장음표시 사용
361쪽
Neque spatium illud totum soris futurum est ciuium numero.
Qiore complanandum esse dicit collem Remnon, qui prope I Uitaem est,& ad illum vique dilatanda ciuitatis spatia. Hac terrenae ciuitatis imagineapte exprimuntur amplissimi Ecclenae fines. Eodem
modo Ieremias cap. 3 t . dixit extra normam , & stum aedific. andam esse Iovialem,ubi etiam adumbrat Ecclesiae niagnitudinem. Nam quemadmodum si vera,& proprialerusalem pro ciuium multitudine ad antiqua moenia collem quoque Remnon adiungeret, ellet omnino magnitudinis prodisiosae : se Ierusalem mystica extra fines notos , scilicet extra Iudaeam ad ultimas usque mundi plagas egresta admirabilem habebit magnitudine. Hanc este puto sententiam huius impediti loci. Porro Remnon locus est arduus , &praeruptus in tribu Beniamin non longe a Gabaa, in quem confugerunt sexcenti viri, qui reliqui fit runt a caede illa, de qua Iudicum
capite 2I., Sed ut adliteram redeam, illud,
euerisino u terra Usqueis de se tuin, sic accipio: omnem terram a
colle Remnon in desertum, id est, an planum redigendam , & dςλ-
landam esse ., ut ciuitas quae co- . angustata, S altitudine collium,
vi vallium prosunditate dilatari non poterat, latius se in omnem panem explicaret; in panem scilicet Septemtrionalem : nam a S ptemtrione Remno Ierosolymam
respici & ad Australemadeo enim subditur,ad Ierusatim, ubi subauditur coniunctio O, vstato
Imb& alias orbis plagas notari εν. existimo in hoc eodem loco: nam ubi noster habet,in um. Heb., quod etiam Oceason valet: ubi habet, de corti Rem-
ri on, quod optime verti potest. a Gabaa que ad Remmmvbinoster. exaltabitur. Idcbr. rizSI Gam.J, quod: x. vertunt Rhama, quod Malii quoque secerunt. Quei Iaad modum ubi Hieronymus vertit Ierem. vox in emisoati ita est. I xx. reddiderunt, vox in Rhina. Neque
est improbabile, aut dissicile hist
eis varias mundi regiones designari. Accedit quod ubi noster vertit,
ct reuertetur omnis serra. Heb. DIhsib , id est, circumdabitur quae
Vox maxime fauet huic explicati ni. expositio de omni ous mu-di partibus. licet ab Hebraico te tu aliena iron sit, S belle cum superioribus consentiat, tamen illam
non tam probo,quam aliis exam nandam relinquo.
Haec explicatio satis accommo . data est & literae , & mysterio: sed εecie
sociasse non minus apta est, quam 'tradit R. Dauid , si illam a terrestri Ierusalem , de qua ipse loquitur , ad mysticam, id est, ad Ecclesiam reseramus; dicit enim cO- planandosesse montes', qui sunt circa IerusHem , ut ipsa sublatis impedimentis, & videri ab omni b. ponit, ec adirificilius. Haec si nos ad Ecclesiam aptemus, elegantiis-ma sunt, de verissima; nam Deus stiperauit impedimeta omitia, stra unque populis viam ad Ecclesiam, atq; Euangeliu , scopulosam antea de horrente spinis; ita ut puellae etiatenerrimaerer iliati ediantur, nopaticiator lolum, sca ctia libenter.
