullusue dolus sentitur ab illis. Denique totius pars illa est optima mundi: χχo Quaeque illic vivunt, sunt longe nobiliores, Quam qui habitant coelum, & sacris versantur in astris. Nam quanto inferior, terraeque propinquior orbis Quilibet est, tanto Divos tenet ille minores, Atque minora bona , & tanto est quoque vilior idem. 22s Unde ut qui supra coeli fastigia vivunt, Sunt summe pulcri atque boni summeque beati: Sic qui obscura habitant telluris viscera, summe Turpes & pravi & miseri inveniuntur, & illic Non temere esse olim finxerunt Tartara vates: et 3 o Tartara, ubi scelerum mortales digna suorum Praemia post mortem accipiunt, clausique tenebris Aeternis frustra requiem pacemque requirunt. Sed quid ego in ventos effundo haec verba, laborans Incassum, & caecis cupiens ostendere lucem a 3s Usque adeo genus humanum delirat, ut esse

412쪽

Nequaquam credat superos, infernaque regna. Maxima pars ridet, si quis post funera dicat . Humanas superesse animas, & vivere semper. , Hinc est quod solis inhiant noctesque diesque et o Divitiis: haec est illorum maxima cura, Ut fiant prae aliis auro gemmisque potentes. Aurum omnes ut cumque volunt: spes omnis in auro est. Hinc currit furiosa audax in praelia miles: Hinc natis, uxore, domo , patriaque relictis 24s Mercator maris undisoni per caerula vectus Velivola pinu, extremas procedit ad oras. Quisque dolis studet ac furtis, ut congerat aurum. Aurum omnes cupiunt & amant: placet omnibus aurum: Nec poenas metuunt ullas, ubi vita recessit. 2so O prorsus terreni homines, solaque figura Discreti a brutis i solum cognoscitis aurum,

Per quod nil disteri a stulto vir sapiens, de Quod plerunque malis sors improba donat abunde ΘDiscite nonnulla esse auro longe meliora, ass Quae stultis pravisque Deus concedere non Vult. Hae sunt virtutes, pietas, prudentia, nec non Justitia, & cunctis potior sapientia rebus. Haec bona quisquis habet, deus est mortalis, di idem Immortalis homo, felix post fata futurus. 26o At qui non habet, δc vitiis sese inquinat .atris, Morte

413쪽

. Morte obita in tenebras praeceps rapietur avernys. Haec non sunt: nugae, aut fabellae, aut sum ija: sed sunt Vera quidem, immo etiam verissima. credite Raeci, Credite:civae vobjs, si non credetist abibit . . 26s Nam cito ruit , & me verum dixisse scieti Tunc demum k quum vos Plutonia regna tepebunt. Ridetis nunc: . sed risus Hrtetur amaras In lacrimas, tristesque: ferqnh haςc gaudia poen*s.

Tempus erit quum nudi, inopes, miserique jacebunt, ro Auxiliumque humili ac lacrimoia voce rogabunt Multi, qui nunc divitiis regnoque superbi, Prae se despiciunt cunctos hominesque D cosque. Uode o vos. quibus est cordi justumque piumque, Sortiti meliorem animam, divina propago,27s Haec terrena instar nebulae fugientia. quaq 1ors Improba largiri stultis solet atque sceleliis, Et quae post paucos annos mors omnibu* gh fert,

Ne multum curate , & spem ne ponite in illis Q urerite duntaxat quantum vitae exigit ulu4. - 18o Exiguum sat eriti contenti vivite parvQ. . . . Sed sit Vester amor coeldm; coelestia Ipti

Viribus appetite : hue omnes idtendite spnsus; tri: In coelo sunt vera bona & durantia semper. Quae nemo stultus, nemo sceleratus habebit. 28s In terris quaecunque plλcent sunt omnia. 3Vg e,

τ . . Quas

414쪽

Quas stulti & terreni homines, pecuduinque sodales optant in primis, atque haec bona maxima censent: Propter quae subeunt di scri mina mille, cientque Praelia, & opponunt stultissima pectora morti. 29o His sese extollunt. scarabei stercore gaudent: Vilia delectant viles, & turpia turpes. Terrenis igitur terrena haec linquitet porci

