Regiae scientiarum Academiae historia in qua praeter ipsius Academiae originem & progressus, variasque dissertationes & observationes per triginta quatuor annos factas, quam plurima experimenta & inventa, cum physica, tum mathematica incertum ordinem

24쪽

sEC TIONUM ET CAPITUM.

LIBRI ULPars prior de iis quae acta sunt anno Iss'.

De rebus qua ad Pssicam,' 'Chmiam spectant,

ay. Ilia De Mechanicis ,

LIBRI VI. pars altera de Actis anno I7oo. 36T

SECT. I. p. i. Cap. ii.

I E rebus Physicis,

ap. IV. De Bolanica,

Ce Geometricis,

ibi A

25쪽

EsT1 ENNE Mic MALLET Imprimeur ordina ire du Roy , dimprimerou seire imprimer , vendre& debiter , uia Livre in titule . Regia Scientiarum Academia Historia , pendant te temps de huit annees conlecutives: Ave defenses a toutes personnes de quesque qualite & condition qu'elles solent. de l'imprimer ou faire imprimer , a peine de deux init livres damende, eonfiscation des Exemplaires contrefatis, & autres peines portera Fr letadites Letires de Privilege.

Extruit des Registres de l'Aeademis Rodiale des Sciences.

REGIAE

26쪽

SCIENTIARUM ACADEMIAE

HISTORIA

LIBER P R IM U S.

Neta omnia de ipsius Academiae Institutione dicendum nobis est. tum quae unoquoque anno acta sunt , vel excogitata , singillatim& ex ordine persequemur.

T Academiae Innitutione , ae de iis qua exeunte anno Isco

gesta sunt.

Hoe loco quae rationes Ludovicum Magnum impuIerint , ut hunc Eruditorum coetum aggregaret ; deinde quae fuerint prima hujus Societatis exordia, tum quae laborum & exercitationum fuerit sorma proposita, & quasi delineata, ac demum nascentis Λcademiae primordia Dreis

viter exponemus.

CAPUT PRIMUM.

rationes moverias Regem Christianissimum , ur Selemiar m

scademiam in meret. I. D Ax Galliam inter Ze Hispaniam anno eonstituta praeter alios heia I nὸ multos hune attulit fructum , ut bonarum Artium studia acriora suam usquam antea eacitaret. Jam Eruditorum Catus Eequentiores celeia Dissiligod by GOrale

27쪽

, R E GIAE SCIENTI A RUM

A M N. brari coeperunt, qui cogitata sua ec inventa inter se conferrent : quo quidem 166ς. nihil utilius perficiendis artibus de promovendis disciplinis fieri potest. Nostra quidem hac aetate in Gallia , Italia, Anglia dc Germania complures prodierunt Academi, non ex omnibus promiscue , sed ex eruditis &delectis vitis conflatae, quae humanioribus litteris . de exquisitis disciplinis perpoliendis magno fuerunt adjumento. Sed hoc unum plerisque defuit, ut suprema

auctoritate & Principum liberalitate munirentur.

Utrumque Scientiarum Academia Regis Invictissimi munificentia est conasecuta. Nam sancito cum Hispania pacis scedere sibi glorioso & subditis pe utili , Rex Christianissimus curas omnes & cogitationes suas ad regni administrationem, de populis suis felicitatem procurandam convertit ; ac primum morbis omnibus quos grave diuturnumque bellum invexerat, mederi voluit, tum imperio suo tot victoriis aucto litterarum Sc scientiarum sple dorem adjicere cogitavit. Eam porro tutissimam praeclaris artibus promovendis rationem scire judiaravit , si Societatem ex doctis & lelectis viris congregaret, qui collatis inter se studiis de inventis multo majores progressus facerent, quam si in sua quis que arte aut scientia seorsum elaboraret. Hanc Academiam non tantdm eo nomine utilem fore existimavit, quod fructuosa de novis inventis ferax futura esset, sed vel ex eo maxime, quod ab aliis excogitata , quaeque ex publico ussi esse possunt, diligentius expendens, illud imprimis caveret , ne sumptus inutiles in probandis singulorum in-