362쪽
Et anathema non erit amplius ; si ρῶ;it Ierusiilem secura. J Vbi nosterilit anatia . Hebr. est Em ch rem, quod vinstitatem, & occisionem valet. Nare Hieronymus sic exponit; Ius nutu. hostilis petiu, mi LDformi o. Chaldaeus. Ne ire occisio eruamplius. Et Ancid saepe significat vox nul clarem. Iosite 6. Sitque ou, in hac anashema, or omnia quae mea sunt, id est,uastetur, de pereatSignificat ergo Propheta nunquam futurum, ut Ecclesia quantumuis oppugnata pereat, licui periit terrestris Ierusalem, quς iterum excindenda est a Romanorum armi Sme que enim unqua portae inseri praelialebunt aduersus eam.Matth. I QEst enim sundata non supra Sion, aut Moriam,qui montes terrς qua tiuntur , & euertuntur motibus: sed supra firmam petram,quae coimoiti quidem poterit, conuelli non poterit. Dc anathemate vide Hi ronymum cpist. ad Algas iam q. v. . Ei hac erit plagari perciuiet D
adiurihi Iemalem. J Non negat Pr pheta defuturos qui mysticam I rusalem oppugnent, neque minus cru taliter, atque obstinate, quam Assyrij, Graeci, atque Rom. ani Oppugnauere terrenam; dicit tamencos a Domino grauiter esse puniendos. Adhibet autem more prophetico praeteritum tempus profuturo, quod est fiequens insciis
- Tabescet cara vini suiu questantis
superperiisum. J Proponit sapplicij
enus, fio Ecclesiae hostium at acta , atque impietas puniendastitit. Caro ipserum longa taber
soluta defluet computrescent oculi e sitis foraminibus excident, S lingua blasphema liquescet in sa uicin, dc inua dentium vallum sce-ddputrescet. Neque id accidet, . robseruauit Cyrillus , ut iii cxv xlyplena aque holminibus, postqv vita si incti iacuerint in sepia litis; iedipsis vivis, tenuentibus , ac vegetis. Id eminest, resuperperi bos. Quod veta tempus hic supplici Ocnt, non omnes eodem modo explicant.Quidam ad Iudbcij tempus restiunt, ubi homines arescet pri timore. Alij spiritualiter accipiunt, quiasii Religionis hostes praecipites sinentur abire post concupiscentias suas. Mihi valde Ilacet Hieronymi sententia , quraee subituros esse sipplicia putat
Ecclesiae hostes,ac vexatores, cum
adhuc viverent,&in ipsb aestit,atq; studio extinguendi nominis Chimstiani. Exemplis plenae sinit Eccle fasticae historiae: & satis docuit prismus Ecclesiae Persecutor Herodes,
qui Actor. r a.dicitur expirasse consumptus vermibus. Sed Iosephus lib. 19. Ant.cap. 7. tales tradit pe
tulisse poenas,quales a nostro Propheta describuntur. Neque mitius cum aliis Ecclesiae persecutoribus actum est. Nero tuo se gladio per init. Qi modo Maximianus, MMaximinus tabe consumpti fuerint , & vermibus, vide Euseb. de Vita Constantini lib. i. capite si aulianum Apostatam diuinitus occla sum, satis notum est; quem etiam
communi caruisse sepultura utpote a terra, piae sesponte aperui es serptum,docet Narianaenus Orata
in Athanasium. Anastasius Imre' rator frutor Eutychianorum rub neextinctus est, ut tradunt Codrenus & Zonaras, & Paulus Di conus.Nestorio impiam linguam a vermibus futile consumptam sci bit Eiragrius lib. i. hist. cap. 7. lusenum quoque a vermibus extabuis. se tra&t Hieronymus Bolsecus incius
363쪽
eius Vita. Vide Bella unum to. I.
8. Hic obserita speciem sumi pro genere , id est, speciale aliquod iupplicii genus pro quolibet supplicio, per synecdocilem. Neque nim omnes, qui insectati sunt Ecclesiam, tabein illam experti sunt, quam minatur Propheta ; sed
praecipitio, alij fiumine alii alio sipplicij genere sublati, omnes tamen misere,& horribiliter; & id credo praedictum a Zacharia pertatim, M saniem. Adde quod diuinitiis illud mortis genus a Deo let infiigi, vi in Antiocho, atque
Herode constat, qui scede , ac mi- seia extabuerunt: neque ipsos latuit diuinitus sibi illatam esse plagam. Et 2. Paralip. cap. 26. Orias a
