장음표시 사용
4쪽
HORSTII, & DOMNI IOANNIS MABILLON Notis, aliisque permultis aucta . & illustrata juxta Editionem Parisien. Anni MDCCXIX. adjecta
Appendice DOMNI EDMUNDI MARTENE, ex veterum Scriptorum,& Μonumentorum Collectione.
Apud ANGELUM PASINELLUM, in via Mercatoria,
MDCCXXVI. SUPERIORUM PERMISSU. AC PRIVIL EGIO.
6쪽
plectitur , minus elaborata passim & accurata A quam reliqua eorum imgenii monumenta videatur: hane sibi laudem prae caeteris, aut certE in paucis , vindicat sanctus Bera ardus , quod ejus sermones non minori verborum acumine , varietate sententiarum, cogitationumque sublimitate, nee disparias emium pietate praedita sint, qu3m aliae ejus lucubrationes. Mihi vet6 hii ius rei causam meditanti Occurrit, non modo ingenii eius sollertia 4 celsresque animi motus, ad res explicandas, & affectus commovendos faeiles . - sed etiam auditorum diversias , quorum in gratiam sermones eiusmodi condebantur . Nam eam veteres illi Patres sanctissimi informandis Christianae religioni, doctrina aepietate populis sermones suos exponerent , eos ad vulgi captum & ad communec serε locos , audito tum utilitati eonsulentes , humili stilo prudentes componebant. At Bernardus ad homines in rebus spiritualibus , atque in scientia Seripturarum instructos , Plerosque in saeculo quondam erit . . ditione & dignitate praestantes , Sermones habebat suos , quorum doctrinae & persectioni ae commodanda erat oratio . Undὸ accidit , ut non modo eximii sermones illi in Cantica , qui mai , di studio conscripti sunt, sed etiam alii, sive de annuis sestis ae diebus , seu de diverss argumen
iis , quos hoc in tomo exhibemus , vulgaribus Patrum Homitiis ae Sermonibus a viris cuin pus, tum doetis praeferri soleant. e ri . H. Neque enim privata aut singularis mea haec de Bernardi Sermonibus opimo , sed illustrium an . re litteram virorum , qui suurn hac de re iudacium , seu verbo seu scripto protulerunt i ex quibus duos tantum honoris eausa appello , quoruni auctoritas haud in Or , quam doctrina& eruditio est . Primus Iustus Lipsius in epistola x xl x. ad Aubertum Miraeum , ubi de concionibus sacris agens
,, Inter Latinos , inquit , Bernar a me rapit, Ec tilum habet excitandi , ob acrimoniam tibique
,, & calorem a tum etiam docendi atque imprimendi , ob sententiarum acumen , quas crebro &se salubriter miseet . Ita vir doctissimus , eum eximium ex Patribus exemplar quod efformando sacro Oratori proponeret, sedulo perquisisset, non aliud magis accommodum in verus sibi visus est , quam Bemardum , quem emeris Latinis anteponendum existimavit . Atqui mirum sit , si palmatiaee Bernardo itidem prae Graecis Patribus , qui in eo dicendi genere excelluerunt, tribuatur , cujussanh sententiae atinorem me profiteri non ausus essem , nis eam suffragio suci ante eomprobasset Hen ricus Valesius , vir summus , de quo Hadrianus Valesius , germanus ejus tanto fratre dignus , in ,, eius vita hoe memoriae prodit. Ante annos tres vel quatuor quam decederet , quoties sessis die se bus , morbo vexatus , domi se continere cogehatur ; Bernardi Clarae. vallensis abbatit sermonesse ab anagnoste suo sibi legi iubebat , attenteque eos audiebat , & avidis auribus hauriebat. mi γ,, existimabat, & amicis etiam dicere consueverat , dies dominicos ae sessos Dei laudibu , non ,, studiis litterarum impendi oportere . Sermones autem Bernardi quibuslibet veterum Patrum , eum ,, Graecorum, tum Latinorum , homiliis ac sermonibus inulto este ad excitandam in animis nostris ,, accendendamque pietatem aptiores . HOe testimonium eo lubentius resero , quod & ad conmmendandos Bernardi Sermones plurimum valeat tanti viri auctoritas, & quod animo meo iucundis sinis si huius viri recordatio , qui me quondam sua & amicitia, & familiaritate dignatus est. III. His duobus recentiorum virorum testimoniis , quae cauerorum instat esse positant , faeiu esset adiungere suffragia auctorum nostra aetate superiorum , qui de Bernardo , non secus ae de