장음표시 사용
171쪽
ANN. aqua igni admota non magis ebulliat. Parum hujus urinae spiritus vitro 67s. impositum , eique sunt instillatae aliquot olei vitrioli guttae , eundem fere strepitum, & in omnes partes vibrationem edunt. ac uel frigidam in ferrum candens conjiceres. . Spiritus urinae cum sorti vitrioli solutione in viride coagulum abiit rsic oleum vitrioli cum secibus reguli antimonii in cella subterranea exsolutis in coagulum rubet coloris concrevit. Oleum itidem vitrioli una cum calcis vivae solutione & auripigmento colorem flavum & pulchrum pro
De rebus Mathematicis annis 1671. m 76. pertractatis.
EX quo Observatorium Regium coepit habitari, & omni genere instrumentorum instruistum fuit, acriori studio Astronomia exculta est, atque in ea promovenda D. D. Cassint, Picard . Rocmer operam suam de curam posuere diu noctuque in eam rem intcnti.
De rebus Afronomicis anni is7 .
a L. bulas elucubraverat, quam exeunte anno 16 4 & ineunte anno I 67s legere occoepit, & per aliquot menses continuavit. II. Die 1. Januarii anni 167s hora post meridiem quinta cum semisse . eclipsis Lunae a D. D. Cassini & Picard separatim observata fuit : die is in Academia collatae fiunt utriusque observationes satis inter se consentientes , eaeque in eruditorum Ephemerides sunt relatae. III. Viri pereruditi Avenione Astronomiae studiosi Telescopio 13 pedum ad eos misso a D. Botello Saturnum cum sitis satellitibus die 16 Julii anni 163 4 hora i media nocte prima observarant; iique novum satellitem inter quartum a D. Hugens anno I 6s' S: quintum a D. Cassini anno 167i deprehensum inveniisse non levibus indiciis permoti existimaverant. Iv. Uerum ex iis quas in eorum epistolam conscripsit D. Cassini aniniadversionibus , quaeque lectae sunt in Academia die a 6 Januarii anni iε spalam id fuit omnibus novum illum satellitem non aliud fuisse quam unam ex stellis fixis. Nam observationes factae Avenione hoc uno fundamento erant subnixae , quod a die 16 Julii anni 16 ad 19 ejusdem mensis uia
172쪽
AC ARE MI AE HISTORIA. Lia. II.
tamen 6 tantum minuta unius gradus in cano Telescopium simul exhibcat. Astro. Quod si ita res se habuit . vitrum oculare non amplius quam si x lineas n m. patebat ; nec tamen verisimile est eruditos viros oculare adeo avgustum adhibuisse. Quin & P. Coudin Facultaris Parisiensis olim Theologus ic status est se iis misi ite ocularia non minora is lineis, quae 31 minuta iii Ti leo copio D pedum hinc inde detegunt. illud etiam ut certum posuere eald mstella, vicis Ruste die is Julii & 3i Octobris, quae plane dive ita a pii
Illud unum constat stellam longius I Saturno dissitam non suille extimum ejus sitellitem. Nam ex conjunctionibus quae per triennium sunt diligenter obsetvatae , id liquet eum intra dies 8o circa Saturnum revolvi: adeo ut triennii spatio unum tantum diem cum semille anticipaverit. V. Die ac Martii anni 16 s nova inveniendarum longitudinum ratio a nobili viro proposita fuit, & discussa a D. D. Cassino. Picard & Marant te. In variis cum eo colloquiis propositiones ejus cum responsis utrimque scri piis datae; tandem judicatum fuit, quae a viro clarissi erant proposta , partim pervulgata esse & a Nautis usurpata , partim apud auctores reperiri, ut apud M. tium , Snellium, Saevinum , & variis erroribus ea elle expolita. Die 1ι Junii eclipsis Solis observata qtie ex epistola a D. Gallet scripta Auenione di sit hora 1 , io min. Osec. VI. Interjectis aliquot mensibus D. Cassini hypotheses suas circa motum librationis Lunς proposivit. Illam autem existimat prodire ex colDpositione duorum