Ventis insumerentur. Nam saepe evenit ut ingeniosos homines inventionis calor decipiat, quaeque incurrunt dissicultates non intento fatis animo propiciant. Quin etiam cogitationes suas interdum ea Veri specie sic obducunt, ut dif-fieillimum sit verum , falso secernere , nisi acre & severum peritiorum j dicium accesserit. Sed ubi quae proposita sunt, accurato subjecta suerint ex mini , tum de executione ipsa, & cie eorum usu facilius poterit sudieati ; ac demum necessarii sumptus iis perficiendis tutius suppeditantur , qui non raro majores sunt quam privatorum vires ferre possint. Atque hoc accuratum de diligens examen hoc utilius suturum est , quod Auctores ipfi privilegiis sibi concessis plerumque abutantur . dum alios subinde in societatem non

sine magno utrorumque damno inducunt. Id quoque probe noverat Rex sapientissimus non aliam excogitari polle artibus & disciplinis promovendis rationem magis idoneam, quam si Veterum cogitata experimentis , de velut

oculis ipsis subjicerentur, ac subinde novis 3c utilibus invi latis , quae sunt

2Ctior tam moAilaetorium statim s , augerentur , quae ratio nunquam h ctenustentata est, ne ab iis quidem Principibus , qui bonas artes majori studio coluerunt. Hoc scilicet Ludovico Magno fuit propositum, cum de instituenda Scientiarum Academia cogitaVit. II. Placuit Christianissimo Regi eius rei, quam mente conceperat, atque e publica utilitate futuram judicaverat, executionem ipsam illustrissimo viro D. Colbert drmandare. Hunc ante aliquot annos inter praecipuos regni sui

administros selegerat, illiusque acerrimum judicium, fidim de diligentiam incredibilem in administratione aerarii, & in praeclaris quibuscue publicae rei muneribus perspecta habebat de cognita. Magno is quoque Attium &icien- Diqitiroo by GOos le

28쪽

ΑCADEMIAE HISTORIA. LIB. I. 3

tiarum promovendarum studio ardebat, omnino persuasus eas inter praecipua regni ornamenta S publicae felicitatis instrumenta censeri ncque aliud vilem jus & illustraus florentis imperii indicium , quam si litteris ut almis honos

habratur.

III. Huic igitur perillustri viro Rex maximus id muneris dedit , ut rem ipsam executioni mandaret. Is adco cum doctis de perspicacis ingenii viris inito consilio statuit eam Societatem ex viris qui in Phys cis & in Mathematicis disciplinis ellent versatissimi, cogi oportere : sic tamen ut singuli unam

ex iis praeter coeteras colerent, reliquas non omitterent. Id enim per malum

habebat Vir eximius eas disciplinas ita inter se esse connexas & consertas , ut difficillimum sit quemquam vel in una ex iis excellere, nisi alias quoque

non leviter attigerit. Huic etiam nonnulli auctores fuerunt, ut Academia

non ex Geometris modo & Phisicis, sed etiam ex iis constaret viris , qui apolitioribus Litteris, & ab historia imprimis essent instructi. Quod utique vehementer approbavit; simul id constituit, ut Geometrae & Phrsici Mercurii de Sabbati diebus, die quidem Mercurii separatim , die Sabbati una Convenirent eum in locum Regiae Bibliothecae ubi exstant Libri de his dis ciplinis i onscripti. Consimili ratione qui historiae dabant operam , Lunae & Jovis diebus eo se reciperent, ubi historici Libri continentur. Qui denique in politioribus

Litteris, Grammaticis nimirum, Poetica & eloquentia studium suum posuerant, hi diebus Martis & Ueneris simul aggregarentur e ac demum ut die Jovis cujusque mensis primo omnes illae societates una coirent , ubi ab iis qui in unaquaque Academia designati fuerant, Secretarios vocant,) ut res dii cussas & diiudicatas scriptis mandarent, relatione facta in generali illo congret u unicuique liceret quae sibi dissiciliora viderentur proponere extempore solvenda. Quod si majores ement dissicultates quam ut statim dissolvi possent , ac subinde mutuendum foret , ne una vel altera objectio tempus omne congressids absumeret, tum quae contra diceremur scriptis proponenda & eorum rationes diluendae: quod haec sit ratio & brevior de tutior veri dijudicandi Ubi iis esset abundE satisfactum, aut nihil occurreret, quod merito opponi posset, tum quod propositum fuerat, ut totius conventus judicium haberetur.