Deo lepra percussus est,& Maria Num .ir. & Iob non dissimili mo bo Gdὰ cruciatus tactum se dixit diuina manu. Sed haec non longe absunt a tabe. Hoc verbsuppliciuesse grauissimum ostendit Abacuc c. 3. qui cum grauissimum malum significare vellet, lixit , Ingrediartur vitria in ossibus mes, ubtermesica-uar. Quod etia pro grauissimo dolore , & a Dei indi atione prosecto sumi indicat Iudas c. ap. 33. quieta, Christum propter languores nostros gravissimE, atque acerbissimὸ excruciatum videret, dixit: O nos putaui u eum qu si te
IMMO Hrcussum a Deo. ia ergo Tyranni illi,qui in Christiant fidei
sectatores saeuierunt, a Deo seuere puniendi erat, ideo eius poenae m minit Propheta, quae & ipsa ace
bissima est , & a Deo plurimitin iussi: Glet. Est autem haec optima descriptio leprae, quae si grauior est,
carnes consumit, ac ta iacit,ut in Maria constat Num. ir. Em sin
carnis cise deuoratis est a lepra. de Iob de seipi , cap. 7. caro
Antequam hinc abeamus,nota quanto artificio Propheta Ierusalem terrenam cum mystica, id cit, cum Ecclesia componat. Postquaaedificata esset Ierusilem , & templum,congregandos esse dixit hinc inde populos, ita ut illos capere nopossciit quantumuis lata mitrorus patia; vcnturos postea hostes, qui illam premerent obsidione ,& vexarent incommodis; quod accidit Antiochi tempore : quos tandem hostes Deus per Machabaeos dure mulctauit. Nunc verb colligenda dicit Ecclesiam eo fidelium nume-m,ut externas etiam regiones im-leat; neque defuturos, qui omnius machiilis illam conuellae cinnentur: explicat tamen quam longe dissimili successit. Nam alii hostes, maxime Romani, et terteriint Ierus alcm,idque impune,non tan
tum non pro ibente Deo, sed etiaadiuuante. Sed qui contra Ecclesia
impia mouerunt arma, contra nitente Domino,&promoueruiit ni
hil ,& suae impietatis, & amcntiae poenas dederunt, ut nunc praedicit pro ela. Quare cium c. Ptera aliquo modo consentiant , hocvno differunt, quδd illa Ieriis lem euersa iam est, neques limpia de expugnatoribus poena; haec ve-rd mystica tentata quide sepe TD
dacia horribili, ac scedo mulctata supplicio. In die illa erit tumultus Domini magnus in eis. J Septuaginta vertant ;e ac sti or Domini, iaest, a Domino milius 'Sed idem
est sensiis, nempe, pna: nimia per turbatione , atque aestu ignoratu'
364쪽
. D Vprehemist vir ni tum proxi-Reς mi siti. J mirum pro quolibet sumi tritum est in Scriptura. Porrb ua. haec signa ponuntur animi perturbati, atque solliciti , & in eas an- sustias adducti ex quibus emerge- di neque facultatem habeat, neque consilium. Signa vero pro rebus adhiberi sequens est,ut,motu po
nerη supra caput suum , luctus de
moeroris signum. Ierem.2.& 2.Reg. capite i s. femur percutere. Ierem.
capite si . erroris cogniti .sura fu-prafemur impositio, stuporis, & metus.Iud.is. Neque haec signa praedicuntur a Propheta, quia neces laroi futura sint, sed quia ea incidet perturbatio,ac stupor, ex quibus narcpleri que euenire silent; iuxta Regulam traditam cap.2ar. 7. & c.
Haec sententiaest Hieronymi,&aliorum. Sed ii quis his verbis conspirationem hostium in Ecclesiam significari putet , non admodum repugnauerim: tumultus
enim ille aliquid senat turbidum , ac militare ; apprehensio
praeterea manuum coitionem indicat , de consili rationem. Et id, quod statim sequitur , videtur, non parum fauere huic cogitationi : nam tribus Iuda dicitur cum his quoque contra IerusHem p
si. Sed er Iuda pugnabit aduersus
Multo ma Ierusalem.J Non selum externi ho-
Lais,. , id est, Gentes , pugnabunt
qui abo contra Ierusalem mysticam ; sed etiam domestici, qui ex nobis pro- εἰ a. dierunt, sed non erant ex nobis.
