장음표시 사용
31쪽
NE DIC. APPARATUS. 3cognito, diligenter animo cogitare d hemus,num causa ipsa particula morbo laborante Cotineatur, an potius de parte, tuam attigit,cito decesserit: si in ipsa Contineatur, tum Considerare oportet, num semper ad morbu affixa sit, an potius ab ea facile separari possit.Sin deces.serit, animaduertere debemus, an aliquid ab ipsa relictum sit, quod corpus affligat. Cum haec attentius examinauexit, facile deinde ad noscedam naturam Corporis progredi poterit. Quae quidem primum cognoscetur ex uniuscuiusque partis costitutione. Secundo ex functionum vitio, &virtute,quq sunt aut animi, aut vitae,aut naturae: sub animi vero functioni maxime intelligi velim,& prin- Cipes, quas Vocant, actiones, sensus, actuosas functiones, quas Graeci Gεργως
νωιbκας vocaverunt.Tertio ex ea immu
tatione,quae iniuria externa solet euenire,Vt colore,& calore. Quarto ex iis quς excerni solet,quibus de rebus nulla Camsa est, cur logiorem orationem suscipiamus,cum haec facile sumi possint ex arte medica Galent. Quae quoniam ad collo-
32쪽
3 . IO A NE B APTTI, O Mquiorum rationem Vehemeter pertinCre arbitrati sumus,idcirco haec breuiter dinterserere non omnino a nostro instituto alienum esse existimavimus. Si igitur medicus protinus, Ut ad aegrum VC-nit haec diligenter in animo versabitur; facile deinde, cum aliis in aegrorum a diabus congredi poterit, cuius Congressus CXordium ,quomodo meo iudicio costitui possit,breuiter ostendemus. Nam in tegri colloqui) exemplum in nostris res posis habebitis. Huiusmodi vero uti poterit principio. Quotiescunque ad qgrotum Venio, toties mihi venit in mentem ossicium medici esse e praeceptis artis morbos curare,quibus mederi nullo modo possit mus , nisi affectum, qui impedit, quo minus partes suis muneribus praeclare fungi possint,cognoscamus. Varumtamen hoc recte percipi non potest, nisi & causam, quae morbi initium attulit, diligenter aestimemus. Est enim non solum Philosophorum, sed etiam medicorum iamdudum usurpata,& comprobata sentetia, ut quicquid oritur, id omnino causam habeat,quam ut cognosca
33쪽
mus , omni studio est enitendum. Iam vero causam particulae haud probὰ affe- ad muniri strum fungendum Cognoscere nos non posse facile sentimus, nisi quid unicuique particulae morbo laboranti tum per se, tum per aliud insit,diligenter e Xponamus. Quare tria sunt imprimis a nobis diligenter examinanda. Primum partis quae affecta est natura, deinde de morbo ipso aperiendum est. Postremo de cauta est agendumi Verum quoniam nulla fere pars nostri corporis laborat unquam, quin Caeterae quoque partes imbecilliores sentiantur , idcirco optimi medici officium esse'arbitror, non solum eius particulae, quae aliquo
morbo vexatur, verum etiam totius com
poris naturam diligenter perpendere. Quod si in minoribus artibus,qtiis Vt haec nostra in quod iam fuit,restituere conatur , opifices summo studio vestes explicare, diligenterq; scrutari solent,num alio aliquo loco, quem ipsi non animaduerterint discissae sint cupiunt enim, Ut
pulcherrime resarcitae, iis,quorum sunt,
praebeantur) quid tandem medicos qui
34쪽
IO AN, B A. I T.. Do N. in tam magna, M ingenua arte Versantur facere oportet 3 qui cum hominibus diutinis aliquando morbis fatigatis,atq; oppreisis accurrunt, nonne summo studio ad omnium ordinum partes suas C gitationes Conuertere debent Neque Vero quidam penitus efficiut, Vt eorum mihi opinio cum ratione Congruere Videatur. Etenim quamuis huiuscemodi Casus inueniatur, in quibus de Corporis natura minime agendu sit,ut in iis morbis, qui instructura partium, quae prOptox. um alique corporis a natura nobis donata sunt, aut in conformatione, magnitudine, numero, copositione Consistunt, tamen in caeteris omnibus, qui aut in totis corporibus consistere videntur,aut in partibus oriuntur,necesse esse
arbitrox medicum de corporis natura disputare debere,quemadmodum a G leno demonstratum est libro primo de Curandi ratione. Si quis autem erit, qui tam longam orationem suscipere nolit, is breuiter hoc modo exordiri poterit. Tria maxime consideranda sunt a medicis,corpus, morbus, & ipsius causa: M
35쪽
MEDIC. . APPAR AT vs. x de natura corporis protinus verba fac re poterit.Quod si ut aliquando euenit)parte illam , quae est astecta, noscere extigui operis no)it, illa parata, atque expedita habere oportebit, quae ab Erasistr to summo,ac praestantissimo medico diu obseruata fuerunt in usu, ac tractatione artis medicae. Etenim ille primum studiose perpendere solebat natura partis morbo laborantis,& quaerebat,num notas haberet proprias illius partis. Dein deletat illi propositum, ut causas morborum accurate eliceret, & affectum diis gnosceret. Postremo nihil illi erat antia quilis, quam eorum quae detegere, M. iii morbumso1hnt differentias inuestia gare, quae a Graecis ι iis , ὲ nostris verbo trito, ad Vstato accidentia dicuntur. Non me printerit, multis ac variis
allis modis principia capere hos posse,
quae nunc explicare, minime necessariuesse duco: iis enim qui egregis ii natu .ra instructi sunt ingenio, reliqua omnia