Laetentur coeno: placeant coelestia vobis. Magna decent magnos: sunt fortia sortibus apta. 29s Terra breve hospitium est: patriam Deus aethere vestram Constituit: patrias Optate revisere sedesέ Ut quum corporeo egressi de carcere edendos, . Liqueritis canibus Vestros, aut vermibus artus, Illic possitis felices vivere semper, 3 Exemti a carne immunda, membrisque caducis: In quibus inclusi, multos fortasse labores, Et multos morbos, & tristia multa tulistis. In mortis regno, & lacrimarum Valle manentes. Nomine enim tali digna est haec terra Vocari, se 3os Quae mundi stabulum,& genitrix,altrixque malorum est: Regnat ubi insanus daemon, scelerum pater & rex. Propterea memores mortis Vos esse frequenter . 'Convenit, & versare animo quam proxima sit mors Semper. & immineat, teloque minetur adunco, 3 io Quam de improviso invadat, quam saepe iuventam occupet,

415쪽

occupet , ik pulcros importuna auferat annos . i. O fragilis nimium, innumerisque obnoxia .vita

: :.' Casibus, o nimium brevis atque incerta, recedens: Fumi instar Θ mmc hic moritur, nunc ille: hodie tu. 3is Cras ego ei sic demum paulatim extinguimur omnes , 'Non secus ac phcudes, lanius quas servat ovili IMactandas, nunc has ferro, nunc percutit illas. Cras alias, post cras alias: sic denique cunctas si V Dilaniat: donec caulae reddantur inanes. γ.32o Hanc igitur fragilem vitam contemnite, cujus P . Principium est fletus, medium labor & dolor, as mors Finis . quis talem vitam nisi stultus amabit Vitam aliam sperate, aliam affectate, ubi nullus. Est fletus, nullus labor accidit, aut dolor, aut mors 32s Nempe haec vos manet: haec dabitur post funera vobis, Qui vitia odistis, sancteque Deum coluistis, Nec vestram in rebus terrenis spem posuistis: iSed casti, innocui, veri, purique fuistis. m. .

Forte aliqui ex his, qui credunt intra aethera & extra 33o Esse Deos. vellent artem qmque discere si . qua est Per quam illos possent astati. illosque videre: O quam sublime hoc, & quam mirabile donum est lQuo nihil in terris homini contingere majus . A Posse puto. at pauci tanto dignantur honore. .33s Nam cum daemonibus multi fortasse loquuntur: i. :

416쪽

Quos facile;cliciunt; precibus. sacris te. peractis . Quum .procul a terris mon=sint, & in aere vivant, Atque hominum Coetus videant adeantqueifrequenter ;Dnmo ultro apparent: multis, ultroque ministrant: 34o Et juvenum magno interdum capiuntur amore Dii vero aetherei terras odere ' hominumque i Res 'dedignantur'cognoscere, & impiat facta

Ipsorum detestantur, renuuntque I Videre: .. . ,

Quippe quibus bene compertum est quam stulta & iniqua 34s Si Πatura hominum , quam fallax, perfida, &audaT,

Ga a Crintemtrix. spretrix. blasphematrixque Deorum. Quare: compellare ipsos P & cernere coram, Dissicilis nimium labor sest, & gratia rara: . 8 Quandoquidem occludunt humanis vocibus aures,.3so, enuntque oculos ab eorum muneribus, qui Postquam se furtisi ditarunt atque rapinis, Particulam exiguam rerum non jure suarum Addicunt templis, i coelum venale putantes.

hi pedes asini, Divos censetis avaros P id II 'Ed gemmas cupere, & fulvo laetarier auro ' . Aut estri au'iliti, vestitque favoris egere pMore hominum idonis corrumpi creditis illos hNomcomimpimio pretio, nec muner, curant. Quam sint felices. atque omni est parte beati. 36o Quum sua sint quaecunque tenent; tellus, mare,& aether,

417쪽

Nonne ipsi potius donant haoc omnia vobis P l- Ergo quum precibus flecti donisque recusent, , Ardua res nimis est illis praesentibus uti. i36s Ardua sed quanquam res est, tamen aggrediemur et i Et quid in hoc valeant vires nostrae experiemur. Principio causas, quibus ipsis gratificari . Possimuq superis . investigare necesse est: ιNam neque divitiis, neque nobilitate moventur . 33o Non regno, imperiove ullo, clarisve triumphis:

Nec curant, si quis forma vel robore praestet . . Talia contemnunt prorsus: nec talia propter Audire, aut stitem dignantur cernere quenquani Unde alia est quaerenda via, ut mereamur eorum 37s Conspectu alloquioque frui. mea carmina forsan . LHanc munstrare viam poterunt, artemque docere:

Si modo tam pulcris aspirant numina coeptis. )Prima est mundi cies animique & corporis, ob quam Diis homo fit gratus, Divumque meretur amorem: 38o Quippe omne immundum odere,& vehementer abhorrent: URiid adeo ipsorum pulcerrima & optima vita est. Quare danda opera in primis, ut simus ad unguem Purgati, nitidi, puri, & sine sordibus ullis,

Veste atra exuti, & niveo candore decori . . .