ina sumpsit contra Ierutilem. Hic vero subauditur nota similitudinis, hoc sensit. Sicut antea Iudaei Antiochi tempore a patria Religi ne deficientes contra Ierusalem perfidiam suam, & impietatem asemarunt ; sic etiam postea contra Ecclesiam Apostatae atque haerei ci , qui de Ecclesia fuerunt, arma conuertent. Qubd si de veris Iudaeis intelligas, nihil moror: nam& bi erimum nascerem Ecesesiam infensissime ut ex Achis Apostolorum liquet,5 adultam pollea, tam facilitatem nacti simi, non minoti
studio,atque odio vexaverunt.Sed prior expositio placet magis'. His adde eos, qui cum fidem retineant, sanctitatem abiecerunt, maxime ii propter vitς genus, statumque sui limiorem aliis ad pietatem execi plo esse debuerunt.Tunc vero ma Hinc Iuda pugna ontra Ierusale
plagamque innigit prorsus hostile:
neque enim ab ullo maius praei in dicium, utinab eiusmodi tolerat Deus. Vide Greg. honi. I7.mEuang. de in Pastorali parte a. Et con regisuntur diuitia omnis gentium.)Pugnabunt quidem Gentes contra Ecclesiam .illam tamen vehementer ditabunt, Ornaburi que , vel Martyrum sanguine , vel virtutum luminibus; quae maximὸ inter tribulationes emicabunt. Vel
quia qui in Gentibus clarissimi fuerunt, ad Ecclesiae castra meliori iam mente confugient. Lege Ecclesiasticos Annales, inuenies quo
modo homines potentillimi, ac nobilissimi, qui armis ,& Philos phi sapientissimi, qui ingenio, at que doctrina Ecclesiam oppugnauerant, ad illam accesserint, qui non minus strenue defenderunt, vel armis, vel doctrina,quam prius inertere, neque minus splendide excoluere sitis virtutibus , quam
antea omnibus ornamentis spoliare studuerunt ; & hoc est pr-nari auro , atque argento , N
365쪽
rretiosi vcste. In auro enim a que argento , ut lila dicit Hieronymus , sensus est dc sermo, id est, doctrina,&eloquentia. Vestes vero quibus illustratur Ecclesia, virtutes sitiat aut etiam iusti,quib.mystica haec Ierusalem tanquam orna mentis vestitur.
sic erit rutra equi , ct muli, stea Meli. J Non sellini a Gentibus au-fesentur ad Ecclesiae cultum instructumque, quae lautissima censentur ornamenta, Vt nobiles, potentes , Oratores, Philosephi; sed etiam ex reliqua turba copiosa multitudo, quae equorum, de camelorum
Iuxta ruinin hanc. JId est, iuxta, id quod rerum seri natura. Nam
hi piu quemadmodum cum I rgnae mom
ia fixum ex alto ruit, minoris mo-rnum lis saxa,& quidquid habet obuium, secum tinnit; sic potentes isti, ac nobiles Doctores ruentes a Gentilico cultu, suo exemplo plurimos ad Ecclesiam adducent. Hoc enim seri natura rerum , ut hominum
splendor, & sipientiae opinio plurimum valeat in utramque partem , & iuxta eorum ruinam ruant etiam minores alij. Dicuntur verbin Scriptura illi, qui a voluptate potius &sensibus ciucuntur,quam vas . a ratione, ut, de nudi. Vnde Ii ascapite 37. de impio Sennacherib., quasi equus esset, aut mulus dixit.
sonti ab equorum, mulorumque natura, id est, ad Ecclesiam ad ui eti tales esse desinent: nam qui prius fuerat equus libidinis impatiens, alibine ruet, &c. Latius hisc prosccquitur Hieronymus. Cyrillus in his
ptios, qui equis utuntur, de Madia. nitas,& Nomades, qui camelis, de asinis.
Caetersim hic notandum est vu- tatum esse in Scriptura, ut hac su-Π:
matur pro eadem. Exod. i'. Men- se tertio egressionis 4rael de terra O
gypti, in die hac, id est, eadem die,
nempe tertia. Psalmo i I. In via hac, qua ambulabam ii Uconderum superbi laqueum mihi, sd est, in eadem via. Plurib. hqc Ribera libro quinto de templo cap. 7. Quare sensiucrit , iuxta ruinam eamdem, qua illi potentes ceciderunt ruituros quoque infirmiores alios.
Et omnes qui neliqui fuerint de uniuersii gentibus. J Sermo , Ut appa' ret,est de his qui transfugae ex hostium, id est , Gentium castris, adhaeserunt Ecclelue. Hi ergo studiose colent, quam amplexi sinat fidem. Quod explicat Propheta similitudine eorum , qui lC- .gem antiquam Religiose colue
Ascendent abanno in annure, Pr .l- Arent Dominum exercituum, c si G, i brent festiuitatem tabernaculorum Non rarum est in Scripxura, ut pro
figurato adhibeatur figura, & res, unde similitudo sumitur, pro re, ad cuius explicationem adhibetur: in quo sepe tacetur similitudinis nota. Quod hic nunc omnino a cidit ; nam antiqua festiuitas tabcrnaculorum pro Ecclesiae se stiuitatibus usurratur, & studium Iudaeorum in ca celebritate o cunda , pro studio Christianorum in suis celebritatibus celebrydis; hoc setisse: sicut Iudari Religiosi ac pii. sua colunt sacra, dc sacrificia peragunt 1, sic Christiani Chri stiana colent sacra , obibantque non inmori studio,ati sicqvcnx. a.