con-eionatore ver apostolaeo locuti sunt: quos inter non mihi praetermittendus videtur Erasmus , in convicia caeteroquin quam in laudes profusior , ita de Bernardo loquens in libro secundo de ratione concionandi : Birenastius eane masandus es , MIMa magis quam arie festuas ct sac-ris , noe seonis iam ridi, assedidis , Sed hereor ne si rem minimὸ dubiam pluribus demonstrare voluero , ab aliariim . rerum , quae magis usui esse mssint , tractatione impediar aut retarder. Quapropter ad alia sest, nanti iam inquitendum incumbit , Primum eur Bemardus saepius , quam Ordinis sui institutum se rat , verba faceret ad suos . Deinde quo tempore , id est quabus diebus quibusve diei horis id piae. staret. Tertio quo idiomate . Ae demum quae Christianae ae religiosae vita principia suis potissimum inculcaret . Adhaee , nonnulla tum ad exponenda quaedam eius doctrinae capita , tum ad diste nendosa noctis &suppostitiis genuinos eius sera nes disseremus. IV. Quibus diebus sermones in capitudo apud Cisetcienses quondam haberi mos erat , deeIarant Usus cisteretenses in capite x x v i I. nemph dies Natriis Domin. , Apparitionis , in Ram; -palmarum ,
Pa)ιha , A censorus , Penteco ι , Ommum sos maliti- sarii a Maria 4 Nassiarasis sandi i I amis, Bapti. m , nasia, apinoti m Pere. o Has , m Iotim suιe Diaui Benedicti , ct omniam Saiatiram , vique in Domin ca a. Adierum. Nulla usquam , quod quid serim, mentio de privatis ae seriatis diebus, in quibus tamen Bernardus saepissiuia conciones habebat. UndE in serinone r. de Septuagesima
U. Cur vero id saeeret vir religios Imus & dikiplinae regularis studiosissimus , invenio eausas omnino duas . Una est mandatum primorum ordinis Patrum , qui Bernardo , laborem corporis vix sustinenti , in cona pentiationem id spiritualis operis imposuerant . Hanc rationem in sne sermonis x. in psalmunix C. ipse exponit his verbis e LMd Λάρυοι es molis loqώ-- pνarre conseriadia/m G H. nis mini, non nostra id ae,mas prasumptione , sed L MIuniare venoia sum Avimis o Gassatam n forum , qui nolis etia, id in anguκι : Pod Misen sigi pudem pusim vita, omnias I eis . Neque en is
7쪽
stentia mea magis aecep am . cateram quantia iis in hi , peccaues mois ex gens sis , o an γ huius , us,ps suis , tam intis piari insemitare eorporis , o ipsa quoquo Iemporis necessitate negasini ininam dieres, O non fallens, in νcino Dei via minimas in ear Ioenui l Haee causa & occaso fuit exponenda per seriales Quadragesimae dies psalmi nonagesimi , quem continuis sermonibus piosequebatur , quate. nus ingruentium negotiorum , & adventantium nospitum sinebat importunitas. Utrumque hoc impedimentum id iidem eum a concionibus avocabat , ad quas frequentandas eum urgebat non
modo eoabbatum auctoritas , sed etiam quae altera causa est ardens de suortim prosectu cha ritas & studium. Und/ in sermone v. de Quadragesina num t. ch, ab qua no molli sonuitis sum,fraues mei , cogis ut Aqu, vilis , ct urgente ea matro sortis Δγοιν , .se tam muti s occupat omitis .inpedινο . Et sermone v iri. in psalmum die. statim ab initio i omitis q. dem id ι adisti Eo , δώ- eiusmis , loquerem, , si ere ias d heries ... caictum ρώιὰ θ ses , ipsa diei praeeu te mari is, pImribas 1s se distis moles fimam μή κα mas a vestra exhoria, e o e yolatione flem m , Nemrnem vestrum νων oportere mira i , f remptis ipsim redimere es restis visis sermo ν, ιν interdum potνrii ονε deafω . Diei malitiam vocat negotiorum & hospitum turbam , de qua non semel conqueritur in sermonibus super Cantica , ut in Prasatione sequentis tomi videbimus. At quantumvis a frequentandis eoiicionibus saetis Bernardus impediretur , non tamen ita anstequentes eram, ut aspiritualium rerum fastidio suis non timeret. Unum timeo , ait ille sermone tr. de sanctis Petro di Paulo nu. I. M ιoties acidua versa sutatis et opere volis ine piant Iam sum oren . Quippe idem sanctus Doctor