motuum circularium , quorum unus aequalis est , fitque circa proprios Lunς polos gradibus supra planum Eclipticae elevatos ; alter inaequalis circa axem perpendicularem Lunari orbitae juxta Lunae ipsius motum per Zodiacum, qui mera est apparentia resultans ex ejus periodica revolutione , in qua Lunae axis circa quem fit prior revolutio , de colutus quidam Lunae proprius, qui in termino primae revolutionis sumitur , fertur sibi parallelus, quemadmodum axis terrae motu annuo juxta Copernici hypothcsim. Simul quae in Jovis maculis mutationes vita sunt, ac demum quae circa Saturnum de illius s tellites sunt observata , exposuit. Quae cumscriptis publicata suerint, ea retexere supervacaneum videretur. VII. At minime omittenda mihi videtur quae die prima Ianuarii anni is sLunae de fictio visi i st . quaeque die ejusdem mensis a L/. C.issini descripta fuit. Tum hypotheses suas exposuit, quibus Lunae a terra distantiae & diametrorum apparentium inaequalitas explicatur. Die a Maii machinae typum cxhibuit . quae Lunae librationem per motum circularem exprimit. Paucis post dic bus diissertationem de Lunae Theoria a se elaboratam in Ac demia legit.
VIII. Idem 13 die Junii qua methodo postremam Solis eclipsim ob
servavit, palam exposuit. Haec Lutetiae visa est 1 tantummodo d gitorum; cum tamen litterae Montepellitiano mi' ae eam suis se digitorum testentur. D. O idem urg qui tum erat societatis Regiae Anglicanae a Commentariis, scripsit D. Cassino eam Solis defectionem Londini observatam fuisIe a D. Snuth . quae inito calculo cum observationabus Lutetiae factis collata sic Concinit ut uno minuto temporis non dissentiat.
173쪽
AM M. IX. Idem die Julii qua ratione motus macularum Solis, Poli, &decui la in Sole spatia inveniantur ostendit. Novam postea eclipses Lunae
obseivandi rationem demonstravit. Cum variae satellitum Jovis configurationes permagnum ad Astronomiam & Geographiam momentum aflarant, visium est D. Cassino die xx Augusti scripto publico Astronomos admonere , quales anno proximo futurae essent , ut eorum motus hinc comprobari, & certo definiri possent.
Cum autem hujus scripti exemplaria desiderentur , idque perbreve sit, non erit alienum hoc loco illud exscribere. M observationes satellitum Jovis selectiores institutae ab Academia elapsori quinquennio novam suppeditarunt prosta phaeresim omnibus latellitibus comis munem , quae tanti est momenti , ut neglecta errorem quadrantis hor is possit in praed:ctione eclipsium inducere, Ex. gr. emersio primi satellitis dieri is Novembris proximi io circiter minutis tardius accidit , quam indicatis calculus, qui eam vulgari modo deducit ex emersionibus factis statim postri oppositionem Jovis. si Alligata est haec irregularitas ad varietatem visibilis diametri Jovis, siveis ad intervallum Jovis a terra , & Videtur oriri ex eo quod lumen a sa-- tellitibus non perveniat ad nos nisi post aliquam temporis moram : ita ut is impendat decem vel undecim minuta per spatium aequale semidiametro or- A bis annui. A Sed dissicultas circa hoc elementum calculum redderet intricatissimum, si nisi simul inventa esset ratio conficiendi tabulas , ex quibus per solos meis dios motus & unicam tabulam prostaphqriticam sine ullo subsidio aliarum tabularum haberi possiant tempora Eclipsium satellitum singulorum vera , si continebitque illa tabula inaequalitatem dierum, seu verum motum Solis ;motum Jovis in excentrico, & novam illam jam derectam inaequalitatem. A Quod genus tabularum omnes huc usque ustatas breVitate, facilitate , &ia multitudine elementorum se perabit.