366쪽
Pro saccis autem , ac scitis Iudaeorum posuit per synecdochem festutabernaculorum , id est, scenop
giam. Cur vero hoc praecipue earatio videtur esse posse ; quia ut Iudaei ea cAebritate memoriam re-
uouabant illius benefici j , quo ex AEgypto per desertum ad terram promissam, de Ierusalem inducti sunt ; ita illi recens ad fidem & Ecclesiam vocati gratias agent, lubdex Gentium tenebris , idoloriunque sordibus ad Ecclesiae lauacrum,Euangeliique lucem transta ti sunt.18. Et erit, non astendem de fami- his terra. J Haec pertinere videntur non soluin ad cos , qui in Gentilico errore permanserunt; sed etiam
ad illos, qui ad Ecclesiam trans ti se niter se in Christiani hominis ossicio praestando serui. Nam surplicium quod minatur Propheta
de imbre negando,intentatum est,& inflictum,ut supra vidimus, non
tum alienis , Religione, sed iis, qui in Religione colenda segnes
sunt. Et ut alia multa a Propheta proposita sunt Ecclesiae nouae , atque antiquae communia, ut nuper
ostensum est; sic ctiam nunc Christianos minus in Religione strenuos puniendos este dicit , sicut o-lnii puniti stat Iudaei, in quibus patriae Religionis coledae studium dclideratum est.Vide quae supra dis
9. Non erilsupereri imber. J Im pinmaximo benesteioneseium, sumitur,quia cum terra promissio' nis non esset irrisua, si de coelo nossuxissetimber,ab arido solo nullus . sperabatui prouentus. Deuter. Il. Drra d qm mimi ederis possin hnon est uui terra Gl pti, de qua extiast tibi Mecto semine in Liriorum moremariae du*ntur seruiu t, sed montosas,
ct campestris , decoris expectampli uiam. Ex quo fiebat, ut oeneficium esset grande pluuia descendens,&grande supplicium eadem copressia. Qiine ibidem Deus. Si obediseritis mandatis meis, dcc. dabit pora iam terrae vestra temporaneam, c, serat mim , ut colli aris fimmentum , &c. Cauete ne forte decipiatur cor vesti recedatis a Domino, dcc. iratia lue Dominos claudat caelum, pluma non
descendant. Si rautem pluuia per synecdochem pro omni beneficio sumitur sic eius defectus pro omni Lipplicio. Et sicut per pluviam i ritualia beneficia i epe intelligui tur, ut illud ; Rorate caeli de .per dc Spiritus sanctiis aqua dicitur mun- da; sic pluuiae inopia pro ipiritualia .
bonoriim priuatione capitur. re dum plintiam Dominus implo' . . bis se daturum negat, de utriique bonis,lam spiritualibus, quam cor poralibus intelligendus est.