IV. Haec prima suit Academiae instituendae forma designata . quae in eo statu did permanere non potuit. Nam in ortu suo statim ob certas rationes ea fuit extincta quae historiae illustrandae gratia fuerat constituta. Cum enim historia de Ecclesistica maxime cum Theologicis quaestionibus , iisque imprimis quae ad publicum Ecclesiae tegimen spectant. aictissime conjuncta videatur, atque ex iis quae sunt facti, perispe quae iuris sunt deducan rur , periculum erat ne ille doctorum hominum congressus quos mininic opus

erat, offenderet.

Nec diutius stetit eorum conventus qui politioribus litteris dabant operam , sed feliciorem tamen habuit exitum. Cum enim ma ori ex parte ii essent Franciae Academiae socii . Gallicae linguae peritissimi ; cumque pri mus huius Academiae ardor temporum lapsu plui imilm destibuisset, adeo

ut jam pene deserta & interitui proxima videretur, nonnulli ex iis quos Dissiligod by Cooste

29쪽

REGIAE SCIENTIARUM

A M u. D. Coiberi selegerat, suae societatis amore ducti, quam pene neglectam retai666. nebant, auctores illi fuere, ut eandem benignitatem & curam in veterem Reademiam conferret, quam huic novae societati tribuebat, neque id opus esse ut diversi coetus iistim de rebus cogerentur , praesertim cum iidem utramque Academiam componerent: nec dubitabant. quin illa Academia Iristinum suum splendorem reeuperaret, si Rex Maximus eam sua benev entia suoque praesidio complecti dignaretur. Consilium illud homini prudentissimo non probari non potuit, qui ad restituendam & sustentandam illam Academiam animum adjunxit , ac paucis post annis eum illustrissimus Segulerius Franciae Cancellarius diem ilium obiisset, Ludovicus Magnus hane Societatem in suam clientelam accepit , quod illi quasi novum ortum dedit. Quin & D. Coiberi in huius corporis Societatem ascisci non reculavit, di interdum coetibus adesse, ita ut nunquam majore in honore aut splendor uerit illustris haec Societas. VI. Atque hunc habuit exitum humaniorum litterarum Schola, ot V eant Giaeci, eaque cum Academia Francica confusa est : adeo ut Geometrarum & Physicorum Academia sola perstiterit , quae primaevam sui ortus vim & robur semper retinuit , nec de pristino suo studio quicquam re misit. Ae Mathematici quidem primi sex aut septem ad summum convenere mense Iunio anni 1666. Hi porro erant D. D. Carcoy, Hugens, de Robe at . Frenicie, fluetouit, Picard & Buot. Atque ea fuit prima hujus Academiae institutio, quae ex Geometris pene solis adhuc constabat.

CAPUT II.

De primis hujus exordiis.

I. v Oe omnibus Academiis quae nostra hac aetate in tota pene Euax I ropa sunt institutae, propositum suit . ut Physic. m & disciplinas

quae ex ea fluxerunt, observationibus & experimenti' non toenei e & casu , sed certa ratione & consilio factis subnixam illustrarent. Nullos e: .im progressus faciet nobilis illa Scientia , quandiu ratio ab expellcntia divel- Ietur , aut vagis quibuseam & consitas notionibus contenti circa sei borum pugnas haerebunt; cum denique systcmna ac libidinem efficta velut fu damenta huic scientiae lubsternentur. Nam genuina Philolophiae naturalia principia sunt obsi ruationes & expetiminia. His utique, ut alio loco mo nuimus, si destituatur, vaga erit & incerta. Ratio quippe sine experientia&sibi uni relicta velut navis sine gubernatore fluctuat, ac vicissim cxperien tia cui ratio non praelueet, caeca est & incontulta, nec quicquam sere utile

procreat.

