장음표시 사용
501쪽
fabricata e sed plura non addit , eum tamen ejusmodi telescopia longe sint utiliora quam illud quo semper utitur e duobus vitris constatum , Convello uno , cavo altero : adeo ut non aliud quiddam ipsi cognitum fuerit quam hoc ipsum quod experientia acceperat , per microscopium in rebus objectis oculo proximis. Siquidem quq anth disposuit tria ubtra convexa , ad duo tandem revocat quibus res objectae in cubiculo o scuro exhibentur , aut ad unicum , per quod res objecta cernitur. Neque expertus videtur telescopium duobus vitris convexis instructum ; aut Certe vitra non ita disposuit, ut idem commodum hinc perciperet, quod ex vulgato sua aetate telet copio. Nam si duo vitra convexa sic aptasset, uti nune disponuntur, tantum ex eo telescopio utilitatis habuisset, ut ejus descriptio nem dc usum unquam omisisset.
Ex quibus D. de la Hire colligit hane utriusque vitri connexionem , qualis adhiberi solebat ante P. Rneita ordinis Capucinorum nemini cognitam fuisse. Hanc describit in libello cui titulus est , oculus Esia , σEnoch. Id quidem hoc probabilius efficitur , quod D. Descartes , qui paulo an id P. Rhesta suam dioptricam scripsit, nullam faciat ejus tubi ex
itris convexis conflati mentionem , cum alterius tubi descriptionem non omiserit. Illud magis mirandum est hoc illi in mentem non venisse ut telescopium e vitris convexis pararet, ubi vitrorum dispositionem, Zc combinationem expendit.
II. Die 1 Augusti D. de la Hire dissertationem D. de Hautescit ille
Academiae dicatam legit , in qua rationem a se excogitatam contrahenditelescopia tradit : quid . ea de re censuerit Academia, in Actis non invenio. Quantum conjecturis alle qui pollam , ingeniosum est inventum rcum autem executioni mandatum non fuerit , in eo aliquid desiderati justa est suspicio. Vitra utrimque convexa duo aut tria sibi finitima sierisponit ut vitrum cavum primi objectivi foco aptetur , aut paulo Q-pra focum , ac demum oculare vitrum idque convexum radios refractos excipiat. Auctor ipse ingeniosus & doctus non dissimulat tot vittis interiectis magnam radiorum partem rcflecti : cui dissicultati respondet hoc loco tantum agi utrum ex hypothesi, quod nulla aut parva esset reflexio. radii in idem punctum aeque coircnt, ac si unum tantummodo esset vitrum objectivum, cujus lacus esset scio pedum. Saepe illud evenit in iis quae partim sunt Geometrica, partim Physica, ut praxis ipsa , ut loqiii solemus Theoriae omni ex parte non rei pondeat, quod multa occurrant in rerum natura , quae rationi aut industriae nostiae non obsequuntur : hoc utique in machinatrice frequens est. III. Neque aliud exemplum in hanc rem afferre necesse est quam illud ipsum quod hoc anno de superioribus ingeniosorum hominum cxeriscuit industriam , machina videlicci, cujus ope navigium adverso flumine promoVeatur. Hujus generis machinς descriptionem D. de la Hire die i6 Martii proposuit. Vir nobilis diploma Regium in hanc rem cst consecutus . ea qui em conditione ut typum suae machinae Academiae traderet, quod
die Septembris praestitit. Hujus machinae structuram & usum scripto tra.
502쪽
A N N. didit.D.Varignon die 7 Septembris: quς illius sint commoda aut ineommoda, 677. & qua ratione perfici ea pollit, paucis ex possiit. I U. Mitto dicere de iis dsciplinis . quae a Geometria vel ab Atithmetica pendent , cujusmodi sunt Architectitra , 5e Musica. Hujus syctema novum continuavit D. Savvcur mense Februario. Architecturae problema magni usus nova methodo demonstravit D. de la Hire. Illud autem est eiusmodi. arcus repentre, ut vocarar , certis conditionibus adiadustos describere , quod quidem argumentum fuit , nonnullis Geometris. pertractatum. Atque in Pappi Alexandrini collectionibus multae propositiones eis referuntur. D. Blondet quς hactenus in hanc rem ad suam usque aetatem sempta sunt colic gerat , ac D. de la Hire tractatum edidit de eodem argumento ; sed casus Omnes qui occurrunt nondum erant provis. Nec satis est fornicatos elusinodi arcias delineare , nisi lapides quibus hi arcus iuncti sint ae copulati, apte ad hane rem secti fuerint: quod utique per socos iccbonum conicarum structurae horum arcuum semper utilium fieri solcb it longa operationum serie, quae satis acci rarae vix esse pos sunt, ut nihil hae in re desiderari queat. Alias D. de la Hire iniit operandi rationes quas scriptis tradidit , easque simplices & factu non dissi
503쪽
ACADEMIAE HISTORIA. LIB. v. 47'
U AE acta sunt hoc vertente anno , magno volumine continentur, adeo ut dissicile sit tantam rerum copiam sic contrahere ut pleraque ex iis quae sunt scitu digna , aut ad progressum me tiarum utilia non OmitIantur.