erunt faciliat aliorum vἡris studiis nes
infinita quidem demostrentur, quam satisfaciemus. Nunc quoniam demoΠ-ΠO : . C 3 strat
36쪽
stratini est qaa intro medricum versari oporteat vi quibusdQ rebus toto animo cogitare coveniat quibusde rebus detri ceps dicturi simus , viliscidius proponamus.Duae partes erunt huius libelli. Primo loco quo pacto partem illam quae affectaest, Ec morbum nostri e positimus,M qui sint pcr se, quique ex liis sequantur, nec non morborti m distumias, mori resi,magnitudine,& ς vias stendemus. Ablaluta hac partei quid de morborum euentu promittendum sit, S ex quibus curandi ratio ducenda aperiemus, Postremo dρ cuia dii xatione. Nemaciemus. Verum quoniam quo pacto partem illam , quae atacta est, noscore possim mus, docere debemus iniqu) ssingula x consummarmedici Teium , ne manCι
di imethodus, prius pauca quaedam, duconiectura ,&de siguis quibus morbos colligere iblemus,hrcuitor disputare si cuimus ,quae veluti instru menta sunt a. ea Comproba lar, qu amedicis In colo loquiis proponantur, Et cum Ofu nes plates ostendere de 4nt,quales argu mella D tation
37쪽
tationes sequi necessest, illum qui eas
tenero desiderat: tum vero in hac qua las sequi, dc Vitare conueniat, maximὰ indicandum est. Haec enim nisi bene Coiagnita , ac perspecta fuerint, ad diuersas res frustra, tanqua in cursu. leuehamur necessc est. Morbis igitur aliquado par te sexteriores, aliquado Vero interiorevinfestatitur. Pars exterior vitiosa oculis nostris exposita est. Interiorem vero laborante rationecognoscimus , qua duplex est, inera quae η - μου διέγνωmc
pellat u nus quod antea sicui voluimus perfectam ratione vertemus. Alterave
di iras,quod habet libro de compositi ne medicamelorum ad loca affecta atti--ntium , ligamsoniectitram, quae arte nititur , aut quae in coniectura posita est, vel quae coniectura pendet vertemus. Huic niuitum tribuit Galenus libro de multitudine, qua tantum abesse a perfecta ratione dicebat,quantu illa,quae nulla arte nititur superat, de excellit. Hac
38쪽
U IOAM BAPT. Domarte medicamenta, quae singulis morbis Conueniunt, & conficere,& inuenire scisolitum testatur ipsemet GaImus. Pra terea vero non parum, quemadmodum
multis aliis in rebus, haec ab illa magis, miniisque differt: no enim hyemese flatistitium Caniculae ortu aeque pluviam exhibiturum speramus. Nam hyemali puerunque, sub Caniculae vero etta riso
admodum euenit, ut phiat. Verumhac
de re infra copiosius Illa ab Empiricis
σωνδρωμ η pathognomimi appellatur, quae est frequetatio, aCCoaceruatio propriorum signorum unum affectum demo
strantium, quae quidem etequabiIiter miti nimὰ funditur:nanque in dolore Iateris, α pulmonis morbo , qui Gretecei Α--μον dicitur, nonullisque aliis reperitur: at in multis,ac multis desiderari optimo declarat Galenus. Hanc utilem esse tradiderue Empirici, ad purgationes han aptissimam esse ad prauentiones,& pri dictiones rerum futurarum, hac ctiam ad prςcipiendum aegrotantibus quando cibus assumendus sit, & quando illo abstinendum,utendam esse dixerunt. Haec vero,
39쪽
ΜΣDIC.' APPARATUS a veris,quς & artificiosa argumentatio dici potest, media est inter omnia rerum ignorationem,& Certam scientiam Cuoius ratio est, ut tametsi vera non sit, mpius tamen in ipsis curationibus respondere soleat. Haec autem quam proximὰ ad veritatem accedere debet et nam quae fa pius a veritate desciscit, & plaerunque fallit, est omnino artis expers. Is autem coniectura niti optime poterit ex.artri qui facultatem rerum omnium , qu iniarte medica Continentur, m moria imnet , atque omnia adhibito studio ita curationibus versatur, Vt nunqua a primceptis artis discedat. Qua in re conseia quenda excellentiores,& deteriores beaperiri solent medici, quamuis Meosdelegant authorcs,M eosdem praxeptores perpetuo audiant. Nanque qui acutiori
praediti sunt ingenio, iis, qui illud quam
exiguum habent , evadunt excellentiores qui minime labores fugiunt, iis. qui defatigantur:& exercitatiores minus exercitatis: & qui melius memoriae tenent, iis, qui minus ea valent. Huiuς autem cognitionis non unum genus est
40쪽
namque altera altera multo certior , firmior est.Cum inaina aliua aliis lignis aC-: Cedunt,ex quibus eodem morbumcognostimus, morbi notitiam fieri eortio
nominatur. Ex omnibu Saul causam mgeneribus, & signis, quibus morbos intelligimus, coniecturam', quae ariC niti tuta pere possumus caulas Vcro quo
ει quales sine, quisnia de his inferius Cospiose, M susedictum sumus emunstra renon conabimur,nn plura Verba quam ipsa res postulatέeffundere velle vide m r. De signis autem, quibu&superiora conssium, &, coficiuntur pauca quaedam mihi scribenda stat. Signum auxemud, estonam,quod sensu acceptum,& corri praehonsum ducit in Dalicurus rei obes lautaecognitionem sui quid praeter . abi aliquo tanquam 1 caula ducit origine iist,id illius signu messe dicitur. Simonitum quaedam sunt inax t ma quωam mimnima. Maxrma signa sunt, quaecunquCex partibus primis,& principibus sumu- ix, eluti cerebrum, cor iecureste, nemo est, qui nesciae, M Vrinae, & pulsus