cenderit, ' non venerit, nec si per esserit. J Ribera putat familiam E E-gnti accipi pro Iudaeis; tum quia non aliter Iudaei Cluilium, quam
Cyptii Moyseni Christi figuram
ini emti sunt : tum etiam quia
Apocal. cap. I i. Icrui dein vocatur AEgyptus. Et corpora eorum iacebunt in plateis ciuitatis magna , qtia vocatur si ritualiser Sodomae Enptus Et timc sensus ei in desituram ctiam pluviam' Iudaeis, si minus fuerint Diuinorum prae certorum obseruantes, quib. Oliiii Deus tam amanter, dc liberaliter indulgebat.Hycronymus,&Theo doretus in . Enpia intelligi volunt Ethnicos omnes per syne
monem me esse de his regionibus,
367쪽
quaeque non tam a coelesti imbre, tam ab irriguo solo foecunditatem habent , pro ι b. per synecdochem Egyptus assiimitur.Et de verpto docuit Chald Aqui ita hue locum exponit non crescet illis Nilus Neque deest ratio cur AEgypti, & in ea aliarum Regionum perennibus, ac suis abundantium aquis Propheta meminerit: nam
csim de imbre subtrahendo prias egisset , non videbatur illua futurum esse molestim AEgyptiis, quibus non tam a coelesti pluuia, uim a Nili exundatione icecunitas prouenit. Deuteronomi j --pite ii. Dicit ergo Deus his etiam negandum este coelestem imbrem; imbris vero defectit agrorum minatur sterilitatem,& maciem. re illis minatur Nili extra ripas eis um , qui AEgyptiis pro imbre essi ita vi omnino futurus sit illis ager aridus , macer. Q dAt u. contigisse aliquando, & ante hoc Zachariae tempus; & deinceps non rud docent historiae. Ante Zachariam constat Genes. i. ubi traditur 7. annis terram AEgypti neque arari potuisse , neque mi. bd Veris saepe aliis etiam temporibus acciderit, satis intelligitur ex Plinio libro quinto capite nono, qui etiam obleniat quo tempore propter varia Nili incrementa,aut speranda sit fiumenti copi aut imopia metueta. d s me nisi fie-quens esset, notari non posset. -
tem Herum , quindecim se nitatem , sedecim delicii. Haec Plinius. Famem autem contigit ie Hyptiis Traiani tempore tradit alter Plinius in oratione Panegyrica , cuius verba satis sint ad nostram talentiam accommoda ta : sic enim ille. tus alendis , a gena seiu siminibus ira gi Hara est , o nihil imbribuι. Iuue
mine perseia . neque alio genere aquarum stita pingue' , quam quas ipse deuexeras , tantis segetivus induebatur , ut cum feracissi--is terris quasi nu γ vn cesu a certaret ; haec inopina siccitate et seque ad iniuriam sterilitatis exarui. . de statim : Frusi a tunc MED tus nubila optauit , curiamque ref-
Sed eris ruina, qua percutiet omnes
geniti. J subibit omnino AEgyp-ptus, si minus suerit obseques ditiinae legi, samem,& inopiam,& hinguente flumine, a quo tota ubertatis spes, stustra coelestes optabit pluuias. Hoc erit pe tum ias apti. J V1i- ραι-- ratum est, Vt causa , quacumque illa sit, pro effectu nimatur per ei 3, aut metonymiam. Hinc pura uiri pro p 'oblatione aut sacrificio sumitur; quia peccatum, id est, peccati e piatio eius finis est. sensit dicuntur Sacerdotes cometare peccata populi Oseae c. . id est, i tiones pro peccatis, & Christum pro nobis peccatum fecisse dicitura Cor. - 'o mucrin peccarumero nobis peccatum fecit, ut nos eguremur
iustitia mi in ipse. Sic etiam pecca- .ium sirinitur pro supplicio, quia . eius moralis causa est , id est, incritoria sic Genes cap. .mii in
368쪽
foribus peccatum tuum aderit. Et G nec cap. i'. ne ct tu percu in sic selere clivitatis. Et Ezech. cap. 7. tapesceli, nulli, abominatio pro eoru