SECTIO PRIMA. De rebus Philiis.
FUndem sequemur ordinem, quem in priori hujus libri parte , nimitum ut a sacilioribus ad ea quae sunt dissiciliora progrediamur, a Physicis itaque ordiamur.
De iis qua ad Phoscamgeneralem pectant.
L T Nterea quae sunt Physicae contemplationis, primum occurrunt obser 1 vationes a D. de la Hire factae circa pluviae quantitatem anno superiori se collectam in observatorio, ut nihil ejus per exhalationem fuerit imminutum. Nam in identidem dii imus, vase quadrato & plano sic excepta fuit, ut per illius angulum aliquantulum declivem in vas subjectum & occlusumessi vetet; vasculo figurae albicae quod deciderat aquae dimensus summam pluviae hoc anno deciduae invenit ad altitudinem io digitorum I pervenisse. Mense Junio uberior suit pluvia, quae sorte causa fuit exundationis fluviorum circa hujus mensis finem. Cum enim mensibus Apilli & Maio plenis sontibus calor esset remissior mense Junio, quam Maio, parum aquae
504쪽
A N R. de ei duas exhalavit : unde Sc scaturigines magnam aquae vim praebuerunt, i 633. adeo ut exeunte Junio 3c rivi & flumina exundarint. Id etiam potuit accia. dere ut in montes ad Orientem positos magna vis imbrium de nivium deciderit r major autem pars fluviorum nostrae hu us regionis inde suam ducunt originem. Accedit illud quoque circa ho Junii ad exitum usque mentis ventos humidos & calidos ab occasu pcrflare solitos esse , quibus nix montihus insidens liquata una cum imbre satis copiosum fluviorum inundationem
II. Ex Thermometro illud quoque animadvellit D. de la Hire aestum tota aestate maiorem non suille, quam die I Maii. Hydrargyri in Baro- metro maxima altitudo fuit die ii Januarii 18 digit. lin. :, locus in quo est
Baronactrum rx hexapedas sequana est altior , Borea Zephyro tum fiante , vulgo Nort-ouest. altitudo minima fuit 26 dig. io lin. flante Eephvro . ac nive decid lite : dissercntia maxima suit sesqui pollicis, cum idem pene ventus spirascr.