Observat sermone x xxv. in Cantica , I res,is cisus , cum as que anesila o saria us litam sumis , x .mori non prodest , sta θ rates Nu/imum k maho magis panis an via cum fastidia semptus , non
VI. Iam vero quo tempore haee spiritualium rerum tractatio fieret indicat ipse Bernardus v liis in lociΑ . Nullum seth diem ab his collationibus vaeuum , si modo aliundὸ non detineretur , ire permittebat. Id probant sermones de tempore & de Sanctis tam multi, de diverss tam varii , in Cantica tam eximii, ne quid dicam de parvis ae sententiis , quae sermonum primae deline
tiones erant. Cum enim eius animo spirituales obversarentur cogitationes, nec eas statim plena oratione explicare posset, factos eiusmodi partus tabulis cereis commendabat, quos pro tempore & otio perficeret. Ita ouipph de eo nobis scriptum reliquit Emaldus in libro ii. de ejus vita imin. II. Dic-ιasar iis Dei, se non mam so sena in saliais cerati , o non pi Musam μν.. ias, ala A. Minitat. ,. VII. Horas declamandis sermoni t insumebat aliquandra matutinas post Primam ante laborem communem , seu ante Missam , aliquando vespertinas . Primum tempus indicat sermone x. in psalmum dic. sub snem. Vere, depres 27. N. e horam sane magnas iue θ tammanis Assas nostrao vestre non mea Diu sermonum , seu operi mantium nosciust asqnase . Misiarum imminens tempus
notat sermone et . in stilo sancti Michaelis . Sed iam praeseth usta ad Mysias nolis eundum e4 . Et sermone r. in festo omnium Sanctorum num. a. Nune qaidem et M las mas fudiis qM o vissis ip/' hae etiam ilEnum Dominici cavo is sat amissum M ad aris mono sacrosancta ipse 'viris perceptini, Ad haee in fine sermonis seeundi, Sed iam Irimo onuLndus est . Vocavi enim nos a garum adhue eri ιν ri solemma . Veram serotinas horas eisciem eoneionibus adhibitas fuisse probat sermo I. de san. . Eho Malae hix num. 3. Ines nati es iam Aes , o I. i. ρα- speravisam sermo precesse . At Mnantius in sermone xxxvii l. de diversis num. I. Eandam nolis est . Iam enim campanam aia; mimias , iam vesperima rempus orasionis a venis. idem probant sermones in Cati ita 3 ut suo Ioeo videbimisi a VIII. Nunc ex ordine inquirendum est , Bernardus sermones suos latina , an vulgari Iingua elinqueretur . Nee levis sanE driscultas. Istis enim concionibus in te isse videntur Fratri, Iiai, ,Δ uera-ι. , linguae latinae prorsus ignari , quibus in usu erat sola vulgaris lingua , quae Romana corrupte di. cebatur passim apud illorum temporum auctores, Nit haesum in Historia , Gerardum in libro de vita Adalardi Abbatis, & apud Chronographum sancti T donis , ubi eorevia Romana , t Ionice Vari ita voeatur . Hinc Petrus , Ludoviei Junioris Francorum regis clericus , in epistola ad a,' hatem Latiniacensem i E .dam pare, inquit, corianguineas meas , Asse, ορ mihi δε AAgsa ουὰ ἀ- sendum Romanam h aum, id est Gallicam vulgarem . Qui vero hane callebant , non continuo Latinam intelligebant , nequidem saeculo nono , nedum undecimo , ut patet ex libello de vis - ne Flotildae seu Chlotildae, in quo arguuntur quidam presbyteri , qua inses quaque Aurias unora- ν/m qua ι legetum . Si ergo Bernardi sermonibus fratres illitterati intererant , halidquaquam veri simile est , nos sermones latinὸ pronuntiatos fuisse . Sane Bernardi sermones de tempore in conventu Patrum Fuliensum apud Parisios habentur gallice scripti ab ipso, ut videtur, sanista Bernardi tempore , quod & codicis elementa , & idiomatis arguit antiquitas. Accedit quod Bernardus in initio epistolae xvii. ad Petrum diaconum cardinalem , sermones suos is a discipulorum exceptos testatur . Qias diceret , non eo modo quo pronuntiati fuerant , sed alieno stilo fuisse donatos. Eius epistolae haee verba sunt. AI qai franos nonniata ex his qua ma eorum avidiso Invenum , fas siti excepere. Eadem sese vetha sunt in fine epistolae xviii. ubi addit , θ μων δε νει nos. Ex quibus sortasse quis inserat , Bernardum nativa seu patria dictione , ut fratribus laicis se se aecommodaret , verba ficisse , quae discipuli ejus postea in Latinum converterint. IX. Fratres autem laicos penitus illitteratos, & linguae latinae ignaros fuisse multa demonstrant . Erant isti fiatres choro sociati, sed tonsurae clericalis expertes, a Conversi cimnino distineti . De his agitur in libro vii. de vita sancti Bernardi capite xx m. Hanc ἀυina sciresa Diniam , nem
