장음표시 사용
381쪽
2 Qui, quasi pistrino addictus . non desinat unquam Tam vastam versare molem noctesque diesque. Nec, quamvis cupiat, minimum requiescere possit, Felix servitio tali Deus ille profecto. sio Sed nugae sunt haec, commentaque inania eorum. 2Qui cupiunt primi mortales inter haberi. O quot morosophos tellus parit, & philodoxos tinare non tutum est faeith omnia credere cuivis. Ille licet magni sit nominis, innumerasque si s Scribendo implerit nigra loligine chartas. LMagni saepe viri mendacia magna loquuntur,:Et nemo est adeo prudens. quin saepius erret. Est igitur ratio in primis quaerenda, fidesque IMajor ain.ambiguis rationi est semper habendas Eo Quam dictis hominum: namque haec sunt falsa frequentstr. Quid ratio ostendite coelum stellasque moveri dA Diis, an per se, naturalique vigore Θ Qualis honor , vel quale lucrum, Vel quanta voluptas Esse potest Divis, versantibui aethera semper. sχs Ut stultorum hominum vitae opportuna ministrent, Utque feras pecudes, volucres, piscesque gubernent Sicne decet dominos servis servire λ Deosque 'IServitio aeterno damnari, ut pabula brutis . iUt stultis pravisque ferant mortalibus escam Θ.s3o Nonne decet potius libertas maxima Divos,
382쪽
: Ut quocunque velint faciles accederς possint ρ iNe tanquam dura devincti compede; nusquam.'Ire queant, semperque loco teneantur: eodem p Aut tanquam figuli instantes operique. rotaeque,s3s Nunquam decedant scamno . nunquam sotia captent Estne illis adeo dulcis labor ille rura te . An labor ille potest Divis nunquam esse molestus Θ. V sapientum hominum sententia digna notatui Sed ratio obsistit, ratio manifesta reclamat: is o Nil etenim per se aeternum est , nisticonditor orbis. :Post ipsum aeterna est rerum natura suarum, Quas ipse ex nihilo. stabili sed lege creavit, lUt non esse queant aliter quam jusserat olim, Quum primum immensi jaceret fundamina mundi. 84s Sic aqua semper erit mollis, sic ignis adurens, Sic stabilis tellus, sic semper mobilis aet, I iSic & circumagi coelum sine fine necesse est: sic forma & virtus herbis sua cuique tributa est, ,
Nec non arboribus, . nec .non animalibus ipsis, i ueo. Ut nullo possint mutari prorsusIab aevo . . , Usque adeo ipsius naturae immobilis Ordo est, I Usque adeo est eadem semper divina voluntas. 'Quare si motus coeli est aetemus,l Oportet Naturalem esse, ut gravium leviumque videmus.
sues Nam quod naturae est proprium , Mondoficit unquam. 4' θ Si
383쪽
Si vero est alius motor, quandoque quiescit Nil et enim aeterno violentum tempore durat.
An gravium & levium natura potentior est quam Astrorum & coeli, ut possint per se illa moveri,s6o Haec verti nequeant, nisi Diis agitentur ab ipsis Terra ergo atque ignis sunt aethere nobiliores, Saltem ex hoc quod non motoris egent alieni, Sed per se a centro aut ad centrum tendere possunt Credendum est igitur, coelestia corpora per se
s6s Atque suis formis, ut terra ignisque, moVeri. Natura est siquidem motore potentior omni . Naturam vincit solus Deus: & nihil ipso Excepto est melius natura & majus in orbe. iNaturam Vero appello, legem Omnipotentiss o Supremique patris, quam prima ab origine mundi Cunctis imposuit rebus, jussitque teneri Inviolabiliter, dum mundi secta manerent. Nam legem hanc rerum formis Deus indidit: undes Quum rebus dant esse, Dei mandata libenter67s Esiiciunt formae, de nequeunt hanc fallere legem. Nempe suis res a formis tales generantur, Quales praecepit qui formas condidit ipsas.
- Haec vere ac proprie natura est, δc melius quam .r ' Forma aur materia, ut quidam posuere. etenim sunts o Haed duo cunctatum potius primordia rerum,
384쪽
Vel causae primae, vel componentia prima, Non autem natura: placent si nomina vera, Et nisi malimus dare falsa vocabula rebus. Sed de hoc jam satis. ad reliqua accedamus, & utrum s 8s Sint deserta poli pulcerrima regna beati, An quisquam sedes illas teneatque colatque, Praesens hora monet solito nos dicere versu.