38s Candida conveniunt superis, at manibus atra

Dissicile

418쪽

M. PALINGENII

Dissicile hoc fateor: nam quis sine crimine vitam Ducit Z quis macula mundus reperitur ab omni Cuique suum impressit vitium natura, nihilque est Tam pulcrum in terris, aliqua quin labe notetur.39o. Sunt quaedam peccata tamen, tam frivola, tamqde Exigua, ut prope nil offendant lumina Divum: Unde his non indignantur . nam talia non sunt Ulcera sed tanquam specioso in corpore naevi, Queis facile indulgent veniam pia numina, quando 39s Norunt quam infirma & fragilis natura hominum sit. At noxis gravibus valde offenduntur, & omnes Oderunt, spernunt, detestanturque scelestos: . Nec tales audire volunt, nisi se prius ipsi

Mundarint multis lacrimis, peccata lavantes, 4oo Abstulerintque atras maculas candore reducto, : Et veniam precibusque piis animique dolore Quaesierint, iterum Virtutis calle reperto, Et veterem exuerint pellem, ceu tempore verno

vi Antiquas solet exuvias deponere serpens, 4os Qui renovatus abit, spolio inter saxa relicto, . Et caput in coelum attollens, animoque superbus Ingeminat trifidis horrentia sibila linguis. Sic Dii. placadtur: sic se, quum rite vocantur, Ostendunt, & sic nobis oracula dantur. io Est aliud tamen addendum, niveoque colori Jua

419쪽

λ. Jungendus roseus, i facies pulcerrima tune est, Quum porphyriaco variantur candida rubro.

s. 'Quid color hic roseus sibi vult Z designat amorem: .r Quippe amo testi igni similis, flammasque rubentes clis Ignis habere solet i dolor & calor exit ab illo. Ergo opus est: praeter jam dieci', iit numina amemus Vaementer : nam quisquis amat, fit dignus amari. Quisquis amat superos, & purh vivit, ab illis iNon poterit spemi, & fructu potietur amoris;

et o Quodque petet tandem accipiet, fietque beatus. .. .

Sed quis amat superos an qui desiderat hujus Corporis illecebras-, & turpia gaudia quaerite An qui in deliciis. olucres habet, & canibus rem Insanus patriam, vel equis oblimat alendis . 41s An qui omni studio fumosos ambit honores, z Histrio fortunae. & residens in culmine bubo pAn qui in divitiis cor fixit, & omnibus illas .

Artibus agglomerat, quas numinis instar adorat Credite: qui terrena Nolunt, coelestia nolunt. 43o Nemo potest dominis recte servire duobus. Candida quisquis amat, contemnat nigra necesse est 'Tristatur tenebris qui solis lumine gaudet: Et cui dulce placet, non delectatur amaro: Qui ad terram accedit, coelum fugit: aethera amarer; 3s Nemo potest, nisi sit terreno cautus amore.

420쪽

Sed pauci, heu nimium pauci, contemnere possunt Haec terren , alisque animi se attollere coelo. . Cur quia difficile est . fateor: sedi praemia magna Efficiunt facilem atque levem quemcumque. laborem. Mo Quid majus quam praesentes agnoscere Divos, Cernere & affarit nempe haec est imaxima tinerces, . Propter quam . nil debemus no . ferre libenter. Ignavi vellent lucrari, & scalpere ventrem. Difficile est virtutis iter: tamen impiger illam 44s Assequitur, nec non, pretium virtutis, honorem. Strenuus accipiet speciosa epinicia miles . , Ignavus vero ac timidus sine laude jacebit. , Ergo laborandum est totis conatibus, ut nos Aspiciant & ament superi: tunc . omnia nobis 4so Prospera succedent vivis, ac morte solutis . .

Quid tanti facimus terram, quam linquere oportet Nomento exiguo caeci fugitiva putamus Aeternis potiora bonis: quae insania nostra est e Postremo reliquum est ut crebris supplicibusquci 4ss Insistat precibus qui vult commercia Divam. . Non satis est periisse semel: multumque diuque orandum est, donec longo post tempore victurAc voti compos divina luce fruatur. Non annosa una quercus deciditur ictur o Non stilla una cavat marmor: neque protinus uno est Condita