장음표시 사용
401쪽
--H--vitiseri bene noverit acta Vesevi. m. agitadi ventor qui subterranea regna Dii manes linitant , caecisque morantur in antiis; Non etenim nugae prorsus, nec inania verbal oro Sunt, quae de Stygii rebus memorantur Averni. , , Nempe locus nullus. frustra est i habitatur ubique , - Sub terris, supta terras , inque aere & igni, '
., In mulse α*pτη coelum , est ubi regia summ1. . ' Induperatorim' mundum qui possidet omnem.
402쪽
quo υe de formis sne materia occurrunt. Miltia innumera
natur. Iuctos piosulte ad erum terrenarum desiectum coele-
Mali daemones facile ab hominibus ad colloquium evocantur, boni vero non adeo: quod tamen a rite purificatis quandoque impetratur. Duae omnia ab aliis perperam negari ad erit. Gratiis tandem Deo aelis, μotius operis Dem facit.
SUmme Deus, rex omnipotens, Myr optime, cujus Tam pulcrum tamque immensum sapientia mundum Condidit ex nihilo regit, us clueque tuetur; Principium & finis rerum , Tui omnia parent; s Quo majus, melius, speciosius, altius est nil: Qui supra omne habitas coelum, sine fine beatus: Mens mea, nunc ad te cupiens conscendere, Musis Non eget, aut Phoebo aut Parnaso . aut fonti hus illis, Vaniloqui quoscunque solent haurire poetae, io Magnifica insano scripturi somnia vulgo.
403쪽
Quippe alio auxilio nobis, alioque favore Est opus, atque alias sitientes quaerimus undas. Te voco, te imploro, te posco, te precor unum. Ut coepto jam pridem operi, extremoque laboriis Aspires, tribuasque optatum attingere finem. Mitte tuum , quaeso, Deus, in mea pectora numen, Quo afflatus miranda tui penetralia regni Spectare. & spectata aliis expromere possim, Carminibusque meis aeternum acquirere honorem. χo Sunt qui extra coelum credant nihil esse, putentqus Aetheris in summo dorso consistere fines Rerum , quos ultra natura extendere vires
Non queat ipsa sicis, ac debilitate quiescat. Quod falsum ratione mihi suadente videtur. Σue Nam si illic finis rerum est, ubi desinit aether, Cur nil ulterius fecit Deus Θ an quia scivit Njl facere ulterius, propria defectus ab arte pAn quia non potuit sed jure negatur utrumque rQuippe Dei nullis est clausa scientia metis.
3o Et nullum patitur divina potentia finem. i . Non etenim res ulla Deum concludere certis Limitibus potuit, nec seipse coercuit ultro. Magna loquor: tamen haec ratio quoque magna probabit. Si res ulla Deum finit vel terminat, ergo
3s Fortior est res illa Deo: nam quomodo posset R , HEcere
404쪽
386-Εssicere id, si non ipsum superaret agendo
Quem finire cupit, quem circumscribere quaerit PAt res nulla Deum superat, neque fortior ipso est. Quare nec finire potest, nec se Deus ultro o Limitibus cinxit . quis enim sibi ponere finem Vellet, quum posset liberrimus esse, suasque Qnantumcunque sibi libeat diffundere vires pNemo est qui cupiat sese fecisse minorem rImmb omnes quaerunt majora capessere semper, 4s Atque aliquid semper jam partis addere rebus, Et licet ingentes expandere latius alas. Num Deus ergo volet , quum possit maximus esse, Ac sine fine potens, proprium cohibere vigorem Sponte sua, angustasque sibi circundare metas so Non decet hoc certh P quare nec credere fas est; .
