Gasparis Sanctij Centumputeolani e Societate Iesu theologi, In Collegio Complutensi sacrarum literarum interpretis, In Zachariam prophetam commentarij cum paraphrasi. Nunc primum euulgati cum tribus indicibus vtilissimis

발행: 1616년

분량: 380페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

ZΑcu ARIAE PROPHETAE.

- arboris, Ac Avim fida inter nuncia

Et confir nt eum pater eius, Ur mam te, .lAcmbae mortis ,& inflammatiis odii sorma proponitur: confixior enim siuelancea bat, sue gladio,nonis a imagno odio, siue ostens cnasci solet,ut documento nobis est aut, qui hasta configere conatus . et auid.Vt aute re, Pare prouerbiali specie sumuntur,ut in pro- oemio Comentatioru in Isai. oste dimus; sic etiam eadem specie co)Og e pro graui dolore, atque serplicio v serpati existimo. Quare hic noagitur, ut reor, de supplicio crucis, aut de eos ossione pugionis, aut lia'sbe, vi statim dicemus; sed de graui. aliquo plagarum insictu, quo a diuinanai, vel prophei di studio

uere deterrentur.

non tam Prophetiam,quam calliditatem,&artem cibite,cum viderint tam longe esse, ut ars sibi aut quae siui, aut honori sit; ut potius, Pro .pter illam,&ςontemnantur,&asi cantur plagis, etiam i parentibu coperiemur Dilli accino mc- Hotur. J Hinc costat quis olimsie- πε . rit Prophetarum habitus,qurimas

per c horridus. Tale habuit Uias, qui Reg. cap. r. dicitur vir Umet tam pellitia acciritin renib- rarilem Isilas, i Dominus dixis cap. ao. Hura si in is lumbis mis. ergo pseudoprophetae si opinionem sibi conciliarent , afflamebant sibi vestimentu illud, quχle videbat Prophetis veris olim mirationi, ac venerationi uisse; scit quia luporum i pacitatem

seuere castigata videbant nihil iam de sacco, nihil de propheticalarim cogitabant, quod otiolor homi- mim i stitutum est;sed de colendo agro, quod minuςinuidiae, ac sis , cioni patet, ut ipsi statim fatentur.

Septuaginta aliter legunt: Gn- fundentur Propheta, et nusquis Me exm--msuaciam prophetauerit. induetur

pelle cilicinario mentiti seir. si supplicii loco asperiuri illum ciύ- tum assumant. 5.d videntur alios

habuisse codices, ac vulgatu . Hebraicus certὰ textus , quem mirachabemus,illam translationem non

admittit:negat enim potius de sacdico cilicino,quam affirmat Sed dicet: nsum Priphera. IPrius horrido vestitit,ac culta potiores

illi Prophetas te populo veditabar, idq; apud imperitam, o credulam multitudinem facile consi queb. tur: sed postea edocti alieno reri' do, M incti his sibi plasis admoniti quae fatebantur, te quiduis esse aliud potias quam Prophcta ... Quoniam Adam exemplu- meum

ab auol sientia mea. J Non,inquit inti postor ille,Propheta suri, neq; ut, rum sui: ex quo enim I ct aetatem .pere coepi 'Mum me id Iabo: em studidici, eo nimirum prognatum parente Adam, quom Pςus colen' terrae duro alligauit ministerio

in eum igitur intuens holitis statuit sudore voltus mei e silba ciano tenuem fructum percipere, quam propheticosi spiritus, id est, inside est antinos hssiunere. Albnon lixς de primo honii ne Adam cripiunς , sed de alio quouis , a

quo se dicit acceptile artem pastor rate ac rinica Et sane siciliis es sit non ineptus :,nam. Pi opho ta a P eo Milatus ό. dc doctus tiunium si initi, i agricola , stu

332쪽

homine institutus olperam dat minlinam,&ignobilem.Ait ergo mendax ille quondam: Propheta, iam tamen vexatione sinion non sic D feror animo ambitioso, ac sititi, ut ad fundenda oracilla quas Dei nit-chim ab ipsis Deo institutum me,

atque astatum putem : neque ille sit pra humanae naturae tenuitatem attollo : ab homine edoctiic sum humanis, non diuinis assuescere;

quod quilibet e vulgo facit id mihi

quaestui, atque studio est. Sed prior expolitio communior. atque significatior est Videtux autem alluium