modi laicorum , qui penitus analphabeti & linguae latinae inscii erant, teste Ioanne Eremita in
8쪽
prologo ad Petrum Tusculanum de vita sancti Bernardi . Misacias Didam , inquit , venisa S
matio 1 is seu Gallio, nisi quia fiater ille laicus Latinam ignorabat λ Talis erat laicus alter, mox ab ipso Ioanne laudatus , qui cu in nec alphaseluis antea nosset , Deo ιamen itium nolo eius iatesii gemi uis , o ais cis fratrum sus adam sui , in Levi ad hoc prefecis, at non solum Ioeere , triam fiam cam
q. suis imia uise capit, o in bad mari seremia pa- ιιιm p/oscere , quod de lingua latina dictum ellenemo non videt. Neque soluin apud Cisteretenses, sed etia n apud alios monachos id genus statres laici admittebantor quali; erat ille apud Goscidum abbatem Uindocinensem in lib. 1 D. epistoli viii.
qui, quia Ia eis eras , non Iasiua, quam non diauesas, sed maliena sngua Iovias M . De statribus Conversis hic non agimus, tametsi eadem argumenta , quae pro fratribus laicis militant , easdem etiam Conversis conveniunt , probantque eos itidem linguae latinae intelligentia caruisse . Quod consit matur testimonio Herberti in lib. I. de maraculis Clarar-vallensium eap. xvi. ubi agit de quodam Conve se, qui ctim d Masses ad morsem , evis Aqua Ialmo Aria o , cum nia quam Iutinas hureas diaui sι . Ita.
que universim pronuntiare licet, linguae latinae usum promiscutim non suisse penes vulgus, etiam spassim acta publica latinε eonderentur. Sane Petrus venerabilis in lib. iv. epistola xvii l. ad Caelestinum papam seribit , se epistolam de eius electione accepisse, atque in Capitulo lectam , tum Γιννas , quam ias,tura,s , quor cooreses vocamus, inquit, exposuisse, id est lingua vernacula explicasti , quod inutile suisset , s omnes latinam linguam calluissent. Denique singulis Galliarum provinciis suos fuisse, uti at modo , idiotismos , arguit Bernardi epistola Lxvii. ad monachos Flaviacenses agri Bellovaeenss: ubi ipsos, & suos Clarae vallenses ius,Mus 5 ., usos asserit. X. Et quidem ita res tum se habebam di sed nihilo minus Bernardi Sermones in latina lingua natos , latine prolatos , atque eodem prorsus modo ab eius discipulis exceptos fuisse indubitantet existimamus. Primo enim id arguit perpetuus nativusque verborum Iuliis in vocibus latinis . De litiueiusdem stili in sermonibus & in aliis ejus libris & tractatibus aequalitas . Ad haee Cartiisenses per ea tempora, qui & fratres laicos admittebant, in publicis ad fratres coneionibus satine dicebant , eumque usum retinent etiam nunc . Praeterea idem de aliis Bernardi sermonibus , ae de expositione in Cantica Gnsendum est: cujus expositionis sermones eodem prorsus modo scripti sunt , quo pro
XI. Ex hoe socci explacatur superius testunonium ex epistola xum obiectum , ubi quidam sa- tres ex his, 'ui Berirardum coram loquentem audire solebant, eius sermones in excepisse memorantur , id est ealamo seu scriptione, non propria oratione . Sic Nicolaus Clarae-vallensis in epist
la xxx lv. Me δε ι manus is tenendum suis . Etidem sensu intelligenda est haee vox in fine epistolaec civ. Lis DPι, agnoscas hiam, qaia ipse d dia . Ubi de Aias pro se raptura idiographa, & Leia. νε pro Ire sese indubie usurpatur. Sic in fine epistolae cccx. Nae ipse duIais, Ili me has , , ιι prantium vilis inanum agnoscaris affectim . Nihil clarius . Neque enim orationis inus manum indieat , sed propria seriptio . His accedit Guillelmi auctoritas in lib. t. de Bernardi vita nitin. o. Testantisphoe so pu .ias , qaa mes ipse seri,ir, v I asis ipse M , foue ex ore eius exceperunt. Haec sanh nos in uent , ut Bernardi sermones in alio stilo seu dicendi genete , quam quo ab ipso