장음표시 사용
2쪽
EX CORNELII S ULTINGII BIBLIOTHECA ECCLESIASTICA
DE IIS MAXIME QUAE ECCLEsIASTICA OFFICIA ATTINGUNT
Cum antiquioribus aliis ejusmodi Indicibus
collatus, notisque illustratus . .
4쪽
eum cler=, tum studiosae Eccles ast carum Antiquitatum Juventutis.
APORiUM , MAFORS , saerae vestis genus ad ornaria
dum altare, seu ad pignora, ae sanctorum sepulcra obvolvenda. De eo meminit Charta ; ubi adornatum Ecclesiae Q THEO VIVS donat MΑFORTEM tramoserisum, rho Omelinum , idest instar poma rubentem, . Item M AFORTEM eteleοροπυ- tramoseruum opus inaranum , item alium holoferιeum Iuritatum . Saeculo deinde XII. ea vox designabat panis num serieum super Altari, quum saeris earetur, religio
nis eausta extendendum. Hine in miraeulis S. GIBRIANI ab Anonymo Monacho narratur, Comitissam Mebsidem de ROSCUO aceese ad memονιam Sancti ι positi'ue genibur, O oratione fina surgens, tam ulnit cortis,poris, virlatifera membra , ηοη βηe fletu , σ singulin ,αmplexata es , seque ejus patrocinio humiliter rammeηdavat: sed MAPHMITEM SERlCUM ηοη minimi pretii pro benedictione obtulir , destre I. ηος υ eamque Missa ad eius altare relebrareιur, IPSI MENSAE SACRATAE ob meq,Mfiam fisi SUPERPONERETUR . - ἔ- νὰ MAGIsTER SACRI HOSPITII. Inter ea munia est , quae olim La teraxensis palatii ostiariis eommittebantur ι nam septa interiora pontificii Saeelli eustodit. De his sacri hospitii Magistris nonnisi apud vulgatum β. R. E. Caeremoniarum librum mentionem inveni, a quo etiam dit cunus, a Magi-
5쪽
Magistrum saera hospitii parandis, ae deserendis ad mensam dapibus pro so.
Iemni convivio, quod olim Fomani Pontifices certis diebus celebrabant , praefuisse . Quoties Consistoria publica habebantur , ante ipsius aditum , seu ostium stabat , circumseptus praetoria cohorte . Hodie quoque dumnus Pontifex solemniter ceIebrat, ad ostium See retarii , & Pontificii Saceruli stat Magister sacri hospitii, Pontificiis Helvetiorum cohortibus circumis vallatus. Jampridem hae dignitate nobilissima inter Romatias Familia de Comitibus Ponti si eum Romanorum permissu fruitur, ut etiam idem Caerem niarum S. R. E. liber, Saeculo Christi XV. scriptus, testatur. Haec CEC MCIUS T. II. dig. I. eap. 6. n. 23. MAGISTRI caeremoniarum , qui saeris Caeremoniis praesunt. MAGISTRI OSTIARII. Eorum officium erat, ut duo baculos, seu virgas seri eo coloris rubet coopertas, manibus tenentes, Subdiaconum Apostolicum crucem in processionibus ad Missam Pontificalem , seu in aliis pro cessionibus praeserentem, medium haberent. Dum Missarum solemnia Romani Pontificis fierent, ante introitum clathrorum Ponti steti Saeelli post
Magistrum sacri hospitii stabant. De his Magistris agit idem GEORGIUS
MAJOR DOMUS. Sie hodie dieitur , qui Praefectus est Aedibus Po