ἀ Zactoria ad illud Am 6 capi f. Iam Praphera, ct mn sum uiu

qui tamen negabat se unquam lem existimati voluisse, menda ij coarguerint, tam eo supplicio mulctetur simulati Prophetx: sicut nistra aetate aurium mutilutione latrones, aut serro. & stigmate sumiui serui, de dentiunt excusau testes mendacende aliquis obiiciat mei daei, suspicionem, cum secum ferat in corpore non tant oblati , quit arrepti natu eris prophetici 'notas,

fatebitur quidem se in Ofraude, de scelere Disse, liberatum se tamen ab eo errore diuino beneficio, lique serere exustum sibi fuisse rorem, d ablatam illam Prophetae simulati per nam vita stimini boneficii loco habeat plagas illa, i

relie vulnerum vestigia, quando per illa id consequutus est, ut me Doti titiam&seniori mente. Ariud ideo superioris vitae rationem de testatus est itas se assectum ab eis, qui σὰ ipsum diligebant; atque a leb habere se illisin orisesse aias. sed uiliis aliqua nobis expe-denda sunt. Primum , an haec verba de Christo sint accipienda,en de Propheta Also. Secundum, an V re ille confixus fuerit, & plagatus. .

Tertium, quid significet illud , re

ad primam quaestionem

spectat,communis sentetia est, liceverba non pertinere ad Christum; sed ad illum, qui valles: nii Alsi con- isibis M. uictus poenas dedit. Ita Hieron mus, Cyrillus, Theodo etias; Al- . . bertus, Hugo Hesmo, Lyra, Vati bius Dionysius, sic e Reeentioribus plerique dei in sanc sententia oni ni iocogit textus ipse. Alij de Christo accipiunt,in quibus est Rupe . tus, S. Thornas in illud Pulm. 11.

Foderunt mantu me M. Salmeron to.

io. trach. 7. Ribera hic. Qimrum haec firmamenta sunt aut sta, aut potissima. Primum, quia in Missa

qi linque plagarum haec verba ad DClitisti'vulnera accommodantur. 7Secundum, quia si de pseudopropheta propter naendacium plagatonaee fidissent dicta, non videbant sitis piὰ ub Ecclesia ad Christitinaccommo sati potuisse. Tertium, quia non dubium est , quin quod statim sequitur. ad Christum pertineat, atqueadeo ii quod proxim ac pene cohaerens est. Sed prior sententia magisest ad

textum neque rationes oppositae Probabi

non omnia quaein Missae iactis as p ei. -- est Ecclesia, ad mysteriam a

mmodata sunt ; sed sitis putat QE;. Ecclesia apia conuenire si vel via '

aut alteruns in in historiae cuni adbibe e sesto cuius causa adhibentur,. mune sit; ut patet in feriar. Domi- ido Hri

ma adducitur de Naaman a lepra aliae totan ii adato, cun tamen in Euange

lio multa tat alia cum quibus Iro: est eastori proposita nihil habet com H-

333쪽

n item in Massa Angelariun Eus. Eetium, quod totum est de tad L, , vix habet de Angelis aliquid i iei nonien . Sic ergo in Missae Passorie, quia in lecti one quae ibi adducitur ex hoc Propheta, alb' quid est quod ad Christi plagas,&

i iura sint alia,qu et eo non ectent,

illud satis visum est Eccleuae t pilis illa niagna pars recitaretur. Et vi quidem Patres qui putant Mariam

peccatricem non eue serorem La--. isto rari, in quibus est Theophylactiu

in cap. l . Marci Euthymura in c.