prolati sunt , ad nos perveniue extu memus ι oe in codice Fuliensi non nativam eorum linguam, sed latinae translationem eontineri. Et quidem e ex iste quem autographum esse putamus, non antE Bernardi Obitum seriptus isti id ouod probat inscriptio , in qua Bernardus sane ias appellatur, ut postea videbimus. Sanh audatores suos in litteris saeris eruditos dicit non semel, ut sermone tertio de Petro &Paulo num. s. Meministi ssii Idus I gem 2 ρον , &e. & sermone VII. in psilmum x C. n D. DBa. tiam iura , reeessee qa; historiam nostis . Ad luee serant me in sesto Paschae num. Io. Apocalyps ruersa Druid stant qai non leges I, retatim q. noων t. Apertius Sermone I v. de Nativitate num. I. st eruistisse ιμ-as Δγον. Conser sermonem x. in Platinum x C. Ex his omnibus intelligitur, Bernardi auditores litteratos , ae latine scientes fuisse. xl I. Nee nos ab hac sententia revocare valet obiectio ex fratribus laicis , ad quos sorsan sit. mories alii habebantur magis familiares, si non cum Converss privato Capitulo quod singulis m. minicis diebus in horum gratiam ex usu Ordinis eum vernaculo termone fiebat intererant . Nonnihiltamen negotii sacessit Nicolai Clatmvallensis epistola xxiv. de qua inserius agemus. XIII. In his porro exhortationibus , quas sive ad Converses , scii ad extraneos & saeculares homines iaciebat vir sanctus , vulgari idiomate procul dubio utebatur . Ad priores pertinet dictum Conversi cuiusdam animam agentis, qui a ruina iaci ad spe in Christianam animatus, respondit se de Christi misericordia securii in esse. Tum ab eodem repressus, si is a est , inst , isti pγa
saetebat, L quidem diebus Dominicis in privato eorum Capitulo, ut Cisterciensum antiquae do
finitiones praecipiunt Distinctione v I v. cap. v.
XIV. Neque etiam saecularibus & extetis, si quando charitas aut Decasci postulare videbatur , sanctiis Doctor deerat, teste Gausti do in lib. ti. de ipsius vita cap. ira. Populo Dei semper prodesse
dint , numquam praesse se inviis . Raro ram n , κἄν forie ad Idia praxiam , ut pracscarer ex Us. Sed quoties eum neces Ias Hiqua uaseris, se-niavi Iure omnes aqvas , purice o privarisu amis iam veHam Dei . Gis Ismen ipsum ex mandaro famisi rivi scis iues rasae 1 au Iura quoque Praestim cauerorum , tis eumque eorum aloquem eonti gelat adesse . Quid in partibus Germanicis , cum expeditionem sacram,
praecipiente Eugenio tertio , publicaret , ipsi contigerit eodem loco idem Gausidiis tradit. MI θlac fas tinguia ridis ... Inde eras, quod Gema,cis etiam popuIB loquem, mira avidulaων Uecta, o ex serinatae
9쪽
va seu gallica loeutione usum suisse. Et quidem Philippus monachus in libro vi. de eius miraculis .is. ait, mim Romana I ngua , id est Gallica, apud Germanos loeutum fuisse . EIIehardus Iunior in Iibro ge easibus monasterii S Galli, agens de quodam saeculi noni monacho illitterato, scribat, Tutilonen Iunia re, qua utam, qui nais inuisosvi, Ius,eι, eompares suos allocutum filisse. Idem de An. lis, ut alios mittamus , dicendum i quorum in gratiam Alsredus saeculo in Pastorale Gregorii M.&Bedae Historiam Saxonice verti eutavit . Ninc eodem tempore versiones Evangeliorum , & Regulae 5. Benedicti in Germanicam linguam. XV. Sed fortasse lati diutius immoramur, quam si operae pretium , nee tamen nos poenitet, quando id Aoostolicum sancti viri eommendat gelum & offetum. Porro in eoocionibus suis, testante Gau-stido in loco moκ laudato , uretania. AH SD; inis ram h νὰ commiaeque , at non iam seq. .Has ,
di et XV I. Iam vero quae maxime vitae religiosae principia ex sacris litteris in suis ad monachos serim ,.. i. c. . nibus ineulcare soleret , non ab re erit paulisper considerare. Unum ex praeeipitis est, ex Apostolo , - xv ut se in hoe saeculo peregrinos reputarent i eujus rei argumentum suppeditant loca duor unus locus ex
sermone I. de Epiphania num. I. Supre his sapias mos a me e evi amas, in numquam meme excidas, pr