ei ficis , Principum , Episcoporum die. Nuper Romae editus liber fuit praenotatus: Notitie de' Proetii dei Palarro oppostolico, auctore aliis libris eelebri Advoeato RENA I. Vide V Ich DOMI Nus. MALEDICTIO sumitur interdum pro Excommunieatione. Et si serviarium tuIerint, illam maledictionem habeam , quae in centesimo octavo psalmo legitur, er eum Iuda traditore in aeterna poena participeηt. Apud PURI CELL.. pag. 37s. , & p. 7oo. Nisi reatum suum digηa emendatisae correxerit, eeatesimi octavi psalmi maledictionibus repleatur , σ a Sacratissimo corpore, o Sanguine Domini rastri Iesa. chrasi fiat alictas. MALLEUS. In pluribus Monasteriis malleo singulorum Monachorum cellae pulsabantur, ut ad oratoria convenirent. Hist. Laus cap. Io . CAMSIAN. lib. Instit. ga p. 12. MANDATUM. Feria V. in Coena Domini dieit Rubriear Post de dationem Altarium, hora eompetenti eoaveniunt cleriei ad faeieηdum manda. eum, quod est lotio pedum , de inde habet aomen , quod offetum hoe incipiat a verbo hoc: Mandatum novum do vobis ere. Enimvero haec Iotio pedum in quibusdam Eeelesim Hssipaniae , de Galliae vetusta consuetudine reincepta suerat, in aliis aut numquam admissa, aut desidia Episcoporum in desuetudinem abierati quare Concilium Toletanum XVII. cap. s. praecepit, ut Episcopi per omnem Hispaniam , Se Galliam, Christi Domini exemplum se euti, seria quincta in Coena Domini pedes suorum subditorum lavent, proposita in negligentiores poena suspensionis a communione per duos mentes. Exinde ritus lavandi pedes pauperum ubique, etiam a Prineipibus Chrisianis, frequentari coepit. Multa hae de re invenies apud GR ET SERUM lib. I. de Fest. eap. s7., & apud BAILLET. in hist. Festor. , ubi de seria V. maioris hebdomadae S. s. Pauca ego de Romanae Ecelesiae eonsuetudine ex BENEDICTO XIV. lib. I. de Fest. cap. 5. a. seq. huc ιransferam. olim
6쪽
dium vero tredecim pauperibus pedes abluere consueverat. Nune trede cim pauperibus , qui sint omnes sacerdotes, pedes abluit. Cur autem
pedes trede ei m c quod & in Florentina Ecclesia, aliisque servatura non duo. deeim, ut Pisauri XIII. & XIV. saeculo cde quo HENRICI, & PETRI Episcoporum monumenta apud Cl. OLIVERIUM in historia Eeelesiae Pisaibrensis Saee. XIII. p. 13. quum Christus ipse duodecim Apostolis pedes laverit, cur, inquam, tredecim pedes Pontifex abluat, varias Auctores eaussas commenti sunt Alii in tertio decimo paupere PAULLUM Apostolum ob peculiarem Eeelesiae Romanae ia illum venerationem , ut A RES IUS lib. I. Olle Dere Impres, & ORLANDIU Si alii S. MATHIAM JUDAE suffectum ι alii, ut FRESCOBALDItas, Patremfamilias, cujus in domo Christus Pasthacelebravit, agnoscunt. SARNELLIUS T. I. v. it. duplicem eum RUPER-- Abbate in Romana Eeelesia ablutionem distinguit, alteram in MARIAE. quae apud Pbarisaeum Christo lavit pedes & unxit , memoriam; alte tam ad ipsius Christi Apostolos abluentis memoriam I utramque vero in unam coaluisse eensuit, ut in uno MARIAE actio , quum Christum abluit, in ceteris duode ei m actio Christi abluentis exprimatur. Quidam vero in tertio deeimo Angelum exhiberi putant, qui S. GREGORIO MAGNO duode ei mquotidie pauperibus prandio exceptis ministranti repente adeste visui estiquod miraculum Romae in D. GREGORil pictum cernitur, hoc adscripto distichorais senes hie GREGORI Us pascebat egentes ,
Velut decimus tertius ae buit.