26. Matth. Nicephorus lib.t. cap. I. sequuti Origenem homil. 33. in Matthaeum,& Hierony. in cap. 26. Mati .& Ambrosium in c. r .Luc

Cho stomum homil. 18. in cap. 16. Matth. &alij, qui dubitant an eadem sit peccatrix, quae seror Mar- . thae, ut est Bemardus in strin. de Magdalena. s. Thomas in cap. 26.

numeratis sententiis nihil definit, non admodum ni ouentur, qudii in rcclesia in festo Mariae Magdale, rix, id est, serotis Marthae histori recitetur peccatricis. Vide selutiones alias, quas adducit Salmerontom. . p. 2 trach.6. qui etiam censet Magdalenam a peccatrice diuersa,

dum respondet Hymno , qui in blagdalanae festo in Ecclesia can

tatur.

vase contumelia.

Deinde non raro in sacris Ecclesia is solet alienam historiam propteri militudinem aliquam, vel mysteriu

3 mi a adrexaltas accommodare. Vbi ii mihi ilia telligi selet nota smilitudinis, quς ibi non exprimitur, ut illud Iona

2 Reg. et tu ne quoi ire non Νm s Parati, ad duos Ecclesiae Principes Petrum .&Paulu traducit: de duas olivas , & lucernas de quibus Zinchatias cap. . ad duos fratres Ioannem, & Paulum. Visium dua Olbia, ' diis Ond labralucentia ante Dominum: In Missa Visit Ioan iis Baptistae lectio Ginitur ex cap. I. Ier miae, quae tota de Ieremia est: in

die Nessi hii demae cap. v. li, quae verba situ: dubio de Christonuit. Et in seris B. Virginis plurima adducuntur,quq in sapientiam tabrissimi; & in assumptione ipsius historia proponitur Marthae , ct Magdalenae. Quis autern ideo tibi persuadeat illam historiam aut de Ioanne, & petro; aut de B. vlagine esse intestigendatur Ad secundum non est difficilis aa.

responsio: satis enim nolui. est homines malos,& in actio'e etiam no actione e- botra rerum Getissimarum, atque adeo Des ipsus esse figuram. Qi md se sol 'renegarat prius Hieronymus in cap. 3. Ita.&in cap. Io.Oscae,&in cap. boriri ai a. EZech.sed mutauitpostea sent& iam epist. is i. ad Rustinuin, ubi ait duas filias Loth,&duas uxores Oseae significare viruinque teli mentum,& Loth,&Oscam in eo

etiam, in quo uxores, de filiae figi infitere Synagogae,Christi filisse typum. Idem putat Augustinus libr. . contra Faustum Manichaeum;& adducit incestum concubitum Loth cum duabus filiabus ,& Iudae eum Thamar. Idem Gregor. lib. 3.

plo Davi ;&Bersi beae:&Thoo- .doretus dialogo ubi Christum videt in co serpsite exaltatoa Mo se. Hoc idem docet Euchetius in libro i. Reg. ubi mortem s. aut tu

rum esse dicit mortis Christi. Vide plura

334쪽

COMM ENTARI

ptae sunt. Quid ergo mirum si Pto- oberum istum plagariam a parenti' mu typum eue dicamus Christi, qui a nistre synagoga, sci parente Deo percusius est Tametsi ad hanc

-solutionem confugere necessarium

non sit :qui ut diximus nuper, satis est ut nil oria ex hoc loco petita in Missa plagarum recitetur, quia

ibi est aliquid quod ad Chrimi

nem.

Ad tertium, fatemur illa quae proximE dicuntur, proprie dici de Christo. modo veroid nonincommodet expositioni nosti ae, suo loco dicemus. 3 Secundo, dubitatiu an hic verὸ plagatus sit vel confixi .Hieronymus, quem iere alij iequuntur,alfixum fuisse putat patibulo, & ex eosscitantibus responsum reddidisse. Alij, non respolidisse ex patibulo; sed gestasse in manibus vulnerumst inata, quae plagae dicuntur. Ita Theodoretus,Albertus, &alii. Imo Cyrillus putat plagas illas esse vinculorum vestigia, quibus ille pseudopropheta i parentib. li atris est. Neque sand parentibus a lege permissum est, ut priuata authoritate liberos in crucem agant: neque age-ietur nisi in Prophetali habitu,ut eo et se serrent cuius sceleris in eo p. tibulo pumas darent.At ille iam via debatur illudeposuisse sumpsisse pastorii m. re rusticum, quando respondit,o . oc egosum.1 . Quod de se iis ab alii, dictum est, nempe, quod verE plagatus st. a parentibus pseudoprophetes, - hi omnino videtur esse Acendum. . Sedit robabile non est, haec non. accidiue sed ex usi Scripturae sit is

