장음표시 사용
161쪽
A utitur et quarum quinque in eius extremo transuersae, earum corpus dirigunt. Harum autemedia dura est, de gibba in modum adoras crenata, ut leuera mona dici non Possit . Haec Bellonius Guadam Rondelatij, Gambaretrum puto, praedicta Squilla minorem: siς enim ait: Digiti minimi est magnitudine: capite pro co pusculi magnitudine era , S sato sine cornu, quo a Gibba differt alioqui cauda tenui,parao gibbo, oti appςn Cisadis Lis dicibus, caudae pinnis, internis partibus Gabbar pe u- de ei, M-milis,punctis aliquot variatur, colore est, dum vivit, - scriptis. scuro, cocta tota rubesticitas quas desci bit Bellon ras, aiunt moris esse ut vivae asseruentur,tuncque subrutuas spectari: sed coctas rufiescere. Squillam paruam Venet ijs depictam,&ad semissam talem exhibet Zoog: a phus.
Squilla parua Zoographi, Venetijς ei missa.
ELLONIVS longissime amari eas ait proueniretunde sumitur argum tumun marinoa nat chctim tamen Scaliger Ciuadam dictam a Vasconibus de Garumna ean striε excipi,&in maci agerescribat Et Ronde et ius Ciuada hyeme in staga is marinis capi tradit, S in inagnotu stariorum osti j ; emanetia extrahiepe vidit, ne quis ob carnis iaceam ci liciis .miam,Di dulci aqua gignietantum existimet. Talentinus Squillas fluuiatiles nomin cicut Nebricentis canit. Ca uisus nos I ris amat, quem θlsa Marte Protegit'. hinc uiua maxin Iar sumus. Author est Aristobulus apud Strabonem in Indum flumen maximam multitudinem piscium adscendere, Sc inter alios Squillas καρίδαs: interpres vertit Locustas)Paruas quIecmvsque ad montem adscendere: Mago vero usque ad Indi,&Atuoae ostia. Vbi ovia
USUS IN CIBO, ET MEDICINA,' E T AI, II S.
A U TIO R E S mensas apud Romanos honorare soler. Carne enim est adeo dulci,ut quibusdamfastidium pariat,& vi teste Rondeletio, illum aliud cibi genus duleius degustaveris. Cum crusta,&pedibus integra figitur iusirtagine ad dito oleo, aut butyro. Sunt qui priusquam coquanc, in sartagineperforata pedes utunt, deinde aqua,&oleo elixant. In aqua hordei lotae, & in carnis iure cociae hecticis maxime conueniunt. Nam bene alant , ad expurgandum pectus conferunt, multoq; utiliores sunt fluuiatilibus Asta- is, quibus mediet Herique pho Cancris flauiatilibus utuntur, cum tamen duriore sint catade,& mmns dulcet. 9 aegris parentur squillae, de quibus nunc loquimur, crustis suis nud daesent fi enim una eum hu edantur, flatus gignunt, velut aphiae cum spinis coxeam
162쪽
Cum eiustis elixae in aqua oleo, adiecto pipere sopitam Venerem stimulant: tum quia Esemen satis copiosum, ob culce, & bene nutrientem substantiam, tum quia flatus gignut. Fciacae in sartagine,stae deponui,more leguminu.Idem de Gibbinin angombus dunum esto. Tarentinus cicarum aliquot ad pisces capiendos in compositio albus cacides fiuviatiles miscet in Geoponi eis: nempead anguillas, mullos, magaos Scaros , de ad cenues pidiculo ,qui capiuntur arundine.