III. Hae e fete D. de la Hire die Januarii : die autem 14 ejusdem
mensis D. Hombet g observationes quasdam non incuriosas circa diversum aeris pondus exposuit. In machina pneumatica globum viri eum cujus diameter est io pollicum , exhaustuiri, Ze bilanci appensium, tum subeunte aere iterum ponderatum invenit binis unciis & semi drachma graviorem, quam post exhaustum aera. Factum est experimentum aestivo tempore , desereno coelo, cum hydrargyrus in baro metro fimplici altus esset ιν digitis. de io lineis, flante euro borea. Post duos menses humidiore coelo globus appensus 1 drachmis cum semisse gravior inventus est, cum tamen in eadem fere altitudine ellet barometrum . quae fuit in priori experimento , atque idem essit circumfusi aeris calor: & tamen aer Fn gravior visus est quam in superiore observatione. Sic pressio actis in Baro metro ςqualis fuit , sed in bi lance pondus inaequale. Causam hujus discit minis D. Homberg vento
resert acceptam. Hic erat in priori experimento Eurus-aquilo e terris spirans & vaporum pene expers , contra in posteriori experimento Circius, seu Nort-σκest flabat, isque vapor: bus resertus, qui quidem minus gravitant. quo altius tolluntur de magnam aeris columnae partem cum hydrargyro libratae occupant: tum enim leviorem efiiciunt coqumnam , quae nubilo coelo
hydrargyrum in barometro solet deprimere. Sed ubi coacti vapores in pluviam solvuntur . uti accidit in secunda observatione , pars inferior aeris , quo impletur globus, gravior facta est , quam si aer serenus suisset. In secunda quidem observatione nubes columnam aeris leviorem efficere dc buis.sent , sed frigidior cum esIet & compactior Circius Euro , qui in priori ob servatione spirabat, columnae ipsi majorem aeris copiam suppeditavit, qui aet densior levioribus admistus vaporibus columnam essecit eiusdem ponderis, ac si aer serenus & purus extitisset IV. Thermometrum quidem eundem fere caloris gradum utrobiqndi indicabat ; quare necelle est ut aer frigidior de compactior superiorem colum nae partem occuparit, dum inferior Ac nobis circumfusus radiis solaribus, ex ipsa reflexione aut ex alia occultiore causa magis est dilatatus. Sic in maxin ciaestu grando decidit, cum in superiori actis parte frigus adeo riget, ut aquae
505쪽
ACADEMIAE HISTORIA. LIB. V. 4tr
guttae mox in pluviam easurae in gelu concrescant. Sub mensis Januarii initium cum humidum esset coelum , nec tamen pluviolam , post acrius gelu globus est exinanitus . tumque aere impletus gravior 3 drachmis factus cst. Ineunte Februario fle pluvioso & temperato, globus trium drachmarum pondere levior factus est. Ineunte quidem Januario licet non plueret, aer tamen adeo humidus erat, ut parietes vitra maderent humore per octo de amplius dies. Ineunte Februario etsi aer in imbrem solveretur, muri tamen aut vitra non sudabant. Id non abhorret a verosimili prioris observationis temporibus humorem copiosum per aera esse diffusum , qui partcm elus tantummodo infimam obii debat, isque in muros & vitra est essulus, quae ex
gelu praeterito erant ipso aere frigidiora. Magna hujus humoris pars globum vitreum subiit, eumque graviorem effecit. In posteriori observatione regio aeris infima minus humida fuit, quam in priore, sed humor superiorem aeris partem in qua formantur pluviae, oblidcbat, unde N pars ejus infima qua globus repletus est, minus habuit humiditatis ; neque enim sudabant muri : uod in causi fuit cur levior esset globus vitreus. Itaque excessiis ille ponia .feris in prima observatione ex aqua ipsa quae globum subiit , omnino profectus videtur. Idque ex eo contirmari potest quod utrobique eadem esset aeris dilatatio, idem pene calor. Exeunte Januario idem fictum est experimentum siviente frigore, globus
4 unciis cum se mille gravior inventus est quam exinanitus , cum superiori aestate duabus tantum unciis grauior inventus esset sereno & calido coelo:
adeo ut duplo gravior in posteriori experimento quam in priori fictus fuerit. Tanti discriminis inter easdem aeris moles hanc assert rationem D. Homberg quod subtilioris materiae major motus, ex quo major itidem Oritur calor, in qstate particulas aeris alias ab aliis sejunxerit, & earum quoque elateria evolverit. Contra hyeme cum subtilis materi et aeri immistae minor fit copia, di minor motus , partes aeris proprio suo pondere aliae aliis incumbunt , unde & uberior earum copia globum ingreditur. Ex quibus id colligit, diversum aeris pondus non aliunde oriri quam ex admistione peregrinae & gravioris matellae. Quamobrem in magno aestu levior est aer , quod subtilis substantiae major copia cum eo sit permista. Cum aer calidus est & humidus, tum magis ponderat, quam ubi est tantummodo calidus , nam cum aqua permiscetur ; frigidus aer magis ponderat, neque enim is cum substantia multo leviori ita permiscetur. Quae quide in intelligi debent de aere in bi lance appenso , non de aerae qui cum nydrargyro libratur in barometro : nam in bilance aer in patva mole expenditur, nulla habita ratione totius columnae, quae est in aequilibrio cum hydrargyri columna ; neque cum parva aeris mole, a sua columna separatim considerati comparatur, de quibus supra diximus. Sub idem tempus cum D. Homberg quorumdam liquorum pondera superiori aestate exarati nata eum eorumdem ponderibus hyemis tempore exploratis contulit. Eandem liquorum molem appendit, sed ea de re uberius alio loco dicetur.