se significatum , id quod ex tanto

odio Prophetici nominis verisimi- .liter putabatur esse futurum. Est . enim valia usitatum, ut aliquid soeburi es dicatur, quod, ut fieret, . Paut renim natura, aut status posti

labat ut diximus in fine praeceden- tis capitis. Et si hocadmittas,quod inpluribus aliis scripturae locis re-eus indum non est, sensus erit: us ... e adeo inta andum esse vel upuerum odium in pse doprophe

tatim praesti fias , dc veteratorias . fraudes , ut ii necesse fierit filios suos vulnerare, atque etiam isti miniosὰ rapere in patibulum, non recusent , Ac adeo pseudoprophe tu horrori futurum nomen illud, utprimita omnino negent in se alis

quid esse propheticum ; ubi vero . nullus fuerit tergiversationi locus

quia vulneris notis proditurus tum munu dicant adebsen5am re nomen illud, & ministerium n6 suum, ut magnas agant gratias p rentibus, quorum opera, licet cur . magno sito dolore, atque ignomi-

nia,ab eo studio liberati sint. H c , vero mimesis est eorum, quae in ii- mili casu ficti Aloit. Tertio, lubitaturalipsbidoprophetae manus vulneratae sint. si in . crucem aetiim esse dicamus, non est

dissicilestatuere, quia ligno manus assigunturi, sed qui igni iupplicium

siibcunt, raro inde refiguntur nisi . mortui. In hac re obscura milia . videbatur dici posse non improbabiliter, in usu esse apud Hebraeos, quod in nationibus aliis xi cmus esse frequens ut multi sceletati non tam supplici j onam, quam igno-

miniat ubeant: cuius rei argumeto nobis est εe direptio calcei ab eo, qui excitare iunxiit fratris sit semen, de consputatio in eius facie

ab uxore uatris mortui Deut. 23. dia tradu

335쪽

ZAc HARIAE PROPHETAE. 297

traductio,in quam ne comiceret B.

vir ne oluitillam Ioseph occubia inmittere. sic ergo putabam in laciem,mut aiunt,dicis gratia,fd- nos illos Propheto ad patibulum duci, ibique colai manus,qua palaxe &periculum nullum est,re leuior

dolor inde vestigia vulnerum in manibus resereriquet conspicati alii, sicile in suspicionem venirent, ibium esse de illo impostorum numero eque putabam aliter ex cruce, in qua supplicium subituri extremum, aliquem vivum ,α plagarum

deduci posse.

Hebraei hoc loco manses non ac cipiunt in ea significatione , quam illis nos communiter damus: sed potant sumi pro toto corpore , neque Lysineali uo fundamento; iram ii primis si a r. ubi. noster legit, dio nia ivn tuarum, est λη- ni cha, id est, inter mani tui:& itavemuit Pagninus &Vatablus. Quare non est necesse ut dicanuis manus esse vulneratas. Neque obstat Latina translatio, quae habet in medio: tum quia tu medio non semper valet

ex Vse scripturae id quod sonat, sedimer, ut , in merio popiis mei No ha&io,id est,intermeos populares : tum pati in medio manuum corpus est.

Facit adid quod a rad,id est anus, significat ut pluribus ostς-dinuis sit prac. . adillud. Qua sit intinxta rostra. Et ita accipio illud P I .io; Hunum num De statission instin, id est, terminis, ut ultoribus. Manus vero toti scorpori quasi oministini. . ,

7 Res sane dubia,&in qua quid se Wiar definitum nihi habeo; eo ta-

men magis inclinat nimus, ut exi

ive quodgraue sit,&horribile, perynecdochem. Sicut de sim , atque vis diximus in prooemio Comine tariorum Isuae.&supri cap. 3. ad illud ,-- enuus de igne. Q a multa Scripturae loca mihi peribadent.