VIVS Squillae nullus veterum , ut existimat Rondeletius, meminit . Et si que admodu Latini a ter 'estris Locustae similitudine marin a Locusta nominarunt; ita illa hanc μανυν i bestiolae similitudine, quae est ex Locust rum genere. Eam bestiolam nostri, inquit Rondeletius Preguediousio est precaatem Deum appellant, quod semper manus brachia, vel pedes
in istis animantibus magis proprie dicuntur Iunctas teneat, eorum morte ciui supplices Deum deprecantur: Praeterea corpore est valde tenui, & macι letico, vebui assiluis ieiunijsse conficiunt,& macerant. Eandem bestiolam diuinate vulgus ait: captam enim pueri nostri interrogant,qua sit Romam, vel Compostellam ad D . Iacobum Moficistendum': ea, perinde ac si intelligeret, altero brachio extenis iter monstrat. Atihuius itaque best olete similitudine, Squillae speciem,manem nom: nauit: nam utraque corose est longo, acili,circa caudam latior brachijs duobus pram is longis admodu.bquil-Iae speciem esse idem probat,tum quod chelis careat:quibus a Locusta,& Astaco Q ut OgGitura tum quod aculeos in cauda habeat, Squillat um modocta corporis denique 1pecie sit Squ Iissimili, longa, qua a Cancris dificet. Bellomus hoc genus Squillae cum alus pletisciue doctis Cicadam marinam appellace maluit, nomine Massinae ,& ii. Italia usitato in Seodem animali. Sed Rondeletius, ut dictum est, suam Squiliam caelatam , quae Monsp lii Vulis Cicada nominatur, Cicaciam Aeliana facere mala: r, quod maior ei vir mio da tetreiuri similitudo . Gillius cum Cicadam Aesiani deiccipi net, subdit: Massiliensest ciuis c ae cuiusdam vetustatis retinentes etiam nunc Cicadas Gominant. Romae acid1uit 7 oo aphus appellari Cicadam marinam, quae alibi Vallopa, quod nomen Ronaei eous Coangoni Ioae tribuit Cicadam marinam Romae, x Genuae vulgo dictam, Speusippi Numpnam ede suspicatur Bellonius ,sed se Ut o sectus valido argumento. Nam Astacum, Catabam,Cancrum,Pagurum,Nrmpham,&Arctou similes esse dixit. Math; olus Squil-Iam Maozim, Hippocampum vocat.
EN VJ S est inquit Bel louius, huius crusta: cruda ita albicat, seretram spareat. Vciacum pi ciculis marinis tape suo cottice contecta extrahitur, H& simul cum carpiopat: bocis maenis &Machinis canistris inseritur Natura inctedibili fere artificio Cicadet oblongum coi pus decem tabelli, as fabre acticulat i loricauit: qua cum prima, quae c&udam extrem a conficit, pinnas in lateribus expandit. Cauda porro duabus maculis phoemiceis suorubris insignista est,quae duorum oculorum speciem prage terunt, estque aculeata, Sc o nata. Prima ta bella a cauda incipiens versus secundam, tertiam, quartam, quintam, & 1extam, pmnulis fimbriatis multiplicibus subtus munita est : quibus olim in mazi nataL, aquam pereuli decorpus incitari Tres tabellae, qua: sex praedictas subsequuinor, rectas utrinquepedibus commvdites sunt, ad ceruicis autem initium duo brachia maiora cirruntur , quibus cibum ad rubensum ori suugerit: sed ea alit c quam Cancris, aut Locustis Br pantur. Sunt enim in loneum exoorrecta, atque in extremo gcandioribus crenis suffulia, quibus cum thum corripit, ex uno brachio ad aliam brachij articulationem transsertimium autem - r extrema