II. Ea quidem mente, eo consilio Ludovicus Magnus Academiam sor- mare statuit ex viris nimirum fama & nomine iam cognitis , iisque non

zruditu modo, sed quod maius est, expellis conflatam , qui multa legiLDiuitiaco by GOrale

30쪽

ACADEMIAE HIs TORIA. LIB. I. s

lent & vidissent , quique nulli sectae velut iurati essent addicti, quos om- me disciplinarum genus oblectaret qui iam, sed unam tamen ex iis piae cintem colerent. Hos deligendi Domino Colberi cura, ut diximus. a Rege fuit demandata. In quo quidem idem iudicium & eamdem diligenti m . qua in maximis rebus uti solebat, adhibuit. Ac praeter eos qui a nobis sunt Nominati , quique ad Mathesim imprimis animum adiunxerant, hos et pit qui physicis in rebus excellore magis videbantur , D. de la Chambie Medicum Regis ordinarium , D. Perrauit omni genere Scientiariom natura Ilum praestantem, D. D. M Clos & Bourdelin in Chymiae laboribus valdὸ

exercitatos, D. D. Pecquet & Gayen Anatomiae petitos, D. Marchant in Bolanicis imprimis versatum. Paucis ante mensibus eodem me hono te affecerat , atque ut loquuntur, Secretarium Academiae designaverat, ut quae pro ponerentur, scriptis exciperem, & in Commentarios reser rem e utrisque MGeometris & Physicis adjunxerat juvenes ingenio Se scientia praestantes, D. D. Niquet, Couplet, Richer, Pivere, d'Avois Ze alios quosdam pereruditin, qui postea publicis operibu, magna eum laude praefuerunt. III. Die 1a. Decembris anni 1666. duae illae societates in unam coaluere, ac Geometiae simul & Physici in aulam Regiae Bibliothecae conve- metunt, ubi D. de Carravi quae esset Regis voluntas exposuit, quo consilio eos Convoca flet, nempe ut omnes summo studio dc cura in promovendis his disciplinis elaborarent , ob id maxim E a D. Coliari dele elos fuisse, ut aliquid ad publicam utilitatem & ad Regis gloriam spectabile e

ficerent

In eo congressu deliberatum suit utrum ex Physicis de Mathematicis una di eadem. an duplex Societas coalesceret, an utique via , aut separatim convenirent. Omnium pene ea fuit sententia ambas Societates, quae sibi mutuas Praestant operas , separari non oportere. Qui enim in Mathem,ticis disciplinis praecellunt, iidem fere a Philosophia naturali sunt instrum , ac Geometrarum ac rara & solida concludendi ratio nusquam utilior videtur , quam Eruditorum Societati . ubi tacith a proposito Lbduci, &conjecturis tanquam demonstrationibus vis dc pondus addi solet. Ex prioria hus Geometria probat insequentia, ex certis incerta. Apud eos illud ist e pitale in Paralogismum incurrere ; simplicior demum haec est de severior docendae veritatis ratio et nam ad verita Icm nititur , non ad ostciitatio

L. Ea est inter physicam de Mathesim cognatio, ut unam ab altera se jungi non oporteat e nam motuum lcges & gravium descensus , acris & alio rum corporum vis elastica , luminis reflexio & refractio . quidquid demum ad visum 'rtinet, vel auc itum , Mundi systema, corporum coeli stium motus, atque id omne quod od Staticam spectat, animalium or gana ad liges me chal .icas artata , ne vix quidem possunt sine aliqua Matnc Los cognitione percipi. cc sere alia ratio asserit potest cur Pli, sica tot retro saeculis ve- iit c stata de stetitis permansirit, ae nullos pene fecerit progrcssus, quam quod Mathematicae disciplinae b iis qui Physicam coluetunt, pene ne- ctae suexint. Ac nostia quidem aetate qui Physicae majora attulerunt in- crmenta , iidem Mastu. si imprimis exculti suerunt, ut Galilaeus, Gagendus,