장음표시 사용
81쪽
tum hominem modo,sed ex veteri, claraque proseis pia prodeuntem concernit: quid cin, & hoc indignhiit nostro iudicio, si nobilitas propius ex se uno co iurgat. Neque enim, ut supra distinitum est,cx parentilius sue vetustis,sive recent bus ipsa progi editur. in ilibet sitae verae nobilitatis extat initium; stcntata autem haereditate falso dissunditur. Clinia igitur a sapiente vcra sola nobilitas commendetur, illa cst,quae patriam decorat.Non igitur ex antiquitate , Reique publicae administratione a Florentinis nobilitas vera seruabitur.Qui cum plurcs ignobiles , quam nobiles in Senatum assumant, erit hoc ad dedecus potius;cum constet urbem illam aegram non esse, submissosque ita populos, ut nulla dissidentia, vel seditione timendum sit. Quod sorte aliquibus urbibus non contingi siqua' pro disproportione intestini morbi ad remedium, pacemque carum, vulgares,inserioresque admittunt. Nescio quoque, si, praeter hoc,ad rudium, vulgariumq; quos Ciumpos ipsi vocant consolationem in Senatorium ombem viles etiam artifices ascribant. Quid hoc quaeso est, quam venustatem Reipublicae deformare , e Turpe enim est cx disconuenientibus partibus compus hominis integram; turpius, ut Conscriptorun patrum caetus aureus immeritis hominibus componatur . Quid Reipublicae lanisex, cerdo, caupo, faber, caeteraque inferiorum artificum inscia,& incutita congeries, splendoris conferet, plane intelligere
non possummisi sorth delusionem, ut paucis probis
assidentibus,pro desecta numeri illis accrescant, vel ri mitrati . . . . . . rubore ignorantiae contabescant.
82쪽
Neque enim Sapienxes esse poterunt sine literis, Gneque magnarum expςrientia rerum, quae deest .cerdonibus quidem nec dubites, nec contendas.
Qitia si quae medicorum medici, & fabrilia fabri a
curatius hercle contractant , ad res altiores, ad c rm praecipuas, ad inexperta iudicia minime aptierunt, nili vcluti coeci paucorum Antianorum tuo rum studio,& sipientia conducantur. Noe dixit ' Plato beatas eme Re spublicas, quae cerdonibus, aut fibris, sed quae a sapientibus regi contigisset. In illis ergo vera nobilitas est, qui magna eum admiratio ne virtutum, gestio runa strenuorum splendore altis curis intendunt. Forte responderet Poggius L 'chinus inquit nisi Senatus ille Florentinorum prudentia admirabili duccretur . non tantis excreuisseC. vietorijs, non tantarum Vrbium, populorumue conquisitione apicem teneret: maximumque argum :tum, quod multae quoque magnae communitates iuIi soci etatis,colligationisque foedere connectuntur,. Hoc,Luchine,propositum nostrum non fugit. ua
re si consilio quorumdam sapientum potius', & non infimorum, insciorumque concordia quoque ciuium res illa publica acuit: non pro meritis rudiu, sed pro demeritis eorum, qui vi ijs. flagitiisque iram sibi opificis immortalis, ut lubiicerentur, pD MM'. runt. Sic Hierosolymae, sic Babylon ,.sic Carthago, sic Pisae opprobrijs uinisque confusa , repleta quo iacent. An illa quoque Florens nunc Vrbs sine c6tagione superbitre Non puto, Deum immortalem ita fauentem illi se praestitisse, ut aeternuin statum potilicitus sit quies N ad unu ruitutam secreta prouia dentia
83쪽
dentia protestetur. Nobilitatem autem, ut domum reuertar non persuatit ratio,illam esse quae vetiista te,& Reipublicae administratione consistiti sed quae ex virtute.& sapientia ducois originem, ad tu damRempublicam, ministrandamque cum vigorositate animi, stres uitateque gestoruin, aptum faceret. Is ergo quamuis inops fuerit, artifexque inferior, duo modo praestantis virtutis existat, aptusque sit liberius animi excuter vigorem cum strenuo gestu, modestoque,quidem erit nobilis. Artifex autem . omnis,populusque inferior quanto ab virtutis spi dore longius erit, quantoque animum remissiim s cerit,ium in arduis,tum in honestis artibus, tanto a nobilitatis titulo verius distabit. Huic hercle omnis Reipublicae decor subtralaendus est, ut agnoscat se ducatu egere aliorum, & non alios ducere, aut regere dignus sit. Recte Luchinus propositum commendauit. Sed si quando ignobili quoque anifici in animo probitas visa sit,illi nobilitatis dona quoque merito subcrescunt. Non condemno v v quaque,mi Luchine,singulos moecanicos, vel fabriles, inferioresque caeteros: cum ex his magni persaepe resurgant.Sed quoniam rari sunt: raro illis nobilitatis datum est praemium.Nam Varro Galerio teste ad Consulatum ex macellaria patris taberna conscendit. Dauid item, eximius Prophetarum, ex
pecore Dei populi Rex sua sapientia, & strenu ita
1urrexit. Audiuit ego Tintorem quendam coriarium Pisanae classi Praesectum, post adeptam victo riam, potitum triumpho, ad artem suisse reuersum .'