I V. Quaedam etiam experimenta fecit circa varios syphonis effectus ita loco vacuo , quq die χο Augusti exposuit. Summa haec est : causiam pe-
506쪽
A Η Η. relinis aquae fluxus in syphone externi aeris ponderi merito tribui solitam pidipsum tamen experiri voluisse in machina pneumatica hunc in modum. Vas cylindricum & vitreum ducibus digitis latum , & quatuor altum implea it aqua , huic vasi syphonis vitrei crus brevius immersit 4 cujus diameter
erat pars tertia unius linear ; aqua guttatim ex eo effluebat in aere libet oper intervalla duorum secundorum. Vas vitreum una cum syphone machinae aptavit , & minore globo vitreo , ex quo aerem eduxit: inter exhauriendum acra guttulae sti larunt eo tardius , quo globus vitreus magis ex
hauriebatur , adeo ut sub finem aqua stillare penitus desierit. Ad millo aere intra globum aqua e syphone coepit e siluere , idque alternis vicibus semper contigit. Deinde effusa aqua vase contenta in illius locum aquam aere expurgatam vasi imposuit, syphone aptato , tum exhausto quantum fieri po- tuit aere, aqua e syphone eadem celeritate cfiluxit, qua antea in aere libero. Quod utique visum est receptae omnium pene philosophorum sententiae ad aversari r nempe continentem aquς fluxum ex aetis gravitate duci, tum enim nullus fere huic incumbebat acr. Iteratis cepe experimentis id comperit , aquam recentem hyeme citida sisti quam aestivo tempore, adeo ut in magno aestu non cesset stillare, uti nec aqua quae igni admota ebullit. aut in machina per aliquot dies relicta fuit; liquores fermentatos citius sisti in quovis tempore , pingues e contra ;syphones rotundos, quorum diametri satis patent, ut in libero aere aqua continenter fluat, exhausto in machina acre semper sisti , quicumque liquor adhibeatur. Verum in angustiori syphone , ubi aqua guttatim decidit, cum in machina stillare cesset, admisso aere aqua priorem suum motum recuperat : sed in syphone majoris diametri, ubi aqua fluere desierit in ma china pneumatica . non amplius emuit. Ex his conclusum fuit a D. Hom-berg angustiores illos syphones. qui aquam guttatim reddunt. non ut veros de absolute dictos syphones spect iri oportere , atque eorum essectum a qui busdam pendere cauus , quibus nihil commune est cum veris syphonibus, qui indesinenter aquam emittunt , quique sublato aere in quacumque anni tempestate aquam non essundunt, quantumvis novus aer admissus fuerit ris enim iterum suctione trahendus est , ut fluat aqua e longiore tubo. Sed minutiores syphones praeter aeris pondus hoc habent peculiare, quod tub lorum parietes tam prope sibi mutuo admoveantur, ut madete non possint. quin aqua utroque pariete inclusa sibi dc parietibus mutuo glutine sic adhaerescat, ut tubus semper plenus remaneat, donec copia aucta suo pondere decidat: neque enim eget externi aeris gravitate . quae citamsi debilior foret. illud aquae gluten superaret: nam in acre libero aqua guttatim fle per temporum intervalla stillat, gutta prae ipsius pondere quae in imo tubuli formatur, cumque non satis est aquae ut guttam essiciat proprio pondere cadentem, aqua in tubo remaneat pensilis. Experiri voluit an maior tubus eundem procrearet e Schum in vaeuo. Tubum parari jussit , cujus diameter esset 3 linearum ; eumque sic complaia natum voluit, ut duo parietes non amplius , quam tertia parte lineae inter se distarent, tubus in modum syphonis inflexus eundem in machina essemam
praebcit, quem praedictus sypho angustior ; cessare enim desiit et ubi aqua
507쪽
xerens affusa est , motum stillatim continuavit cum aqua expurgata e cujus Hist. essectas haec videtur causa, quod bullae ex aqua ubertim prodeuntes ma- na1κr.gnam cruris partem oppleant, unde aqua eo crure contenta levior est quam ut aquam breviori ramo conclusam secum trahat. In aqua expurgata de sunt illae aetis bullae : Sed ubi aer admittitur intra globum, tum bullae arctius pressae liberum aquae transitum praebcnt.