Non omittendum , iis quoque , qui Baptismo abluendi erant, morem fuisse eadem seria V. in Coena Domini lavandi pedes in Mediolanensi, multisque Hispaniae , de Africae Eeclesiis ι qua de re vide CORNELlUM A LAPIDE, & CALMETUM in cap. XIII. Joh. V. T. MANICAE. Ia Missa RAUL DI legimus. post offertorium, Epila
pum reverti ad solium, exuere maxieas , in lavare maxat oec. Intellige cum
MENARDo chirotheeas, de quibus supra . MANIPULARIS, & MANlPULARI Us, qui Ponti fiet , aliisve ad manus deserviret, seu negotia administraret. Hujusmodi MARINO Romano Pontifiei suit, qui HADRIANO III. in Petri Cathedra sueeessit , STEPHA- . NUS V., teste libro Pontificali T. II. VHGl. edit. p. 161. Sic etiam , ut AGNELLUS refert, MAURUS Ravennis Archiepiscopus Sehismatieus in Siciliam misit manipularium suum, O voluit lysum rectorem Stelliae s patrimoniistitieet, quod ibi Ravennas Delesia habebat eoastituere per epistolam. cam ita regionum, manipularii etiam c earumdem regionum a PETRO AMELIO memorantur ia ordine Romano XV. apud M AB ILLO Ni M p. 33t. MANIPULUS saerae vestis genus Mappulae suffectum , non ad tergen das sordes, sed ad ornatum . Eius cum primo introductus suit c fuit a tem alicubi iam saeculo VIII. introductus , ut ex donatione quadam AL DEGI ASTRI a. 8 t. apud MABILL. in Annal. Benedict. Monasterio Oboηeηβfacta eolligitur, licet nonnisi saeeulo X. passim usurparetur, quum ALCUI-Nus, & Λ MALARIIS Mappulatum usum adhuc saeculo IX. vigentem
7쪽
ostendant I sotin I longior Erit , 3e strictior; vix duos poli Iees exeedens, nlinea utrimque aequali a summo ad imum limbum desuebat, nec erat ex trema pars latior, sicut nunc est . inuin autem Planeta totum corpus ambiret, manipulus extremo loco brachio expedito imponebatur: qui ritu
tunc omnibus communis, nunc in solis Episcopis remansit; hoe solum diserimine , quod olim non Presbyteris modo, sed etiam Episcopis imponebatur ante egressum e secretario 3 nune Episcopis peracta confessione ad altare a Ministris imponitur.
MANSIONARIA, eertus in Beelesiis loeus, in quo qui manebant, Eeclesiae euiuspiam servitiis, Pauperumque curae addicti erant. In libro Ponti fieali BENEDICTUS II. A. DCLXXXIV. vita iunctus dimisisse dieitur ο-mηi clero , morasseriis, diuoni , MANSIONARIIS auri libras XXX. Simile quid GREGORlUS item II. feeisse in eodem libro perhibetur. Apud 'ηetos, aliosque Μansioηaria idem fere est , quod alibi capellania. MANSIONARIUS dictus est eustos, & conservator aedium Eeeles ast iis
Carum, templorum , & altarium s nomenque a Manfione, seu Mansonaria habuit. Multi ex his erant in Ecclesia Romana , quorum major primus Man-φηarias vocabatur. Unius horum , di eiusdem muneris meminit in libris
dialogorum S. GREGORI s. Cl. GEORGIUS primum Mansonarium euin-dem habuit, qui Henararius, seu Messiarius dieebatur. Sed etsi sub saeculi XI. finem, initiumve XII. suppreta iam Vesararii munere primo Mansonario saeri Vestiarii eura demandata suit; c quod aperte indicat ordo III. Rom. apud MABlLLONlUM , ubi primus Ma Hionarius dieitur eqstos dominicatis Riarita antiquiore tamen aevo, uti eruditissimus P. D. GALLETTUS Ab- has ostendit in egregio opere de Vesarario S. R. E. p. 6. seq. , aliud omni no a Vesta rarii munere ossicium fuit primi Mansionarii, ad quem cura Aedis spectabat , illiusque mundities: tum etiam vasorum , ae saerae supellectilis in dies singulos submitii stratio. Idem GALLETTUS in alio commentario
de Primiceno Oe. p. ros. scite animadvertit, in ipsa Vaticana Basili ea non unum Mansionariorum genus fuisses alii enim Mansionarii erant confessionis Basilicae, ut IOHANNES, quem cum PETRO Notario ad PIPPINUM miast S. . PAULLUS I. a. DCCLXVI. , alii Mansionarii Sebolae Sanctae Dei G nitricis MARIAE. quae appellatur Mejaaa, cujusmodi fuit STEPHAN IS in Subiacensi ejus anni monumento indieatus apud eumdem GALLETTUM p.rs7. Hodie in multis Ecclesiis exstant, curamque psalmodiae di altarium habent: in aliis iidem sunt, qui Cappellani, aut Bene sciati. MANTILE, Manipulus. Quartam Saeerdotis indumentum est Manuta , sia me Mamue , quod vulgo Fallonem voeant, RABAN. MAURUS de Iinit. cler.