Et si uo ollandam Principum aures, Socrates, 3 qui
84쪽
hon hominum consensu, sed Apollinis oraculo sapientissimus appellatus,patre marmorareO,& matre obstetrice pauperrimis ortus, lux totius nobilitaticessicitur.Cleathes mitidem adeo pauper, nisi nocta pro rigandis hortulis hausisset aquam pretio, dies vix suo victui suscisset: nihilominus sapientia clarus emicuit. Qxyd ergo quaerimus semper nobilit tem in magnis, cum claram quoque videamus tria Paruis uos tamen ab artibus distractos, sapientiae-rue deditos, aptiores illis, qui,quamuis ex magnis ni orti progenitoribus,ad nobilitatem cepe numero videmus. Non facit certe curia nobilem , nox. aula regalis , non officiorum suffragia, non alia s , quae magis splendore hominum illustrantur. Probe illud prouerbiu graecli dictu est, M' quod latine sonat, homo honorat locli,n6 locus homine. Nu- quid domus lucernae porrigit lumen,vel non potius lumine illius tota splendescit,' Qui veri sunt nobiles. etiam infimo loco positi, vestibus incultis amictus cum semper deserunt splendorem. Ignobiles autem ab philosephiae cultu, & merito distantes, nec habenta unde lustrentur, nec quo illuminent caeteros. Recte fortuna omnes hodie vulgares extollit,uirtus vero erigit sapientes . Quis adeo amens est, ut offigiantem Simiam,quamuis inrisum prouocet, non bestiam iudicabit, etiam si regijs humeris supporteturZIta tenaui, vilesque, quamuis videantur hum nam gestare serinam, cum parum rationiS praesta tia decorentur,nobiles minime censebuntur.Tu igitur Florentia quantumuis erige siue infimos, siu nugnos, non te alios, quam sint,certe constituent.
85쪽
mare non laudo viles homines in Antianos attolli. quorum ingenium vix ad martellum sat est: neque illos quoque,qui se gloriantur claris prodi e pare etibus at a virtutis splendore gestuque formoso des Grunt. Reminiscor hercle Lucllane amantissime tria
reme Contarena cum ex Venetiis in Cretam nauia garem; tantix in ea adolescentes quosdam . ω . e. . . . ω appellatione nobiles, di
solutis, noctuque, dieque instratu moribus, gestis. que abhorrendis ut nil, Deo teste,honesti, nil decori quadraginta illis dic φ attentius ex eis caprarim risu dissolutos, verpo procaces. gestu immodestos .
ingluvie voraces , ut sepenumero auderem ex carserate corrigere, quos est natos componere non valebam .. Cornarius autem Marcus quidam e narui pelago' trireme exceptus vir sane nobilis, dc prudens pro sua pace dissimulabat potius,quam reprehendebat, horrens & hic immoderationis exces ium,mecumque secretius confercbat. Ecce ad quid. obilitas Veneta euagatur , ut ad dedecus magiS. quam ad honorem, & commodum Reipublicae sp rc in pelagus,& exteras prouincias tra feratur. sie pater,inquisi corruptae nobilitatis exempla. Ecce illustrium patrum soboles abortiva. Patere mecum.