163쪽
A extaema velut in ea itiem ossi ima pistavis d. alysjs conficiendi ob id experita. 4 ais huius piscis quae capiti contigua st, in exile quiddam terminatur , & coriri quam c ccastici larum di adit Exi a aquam prorsus immobias,& imbecillas est Acta cum oum ba
bet utrinq; o. i oraefixum, ut phalangium, & Scolopendra, quo mordicus cibum a pie bus 1ggestum continet, quea Postea uentibus conficiat, & ia itoinachum dctruuat. Dentes illi natura in oris lateribus protulit, unico utrinque ossi crenato N.Siterae formam referente infixos . Cuius antaex1inis parcis Oriciam est ea incidere, quae mandit : post cmosis vero quae cretias habet , nzere.c. Nam idem os duo, habet deuisum ordines. D: aeteri italas duas in front feteues, urtinis similes ostenda , trifatiam in exti emo discas: ac rui sus duas alias in late tibias praedictis breuiores. Oculos babct virides,exertos, quoS non alueo, ut
Cancratium, 'ei Locustarium genus condit: sed ante hos pinnulas exporrigit eis simi cs,qoas in cauea gerita ex quo inulti decepti caudam caputefiecrediderunt. Sertas i ectas in tergore , atque in capitis tabella ductas protere. Pisce drisecto, dentes tortibuo musculis moueri conspicientur, cerebrumaue adeo esse exiguum,'s vix hordei goacii magnit i. n e equet, optici tamen ad oculos perduci apparent. Similis sere Rondele iij descriptio est, B Brachia duo,inquit, Ionga habetinrticuli sintercepta, Hadras flecti possinn, chelarumque usum μίεstenta interiore in parte serrata: qiicinii ui de xiculi imDominores sunt, io lammo ita magni, ut aculeis incuruis aptius, quam serrae denticulis comparati possint. Coinua duo longa promiuent,in quorum summo ramuli duoexbriuntur. Sunt a ra duo his minota ante oculos . Capitis figura Cancellum iere resert. Oculi per picui sunt Sc lati,ad summum radicem sitae iunt als duae longae,'n ambitu hirtae. Vtrinque pedes seά habet, terni pomis brachijs proximi in tumorem paruum desinunc, lenti iussac rotundum,& deptestum,a quo tumore aculeus ParuuS uncus enascitur; reliqui terni parui sunt, de te es, quorum extremum in appendiculas quasdam tenues termitiatur. Quod caput sequitur, & coitum vocatur, abestis decem costat,inaequalibus,priores breuiox sunt,&strictiores: quo propiores sunt caudae extremo, eo maiores, de latiores fiaat, eadem aculeorum ratio, quibus singulae tabellae mmitarians,in prioribus parui sunt acule in maioribus tabellis maiores, de euidentiores. Cauda in os latum desi ait, cuius ambitus multis riget accipis: in ossis huius superiore parte macula duae spectantur oculis pictis similes . tres virinque pinnae osseae ex ultima tabella oriuntur. supina caudae p te appendices habet: & in ore; quem-
Cadmodum Locus an superiores Squillae. oto corpore in pellucido. Iconem eius hic ap- pinximus,qu m Bellonius admodum pexpetam diuulsauic.
EODEM modo, & coit, &parie quo praedictae squillae: Carne est molli, dulci, deli
cata, nutriente, Venerem stimulante; paranturque eodem modo quo Squillae prinoiciae. T. τιγας το , idest Cicadas cocta.. nominat Aoaxandrides in Cotyi, Thiacum regis conuiuio. drachiorum excremis utuntur ad scaUendos dentes.