X. Circa diem 1 i Novembris post exactas inducias D. Roemer dissertationem legit de luminis propagatione , quam in instanti non fieti hine probat quod primi satellitis Jovis immersionum & emersionuin inaequalia sint tempora. Quod magnae disquistionis initium fuit, de qua paulo post. Cum autem iis temporibus insignis in Sole macula visa esset , quae prima periodo peracta novam inire videbatur, hujus motum singulis diebus suturum scripto publico praedixit D. Cassini.
XI. Agitata iterum fuit quaestio de emersionibus & immersionibus primi Iovis latellitis , quod summa temporis immersonum brevior sit emersionum summa. Cum de hujus phoenomeni causa non idem sentirent D. Cassini & D. Roemer , uterque sententiam suam rationibus & conjectiaris firmavit: sed de re ipsa nulla erat inter eos dis Iensio. Nam summa emersi num longioris temporis spatio constat , quam immersionum.. X I I. Die 12 Decembris D. Roemer qua ratione Solis macular in Sole citra ullum instrumentum OblerVari possint , exposuit. Tum machinam a se excogitatam exhibuit, dupllax nempe Telescopium duobus octantibus
se aptatum ut uno alteri ad libitum subiecto , aut ab eo diducto anges
174쪽
ACADEMIAE HISTORIA. Lih. II. I 'rum magnitudinem liceat dimetiri. Hujus instrumenti usu exposito , simul Geom.& brevem legit tractatum de ratione dimetiendi diametros Lunae & aliorum ct siderum ope Telescopii duobus vitris obiectivis instructi quae admoveri & Mech. removeri possunt , in foco fila cancellatim decussata collocantur. Cum stella Martis exeunte anno et Iet stationaria, eam diligenter & saepius observavit D. Cassinus , si forte ejus parallaxim inveniret.
De Libelia usi , ubi de Mechanicis. I. UM illud placuisset Regi Christianissimo , ut aquae quoad fieri
posset saluberrimae Versalias e vicinis locis ducerentur : quae in Montis Roquencurtii clivo insunt ut viciniores , ita & salubriores sunt propositae. Sed cum illae sub ipsa montis planitie is orgyas, seu hexapedas depressae forent , hoc factu disticillimum videbatur , & valde incertum , an incoeptum illud bene procederet. Hoc igitur negotii D. Picard datum est, ut locorum altitudines ad libellam expenderet. Quod ab eo factum fuit per tepetitas librationes, ac tandem hujus montis aquae in unum collectie Uersalias usque sint deducis. Id ipsum in aliis fontibus ad libellam exactis tentatum & persectum fuit II. Quod D. de la Hire commemorat in tractatu de libella & illiusui , quem anno i 68 in lucem edidit, a D. Picard inchoatum , sed nondum absolutum, nec demonstrationibus munitum , illud, inquam, minimEpraetereundum puto , quod Vel ex hoc uno liquere possit exemplo id ipsum quod in limine hujus operis leviter attigimus , non inutilem esse eruditorum coetum, qui inventa aut excogitata ab ingeniosis viris diligentius ex pendant, ne forte sumptus immodici in res penitus inutiles , ne dicam impossibiles impendantur. Sed ut ad rem ipsam veniamus , magno vir ingenio , quique Oceani cum mari Mediterraneo per interjectos canales &stagna iungere commercia ingressus non in mediocri erat existimatione, id sibi perlita ierat, aquam profluentem e Ligeri Versalias usque duci posse, quod Ligeris Sequana multo sit altior: adeo ut non dubitaret quin aqua Ligeris ad montem usque Santauriaeum, hinc Versalias delapsa magno huic Regia domui esset ornamento. Ac prope erat ut res ipse executioni mandaretur ;sed in sum est Regi sapientissimo Academiam ea de re ante consulere. Itaque hanc provinciam D. Picard , cujus solertiam & diligentiam sepe ex pertus fuerat, demandavit : exeunte mense Septembri una cum D. Niquet rosectus est, ut magna terrarum spatia Versalias inter & Ligerim ad Lib l- a in exigerent. Illud non fugiebat D. Picard Domino Riquci, qui aut ii ochujus consilii erat , id fuisse propositum ut aquam e Ligeri ultra canalem Briareum derivaret. In hoc igitur potissimum incubuit ut suius canalis fasti sio cum Versaliis collato utriusque altitudinis disterentiam pet*c clam haberet. Inito calculo , & locis interjectis ad libellam diligenter perpensis partem illam canalis Briarei, qua transturus erat aquae ductus I hexape
175쪽
dis depressiorem esse Monte Santauriaco , quo nimirum aqua profluens erat perducen la. omnino competita Nihilo tamen minus D. Riquet in sua perstitit sententia . dum rediissent libellatores quos inscio D. Picard miserat. Tum enim ab incoeoto desistere visus est , idque imprimis , ubi eo coram Iibrationes in Sequana factae fuerunt , ducto initio a pago de S e Lutetiam us aue : Seq nam ibi infra aedium regiarum solum 6o hexapedis deprimi iam ante repererat D. Picard. Hinc contra profisentem Corbolium primum , deinde Montargium usque secundum alti Nus fluvii vulgo Lo nclicti declivitatem librando dimensus fuerat. Itaque D. Uiquet in iis qυar actae fuerant a D. D. Picard & Niquet librationibus tandem acquievit , atque
immensis semotibus ea ratione parcitum est.