De his qua ad naturalem spectant binoriam .
L. . Conplet die 3 Januarii mentionem fecit cujusdam plex sis radicum, O quo aquae ductus tubi plumbei Arcolit , vulgo Arque uit , secundo
ab urbe milliari obstrui solent, quique vulpis caudam refert, unde & nomen suum duxit. Eum nihil esse com perit praerer salicis radices, quae ruborum glutinum , V. Soudoure penetrant, atque ubi intus subiere , sic vegetantur re humore aquae ita excrescunt, ut occludant tubos plumbeos , ac motum aquae intercipiant. Tum D. Gallora quod olim in sorio illustri T. D. Col-beri, V. SeAux , quarto ab ut be milliari evenit , nobis enarravit : tubis sic obstructis cum non aliud remedium occurreret , quam variis in locis eos disrumpere, ut quo in loco illa ei set cauda vulpina innoteseeret, industriustum temporis aquilex nomine te fongleur nihil opus esse dixit tanto labore, aut sumptu , quo in loco ea delitesceret se brevi deprehensurum , idque ab eo factum ut receperat. Secus aquarum ductus erat quaedam series laticum, unam prae aliis adverterat vegetam & virentem, hanc ipsam esse quae caudam vulpinam emiserat, non dubitavit II. Illud quoque ad naturalem pertiner historiam , quod D. de Tour nesciri ad nos retulit die is Ianuarii a D. Martinio Lister e Societate Regia Londinensi se accepisse , montem etsi in Hibernia , in quo visantur columnae ex lapide astroite compactae, eaeque pedes altae , & diametri a pedum ; la pis ille altroites quasi e stellis pluribus figurae hexagonae plerumque con pinu, gitur, quarum aliae alias incumbunt & in figuram pyramidalem desinunt. Ex eodem Elarils viro accepit D. de Tout ne fori illud multis experimentis in Societate Regia factis compertum fuisse animalium sanguinem ad totius eor- Poris pondus , ut plurimum esse ut x, ad xo. III. Cum de phosphoro ex occasione ageretur die ici Aprilis, D. Hominberg admonuit urinam eorum qui cerevisia utuntur phosphoro conficiendo magis esse idoneam , quam eorum qui vinum potant, ac phosphorum ma gnam suae virtutis partem amittere in vini spiritu. Eodem quoque spectant , nempe ad naturae hystoriam observationes
D. Homberg factae circa lapidem Bononiensem quae ab eo sunt expositae dies Martii. I, quidem sulphure abundat, quod per ealcinationem ignis vi ex parie ab sum ut, sed pala illius superficiem lapidis instar levioris tincturar, & flavae,
508쪽
A v N. interdum subviridis afficit. Hoc radiis solatibus in aere sparsis aecenditur ἰr698. S minutς ejusmodi flammulae lucidum lapidem exhibent , cum diurno i mini exponitur , etiam coelo nebuloso Jc obscuro, dummodo sol extet sum horizontem. Neque illud omittendum notatu dignum, in crepusculo, quantumvis claro hunc lapidem nulla imbui luce , tametsi interdum crepusculum magis illucescat, quam dies ipse. Hoc sulphur admodum est volatile. & pa latim in acre dispergitur, etiam si in pyxide vesica involutum & occlusum t
ncatur. Materiat quidem metallicae propius admotae statim adhaerescit, aurum rubeo , argentum nigro . cuprum candido colore afficit, plumbum
exedit; lapis aqua madens, lanam, pilos, crines ipso contactu dissolvit in pultis moὸum. Illud vero proximum videtur , hune sulphureum halitum cum acido corin rosivo , sulphuris liquori acido non disti irati esse conjunctum , sed actuosium de penetrantem magis in certis casibus, ob particulas arsenicales Se volatiles
huic lapidi proprias, quaeque una cum sulphure evolant. Vapor ille sulphureus superficie tenus auro adhaerescit, nec exedit tamen, illius colorem tan tum modo auget , ac rubeum efficit. Argenti supcificiem parum exedit,
eamque nonnihil asperam de subnigro colore tinctam efficit , uti de vapor combusti sulphuris. Sic particulae arsenicales huius vapotis superficiei cupri jam excis ab acido sulphuris ita sere adhaerent, ac si arsenici communis vaporibus esset exposita; nec superficiem modo, sed de massam cupri pervadune in ip a fusione , 5e albo colore eam sic tingunt, ut vix post iteratas fusiones deleri quear. Color tamen ille albus paulatim eluitur , quod materia illa volatilis ignis vi tandem dissipetur. Quin etiam cuprum arsenico de alba tum ipso usu , vel afflictu rubeum de nativum colorem recuperat , uti Scassi ictu ipso. Nam particulae arsenici tenues ac friabiles particulis cupri
admissae illaesa hujus bubstantia attritu comminuuntur, & divelluntur potiu cpiam cupri moleculae flexiles de ductiles : adeo ut hae solae remaneant eum nativo suo colore, dum partes interiores mali, adhuc manent coloris subalbo
Idem sulphureus vapor superficiem plumbi sic asscit . ut eam in farinae
modum calcinet, quemadmodum a c. da quaeque vel dubiliora : haec enim plumbum in cerussam vertunt.