Quum coelum sit tam immensum, tantique decoris, Conspicuum tot sideribus, tam nobile corpus,spo Desertum & vacuum & solum incultumque manebit 1. Terra autem innumeris gaudebit, & unda colonis An mare vel tellus locus est jucundior atque Pulcrior & melior, vel toto major Olympo Propter quod potius, quam aether, mereantur haberes9s Tot cives, & tam variis animalia formis An regis prudentis erit, fabricare palati Ingentem molem, peregrino marmore & auro Egregiam, & mire speciosam intusque forisque, Nolle tamen stabulo excepto permittere quemquam 6oo Tam pulcras habitare aedes, vacuasque tenere pNempe est totius mundi stabulum terra. in qua Sunt o es sordes, pulvis, coenumque fimumque,
Ossa, putres carnes, varia excrementa animantum. Quis memorare unquam tot foeda immundaque posset,
sos Qqae tellus ti pontus habent, ac semper habebunt Quis
385쪽
Quis. nescit pluvias, nebulas, nubesque, ni esque, Praelia ventorum, tempestatumque furores, Quae mare perturbant, quatiunt terram , aera versant Terra tamen pontusque tenent animalia multa: 6ro At coelum vacuum, vacuum coelum esse putatur
o Vacuae potius mentes, quae creditis istudi , Quippe suos etiam cives habet aether: & astra i Singula, sum urbes coeli. sedesque Deorum .hlic & reges. populi inveniuntur & illic:
6 Is Sed. veri reges, populi veri, omnia Vera: Non, velut hic, umbrae simulacraque inania rerum. Quas cito mors rapit, & tempus terit, inquinat, aufert; Illic felices, immortales, sapientes: . - Hic habitant miseri, mortales, insipientes: Go. Issic pax & lux regnant, & summa Voluptas: ciuic bellum assiduum & tenebrae, & genus omne doloris. I nune , & lauda terram hanc, hanc dilige vitam. Imo aude. o demens, stabulum hoc praeponere melo. Verum aliquis dubitare potest, si durior aether62s Est adamante, & nil vacui reperitur in illo, . Quomodo Dii poterunt illic habitare, vel illae 'Pergere, nimirum hoc fieri non posse videtur. PrUterea quum coelum ipsum non possit arari fhique sodi, quonam pacto Bacchusque Ceresque 63o Nascentur, frugesque aliae, quarum indigri usus i Frivola
386쪽
- Privola sunt haec , & rugoso digna cachinno. Namque sit ipse licet multo stat dissimus aether, PerVius est tamen , & cedens cultoribus, & nil Obstat, quin facile huc possint se ferre vel illuc, 63s Et quacunque libet nihil impediente moveri
Coeliciolis etenim tenuissima corpora cunctis Ille autor mundi. dedi Γ, atque levissima: quare Ipsis non opus est foribus, patulisve fenestris. Ρer medios intrant murosi, & marmora tranant 64o Usque adeo est illis tenuis natura, potensque.
Quis, nisi vidisset, pisces habitare sub undis,
i. Sub limo iam asi I stlamandras vivere in igne, ΤΑere cha ineleonta , & pasci rore cicadas, Crederet at vera haec tamen S mira esse fatemur. εις Ρlurima sunt i quae cum fieri non posse putemus, Saepe rame'n fieri possunt, & facta videmus . . t. Cur non ergo Deus potuit quoque condere tales, Coelicolas, qui per coelum facile ire valerent,
Nulliusque cibi x et potus prorsus egerenteoso Si potuit . certe Voluit: nam turpe fuisset, . Tani pulcras sedes, tamque amplas linquere inanes. Atqui coelicolis non est opus, ut vel arando, Vel fodiendo parent alimenta juvantia vitam: Quandoquidem; fi sunt illis mortalia hiembra, oues Quae instaurare solet sensim labantia victus: Nec
387쪽
Neo sitremi e sam Divi , esuriuntve beati. Denique i trulla altas p itus contristat egestis rQιlippei iiim i fines Lunae illactabile nil est. i Cuneta tam in terris posuit Deus, illaque clausit 66octi In mediis re veruir lacnimeofit ingere coelum. Ergo felices vivunt; nectarque i bibentes Ambrosiae viridi pascuntur panilne . cujus itvs Copia magna oritur passim coelestibus arvis. O 'isi a Coelicolis vero illorum selicior atque '' 66s Nobilior vita est , loca qui mΓgis alta frequentant.' ΟNam. quanta amaereis locus est inhlimior oris, ATanto rai na' mesIop,- tantoque beatior idem est. Sed quid land aculae illae ut a quae in corpore lunae Adparens dinam de his homines diversa loquuntur. 67o Nil per se in coelo, Iucet initi Phoebus: ab illo - ὸ Τ
. ri tinccipium aucem stellae omnes se ipsaque Luna: MI. Quae . quia .eunctarum stellarum est ultima & sinam Sortita est coeli dedem rartisque propinquam UusLopacae magis . minusti sincem, necesse est. 67s Unde,sejug gnes quum non aequaliter omnes Sint albae densae, & leves , lucisque capaces . Hinc non tota :hnet luna, δύ maculosa videtur et idiam partes, albae & densae, byevesqu6. recepta GyNoctinuami: lem, reliquis dime ilice relictis.