MANUALIA, Chirotheeae Anonymus in exposit. Lituet. Gallis. apud
ΜΑRTEN. T. V. Aneed. p. 99. Manualia vero, ides MANICAS diduere Sacerdotibus mos est, linar armillarum, quae Regum, vel Sacerdotum bracbia eonis Bringebantur. Ideo autem ex QUOLIBET PRETIOSO VELLERE, non meo talli duritia exstaηt , vel ut omηer eommuniter Sacerdotes , etiam minoris dignia talis ia faeculo facilius inveniant. Ex quibus elieitur, chirothecas tum communes fuisse noa solum Episcopis, sed interdum etiam Presbyteris.
8쪽
MANUUM IMPOIITIO. Vide IM posITIO MANU u M. MANUUM LOTIO. Vide LOTIO MANuUM. MAN UTERGIUM, Manu tergiolum. Sindon , seu linteus linens ad
nanus abstergendas post earum lotionem. Diacono aqua cum maxutergis adiportatur ,s' a duobus Comersis, qui de manulergio serviant, brachium utrumque osculatur . MARTE NE l. v. cap. q. Pendεν ρηοque in promptu Manute giolum , ad quod Sacerdos , postquam se induerit, ιavatus , tergit summitates digitorum , quibar necessario rauit rex sacratas. MAPPA . Vide PALLA .
MAPPULA, MANTILE, FANO, SUDARIUM, erat lintea sindoti
brachio sinistro adligata ad sudorem , di sordes abstergendas. Huie deinde suecessit Manipulus. Vide MANipuius. Verum s. GREGORIUS M., etsi aliter GUSSAN VILLA Eo , & Maurisis illius editoribus visum est, non hoe eerte sensu Mappulam adcepit Lib. III. N. 36. , ubi JOHANNEM Raveni rem Episcopum sie adloquitur t illad autem quod pro uteηdis a clero vestrs NAPPULIS scripsistis , a nostris est clericis fortiter obviatam, dicentibus nulli foe unquam alii euilibet Ecelesiae eoneesum fuisse. Nam, ut a Cl. GALLET TO scite animadversum video de Primis. pag. 3o. , quis unquam sibi per suadeat , Romanos Cleri eos obstare potuisse, ne Ravennates ad tergendum sudorem mappula uterentur Equidem quum apud IOHANNEM diaeonum legamus Clericos Romae plaηetator, MAPPULATOSQUE in procesonibus in qcessisse , facile adducor, ut credam, Mappulas cum a Romanis, tum a Ra venaatibus Clericis adhibitas instar sanonis, quem Romanus Pontifex, JAC iBO C METANO teste , in eapite eum mitra desuper gestabat, S. GREGORII temporibus impositas humeris, hi neque capiti etiam fuisse , ne sudor colli, frontisque planetas foedaret. Non ergo aut de sindone brachio sinistro im lar sudarioli adligata, aut quod idem GALLETTUs suspieatus est de peculiari quodam , eoque honorifico vestis genere tune agebatur s sed de fano- me Iuper eaput ex Romani Pontificis consuetudine , privilegioque Cleri R mani in publicis supplicationibus aliisque solemnioribus lane ionibus dea
S. MARIA de MERCEDE. Hoe nomen B. Virgini inditum , quod ea PETRlIM NOLASCUM, RAYMUNDUM de Peη fori,S IACOBUM Araisgoniae Regem monente, institutus Religiosorum hominum. ordo fuerit , cujus liberandorum e Turearum servitute Christianorum partes praecipuae essent do Seium ad agendas quotannis Virgini pro singulari hoe in Christianos beneficio gratias primum ordini Ipsi ad id instituto eoncessum niti deinde in Hispaηiar, atque etiam in GaIliar propagatum, tandem ab INNOCENTIO XII. universae Eeelesiae praescriptum, die as. Septembris huic Festivitati
S. MARIA DE MONTE CARMEL . Eius Festivitas dἰe xς Julii ab
aniversa Eeelesia , non sire gravi judieio ex BENEDICTI XIII. deereto, quum primum probante a. r 187. SIXTO V. eam ordo camelisaramemsset , deinde aliis Rivnanis Pontificibus adnuentibus , plures Provinciae, ac Regna illam eooptassent. S. MARIAE NATIVITAS, V. NATIvi Tas S. MARIAE .