Quod lapis Bononiensis partes habeat arsenico permistas, hinc colligi potest , quod cuprum albo colore inficiat, pilos & lanam dissolvat, unde inter depilantia , quae scilicet pilos avellunt , haberi pol tith, in quorum censu auripigmentum numeratur. D. Homberg e lapide Bononiensi citra additionem depilatorium confecit, non minus violentum quam vulgare ex auripigmento& calce viva compositum. Ex quo id suspicatus est terrenam huius lapidis materiam , quae sulphuris & arsenici velut vena est, de matrix , a calcis vive natura non esse alienam : nam auripigmentum solum non exedit pilos , ninealci vivae admistum. Idque ex sequenti observatione fuit confirmatum e norunt omnes UuIgare
illud atramentum quod sympathiς vocant, parari e solutione plumbi, qua quidem exarati characteres non apparent in charta alba nisi auripigmenti solutioni in aqua calcis iactet solutio plumbi admoveatur. Nam vel contactu, Disitirco by
509쪽
ACADEMIAE HISTORIA. Lis. V. 48,
vel odore ipso statim nigro colore tincti videntur characteres. Solutionem lapidis Bononiensis recens calcinati in aqua fluviatili huic auripigmenti solutioni substituit, tum litterat admodum nigrae prodiere. Quin etiam lapis solus recens calcinatus nec in aqua exsolutus eundem emctum dedit. Lapis Bono. niensis pridem calcinatus hunc non procreat essectum , uti nec auripigmenti vetus solutio in aqua calcis : nam exhalatio sulphurea , quς indesinenter di sipatur , tandem evanescit , sed de atramento illo sympathiae postea fusius.
I I. Sub idem tempus D. de la Hire filius conchylia exhibuit in lapides
conversa . simul & observationes suas circa quaedam corpora intra moles saxeas inclusa scripto tradidit. Id primum advertit non temere nonnullis Philosophis visum esse corpora consimilis figurae , quae in terra occurrunt , non
ab aliis oriri principiis quam a quibusdam fidibus certo quodam modo di
positis cum terrς & aquae particulis una conjunctis : qiue corpora organicissimilia plantas, vel animalia reserunt, aut certas & constantes prae se serunt figuras. Sic lapis Astroites , cuius supra meminimus, certa & constanti ratione formatur , ut nihil dicam de crystallo & aliis innumeris ; sic nivis flosculi & stellati in ta mos effusi, & rota cum soliis explicatae, ex aqua, sale
paululum urinoso consperia in congelatione formantur. Verum non eadem est ratio omnium corporum quq e terra esiodiuntur
certae regularis figurae. Quae ex. gr. in tota pene insula Melitensi fossilia eruuntur e tophaceo solo , ea sunt proculdubio aut corpora organica , aut stirpes in lapides convertae. Hujus generis sunt serpentum dentes vulgo dicti qui nihil videmur esse praeter dentes Carcha Nae piscis, aut lamiae qui una cum argilla alba, ex qua tota insula coaluit, in lapidem sunt conversi. Aliorum quoque piscium dentes ibi occurrunt ut squamae Her inacei marini tum iaculeatae . tum aculeis destitutae, quq mirabilem prae se serunt formam ; conchylia quam plurima, coralliorum rami, ossa piscium. Interdum sola occurrit terra cui conchylia ut typo sunt improssa , eaque lapidescente conchylia ipsa sunt petrefacta. Haec utique insulς Melitensis singularia studiose ex minata & depicta sunt a pictore Italico Augustino Scilla in libro cui titulus est , V.itis speculatione des gannata dat senso.