388쪽
In faciem nubis maculosae albestit Olympo Sic & lampyrides lucent in nocte vul meta iMox redeunte die amittunt in lumine lumen
Et proprium ostendunt amota fraude colorem O.
68ue Namque dies vera ostendit, nox fraud us apta est. 3An vero aeternum sit coelum, an coeperit olim, Expectetque ruum post plurima secula finem, Pulcrum etiam scitu cst: unde hoc diversa sophorum Scripta extant ; Ri Iiς, negat ille , & opinio discors 69o Autorum rem dissicilem valde miamamque - 'a Arguit, δέ verum tenebrosa in sede, latere . Sunt qui prive tym credadi habuisse, putentque Nilodum ex ingini i aetern quandoque creatum A summi virtutu Dei, qu in non prius esset r69 s Atque duo huc aeters . aiunt, semperque fuisse , Materiam, sumae que Deum, a quibus omniRmanant. optendunt q*dhm ex nihilo inundum. esse creatum, Materiamque negant ullam anthoninino fuisse, 'bedi verbo jussuq Dei omniae. censent . U oo Ast alii assirmant. θω rajonibiae, ipssim by I Τ' Rrdia pinicipio , simul Omm fine, earςre,. I. V:i Ηλ m auium quaenam propior sententia vem est quidem , ni, relligio prohiberet . di omnes Chrseologi obrarent , tutantes. dogmata Mosis, IOS Credere nsa in dipussam. i. quamuhm pG is astura, 'b
389쪽
in nuhe est, mundum mamdique elementa fuisse,. Principitque expertum esse, ac sine fine futurum. . Nam cur ncin semper naundus fuit an quia semper
Non potuit Deus , aut nescivit condere , sed post Iro Doctior madens didicit, demumque peregit Αn semper stivit, potuitque, at noluit unde hoc
Cur potius voluit post, quam. prius aut ratio quae Mutavit mentem illius 8 si non erat aequum Utilaque hunc fieri mundum, cur conditus unquam est Θ rs At fi conveniens erat illum, atque utile condi . Quare tam sero fecit Deus Θ & quare aetas Tam brevis est mundi ham, si fas credere euncta Christologit, nondum annorum bis quattuor im et Miltia, ab antiquo bene fi numerentur Adamo. 71o Praeterea quae causa fuit qua Condere Veliet
Hunc mundum Deus λ an quia mundi ipse hujus egebat si sic: debebat prius ipsum condere, ne sessii Torqueret talis tam longo tempore egestas. Si noni cui fecit frustra ne an non decet iplam
χs Frustra aliquid fatere hic etenim insipientibus est mox; Causa aliquabergo fuit. sed quae ρ nempe illius Egens ryo Haud dubie bonitas, nee non imhensa potestas. Ne frustra intra se semper eontiust manctet hUtraque, sed potius cunctis effusa pateret.
3o Frustra etenim bonus atque potens h lieitur ν a quos CL Ο Λ a x Nil
390쪽
Nil unquam fieri magnum egregiumque. videtur Si Deus ergo fuit semper bonus atque potens, cur v Non' voluit semper tam pulcrum condere mundum Z Cur in tam seros tantam rem distulit famos Θ
73s Nulla quidem ratio esse potest, nisi fingere quisquam rAstutus velit, & nugas praepodere vero . . . A 1. Quare, si humanae rationi credere par est . , Aeternus cerrh mundus dicetur i& omni Principio prorsus, prorsus quoque fine: carere. I 4o At vi aliter quondam .dixit Deus, & sua Mosi A - Facta revelavit , debemus credere Mosi . . . 1, Succumbat ratio fidei ς & captiva .quiescatre 'Namque Deus nunquam fallit . nec fallitur ipse DSi modo dignatur quicquam mortalibus unquam s Dicere, si cuiquam apparens arcana recludit. i: Diri: l At i qui materiam aeternam postue in , chaosque, Nugantur . nam cur Deus hanc liquisset inanem 2 Tamque diu .mmmem, potuir s condere muneum m Confestim, es primo momento cuncta creare Θ Z7ueo Frustra differturi diversa in tempora quicquid l8,l :2 UBa. eademque. potest ' fieri perniciter hora. ii 3βunt vero quidam , aeternum mund vesse putantes, Α nullo factum tamen, a nulloquet creatum ἱSed Rer se ut nunc est anted omnia secta fuisse,