Quam adi, buit D. Picard i bellam , haec in tractatu iam laudito descripta eiΙ, ubi at ae quoque libellae a D. D. Hugens, Roemer , de la Hire, sunt delineatae, ut illas omittam quae ab alias Academicis inventae publici juris sunt factae. II. Inter varia Geometriae problemata, quae hoc biennio sunt proposita, illud insigne sit quod a D. Buot solutum fuit de conchoide quadam circuli,
quam D. Pascat Limacem aut cochleam appellat, cujus descriptionem do cet D. Buot. Haec est species quaedam conchoidis circularis, cujus polus est in extremitate diametri circuli, cum aliarum ejus generis polus sit vel intra vel extra circulum , sed in eodem plano. Tum his sub ecit rationem qua tangens hujus cochleae & spatii comprehensi dimensio reperiatur: quod problema fuerat a D. de Robervat propositum. Haec demonstratio in commentariis Academiae est consignata. Nova quoque Mnstrandi propos. U. libr. i. Euclidis ratio a Domino Roemer propolita fuit de perfecta , Sine triangulis vel ZAMAllelograrainus aeque iatu.
Idem seripsit de statera Danica & ejus divisione in proportione harmonica, ubi quaedam scitu digna de harmonicis rationibus inseruit. II I. Sub idem tempus D. Cassini quoddam exposuit librae genus cujus ope rictium mercis appensiae dignosci potest citra calculum. Aliam quoque descripsit stateram Atithmeticam : sed hae duae postremae in Achis Academiae
desisserantur. I V. Illud magis ad institutum nostrum videtur pertinere , opus jussa Regis susceptum de machinatrice scientia. Die is Juni anni I 6 1. D. Perrauit cui ut Inspectori Regiorum aedificiorum haec cura tum erat demandata , mi IIus a D. Coliari, eam Regis voluntatem esse denuntiavit , ut scientiarum Academia de ratione con cribendi Tractatus Mechanici serio cogitaret , cui machinas artibus in Gallia & tota Europa usitatis utiles sic subii ceret, ut ab omni pene hominum genere posset intelligi , simul hos seli geret quos delineandis his machinis idoneos judicaret. De sot ma de ratione hujus operis cum in uno item & altero congressit esset deliberatum ,& suam quilque sententiam scripto exposuisset , id mihi muneris datum est ut ex variis scriptis summarium conficerem , quod ad D. Coliari de
V. Illud primum animadverti omnes pene in eo consentire ut opus in duas partes tribueretur; quae ad theoriam hujus scientiae in priori parte,
176쪽
AC DEMIAE HISTORIA. LIB. II. is x
quae ad usum & praxim spectant, in posteriori tractarentur. In illa vires corporum motrices seu potentiae, simul & simplicium machinarum rationes exia chan.