Illud mani sestum est haec corpora non casu & temere esse formata , ubi cum plantis, vel animalibus quorum sor mam expressam gerunt, conseruntur ;ac dissicile quidem est explicatu quomodo illae insulae . aut corporum de terrariam una lapidiscentium moles supra maris supelficiem attolli potuerint e sed illud explicatu magis arduum VIdetur , qua ratione alia quaedam corpora in locis a mari procul dissitis etiam durissimis inclusa saxis aut formam fuerint aut in lapides conversa : cuius gent ris sunt ea corpora quae D. de la Hire coram exhibuit, multa scilicet conchylia iis similia quae in maris littore occurrunt. Illa quidem reperta sivit majoribus saxis inclusa aeque integra, ac si recens concluta essent intra ea fixa. In plerisque typus tantum supererat ad concham expressus , in quo omnia conchae lineamenta apparvbant.
In lapidicinis extra luburbium S. Iacobi est moles quaedam saxea his conchyliis reserta octo vel circiter digitos alta in imo lapidicinae; eaque ad duas usque leucas est Porrecta. Haec inint duas moles admodum duias intercipi-
510쪽
A N N. tur; conchylia sunt majori ex parte oblongae figurae & in cochleae modum 3693. contortae . durissimis sunt inclusa lapidibus; moles ipsa duabus aut tribus heiaxa pedis supra sequanae libellam assurgit, rae sere hexapedis infra terrae superia ficiem depressa. Ea quidem conchylia ejusdem sunt generis cum marinis, . tametsi o leucis a mari distant. Quamobrem id veri limite en mare ea loca olim inundalle. Et quidem ri aut i 6 hexapedis se pra malis libellam extant
adeo ut io, aut 1 hexapedae terras in eum locum pol ea congestae videantur.
Quin etiam in quibusdam locis supra mare o aut so hexapedas altis silices occurrunt, ex limo siubtili , aut argilla conflati qui conchas & squamas piscium quorumdam impleverunt ; conchis corruptis silices soli remansere , quibus impressa manent lineamenta , & figurae concharum , aut testa
Qua ratione haec corpora lapidescant , & lapides ipsi sermentur non ad 'o obscurum est. Nam aquae complures vi lapidifica donantur. Aquae ipsae quae a pago cui nomen Laι suam ducunt originem quarto fere ab ut be milliari , tubos plumbeos sic incrustant , ut saepe aquarinia fluxu intercipiant ; e subtili limo formantur hi lapides , quem aqua secum una eum salibus vehit. Huiusmodi sales terrae admisti corpora quςque , ualigna penetrant . eaque in silices convertunt. Huius rei exemplum singulare extat in fluvio Indico qui urbem Baxam alluit, ubi partes arborum aquae immerst lapidiscunt, reliquis arborum partibus nihil immutatis : qua de re dictum est ad annum Is'χ. . Sed quae in terris supra maris libellam positis tantae mutationes ifiunt , vix explicari possunt, nisi per ingentem aquarum in diluvio universali motum , quo montes eo sunt translati ubi antea erant profundae
valles, cujusmodi suerunt complures insulae , ut Sicilia, Melita , & aliae complures ; ac Valles pleraeque, quales forte extiterunt in locis prope suburbium D. Jacobi impletae fiant. II I. Die 1 Aprilis D: de la Hire duo par helia in observatorio vidit; . tum sol extabat supra horid tem 7 gradibus ; centrum veri solis a centro spurii distabat 14 graduum, circa solem ad par heliorum distantiam circulus erat cujus pars interior obscura videbatur , exterior splendida , adeo ut spatium solem inter & eum circulum obscurius esset exteriori ci culi limbo'; soles ementiti iridis coloribus utcumque tincti appare
De rebus Clymicis ac primo de seramenro vulga Ompathia dicto. .
I. π Uius atramenti superiori capite mentionem fecimus , sed pleni t 1 tem ejus tractationem in hunc locum rejecimus, de quo D. HO-berg die s Aprilis, de quibusdam in aliis congressibus observationes suas, .
easque admodum curiosas protulit , quae quidem ut sint Physicae specula- Dissiligod by Corale