9쪽
S. MARIAE NOMEN. saeri hujus nominis Festivitas ab Hispanieis Iaalias permeavit Regiones, ae die XXII. Septembris juxta eorum opinionem, qui putant, apud Iudaeos nonnisi quindeeim ab ortu elapsis diebus infanti nomen imponi eonsuevisse, eelebrabatur. Nune vero ex INNOC. XI. deia creto, quod a. I 683. prodiit, ab universa Eeelesia Dominica infra octavam Nativitatis ejusdem Deiparae agitur. S. MARIAE in Sabbatho o cham . Sabbathum iamdiu B. Virginis MARIAE honori saerum est proter peculiarem Commemorationem, quae de illa hoe die fiebat, ut refert MICROLOGUS e. 68. Sabbatho per totam a xum veneraιioni B. MARIAE Iolet obsecuηdare. Coneilium Moenionrase ineun te saeculo decimo quarto eoatium, jubet can. I., ut singulis Sabbathis, nisi Festum novem Lectiones habens in eam diem incidat, B. Virginis Missa cum Collectis pro Ecclesia, & pace celebretur: Staiuimus , quod Missa de B., ARIA additis collectis Ecelesiae , Deus a quo in die Sabbatbi, si Fenum vovem Lectionum ηοη impediat ... decemque dierum Indulgentiam iis, qui huic Niliae aderunt, elargitur. Officium itaque B. Virginis in Sabbatho non est votivum, uti sunt opinati quidam, sed praeceptivum, quod improprie avoto Eeclesiae originem habet , si votivum esse contendas. Et quidem nonax stat istud officium in Breviario ML Verum inde repetenda est ratio, quod ante S. PIUM V. teneretur Clerus ad recitationem quotidianam ossicii parvi B. MARIAE una eum ossicio Domini, iussu URBANI II. in Coneilio Claromontaηo , ut ex GAUFRIDO eolligit MABILLONIUS in praes. ad Saee. sU. Benedict., & Deeanus RADULPHUS testatur in lib. de canoa. observ. iProp. 2 ., quod etiam postea ann. sub URBANO V. Patres Coneilii
ndegaversiis cap. I s. sanxerunt. Hanc vero obligationem abrogavit idem
S. Pl S V. in Constitutione Breviario praefixas jussit tamen, hoe officium eum Lectionibus Ss. Patrum singulis mensibus propriis eomponi, & edi. Demum CLEMENs VIII. illud recognovit, mutata tantum Lectione pro Mense Aprili, quae e S. EPIPHANIO erat desumpta , nune vero e S. HIERONYMO. Reeitatur autem istad Oiseium in omnibus Sabbathis non im- lpeditis ossieto quoad ritum digniori. Adfirmat GAUANTUS, ALCUINUM CAROLI MAGNI Praeeeptorem, rogatu BONIFACII Archiepisco- ipi Moguntini Missam S. MARIAE A Sabbatbo una cum aliis de Trinitate , de Angelis, de Spiritu Sancto, & de Cruee edidisse . At vir doctus heic lapsus est ; quis enim credat ALCUINUM , qui , quum S. BONIFACILIS
ad superos fuit evocatus, sexdecim, vel septendecim annos tantum natus erat, eas Missas composuisse , diebusque suis adsignasse Non negamus tamen eas saeculum undecimum anteeessisse, quum illarum meminerit MI- i
MARMOR. Usurpatur hoe nomen a Synodo Bojacensi ann. Isoo. ad designandum , quo pax in Missa datur , instrumentum . MARTYR Α Memin. gen. Missate Gothis. ia Missa in Natale AGNETIS. sMARTYRARIUS apud GREGORIUM Taron. lib. 1. de Mirae. cap. qs.& Concilium AurelianeUe II. can. r3. Custos Martyrum est, cujusmodi
ABRAM IUS ille Presister Mar rii, quem indieant Acta cPolitani Concilii sub FLAVIANO eontra EUTYCHEN , & Cl. CORSINIO interprete R IMBER
10쪽