qui Reipublicae nostrae compatior. Possunt ne posthac Lucianus inquit qui primum, vel ex clari seu serunt parentibus, vel qui initio dys coli habiti sunt,
tandem mutata conditione nobiles fieri, vel in eam reo ire,quam perdidere nobilitatem8Possunt hercita di si desinunt esse nobiles, dqm peccant, quoad male, tu iterque vixerint, etiam si saeculum unum i
86쪽
strauerint, arbitrii libertate, reiecta malitia, inno uum hominem permutari, in pristinamque reduci nobilitatem. Sic Valerio teste 3 vi p termittam nostros Flaccus, cuius vita initio luxuriosa fuit, postea cum frugalitate, & rcligione in flame adue, turi
quantum plus luxurijsse foedauerat, tantum perinde sanistitatis,& modestiae specimen dedit,Quot putas, mi Luchinc, scelestos in suculo viros, per muta tionem morum, vel Dei, vel naturae lumine perlustratos,pompas, voluptatesque nefarias detestasse 'Conuersos post hac, nouam vitam immaculatam ..honestam, sanctamque tenuistes' AEgyptus testis est,
qui Paulum, Antonium, Hilarionem, infinito uta proph anacoritica persectione compleuit. Cryptae
ctiam,carceres, claustra in orbe abundant, ubi Sanctorum vita constantius expolitur. Nemo ergo diffidat; semper enim poenitentibus larga sunt Dei miserantis suffragia. Sunt in agone clari parati viri, qui
virtute animi circumsulti, magno cum vigore, mentisque constantia,strenua opera prosequuntur. Sic illustres fiunt, sic nobilitatis culmen ascendui. Quid tetrius,quam abduci scelere t Quid ignauius,quam succuinbere voluptati ' Generosus animus semper in promptu est, vitamque potius agere spiritualem, quam corporalem gliscit; cum unicum nobilitatis exemplar, Hieronymo teste, ea sit, quamque man--um donum in Sancti Iob prooemio diffiniuit.O bis autem nobilitas non modo spiritum, sed corpus etiam perficere satagit. Nec immerit6;quia si inges, clarus in homine animus cosistat, id sibi digne moribus honestis, actibusque politicis conformat. Sic a totus
87쪽
totus homo venustus, decorus, pulchcr, modest consurgens, secum animi lucem ubique portabit . Itaque ne nimium euagasse videar, ad nobilitatem iterum Romanorum serino conuertendus est. Quoaitem PoggiuS,quoniam recentes ex opibus familias ad nobilitat cm accipiunt, plane condemnare vid tur . Id ego non bene dictum arbitror, qui nobilit tem non ex antiquitate solum constare , sed ex recenti quoque virtute cum recenti gaZa euenire,mihi persuadeo,& teneo Di obsecro, an Omnis genexositas initio caruit ' quae ante forte millo annos incepitὸ Si incepit,ergo,qui coram sunt descendentes, in progenitoribus nobiles non filerunt: quia si, i quis,ex antiquis solum nobilitatis prosapia acquir tur, primi huius artatis patres ut infinitatem vite nobiles non sunt; opes quorum in filijs habitae, ex parentibus vetustae, filios solum nobiles constituut ἡprogenitores autem tunc inopes non dicentur esse
nobiles, qui si vetustas habuissent copias, ipsi quoque nobiles extitissent. Sic Adam initio pauper inqui ligone, aratroque sibi terrae diuitias compar uit, hac opinione nobilis non fuit. Abraham autem qui ex eo longa generatione propagatur, cuius g nus sicut stellae coeli multiplicatum est aut Iob,qui super omnes orientales erat ditissimus se fuerunt ex ignobili abavo progeniti. Equidem non rectum i Micium, ut ex antiquis opibus nobilitas ipsa consurgat;quinimmo ere noua animi virtute primunu post
ex opibus consequenterque ad usum rectuin vi -dt,quaestu tum opportuno,tum honesto conduntur
Itaque Adam,qui in initio inops fuit, plenus ramea
88쪽
virtutibus principatu nobilitatis effulsit. Conserundiamen ad nobilitatem,ut dixitnus,secundario terr nae diuitiae,ad splendorem, ornatumque virtiatis, uti accidentia ad corporis praestantiam, & pulchritudinem . Neque enim,si non nimium excandescat coris poris caro,desinit esse,cuius est,homo; neque si paulescat interdum facies, omnifariam aegram iudic mus. Ae ut rubor venustus in facie, candor completus in corpore, expolita cutis, oculorum clarus intuitus,sani corporis indicia sunt; sic modestus in ore ferino, promissi veritas, temperata manus, grauitas motus, incestis mamrus,gestorum strenuitas, opum