Prouer. 22. cuncto sine dubio veli mentem ametionem indicat. Non rem egenum in pina, quia iudicabis Dominus causam eius; - configet eos. qui confixerunt animam eius. &Malachiae cap. 3. Si ast et homo Deum, lavos consigitis mctor dixistis; in qua confiximus te decimis, primitiis. Eodem, ut puto, sorsu quo in casia

non admoaum .issimili dixit Besas

carp. i. Laborauis mens. Neque parum fluethuic sententiar, qudd ubi noster habetonoent, I xx. legunt homeli re , id est , Neuient,

seu, beabuot, nempe ut amentem,ut

putat Cyrillus. Scd Nahum cap. con onem cum illa ligatione c5- iungit, quasit tus confixus sit,id est, grauiter amictias.Omnes.inquit, optimares eius confixi sunt in cinpia, bus. Accedit quod D t. c. 73. Picu'doprophetiae lapidari iubentur,non crucifigi,ubi sermo est ad patrem &cognatos contra filium aut consas guineum somniatorem, & Prophe-orn.Sit prima mainst supereum cst postea mispoputas militi manum: l pidibus obrutus necabitur. Neque est

verissimile parentes pios , si in filios

imposiores , de mendaces anti duertere.vellent capitali poena; pati' bulo viseros filii Iepotius, qua lapi diruti ea ege coitituta Et ita n set Cyrillus,quiplagas manuum n tam a clauis , quies a iunium nexu relictas esse censet. Vide qu. xsipiadi Minus capite tr. ad illud, quem con erunt. Et haec postrema se tentii ix omnibus mihi. maxim ce ; nihil tamen hac certo, ac d i sth iri O

336쪽

168 COMMENTARII 1N CAP. XIII.

18. Framea si citare Dir P larem

meum. J Haec verba optimum habEt interpretem Christium Iesum qui haec cle se ipse exponit Matili cap. 26. & Marci i . Quod vero quae modo sequuntur vata sint i superioribus diuers ostendit & mutata dicendi figura magis emphatica;

utitur enim Propheta imperativo, in prius usus esset futuro:&quod stati in siibdit, irit Dominus, quod ad haec postrema videtur esse refe

rendum.Solent autem nonnunqua

Prophet stibito in alios, atq; alios essectiis erumpere; neque ficile arparet qua occasione, aut qua cum

adiit nisis consequutione id fianquod maxime contingit in iis, quaera Christrum pertinet. Nam quemadmodum,qui aliquid vehementer

amat,totus in eo eli, & importuno interdum rebus, noritamen amori

suo sermonem inducit de eo quod sibi haeret in animo; neque inin se praebet aliis aut inurbanum, aut risdiculum : sie Prophetae cum de Christo cogitant,in Christi nomen, Agestae medio sermonis cursu abripiuntur. Quare viri sapientes non semper in Prophetis qua redum essse putant cur haec, vel illa hoc temporis , seu sermonis articulo dicam tur.satis enim grauis alio est, qui

redderet, qui kteruta deperit, ii se

amare dicatureque enim amanti usqua importunus es sermo deam to. Nihilominus Propheta noster non sine occasione, eaque grauissima nunc in Christi Seruatoris plogas, dc mortem exiliit. Obseruatum nobis antea est usi

cum te latum elle in Prophetis,maxime in

P, i i. Eu dg lico Propheta liata, ut qui roris Eua tios Occurrit lytus Clitim, aut ips L Euangelij a typo ad veritatem

nisi solet progrcssus fiat. Qiine supra cap. 6.

Iesii Sacerdoti ablatis serdidis vestibus imposta si ut a

reacorona: quia in eo apparebat

jecies aliqua Christi, post Passionem coronati ; ad Christum stotim transtulit vaticinium ; dicens