Sed quibusdam visum est varia potenuarum genera , ut hominum, animantium, Venti, elaterii, percussionis ad ponderum momenta revocari oportere , idque ex ipsa experientia definiendum. Ex. gr. quantum ponderis Vi res hominis possint attollere aut trahere , & ita de caeteris. 1. Principia quaedam generalia circa virium incrementa constitui oportere , cuiusmodi
est illud pervulgatum. Quo vis aliqua augeatur, longiori tempore opus est, nec minor adhibenda potentia ut pondus per machinas subvehatur, quam si nulla utamur machina quo ponclus ad duplam altitudinem tollatur, alterum
tantum potentiae aut virium est impendendum.
V I. Nonnulli rem ipsam magis distincte & particulatim tractandam censebant ; primum. ut principiis simplicioribus , quaeque natura adhibet
explicatis , praecipuae motus species & proprietates exponerentur e cum mechanice omnis, si proprie loqui volumus, si ars movendi Corpora , aut eOrum motus sistendi. i. Ut praecipua motus impedimenta expenderentur, cujusmodi sunt corporum gravitas, figura, raritas & densitas. 3. Naturae ingenium, ubi generalia principia motuum applicat diligenter indagandum. Exempli loco id ponamus , quod initar fundamenti huic scientiae substernitur . corporatum esse in aequilibrio . cum pondera stini in ratione reciproca velocitatum Iut corpus librarum potentia unius librae attollatur , illius pondus velut inquatuor partes divisum concipimus , & pareitis quatuor temporibus subvehendum : cum idem corpus & eodem tempore vi potentiae 4 librarum sublatum fuisset. Ex quibus liquet tum aequilibrium fieri, cum pondera &tempora ex una parte aequantur ponderibus & temporibus simul & ex parte altera sumptis. Nam in priori motu una erat libra , di quatuor tempora , in posteriori unum est tempus & quatuor libsae. VII. Praeterea id postulabant ut centro virtutis & ejus proprietatibus,
centro itidem motus, directione & acceleratione seorsum explicatis, ignis, Beris, aquae motiones paulo uberius exponerentur. Perspecta enim ignis agitatio ad rem tormentariam , cuniculos, ignes missiles applicari facile Potcst. Sic aeris motus, elaterium , usius in navigatione minime furit praetereunda. Uaria Auctorum Theoremata de motu aquarum, de inluxuum
temporibus & mensiitis forent recensenda, solidorum res stentia , percussio pertractandae. VIII. Postremo quantum ars pessit in corporum motibus ad usiim hominum applicandis intuendum esset. Primae nimirum & simplicos machinae explicandae , quae ad quatuor revocari possinit; libram , planum inclinatum . elaterium & malleum : nam vectis, trochlea , axis in perier chio quaedam sunt librae spectus , ut cuneus & cochlea , ut iis videbatur, plani inclinati. Primς & simpliciores machinae uberius essetar explicanis, quod ex iis ducantur ea quae in secunda operis parte erunt pertractanda. IX. Atque haec de rebus in priori parte explicandis. in eo fere omnes consentiebant , cuncta fimplici & expedita methodo esse tractanda , ab iis vocibus abstinendum , quae eruditioribus tantum notae sunt ; uno De Ma-
177쪽
ANN. tnematicis quidem demonstration bus nisi parce admodum utendum. Non-I67s. nullis tamen visum est Geometrico ordine procedendum , d. finitiones nimirum & axiomata praemittenda , imo propositioiars quae sunt velut fundamenta hujus scientiae de libra, plano inclinato , & si fieri potest de malleo& elaterio demonstratas oportere. Quove ca facilius intelligerentur, illud non alienum ab instituto foret compendio Lim proporti otium tractationem huic operi piae figere , in qua Theoremata per numeros tantummodo demonstraremur. Vix enim fieri potest, ut qui a Geometria non sunt instructi , citra brcvem hanc Matheseos Logicam machinarum ullam consequi possint cognitionem. X. Alii censebant non alias definitiones quam rerum quae omnino necessariae judicantur , praemitti oportere. a. Id magni referre , ut iis vocabulis esterrentur quorum intellectus sit facilis, omni homonymia sublata. Nam v. gr. vox illa Momentum , non uno apud Autares usurpatur modo :quod discentibus confusionem parit. 3. Solis utendum principiis qi ae Me-cn inices propria sunt, iis omissis quae disciplinis omnibus Mathematicis sunt communia. Postremo nihil huic operi interendum , nisi id solum quod machinis explicandis omnino necessarium videtur curiosas & minds utiles cum quaestiones, tum demonstrationes esse vitandas. Cavendum enim maxime ne multitudine rerum opus inutile fiat , neve tractationis loco quam ab Academia Rex postulat , partes pene omnes Physicae in unum corpus adducantur. Quod si multa de igne , aere de aquis tractanda sint , ea tantum quae opus sunt. dicenda , neque res tam late fusae penitus exhauriendae. Eam docendi rationem Geometris usurpatam, quaeque iis tantummodo sapit qui huic generi demonstrationum sunt assueti, omitti posse. Id enitendum quantum fieri potest , ut hoc operis utile sit, pronum omnibus , non injucundum , atque ab iis qui ingenio & communi sensu non sunt dcstituti ,