tem contendentibus, ut, Apostoli exemplo, praeteritorum obliti , ad anteriora se extendant . Potra Uinus no re, ait sermone ti in Purificatione num. a. m os corim ι, as saeptas me daei se memini , Mnti iam ad uamur nos apprehentasse 1 sed se re extenda M ad anseriora , .neessans e e ensam in meissus, o in se /citim nasse iuvina m. Mis da os ritis iugu/ν exponsistis. Eadem est sententia in serini none iv. in psalmum x C. Et hae visae magna viraas o suo a se istas, Danda θ ρie υ o ta. -- ρltis aura a Da Hsunt ό3i, qaam qaa abunalis videris , albis3 qtia .etio sise , ct ex ead/ns te in Africia . Asne es quod ibidem legitur, multum interesse ad per echionem, Me nos, e omnes re Iigionis & oseii nostri partes impleverimus , servos inutiles profiteamur di quod idein est atque anteriorum esse immemoram. XVIII. Τertium axioma est, ut semper timeamus, ne videlisei, a gratia nos excidere contingat. Tota iaυν- leat rari no/ha es, inquit sermone v. de omnibus Sanctis num. a. time/. Deam. Et seris incine l. post Octavam Epipiniae Duin. s. praevisso duplicem esse timorem , ne foete ινιδ in gehem. nam, ne seu al alerna vita eontingas ritia , subditi Aa,.. a es a isera θ υνι - , qui alique D. luassus nMus es. TMens emm qas no-νώηι D, 4ι Iem ris , neqω d. fori. facia taὰ eo. Ciso Au kems , egens qui Mia α - εν ι ad solia ... me os me is a tritio , Dam rus d. 'meias Agnanserpyties, eo via non o iam sic, quia noe omiusas em viam reprom; sim, sed se s qua omnia retique. uvi. Tertius iste timor, addit sermone sequenti, raptit arilinavi omni soli Hud no ι,initiam. ne fort. deser ρων a maria, ne fora. conti as a tiria gratiam , M d iactis homo luόα- Ροι; e δε maia in n. ias, de peccato inmori iri graviorem ea pam. His latius persequitur sermone LI v. in Cantica a num.9. tibi litie verba. In Demas. ἰά ., - alia σαω esse is gratiam pomerendam, retinendam, recuperan dum, qainin f - umpo e coram Deo mu/n iis neri atium saprae, sed timore. XIX. His Bernardi effatis quartum addere lieet, ab iplo magnopere ae saepissimὸ commendatum , nempe ut ingrati in Deum animi vitium toto animo effugientes , gratos quam maxime se praestare s lagant ii, quos Deus e faculi turbinabus eduxit. Exponit id argumenti in sermone secundo de septemina sericordiis pro Dominica sexta post Pentecosten , ubi ait num.a. Oportes proiade gratam e spe iam n m o demt- , qui percera gralia inviaria non movi mari re dotareas , 1ia o istis 5 M. .ia Sed
par. Et vasta: Viari e go nari omnAM WώEsse, εροὰ a lepra secutiγὼ eanwUas mis , crias percara manifesta senι, emariden in i sed norinati s nisι m oeculo inpasta is, iacas ostio, Dod santi μή Δμ δε , manta arueritis. Nimius tim, si id genus argumenta, quoad liceret , pertraitare velim a lude in specimen & piorum lectorum adiumentum QAciant. 1..i . XX. Doctrina horum sermonum non modo pietate reserta est, sed etiam plana, facilis &absque ocis ridiculo . Si qua tamen lectorem minus eruditum remorari .possunt , ea locis suis explicabuntur . 'N MM Unum hie explanare iuvat, nempe qualis saetit Bernaidi de natu animarum sanctarum eorpore Iutarum Opinici in tribus sermonibus, secundo , tertio, & quarto in festo omnium Sanctori in , & in sermone quarto in Dedicatione Mesesi , & alibi. Principio Sanctus Doctor in suam hae de re mentem aperit, ut non leviter ae perfunctoriὸ , tinnio data opera di praemissa oratione eam expendat ,
sed fise maiiaseis sale F cia folia alωὸν fariis revelaum, tametsi supe. Me sensum Dei habere se putet,
ut ipse dicit in Sermone I v. de Sanctis num. a. & r. Deinde praemisse triplici animarum natu , in eo pora coro ιι 5, Me cispare, & in corpori jam ξI, rasis , de medio statu disserens sententiam suam iaquatuor capitiuus constituit. Primo in eo quod sanctae illae animae corpore solutae statim admittuntur in coelum , ex eodem sermone I v. num. r. adeoque in coin artium Ang/Aram , ut de Sancto Malachia scribit sermone serendo num. s. Secundo iste versan rur in Lee mutia , ut in eodem sermone I v. num.