poenis ululantur. Vide sipra cap. 3. ad illud. Ecce abstuli abs te iniquitate N. Sic ergo mod5 percarum . E-Dyti pro poena sit initur; de iis interprctatur Chaldaeus. Eiusmodi, inquit, erit vitio AEgyptiorum,dc punirio populorum. In Le illa erit quod seuperstanum equi est . sanctum Do no. J Certum est praedici hic a Propheta magnum studium, ac semptum pone- dum a iidelibus in diuino cultu; quo vero modb sit intelligendum, non facile explicatu est. Hieronymus, S: Cyrillus pacem hic praenunciari putant; quia cum bellum
futurum non iit, neque equi iam necessari j videbuntur; atque ideo equorum ornamenta, quae stant nomine intelliguntur, Deo dicuntur esse consecranda. Theodoretus sermonem esse putat de hostium spoliis, quibus Ecclesia Drannorum victrix excoletur. Et sicit ad hunc sensum illud Psal. 6 . Rex virtutum Aucti, Alesti. O 1 et i domi diuid respolia. Quia victor Deus spolia conseret ad speciem, & ornatum Ecclesiae, sicut David olim ad speciem, & insilii ebim templi. Alii existimant respexisse Prophetam ad Constantinum Magnum , qui clauum de Christi cruce sublatum in fimum inseruir. Quo sententiam reiicit Hieronymus; Cyrillus non putat improbabilem , cui subscibit Ri
Sed puto dici polle non inept quod silper se num est,sanctam laturum esse Domino, quia in pesi cipio Ecclesiae, qui erant fideles. ardore,ac pietate in Deam, omnia
bona ad pedes Apostolorum abiiaciebant; sic eodem, aut cenὸ pr ximo tempore Principes, dc copi
si, quidquid stlendidum , de lau
tum, quidquid in ornamentis , α deliciis habuerunt , id totum ad Dei honorem, caelumque colla uertent; ut quae impid antea ini-iuitati seruierant, eadem postea i incte iustitiae , ac pietati iecit,
Porse sicut franum hic per sy 'necdochem pro equorum phasei tris , ac omni instructu, atque.o natu equestri ponitur, ut i tetur. Hieronymus; sic etiam per eundem tropum pro oria. anient v aliis, atque deliciis adhibetiir, liraecam que illa sint. Et est non leuis ratio, lPropter quam praecipue e tris triuornamentorum memineticinamini illis olim & midium infiximum,& sumptus ponebantur. Et quidquid olim steminae, atque aiam nunc nostrates, auri, ac gemmarum ad mundum muliebrem , dc molliores delicias adhibebant, atque etiaproh pudor, de dolori nos in
iis viri, qui, ut animos alunt muliebres; sic etiam non verecundar turgestare ornamenta non adni
diim muliebribus dissimilia , id
totum antiqui ponebant in a miscilluminandis , aut ornandis. De quibus Iuvenalis Satyra 1. --Vires gemmas ad promirum
Argenti quia erat, solis D e a
. Et ibidem docet, quidquid erat gemmaru in poculis, ad equorum.
369쪽
pocula mi es, o placem gauderet equus.-sue. Et citi) antiqui historici, ac poetaemna nobilium cepe describunt, &elaborata maximo midio,atq; arte,& pretiose metallo , & lapide in diantia. De gladio Virg. ibbro . Eneid. - Stellitus iaspid si in se erat. De alio instructii militati probant satis, quae Homeriis tradit de armis Achillis,&Virgilius de armis Eneqa Vulcano fibricatis; quae ex illorum temporum consiletudine claborata sunt. Et in Scriptura sacra non obscura vestigia sunt: nam aureos clypeos gestatos a Machabaeisia constat.i. Machab. c.6.dc Salomon clipeos conflauit aureos. a. Para- Ip.ret.
Quδd vero in scaenis stud antiquos maxima pars esset splendoris militaris,os edit Constatinus pius,& religiosiis Imperator, qui nunquam clauum refixum e Christi cruce in fraeno posuisset, nisi locus ille soleret rebus pretiosis limis illustiari. Et quidem Virg. AEn id. librb -8. aurea dicit elle Pallantis
Troaque bina meus qua nunc habet aurea Pagis.