Euemroriens nomen eius. de cap. 9-

cum meminisset populi, qui ροπι

per erat,atque humilis a captiuit te restitutus ; qui tamen postea futurus erat sociis, & potens:quia ibi curiebat typus aliquis Christi exaltandi post quandam veluti seruile conditionem, aut certὰ tantae filia citatis, de amplioris postea liberta tis authoris , intento ad Christum

flia Ierustram cta Rex tuus veris. Et huius subitae , atque exta ricae mi rationis exempla occar runt passim in Is Cum ergo vide ret Zacharias pseudopropheta merito suo vulnerari, malos utique pastores, & eo nomine, quasi si ductores set,& mal Propheta, storem optimum,& fidelissunum Prophetam Christio ab ignaro, atque impio populo vulnerandum,

abripitur repente a spiritu , &--

mirabundus est vetiturum esse tempus, quo non a piis hominibus voterator, & impostor, sed ab impiisve Pastor fidelis Prophetanerandus sit. Item clim videret fausis Proplietas a parentibus sitis vulneribus assectos, memoria Zachariae opportune subiit quomodo Deus Pater, qui multo magis filiuChristum diligebat,evin traditurus esset morti, imo, ut cecinit Uuas, per iturus; vires i, misprer sillum.

Caeterum notum est, imperat

uum sumi pro suturo , quod si in

aliis esset dubium, de hoc tamenirnpiu esset dubitare. Christus enim apud Matthaeum hunc locum perfuturin expresta. Prou 'inquit,

337쪽

ZAc MARIAE PROPHETAE.

τέον , ολ 'errentur euestrerm Aod de stimo etiam dicendame nemo dubitabit, quando idem

filum est , textusque verborum.

Ex verbis Christi satis fit credis bile fiameam a Deo Patre suscita dam sis aer Pastorem Christium eodem esse percutiendum. enim nisi ad Patrem, reserti potillud'mutant,non apparet.Appel lat autem Deus Pater Christum P siorem suum, id est,a se missum, ius custodiae gregem commendarat. Quare Cntilius bonus Pastor Patri suo dixit Ioan. is. Qui dedisti hi,non peia di ex eis quemquam , ut secerneret a Pastoribus aliis, id est, pseudoprophetis, qui a Deo missi non sunt; neque eo iubete propheticum munus obierunt, sed impel- ambitioneaut avaritia: de qui bus Io. c.13. Non mittebin Praph ivi, stipsi currebiu; non loquebar ad ipsi Ophitabant.Hic ad extremum obsecitandum familiarem esi

eos, i

sse Prophetis apostrophen ad glo

spectare ad Zachariam, cui contri bulis Christus suis, Sciusdem populi. Sed iuxta transsationem vulgati, ad Deum Patrem reserunturi praesertim si in futuro sumas , & in prima persona, ut Christus ipse docuit, prope te, citauit pero riam. Excitarimas igitur dicitur Deus frameam suam stiper virum cohaerentem sibi id est, consabstatialem,& qui ita cohaeret, ut cum ipse,atq; in ipso sit. Et quidem si Dei verba sint ita , reliqua magis expedita

sunt.Et ita sentiunt omnes pene Interpretes, iuxta versionem I xx.qui recidunt in tertia persona, siuper via n curem eius. In ciue aliquid diue

sum intelligitura Pastore,& ex sententia Cyro , & Theodoreti in telli untur Apostoli, & Discipi li Cnristi , qui eodem tempore,&post Christi Passionem varie v

xati sunt. Percute Pastorem, Hspergemur Min.JChristus de Patre dixin, Percutiam' orem Zacharias istin de P tre, percut id est,percutiet. Sed ideest in Zacharia, erchie quod de Phtre , Percutiam: nam Pater cum se mea loquitur sita ; & dum iubet, ut percutiat Pastorem, sine dubio Et super virum cohaerentem mihi. J dicit se percussurum; neque enim Hebr. 'n' amiihi xx. transtule- alius fiameam illam vibrat, praeterrunt. emenu; qui videntur dedu- Deum. Poro haec de Christo, dederisse; nu am, ouod populum signifi- pusillo Discipulorum grege esse a cat,&pro Adamo pronomine tri- cipienda ipsa veritas docet Mare 16. mae persenae, in suis codicibus L. neque alii Christo percusso disperbuille tertiae. Eandem etiam vocem truam habuisse videntiit Aquila,&symmachus,quorum alter muribulem meum, alter virum populi nes,conuertit; semieronymus de

duxit an araith, quod proximum iisnificat; at parum diuersus sensus ei quacumque ex parte de lues,ni

ii quod iuxta Aquilae & Symmachi

translationem saec verba videntur 3'.

si sunt; sed potius aggregati quam plurimi.