Esse Deo finem, si non accepit ab ullo, Nec dedit ipse sibi: ut ratio jam nostra probavit. His ita praepositis, cdncludimus, infinitum Esse Dei omnipotentis opus, ne vana potestasss Illius dici , & ne vana scientia possit. Nam si extra coelum scivit potuitque creare Plura quoque & majora Deus, sed noluit: ergo . . . scire ac pota suum stustra est, & prorsus inane. Si sciret quisquam , & si posset gnaviter artem 6o Exercere aliquam, nollet tamen , ac nihiI unquam
405쪽
Effeeret, senstra artificis sibi nomen haberet, Et . frustra propriam verbis extolleret artem, i Quae non ars, ammo deberet inertia dici. Verum in divina natura credere par est :6s Esse nihil frustra aut vanum , pulcerrima quum sit. 'Quaecumque ergo Deus potuit, i fecit quoque, virtus Ne sua vana foret, ne semper pigra lateret. Sed quoniam potuit facere infinita, putandum est Fecisse infinita, omnemque explesse vigorem, o Nec servasse in sei vanum Vel inutile quicquam.' I. Atqui infinitum corpus posse esse negavit rid. tDoctus Aristoteles . ego in hoc assentior illi . lQuippe extra coeli fines non ponimus ullum' i ii Corpus: sed puram, immensam, & sine corpore lucem: s Lucem, qua ndstri Solis longe minor est lux r: rLucem, quam terreni oculi non cernere possent: Lucem qu m ex sese effundit Deus infinitam r. l In qua habitant cum Regei suo Dii nobiliores: . Caetera inrta minor verse in aethere semper So Ergo triplex regnum est, ac mundi portio triplex , . a Coelestis. subcoelestis , qui um iiiitraque fine j Clausa suo est i reliquam non 'ullus terminus ambit, Quae supral coelum splendescit Iumine mi r . Forth aliquis dicer, nullam sine corpore lucem Posse dari, unde extra coelum lucem esse negabit: '
406쪽
Sed .hustra oblatrat nobis frustraque resistit 'Nam ratio mea dicta probat, verumque tuetur. iDic quaeso, cur Sol lucet Θ num quod sua per se est Lucida materia P an potius sua forma dat illipo Hanc lucem, quae tam vastum complectitur orbem e Nimirum tribuit rebus forma omnibus esse, Ut perhibent physici: quibus & nos adstipulamur. Forma igitur solis causa est ut luceat: & non 'Materia. a sorma vis & decor effluit omnis. 9s Quod si corporeis formis lux tanta tributa est. Cur in corporeis lucem posse esse negamus e Praesertim quum sint purae magis, & tenues, &Participes multo uberius pularique bonique Zb Ergo Deum formae lucent vehementer: at illa Ioo Lux non est oculis mortalibus apta videri: Immo inter Divos quo quisque potentior est & Dignior, hoc etiam majori lumine fulget. Non aurum . non gemmae illis, non purpura honorem Affert, ut nobis et lux est sua gloria Divis. 3Ios Utque inter stellas multo nitidissimus est soli Sic inter divos lucet Rex ille Deorum i. Non tamen obscurat reliquos, quin perficit illos; Tanta ejus bonitas est , & sapientia, tanta Forte etiam objiciet, subjectum esse aera lucis, irio Ac fundamentum: proinde aer est ubi nullus,
407쪽
Extra oras coeli summi, lucem esse negabit. Sed pariter nunc a vero decedit, ut ante. . Non etenim est aer subjectum luminis, & non Est ut perverse arbitratur in in aere lumen: IIs Immo aer contra est in lumine. si bene cernat, Non quid Aristoteles, sed quid ratio asserat ipsa. Nam si adstans foribus clausis accensa lucerna , Vel fax immittat per rimam lumen in aedes Obscuras, quatiatque aliquis tunc aera , juxta aho Luminis immissi radium, transire per ipsum Aer cogetur radium, nil lumine moto. Si vero ipse aer subjectum luminis esset. Nempe eodem motu radius quateretur & aer, Cumque suo haud dubie subjecto lumen abiret. ras Praeterea si quis nocturno tempore taedam Accensam properans gestet, lux illa movetur Assidue, mutatque locum illustratque tenebras. Nunc has, nunc illas: tamen aer ipse quiescit, Immotusque manet, taeda currente per ipsum 13o Quod si aer esset subjectum lucis, abiret ἰProgrediens cum luce simul, numero unus & idem. Hoc autem non fit: sed lux stant e aere pergit, Libera per sese , & taedam comitatur euntem . . Unde patet, quod lux non indiget aere, tanquam
408쪽
Praesertim lux illa Dei pulcerrima, cujus Particula impressa est in nostri eorpore solis, Atque illic tanquam in speculo comprensa tenetur. Nam veluti in propria sphaera non cernitur ignis Igo Sub luna positus, sed si accendatur in ipso. . .