165쪽
RVsTATORUM omnium, quae oblongo sunt corpore, 3 cauda praedita, hIstoriam, praecedentibus capietb S abiande sumus prosecuti Restat modo Cancer,qui rotundus est,parumq; caudatus,quamuis hoc uo men pro omnibus Gusta tectis acceperit Pimius, his verbis: Cancto u Care noeeneta Carabi, Astaci, xlaiae,Paguri, Hecacleotici, Leones, Se alia igno- omni cru biliora.Καp29 ua Gra cis Cancec vocatin praeterea passio est,seu mor-E buς. qui temporeSuidae, SHesycni j dicet aciar καρκίνο μα: Cornelius vero Celsus, Canctu ab ' .c.' cia carcinomate distinguit, nam illum ortast.&serpesC dicis ab his,qDar'extrinsecus incidunt, caronin hoc vero corrupta laterius aliqua parte innas i. Suetonius etiam Carcinoma dixit.Pollu- ma, Caci hoc nomine tumor est durus cum inflammatione,&magno dolore, qui viceratur in- cermor sterdum, subrubente, ac livido colore, sanguinem em: ttens, in curabilis: connascuntur ei
ut plurimum venae, aut pili. Est de occultum, inqGit, carcinoma, carieti inuite, sed non a Dparens, m δαει αδεο . Cancrum ei se Gangrenam putat Nonius Marcellias. Sed med:c, distinguunt. Est enim gangraena partis X magoituat aestilegmones mortificatio, non Aintea e facta,& confirmata, sed incipiens. Ita vs pars nondum iit emortua, nec tensu om4 ni priuata, sed emoritor, atque ad extincti 'nem tendis Cancer vero tumor maequalis inter- dum eum vicere, dolens, malignus,aspectu te er, lin dias, oris P Lumidus,caacro simino. ι bis siquidem tumor ipse Cancri corpus enae tum id classaeq; cio idem pedes Oculis reprae sentant - ,el ut AEtius ex Archigine, & Leoaida cc seri quoniam sicut Cancri an mali, . . sunt aspera &duta,&siquid sorcipibus suis ceperini,haud facile cimiciunt: ita tumor iste prominet,&tactui te nititur,de aegre fractabili, est: atque ubi emel radices egerit, difficilli-C me avelli tollique potest.Est enim mal=gnus,sccu,,proteruus,& quem cusat o manuumq;, vel blandissima tractatio efferate potius, qvim mitificare solet. OvidiuS vero a. cium 1Ω- Motamuν auit, quod Cancti modo serpat,& vitiet qoae attigelli pristi . a. Viq; malum Lip serra mineis abiti Cascersὸνpera, ct ictaeos vinaris aud μ/-ies. Θηρίον,ait Vatiaus,vicus fetum, quod Cancer dicitat.Praeterea καρκί,οι dicunt ut offa duo tu Ita , quae propelempora committun ur. Scribit enim Pollux με α- ic G ,.
est Cacet in lapide coversus ex India delatus, notusq; est in Syria,& Aegypto, I ut strabi
166쪽
Acidieas Bellunensis, valde in collyrijs visatus, sorte Reiben Auleennae. Na Reiben lapis gest sicut G aer, teste Syluatico, apud quem scribitur etiam Keiben per Lappa. Sed in Auice a pro Rc1ben restitute Bellunensis Rathiaha, is , inqua, Avicennae est lapis sicut cancer refrigerans, & humectans in secundo gradu. Vetus Glossographus Aulceanar, Remigi inquit, est lapis sicut Caacer.Non est Caccinias Plimj,quia non speciem hic Cancri marini refert, sed tantum colorem. Habeo in M usaeo hunc Avicennae Reibon, vel Rathi alia, vel Remigi, & alia quenda Cancru marinu,seu Pagulum, qui e mari eiectus longo past tempore saxeus euasit. Versus retrog: adi deniq; nominantur a Grammaticis Caci cti; nempὸ qui non solum a dextra ad sinistram, vel a principio ad finem, sed e contrario legi possunt a fine ad principium, vel eodem sensu, vel quod artificiosius est, contra- rio. Lectio autem illa conuersa, vel ijsdem maneatibus dictionibus sit, ut ita his Senarijs Scazusis, quibus Mographus ad FcnSum suum aliquando lusit.
Cancelos mitio vix is hos tibi ternos Claudos lice romu, ne videar ingratus Cancris pro multis tu consule boni, rogo.
Carmen tale reperio apud Virgilium: pMusa mihi cosus memora quo numine tis. Aliquando sensus eficit ut contrarius, ut ita hoc disticho:
Laus sua non Iua fraus, Uinus, non copia rerum
Scandere te fecit hoc deme eximium. Interdum literae singulae cetio leguntur, ut in hoc disticho: Signa re Da, temere me tangis, ct angis: Roma tibi nubilo motibus ibit amor.