uulis. JTempus hoc situm satis indicat illud 'nute, optime fuisse Christo conuersum per futurum, pomiam. Paruuli isti fidem sunt,qui filia dicimtur eues dili 1 ne Dis stipuli Christi. Dicuntur vero pala

338쪽

3oo COMMENTARII IN CAP. XIII.

bus smagogae despem , vel quia

Pusillus grex,uel quia quo tenipo

tercussus filii Pisor, ipsi timido

fuerunt ac pusillo animo. vero sensu accipiendum sit ilIud, conuo iam,obscurrum est Si sequatis translationem I xx. qui ua vertuntne 'in' ωm murum me adH m es, sensus es'. Pastores quoque percutiendos esse. Pastores vero illi sunt ex sententia Cyrilli, ac Theodoris,

i Principes Synagogae, qui Christi

morte d. amnauere. Sed quomodo I xx. conuertere potuerint,

non video, nisi pro Soarim, quod nunc est in textu Hebraico,&paruulos significat, exigua commutatione n Pra roim legerint, quod Asores valet. Sediuxta vulgati versionem alia est significatio, quam Hieronymus sequitur, Hesmo, Ribera,& complures alij. Ita ut Deus

conuerint manum, non Ut percu

tiat, atque dispergat paruulos; sed potitis vi dispersos colligat,& metu

ludaeorum exangues confirmet, dca fuga, patioreque receptos ample-Xerur,ac foueat. Et bax mihi probatur magis sentcntia, quam etiam

textus ipse non obscure siqnificat; si modo constet panu los eue Discis pulos. Nam si iam antὰ percussi metu ,atque dispers fuerant, cur in illos intendenda iterum manus ad plagami Magis sane videtiit ad rem. ii dicimus Dei manus plaga,&ει- gesto ad misericordiam, atque m

dicinam fuisse conuersam. . .

I- Ei e it in omni terra, dira Dominus,partes Eua vi ea dis retemur. J Hieiam, ut putat Hieronymus,postparenthesim,in qua de Christi morte

actum est, ab ea vaticinium auer , tens Zacharias , ad ea qia interru perat, sermonem resert Constitvit autem tria hominum genera,vnum

Iudaeorum,abud Gentilium,qui lucin urbe morabantur,quando extrema clades accidi a Romanis: tertiis Christianorum. Duo illa perierunt, qui avel absumpti sunt fame,& per, empti gladio,vel exilio mulctam id . . enim est perire de terra. Et quide I seph. lib. . de bes. c. i scribit in obsidione undecies centena millia pe riisse: fuisse verb captanonaginta sempte millia eoru verb maiore partem titisse Gentilium, qui ad Azymorufestum undecumque conuenerant.

Tertia veia pars & vitam retinuit,& libertatem,nempe Christianor

QSγd quidem ex eo fit probabile:

nam Christiani ex aliis regionibus ad illam Azymorum solemnitate non venerant in Ierusdem, quia i lis Iudam rum festa salicta non . M. Neq; credibile est Christianos, qui in Christi morte non conspirarant, tu qui in eo numero fuerunt,iam peccatum illud detestati poenitetis,&lacrymis expiassent, luisse poenas pro Christi nece Iudaeis inflictas. Mihi imprimis placet sermonem .hla esse de obsidione Romanorum, sicut .pleraque eorum quae ad fine dione usq; Prophetiae dicuntur; &ita putat,ut diximus,Hieronymus, Cyris se roterius,&alij. dverbHieronymus, ' de illum sequutiis Haimo de duab. partibus dicunt,ex Iudeto, Gentiliq; populo conflatis,miniis certum est. Et quidem si textum Imbraicum consillas, inuenies nonibi partium distinctionem ita ut ex duabus par'. tib altera sit ab altera diuersi sed proportionem significari, ita ut ex onmibus, qui eo tempore erunt in Iudae tertia paris perstes e ferro,M flammas itura,st. Hebraea sicli . besita' et piso m d est orti: cia mensem a duarum. Qiod verb tertia pars,quae sumta fuit, fideliu fuerit, es non eorum Iu orum, qui excita urbe capti, c variis incommodis