IMBERTUS LEVITA ET MART. cujus inseriptionem BROCCHIUS edidit , ei si Marurem LAMI US heic designari maluit; qua de re vide sis a medicia in bifl. litter. Ital. T. I. p. a t. seqq. Martyrarii munus erat sacro rum pignorum cultui, atque ornatui studere, tum etiam saeris elaeriburnallendi frequentia famulari, ut aiunt Epaonensis Cone illi Patres ean. 2y. Liber Pontificalis in S. LEONE hosce Martyrarios CUBICULARIOS appellat, a eubiculo , inquit in eum locum VIGNOLIUS T. r. p. ro , quod idern ac sepulcrum, de capella, sive oratorium, ubi sancti alicujus Viti corpus,seu Reliquiae conditae requiescunt. MARTYRIUM, Aedes in honorem Martyris erecta . Hae voce Grasei eum primis utuntur, EUSEB. lib. 3. de Hia CONST. eap. 48., de acta Cone. chalcedon. in Martyris San issimae, σ pulcrae victricis Martyris EUPHEMIAE eelebrati. Neque tamen ab ea Latini Seriptores abhorrent, ut THEODULPHUS Aurelian. l. 1. earni. s. de S. QLI INCTINO, & STRA-Bo de reb. Eceles eap. s. Suffciat illud ex HIERONYMI chron leo reddere : eujus in stria in Hierosolymis Maro rium exfructum est. Idem tamen chalcedonense Concilium ean. c. discrimen aliquod inter Martyria , & Eeeleissas indieare videtur ι vetat enim , ne quisquam ordinetur, nisi in Ecclesia enmitatis, aut peti, aut in Martyrio, aut in Monasteris. Sed nimirum hoe -- luit Synodus, ordinationes fieri non posse nisi aut in Martyrio, aut in prin-eipe Civitatis, aut pagi Ecclesia, sive ea in Martyris cuiuspiam honorem dieat a Deo esset c quae sola Murιyrii nomine designatur , sive nullius Maria tyris titulo distingueretur. Nonnumquam tamen Martyrium unam, quam diei mus, cοηfessionem , non totum Templum signi se at .
MARTYROLOGIUM latine reddi posset sermo de testibus t μαν enim signifieat testem, quia Martyres Christi Fidem sanguine suo testati
sunt a quod & eonfessione sua alii Sancti fecerunt, quorum in Martyrologici etiam habetur memoria r sed a potiori parte sumitur denominatio Martyrologii , a Martyribus nempe , qui pro Christi Nomine passi sunt. Inter
Martyrologia porro , & Calendaria non parvum intereedit diserimen r niis mirum, ut PAGIUS senior adnotavit ad ann. Chr. LXIV. n. 6., singulae Ee etesiae sua habuere calendaria , in quibus digena erant nomina Episcoporum , Martyrum , diesque notati, quibus memoria eorum anniversario ealtu eelebrareικrς Martyrologia vero non unitis loei propria, sed totius Ecclesiae fuere communia , quippe qsae totius Orbis Martyres, coηfessoresque generaliter eoηtinerent f O in calendariis quidem cinte uige antiquiora a nomen Urbis numquam desoribitur, eum in usum dumtaxat unius Eeclesiae eomparata sints at in Martyrologio nomiana βιηgularum Urbium , ct Oppidorum adferibuntur, propterea quod ad linum totis Ecelesiae institutum en . Quod etiam a FLORENTINIO Admoηit. V. pax. 23. perspicue adfirmatur. De Martyrologiis pinra vide apud MOLANUM, BARONIUM, & SOLLERIUM. Conser etiam Biblioth. nostram Ititualem T. I. p. ass. Hie ad rem ritualem quod spectat, pauca addemus. Ac primo 1llustris. D. Pro per BOTTINI Us a. Is 8o. , quum dubitatio exorta esset, an descriptio in Martyrologio Romano importet extensionem cultus, Disse rationem S. R. C. exhibuit, in qua multis contendit, eam descriptionem cultam , illiusque extensionem importare. Atque haec BoTTINII, qui Fidei,