XI. Quod ad partem alteram operis attinet, in eo pene omnes consen sere, ut a machinis simplicioribus quarum usus lati sis patet , duceretur initium. Eae veto in certas velut classes distribui pollunt, quaedam ad militarem scientiam , aliae ad agriculturam, aut ad navigationem , aliae demum ad varias artes spectant. XII. Nonnullis placuit ab iis machinis incipere , quibus magna subvehuntur pondera , tum ad eas progredi, quibus aquae attolluntur , ubi de pistrinis , aniliis te aliis tractabitur ; neque id unum explicandum qua vi , quave ratione agant , sed etiam quod in earum constructione observatum
XIII. Illud quoque suit propositum ut primo loco eς machinae describerentur quae ad artes latius fusas adhiberi solent, & ad eas imprimis quae circa metalla, lapides, ligna occupantur. Atque ex metallicis cae potissimum seligerentur, quae in serro praeparando, cujus in Gallia major est copia , vernantur. Unde ab iis ordiri licet, quae sundunt, tum ad eas progredi quae illud purgant, tundunt, de ad diversos usus parant. XIV. Die 11. Junii D. Perrauit a D. Coiberi missus , quae Regis ea de re voluntas esset exposuit, nimirum ut pars operis praecipua in explicandis machinis
178쪽
machinis versaretur; quae ad theoriam pertinent,praefationis aut introductionis M instar forent. Itaque deliberatum fuit qua ratione hoc opus perficiendum chan. foret, idque conclusum 1. ut futuri operis forma a singulis designaretur, ut ex eorum scriptis excerpta ad D. Coliari mitterentur, quo Rex quid faciendum esset, dccerneret. 2. D. Buot id muneris datum, ut praecipuarum machinarum indiculum contexeret, easque delinearer , in quo uteretur opera
D. D. Couplet, Pasquier & du Vivier. 3. Quae ad theoriam aut introductionem spectant D. D. Hugens, Picard, Mariolte , Blondet una elaborarent, de qui Rig ea de re suas meditationes in commentarios redigeret atque his inter se collatis ad Academiam referrent , quo in certum ordinem redigerentur.
XIV. Interea varii sunt elaborati Mechanici Tractatus. Unum inter alios in tabularia relatum invenio a D. de Robervat compositum, in quo breviter huius scientiae principia & sundamenta explicantur. Perpaucas defini tiones intellectu faciles praemittit , quid sit potentia, aut vis , quid centri gravitatis , quid lineae directionis , quid machinae nomine intelligatur. Vim appellat aut potentiam , dispositionem omnem in mobili existentem , rua fit ut necessario moveatur. Haec gravitas aut pondus in gravi corporeici solet. 1. Punctum quo vis aut potentia ita sustinetur , ut in ea positione libere permaneat , centrum virtutis aut potentiae dicitur : hoc centrum gravitatis in gravibus vocitatur. 3. Recta linea per quam centrum Virtutis aut movetur, aut ad motum est dispositum , linea directionis nominatur, quae in gravi corpore ad horizontem est perpendicularis , eaque per centrum gravitatis corporis & terrae centrum transire concipitur. . Maiachinam vocamus corpus quod vel sui ipsius movendi, vel alterius motum
sistendi vim habet. XV. Tum de machinis universim disterit, ac primum earum sundamenta in duo partitur genera ; alia enim sunt naturae , alia doctrinae; illa Plivia
sica dici possunt, quae interna sunt, aut externa: interiora ad centrum gravitatis revocat & resistentiam,aut inertiam quandam qua corpus motui repugnat. Externum fundamentum est corpus omne cui machina tanquam fulcro inniti tur , seu hqc omnino quiescat, seu circa illud fulcrum moveatur, cujus durities aut mollities frictanda : nec refert utrum mobile sit vel immobile. Nam machina una cum fulcro suo alterius machinae vi transferri e loco in locum potest , ut in machinis quae navibus imponuntur , cernimus.