I. Tertio vident Christi humanitatem , ibidem num.a. sed non divinitatem , quod nonnisi post resut
10쪽
tectionetri se ipsa concedendum . Inderim sub altari id est sub c mu rara , statis, sancti se setiri, in quam nimbum desurians etiam Angeiu i, pro Dere. Quarto denique t Lam luem in his rusM, I iis iam initiam in corde bo, ikδε non plenam, sermone secundo de Sanctis nutri. 3. &4. adeoque non sine regu , sermone tertio num. a. nempὸ ob desiderium resumendi eorpora . Aura I Dύδεα υλνι in s ias Arun hae naruriae , vis necaum tota earem Uectis Idere pergast is Deum t sed coniνala νε-dammodo, o νυν- Deius, dum intimantur a deris eias . Eadem sententia est in libro de diligendo Deo, numaa. Haee sere Bernardi doctrina est , quam sub opinione dumtaxat exposuit , ut patet ex lib. v. de Consideratione eap. iv. num. s. ubi animas sanctas eonsiderat in stiti Abi, hie θ si a Pisipod timque inta es Mars ram, in prima sola serandam pruientis me ex ei a les. XXI. Cum ista suerit Bemardi opinio, in quibusdam tamen loeis sanctis animabus tribuit visonem Dei, ut eum Malachiam sami evm Angess gloria o fescitare tit M. dicit sermone a. de eo num. s. &quolam sanctos iam meruisse introduci in lancta sanctorum , ab; iadem faeiam saritis A est et, ta- iam ineo astitas 5s DA , sermone quodam in Cantica di ad haec Martyres imme sos esse immenso p laga t. n. lumims ct Aminosa aure salis, in lib. de diligendo Deo sub finem . Clarius in sermone seeundo
modri hare eum superiori Bemaidi sententia componi possunt, cum disertis verbis asserat sermone qua to de Sanctis num.a. ubi hoe argumentum ex prosesso tractat, Filium electis suis post resurrectionem ministraturum novis utique , o tisque ad tempus itiis pennus inexperias destias mainsem Itia e templ. ti An sortὸ hane sententiam postea retractavit S: emendavit At id affirmare in promptu non est, eum tempus, quo sermones in speciem pugnantes habiti sunt, non liceat aeculatὸ definire. XXIL Hie nobis occurrit Thomas Anglus in libello de medio animarum statu , Demenso I v. ubi censet , Bernardum e Patribus primum beatorum animabus solutis sedem in coelo tribuisse, qliam P tres alii antiquiores nonnis post euiremum iudicium beatis tribuerint i Divinitatis visonem eudem d negasse anse resurrectionem , quam visonem isti ipsis concesserint. In priori capite Thomam allucinari certum est, eiusque errati tres tantum testes proferimus, Cyprianum Alcvinum, & Florum diaconum Echlesiae Lugdunens s , omnes Bernardo aetate longe superiores. Cyprianus sub finem libri de exhortatione martyrii eap. v ii. Daria es dignitas , inquit, o quanta Iecinitas . . elutiδνe in momen ιι oretis, qώ3us semines vi gratis D mundas, ct aperire σο dem satim, ut Deas υ deviis CL stas λ
Hs reperita sus traberis , MI - νet a Miatadias reponaris . Brevius in libro de laude Martyrii: coeti m
ι es miseri. Neque vero solos Martyres, sed & Patriarchat ae Prophetas cum Apostolis coeli iam possessores esse asserit in priori loco . Alcvinus veto in Epistola xx xxi. testatur suo tempore dubit tionem quidem ea de re apud nonnullos siisse , sed occultam , non manifestam di quasi isti errorem