liberalitas, prudentis, & nobilis animi simulacra venerationis ostendunt. Non igitur male agunt R maui, si quempiam ea recenti virtute , vel recenti saga ad nobilitatis chorum statua. Assumere enim ad nobilitatis appellationem iussu Magistratus quopiam, uti quandoque etiam faciunt Veneti, nos aliud est, quam secretam nobilitatem praestantis viari apud omnium opinionem diffamare. Quot enim, obsecro, latente virtute insignes despectui habe tur, qui si palam aduocarentur, splendoris radios magna cum admiratione demitterent ρ At quia i cogniti , vel non iusth aestimati, suam tenent reconditam Φemmam,animo suo sufficiunt.Nec rusticana perinde , Poggi, dicenda est illorum nobilitas ; sed potius ornata, qua praeclari viri benξ cultamaon stunt. Non est quidem tali illa rusticitas, quae solum sibi prosit, sed urbi, non modo urbi, sed orbi, quae tantum aedificauit vitae, & sapientiae merito, ut in aratro Attilium iv ad Romanum Imperium eri Aerin
89쪽
xerit; cuius attritae manus ex rustico opere trium phalis currus,Valerio teste, habenas retinuerint. Et
Cincinnatus, Augustino teste, dictator post par tam victoriam ad iuga bouum reuersus est. Numis quid rusticale illud opus, mi Posgi, urbi non profuisNumquid clari non euaserunt. Num illi, qui magna virtute praediti, vigore animi assumpto, cum oportuit,ceruicem pro salute patriae ponere parati.
ipsi suis praedijs contenti, nobilitatem sibi, vel suis ademerunt ρ instorium iam illud opus multis prius visum, quantam post immortalem gloriam captau rit, plane intelligis. At si perinde horum quispiam tibi exemplar nobilitatis, vel virtutis simulacrum, quoniam quid plane sit ipsa nobilitas, non gustasti,
non ut arbitraris sorte relinquat; vehementer admiror, ut ad te,Luchine,fidenter loquar. Enimuero meo omniumque iudicio sapientum nulli Romanis, quantacumque extumescant nobilitatis appetilatione, anteponendi sunt. Sed quoniam Imperium ex Vrbe ad Germanos transfertur,erit consequens largam nobilitatem, post Italos, ad illos dignius propagasse. 'Nec interest,si Constantinus Magnus in ByZantiu transtulerit terrenum Imperium, quod Romani continuatio Imperij suit; quod etiam proecorruptela Grecoru,indh suit iustius ' ablatu .Quare Germani auctoritate Romanae Sedis Imperio sublimati, Francoru ad nobilitatem Regnum principalius parat.Hi pro christianς fidei tutela mu ita certamina subeunte Diuos Francorum Reges,C rolum Primum, Ludovicumque, omnemque illustrem descendetium prosapiam cum gloria immo
90쪽
tati nobilissimos produxerunt. Sed quoniam muniacipi, potius, quam urbibus immorari videntur, arguit Poggius, tum voluptatibus, tum praedijs intendentes.Q idem non recte: cum & urbibus odia, strinia, tantas, luxus non desint. Nam si cum solum nobia Iem dissinimus, qui comitem semper virtutem ha bci,non intererit virum ne urbi, aut saltui degat, cuius prospectu nunquam in facinus declinabit. V rum quia animi vigor cum praecipua inest singularitate nobilibusmon dico ferali ab societate,& hum nitate dii iuncta accuratius municipijs complebitur. si eo impulsus aequa suorum praesidentia celebrit tem nominis, & nobilitatis augeat. Vacabit inibi quieti accommodatius,otium honestum, solatiaqucinaturae modestius comples;sic post accipitrem, post canem, post: equum ad urbem cum oportuerit deinscendet. Reique publicς consilia alitus prosequetur. communitates hominum conciliabit, amicitias c x limas recensebit. Cumque intellexerit se digna . diffamatione perclarum, linquens populi , vulgique tumultum, in altum se reducet, ad honestam videlicet , vitamque tranquillam, non dico ad turpia, ne 6ndaque commercia, quae neque etiam ullus nobialis commendabit. Itali, qui nobiles sunt,non erubescat ex urbe Roma, veluti ex amne quodam limpidissimo nobilitatis iura traxisse, in cuius sinu,& tutela eorum pax, fides,spe , praesidium, gloriaq; semper reposita fuit. Neapolitani, Lombardi,Genuen-H's, , cneti, Florentini, Senenses;4si qui inter eos Reges ii stres, Duces, Comites, Marchiones, Baror