XVI. Principia doctrinae varia sunt & multiplicis generis, seu constanti
omnium aetatum experientia comperta sint, seu ratiocinio ex ipse experientia
Ex iis primum illud est & praecipuum totius Mechanices fundamentum, aequales potentias simili modo Ze in aequalibus distantiis positas . aequales effectus producere. Quamobrem si contrariae sunt inter se duae ejusmodi vires , hoc est, si in partes oppositas nitantur, una alteri sic obsistit, ut neutra vincat alteram , sed ambae maneant in aequilibrio. XVII. Hinc ad machinarum explicationem transi quas in compositas& simplices dividit. Simplices ad septem species plerique redigunt, libram, vectem, axem in peritrochio, trochleam, planum inclinatum , elaterium dc
179쪽
A N N. malleum. Sunt qui plani inclinati loco cuneum . cochleam ponant, malia 1673. lco praei r mulo, quasi in machin rum censu h . bendus non sit i quamvis machina sit, eaque magni usus & diverti ab aliis generis. Cuneus vero &cochlea ad planum inclinatum , ut putant reVocantur, ut serra, lima , te-rcbrum, Ze aliae ejus generis pene innumerabiles. Machinae compositae tam uamae sunt, quam humani ingenii patet indu stria. hae tamen ad quatuor velut classis revocari polliint, ad belli, agriculiaturae , artium mechanicarum, & scientiarum machinas. Singulatum expli
catio longam tractationem Ig ret.
Praecipuas tamen & magis usitatas delineare Si describere ingressus est D. Buot. Quamplurimae earum solidae essigies factae quae in Observatotio
1 D. D. de Robervat imprimis, Mariotte, Rocmer in eo sunt argumento versati. Ι . Bondet Tractatum quoque de trochleis conscripsit, qui commentariis Academiae insertus postea publici juris ab eo factus est. D. Roerner Trachinim a te elucubratum de Mechanicis . praesertim de rotis dentatis legit. Libellae quoque portatilis descriptionem , uti &stateiae cujusdam Danicae demonstrationem & ejus division m in proportione ha monica exposuit. D. Cassini aliam staterae Arithmeticae descriptionem exhibuit. D. Buot cui delineatio machinarum & descriptio demandata su rat, ab iis quae in Architectura usurpantur, jusse Illustris L. D. Colbeti initium coepit. Singulis hcbdomadis alicujus machinae descriptionem legit. Tum complures exteri machinatricis studio incensi inVentas a se machinas , de eas maxime quas ex usu publico esse existimabant, certatim proposuerunt. Ex iis nonnullae in Libris dc scriptae erant , Vel ab aliis excogitatae ; sed tamen non mediocrem ingenii laudem merebantur , qui a libris non in
structi , nec ab aliis edocti naturali quadam perspicacia praeclarum quid Ae
II. Huius generis fuit novum Sciopeti minoris genus a viro ingenioso propositum , cujus tantam vim aiebat este ut Io digitos duntaxat longum ad 3oo usque passus globulum plumbeum emitteret. Hoc ipsum a se essimi mD. Ruot assirmavit. Utriusque factum est periculum , tabula lignea ad . oo palliis communes dissita ab utroque selopeio pertusa est. Scd uti eor ne eius mo li inventa plus detrimenti, quam utilitatis generi humano asterrent. Vir industrius formam proposuit, qua lapides in crucis modum sibi mutuo erant implexi, & alii aliorum velut brachiis ita conserti ut plutes sub duci' possint superioribus immoti S.