Materia, apparent tunc astra cadentia coelo. Ignitaeque trabes aestiva nocte micanteS, Atque alia id genus humanas turbantia mentes:
Sic lux illa Dei per se nequit ipsa 'ideri : a
I s Corporeis oculis; at fixa in Sole nitescit, . : . Propter materiam solis, quae aptissima luci est. Quippe ipsam talem fecit Deus, ut sua posset Illic lux recipjL & toto fulgescere in orbe, Allatura diem. & vitam , & hona plurima rebus. Iso Illa etiam lux divina est impressa aliorum Divorum formis ν qu in vis non omnibub aeque: Ut non stellae omnea aequali lumine lucent, Sed magis udδ alia ,s: quanto haec, perlactior illa est. Utque potest eandela alias.accendere plures Is s Non tamen ipsa suum amittit minuitVe nitorςmῖ Haud secus illa Dei. lux inviolata, nihilque Dscrescens, alios impertit lumine Divos. . Verum aliquis nunc me dubitans fortasse rogabit .ir An praeter lucem. : quam diximus infinitam,
26o Quicquam aliud quoque sit, magni extra moenia mundi ti Sit
409쪽
Sit licet indignum , atque impar mortalibus ausis,
Ire talnen tentabo viam, qua nulla priorum Hactenus apparent nobis vestigia vatum, Thesaurosque Dei conabor pandere terris,
x6s Si Deus ipse volet, solitoque favore juvabit.
Principio patrem rerum, autoremque fatendum est Esse Deum, atque ipso omne bonum pulcrumque creari. Quin summum pulcrum atque bonum vere ipse vocatur.
Ergo ubicunque manet Deus, illic gloria secum I 7o Stat sua,&omne bonum ac pulcrum reperitur ibidem. Quocirca quicquid tellus & pontus & aether Pulcri habet, atque boni, totum illud cernitur extra Coelelles orbes, ubi summi est regia patris. Et quanquam rebus non ulla in talibus insitI s Materia, haud ideo tamen entia falsa putato. Nam sunt vera magis, magis & perseela magisque Pulcra his, materiae quibus est data portio, Iehus. Forma etenim quaecunque ipsam se sustinet, absque Materiae auxilio, longe est perfectior illa, i 8o Quae sine materia per se consistere non quit. Ergo illic formae rerum sine materia sunt Perfectae ac purae, quas nec longaeva vetustas Laedere, nec vis ulla potest dissolvere fati. . Plurima sunt illic etiam pulcerrima, quae non 18s Corporeo in mundo Omnipoten natura creavit:
410쪽
Ex quibus emanant felicia gaudia Divis: Gaudia quae nequeunt humana Voce referri: Gaudia quae nullo possunt amittier aevo. Has formas incorporeas divina Platonis I9o Mens olim agnovit: quan vis turha invida tanti Scripta viri carpat, risuque illudat amaro. Sed cunctis non nosse datum est mysteria Divsim . Ρauci haec percipiunt, mundi quibus annuit autor, Datque suum , ut possint speculari talia, lumen. I9s Postremo Divum sunt illic millia tot, quot
Vel frondes habet omne nemus, Vel littus arenas, . Vel pisces Nereus, vel stellas maximus aether: Immo horum numerus numero non clauditur ullo.
Nam cur finitos fecit Deus, infinitos χoo Si potuit facere Θ ut sua gloria latior esset ΘΡraesertim quum sit prorsus sine limite mundus, Ut supra ostensum, & stabili ratione probatum est. Verum incorporei quum sint, omnique carentes Materia, idcirco mutantur tempore nullo: ros Non senio aegrescunt, & nil patiuntur amari: Non somno aut esca utuntur, nullumque laborem Norunt: perpetua est illis & laeta juventus, Summaque libertas: nulli servitur ab ullo: Nec quisquam cogit, nec quisquam cogitur: unum Mo Duntaxat Dominum agnoscunt, Regemque Patremque