suum, qui contra omnium sententiam erat, prodere vererentur . Es quoquo , inquit , in quibusdam elantati risitaris, an anima Dia ..tim φολώ - , o Mari tim , alis, inque Perfectorum , arue diem vidicia m est de νec planuν .egnum, quam opinionem improbat, atque inter haereses Hispani eas computat Asculnus . At luculentior est Flori sententia in expositione Missae ad illa Canonis verba , --
moniis Harii 1 adVersus Thomam Anglum pro Bere ardi, tinnm Ecesesiae sententia. XXIII. De secundo capite, id est de visione Dei ι qui beatorum animas in coelo non nisi post extremum iudicium, sed in abditis recessibus colloeant veteres , haud mihi eonstat , an eisdem ama illud tempus divinae essentiae visionem e cedant. At ne in supervacaneam ouaestionem digrediamur ,
Bernardus quidem solius Christi humanitatis manifestam eontemplationem solutis animabus tribuiti sed vel in hoe ab vulgata Ioannis xvii. eiusque sequacium opinione dissidet. Immo ne ab ipsis quidem , qui divinitatis intuitum heatis tribuunt, sed minus persectum quam post resurrectionem, re ipsa discedere videturi quando tota ratio, quae Bernardum movet, ea ipsa est, cur isti non ita persectam Dei visonem solutis animabus tribuant , nempὰ vehemens corpora resumendi desderium a rati cum Beria nardo, persectam Dei contemplationem ejus esse vis ae virtutis, ut Omnes affectus absorbeat, pen, tuseue extinguat, quod nonnisi post resurrectionem ipsis etiam sanctis competet . Lege Augustinum in sermone CCL xxx. num. s. & cccxv m. num. s. & 6. Observatione digna sunt Bernardi verba in sermone v I x. de diverss num. a. ubi beatorum praerogativas explicans, Noe iam seriis, ait , Miniant aquas in gaudio de fomitus Sasma oris , O MEL, M ita dicam, oetis 3 DIUINIrΑTIs NTu EN Tu RES SENTIAM , nutis erepore in phantasmarum ima natione decepti. Si enim de statu praesenti, ut qui.
dem videtur, id dicit , haud dubie sanctis anth resurrectionem hoc in loco tribuit intuitivam divinaee sientiae visionem.
XXIV. Sed his tandem dimissis, ad postremum huiuste Pragationis caput, quod censuram genui- ω - norum Bernardi sermonum spectat, veniendum est a neque ejus rei disputatio admodum prolisa sutu- Σ.2 2 ra est, eum de plerisque certa & explorata sit sententia. Ex Sermonibus de Tempore, quos Horstius admiserat, inter sputios rejecimus D monem secuiatim is Cana Domini in illud , Sed si ad m/issam dia viris, qui nee Bernardi genium sapit, nee in ullis reperitur, quos quidem viderim, vetustis codicibus immis nee in veteri editione Lugdunens anni 11 D x V. Hune sermonem sequebatur Med ιario in illam sev passenem Domi , incipiens ab his verbis, Iesum Nazarenum , &e.quae itidem in eisdem codicibus N: in editione Lugdunensi deest , rectiusque S. Antamo sub titulo Sum, in amet, a Trithemio & Bellarmino tribuitur. XXVI. Sermo δε ρώgna Daradis eam cisa ita seribebant: pro Dominica iv. post Pentecostra. Nicolai Clarae-vallantis sermonibus subjicit ut in eo eodice, quo usus est religiosus vir Bertrandus Iris serius, Bibliothee, Cisseretensis auctor. At elim sermo iste in plerisque etiam bonae notae codicitas , puta Clarae. yallens, Aquistinctensi , Parisens Alb mantelicitum reperiatur , laudeturque in Floribus Bernardi ante annos quadringentos compilatis 1 Bemardo eum subducere non visu in est.
XXVII. Et quandoquidem de Nicolai Clatae-vallensis sermonibus mentio hue incidit , observare