III. Quasdam etiam machinas a se inventas proposuit D. d' Alesine vir Duili od by Coos le
180쪽
A C A D E M IM HISTORIA. LIB. II. I s
in excogitandu machmis N issiciendis, si quis alius . industrius. Anno I 699 Mech. inter Academicos allectu, est. Ex iis prima celeritati & tarditati navis, &quasi ejus vestigiis aut sulcis explor .ndis vel vii bat; altera est quoddam antliae
genus sine embolo cum una ex simplici v lvula, aut assatio. IV Vir omni eruditione clazus D. LPibniis horologium a se inventumas ortari jussit, ut ae uabitina illiuS motum exhiberet. Jam ineunte anno I 6 s. machinam numeralem protulerat, cuius ope q tuor regulae Arithmcticae magna facilitate proficiuntur. Illud mihi exciderat in priori editione, quod postea D. Galloys in memoriam redegar jam tum temporis inter Academicos a Rege coaptatum fuisse ob excellens ingenium A altam eroditionem. V. Longo post tempore D. de S. Felix e Telonis portu misit cujuslam machinae d: scriptionem anchoris navium sursum tollendis accommodatae, quaeque rotae dentatae & cochleae, ut vocant sine fine & axis in Peri trochio, v. Cabsan majore facilitate rudentes anchorales amolitur. Novam quidem non elle , sed tamen perutilem fore etiam saeviente tempestate D. Blondet judicavit, dummodo ejus firmitati, ut par est , caveretur , nec tantdm materiae, sied etiam compaginis & connexionis cum transtris & aliis partibus navis ratio haberetur. VI. Exeunte anno I 676. machina quaedam ab ingenioso viro D. le Dou- ur proposita, eaque a D. D. Cassino, Picard . Mariolte suit examinata ;qui utile judicarunt equorum uti pondere aquis iubvehendis : adeo ut vires
eorum cum ponderibus conjunctae se cilitas aquam attollant.
VII. Sub idem tempus vir doctus D. de Hautescit ille proposuit novum& a se repertum horologii libratorem ab usitato in eo diversum . quod duae palmulae sibi mutuo sint appositae & parallelae, eaeque trunco libratoris ad perpendiculum insistentes : majorem in pendulis motus aequalitatem hinc
VIII. Hoc quidem anno D. de Frenicie de Bessy ex hac vita migravit in
meliorem: vir erat omni doctrinae genere prςstans, sed in numerorum scientia, quae tum temporis Mathematicorum exercebat ingenia, prς caeteris excellebat. Nemo dissicillima quaeque problemata majori facilitate solvit : atque hujus scientiae principes, ut Carletius, Armatius, & alii mirabantur haec tam cito ab eo dilIolvi citra Algebrae opem , quae vix Algebrae ipsius praesidio resolverent. Methodum invenerat, quam exclusonum vocabat, quaeque inter
diversa Academicorum opuscula posthuma edita fuit. Quiddam huic methodomon dissimile videtur mihi olim proposuisse Franciscus Baco Angliae Cancellarius in novo organo ad rerum naturalium causas indagandas. In eadem collactione brevis de combinationibus tractatio , uti & altera de quadratis, ut loquuntur, magicis continetur. Propter morum suavitatem
de docti inam exquisitam in magna erat apud eruditos gratia. Quamdiu vixit, elucubrationes suas publici juris non secit. IX. Eodem anno mense Octobri insignis Geometra & toto orbe notus AEgidius Pelonerius de Robervat postremum diem suum obiit. Vir erat ad Mathematicas disciplinas natus , quas ab anno aetatis suae I ad annum utque 74 coluit, ac tantos in iis progressus fecit, ut inter aevi sui Geometras pene princeps habeIetur. Varia ejus opuscula in eo, cujus mentionem fecu