Et idem lib. 7. satis ostendit quai Him splendoris antiqui positerint in equorum stragulis,acs aenis: sic enim ille de equis, quosLatini Rex anuit ad AEneam. eucris iubet Ord ne dari distra os alipedes picti et, impetita, si ea pectoribus demissa monilia
sa iurei fani. Et idem de Cyro X nomon lib. i. Machabaeoru etia r. capite Io. apparuisse dicuntur de coelo viri quinque in equis aureis siqnis decori; quod videliu sumptu
ex elegantium equitum consuetudine.Qu'dsito etiam tempore ol
seruari , proh pudori ab Ecclesiasticis dolet Bernardus,ad quos sic filoquitur ex imitatione Perii j. Diciterimi Pes Uranu quid facii
Et eiusmodi exempla quamplia Gma inuenient , qui paulo attcntius antiquorum Annales euoluerint. Dicit ergo Propheta illud futurum fidelium in Dei Religiosum cultum studium,& ardorem, ut non modo non recusent; sed etiam ultro appetant suae voluptati, atque decori detrachi ornamcnta in diuinum obsequium consente. Quod fecit cumulatu Constantinus, ut
habetur in actis Sylvestri Papae, dc plures alij , ut ex Astoriis con
Et erunt liberes in domo Domini
quasi phiala. J Phiala sunt vasa, in
quibus odoramenta ponuntur, Ut dicit Hieronymus; S. quae exciri ut victimarum sanguinent, ut dix, mus supra cap.9. Erant amem intemplo phialae quamplurimae : n ex auro naerunt a Salomone conflatae centum, ab Hiram aliae inub .2.Paralip. c. Ex alia materia fiane dubio multo plures: nam cum Esdrae tempore res Iudaica multo esset angustior,numerantur phialae in auro o. ex argento mille lib. i. p.i. Esdrae. Leberes vero ollae meae sunt, in quibus victimς coquunturivi dicit Hieronymus. Du ergo Prae' dicit Propheta tantum suturum cs se lebeium numerum , quaiarum phialarunti ostendit o nam sere
370쪽
multi udinem eorum, qui ad Ecclesiam accedent,de sectilicia offerent ubi figura pro figurato ponitur id es vetetis legis lacrificia pro oblationibus, de iacrificiis nouae. In hanc pene sententiam Ribera. Aliter Hieronymus, qui putat
ollas an eas in quibus coquuntur carnes,lam sanctas , tantaque dignas veneratione futuras , quam
aureas quondam phialas, in quibus erant libationes, atque odoramenta. Et iuxta hane Hieronymi sententiam libetes hoc loco referri pollunt ad Chri itianorum tempora; phiati vere, ad sacra veteris legis. Ac si dicat Propheta : lcbetes qui nobis prae phialis minimi sunt pretii, tanti crunt Euan et ij tempore, quanti a nobis modo psi alae habetur, idcit, quae minima erut aureo illo Euangelii saeculo,non erunt inferiona iis , quae nostro putantur, pretiosissima..ilia optime, dicam tament, 'eulo quod mihi videtur dici poste non sis, En inepte Dixerat Propheta nuper au-
seerat. rum, quod erat super fraenum, Oblatum iri Deo, id est, quidquid erat pulchrum, atque pretiosum: id nucaliter explicat; sed cum epitali, lignificans quod erat natura sua pulchrum,usu tamen ignobile, ac tu pe, quia hominum vanitati, ac luxui seruiebat, illud idem ad meliorem usum, & Religiosum ministerium traductit in fore pretiosis limit In priori quidem vise lebes erat car- .nibuς coquendis destinatus, id est, carnalibus, atque impuris deliciis:
at consecratus templo mutatur in
phialam, qiue altari propior aliquid xxhalat & aspirat gratum,atque diuinum. Ad huc,credo, locum allusit Ecclesia cum de Magdalenace
Et huic expositioni optimὸ cons nant, quae deinde sequuntur ; ex rua spiritualis sensus optimE deiicitur. lebes instrumentum
est quo carnes coquebatur in atrio exteriori, quod a Paulo saeculare dicitur c. s. ad Heb. in phialis vero altati proximis thymiamata osserebantur ; ad harum simili nidis nem fideles, qui in superiori id est, s aeculati , atque prophana vita tanquam lebetes ignobili Maeses Adi, qui non riis paneis seruiunt, atque
popinis se , tuaeque carnis oble Vmentis consecrarunt , iam faeti
phialae praest mi, quod monet Paulus ad Rom. i 2. Obsecro ital, et Osfra
tres. per mi corii a Dei t exhibeatis corpora vestra hostia vipern, Osi, Deo placentem, rationabili obseea mai strum: Onolite tanformetas huic la
bra restra mire immundi M. O ini- itii ad iniquitatem: ita nunc exhiabete mebra vestraseruire iustitia insanctificationem.Sic Elisaeus aratrum, &boues in sanctificasionem obtulit, quibus anto ad sit ingendam terra utebatur. 9. Reg. 1'. & Mast latena,
quae facti fuit ex lebete phiala, lenocinia, & blandimenta libidini in Christi honorem, & obsequium impendit. Et eris omnis libet in Ierii alim. J o. Id est , fideles abusi, atque studio
prophano ad sacros unis leb tes conuertent. Illud vero somni, pro plurimis sumi notum est ex comuni loquendi usu, a quo non abhorret scriptura , ut, totio mundus
ρα ii si vadit, id est,plurimi.
Et veniem omnes immolan f, O -- 7ment ex eis. J Ostendit magnum futurum numerum lebeium, cum sotis fit sint illis quiad immolat