iactati

339쪽

perant , ex eo frobarii quia te

citiua etiam dicitur nomen Dei. &situra eius opes ,&tii latione frobanda tro aliter: quam ignepr ati argentum: nam lices Iudau a vastitate reliqui tractati serenit onsiliis dure, sed etiam ignominiose,

non tamen ita mutarunt anina , , ac mores,ut Deum colant, vocat mpotuerint populus Dei. Qui in sornace persecutionum ita deolimve

sani tempore nunc etia Vr-tur, Vt non purgentur; itacoquun tur, ut non excoquatur scoria.Lon-2iter fideles, qui Christum cinuerunt, quique Deo ex omnibus seli possunt dicere, est', quosque Deus ita probat,sicut probatur argentum,in camilio tribula- tionis. Discat hinc,qui ad hanc tela tiam partem pertinere student, examen durum ignis, de laborum esse subeundum : neque tutum exisΗ-ment statum illum hominum,aquibus ignis abest paupertatis, & tribulationis, quo purgari debet, & probari quod autum laturum est purii,

de coctum

Theodoretus infra ad illud cap.r . Ecce sveniunt; putat omnes mdeles, qui in urbe erant, quo tetrHore Vespasianus obsidionem --ebatur, excessisseex urbe maturas alantequam ab hoste interclusi essent ad silutemaditus. Eamas imquit. 21 Aoo, di Tua Amn compa in i

PROPHETAE. 3or

' Circa texturi obseruandum est, illud, steriinc, otiosum esse in Latina translatione , quodin textu H co otiosum non esii quia id exi- t Hebraicuidionia. Est enim Per

iti ae obsernindidit item illussauommiora n elligendunt esse tiscunde xen Iudaeorum, iuxta regulain, quam in illud litas. 13. ut diordam omnem terram, tracit Hieronymus. Id, aest, ut i, Scripti iri,ut omnem Di τι

. ad illud Actuum a. ab omni αumne

Hό, elui terra, aut peri, et se xv le, si ra, tuam non tantum pro citabo,aut num sit.

vulgati morte, sed pro quocii in uegetai mo infortunio , siue illud temporale sit,& humanum vidi ubtiarum, aut vitae iactitra ; siue iri- ruale ,& aeterivim , victa gelieiinhsepplicuim De damni imporariis est illud Plas. io 3. nes cient peccatores a terram, oriri ,ita τι non sindide M. io A Di Dreat deisma memorra e M. Selysu.s .de aeternis intelligitur, vi ex adiunctis It uet. Domnim re smi it A cerno insae rutum oculi. per biiugem de terra ipsius. Et sane coelum ora vivemium atri enitar,&ita exsonu Ianseatus.

340쪽

3OL PARA PHRAs Is IN CAP. XIV.

DECIMI QUARTI CAPITIs l

naritimo, atq-ignominia MDura agentibus, quin Domi-nm mnasium Dux o antesigna,in orererit. De foente autem monte Oluraram ad muros urique Ierusalem, omnes ad loca tuta ciuiti m c fugient ea trepictione,ac velocitate,qua terraemotus temere sub D. A quo terra ire r hominumquesera admonitus Propheta ad extremi Iudisy minas 'aurini traducitra qua rursus ad Ecclesia se Bosmum statum i reaenitur. Inqua in omnes gentes, o in omne rauem abundantem dicit futurum e sesentem, o tu ter manantem: Hi,de Melesia bosibus exitium minatur, Ad extremum dici uturum, vi omnium genti-m opibus, atque ornamentis addisinum cultum et gro collatis Euosia loca utar, undeat

congregabo omnes gentes

ad Ierusalem in pr--,

' capietur riuitas, να- Rabuntur domus, in m heres violabuntur, F Cr distur media pars ciuitatu

in captiuitaum, eae rei qua

manis Solymitanam urbem duasque terrae Iudaicae paries perituras , id quomodo futurum sit accipe. Cum dies ille terribilis a Domino immis sus si, in hostium potestatem venient exuviae, quae sunt in Ierusalem ; quas ipsi inter se per otium, & securE distribuent. 2 Et congregabo, dicit Dominus, ara ue ad orpugna

SEARCH

MENU NAVIGATION