A R AT H A N, seu Sarthan exponunt Cancrum apud Auicennam,& Serapionem , in quo male vulgatus eodex habet Sartam in fiae pet m. Καρκι- dicitur apud G qcosrnomen est paroxyto Rum,dactylicum;p nultima enim a poetiscorripitur, ut Aristophane, Nicandro, oppiano, a&alijs. Quocicca non recte a quibusdam Grammaticis circuin flectitur Carcinus ductus videtur,quas coracinus ut apud Athenarum legit Maiia satius , nam locus hic in nos tris codicibus deprauatus est quod κορας, idest pup .llas,&oculos mobiles habcat. Varinus ramen καρκινος, inquit, καρακινῶ τις ian, o κινων ἐπέ ram sta καρα:quod frequenter caput moueat, dicitur CaccinuS, quasi caracinus. Αδmen sol, go , ciciis, Cancer. λιγνὸs σποδος καρκι- , Varinus, & Hesychius: & mox α α' forte ανΘρακες scribendum , di Gonάλι κη per κ: sed per M. Sic enim ordolueratum postulat apud Hesychiu: S αλαβῶςὸs eidem άνΘρακῶδεs, κραναου, σιώνων. Aλάβη enim magis acce)it ad ἀσβ ηη vocabulum prosuligine viatarum. Caeterum Caneri nomine hic instrumentum forcipem ZoographuS, cui α λα βη nomen conuenit άωὸ σου λαβειν, iatelligit. Πτυξαγρυ, vel τυ ξαρις Cances dicitur ab eo , quod Ostrea venetur iis pillo inter testas, seu valvas Oττυχροαs ἡ πύ ια eorum immiso: ut pede facilius earnem eorum euellat, Varinus: qui&Siculis κάρχας Cancros vocari ait. Καβειρω, eidem Hesychio sunt καρκιποιο coluntur inquit in Lemao religiose, tanquam Vulcani hiij. Nepam, inquit Nonius Marcellus, quidam Cancrum putant ob illud Plauti: Aut cum Nepa es siset dubium in utroque. Nam vere nepa Scorpius dicitur. Marcus Tollius de finibus brunorum,de malorum libro quinto, SQrpcre ais guiculos, natare anaticulaS, volare merulas, cornibus uti videmus boues,nepas aculeis, suam denique cuique naturam esse ad viuenduducem. Cancri vocantur, ut ait Ilidorus, quia Conchae sunt crura habentes, inimica Ostreis animalia . Itali vulgo mutatis, de in uersis literis Granchio,&Graneto vocant.
Hispani Cangleio, Galli Cancres, Nortlimamri Crape, & Crabbe a κάραβοκ, idest Locusta improprie. Germani quoque inferiores dicuat ceu Κlabbe, superiores, ein Κlebs,&Augii a Crabbe, Poloni,&Hungata Rah.
167쪽
GENUS. DIFFERENTIA.DESCRIPTIO.
OTVNDI sane Caneti, cum ob longa siat cetera Crustata omAia,quod
Aristoteles testatur , inciuiens: Cancris ex Cria stacciS sori, cauda deest, in . , isti& corpus rotundum est, cum Locustis, Scruriri; cuc longiasT- ια. Iecm alI b Ania, bi Canetum a Locusta dictite inquit, quod Locust cacta am habent, iis . Cancri non habeat. Locustis enim ut nantibus cauda vi lis cur natant DΘ ιὰν enim cauda quali remo innitendo: at Cancris i Rutilis cit, qLO JIam v cam e ρ.9.aoere terrenam, cauemasque subice soleant , Sed falsum mea lantentia quod cauda desti tuantur. habent enim, sed leuolatam, hinc ἐπικαλυρια sq: ωοες Ar istoteles vocat: costat enim manifeste ex taberis,&corpus posteriore parte inregit, nec in pinnas desinit, nee extenditur ad natationem. Idcirco caui Mocutus est PliniuS, quum ait: Carabicauca a 3 r. caeteris Cancris distacit. Negat Galenu, CancroS habere collum, dicast.quod a verita- C M, G- in te abhorret; ludentius dixiOt,capse a caeteris partibus noci csse aperte distinctum,quod ' hi, Verbis scripsit Aristoteles: Habent autem caput animalia omnia sataguine P ua. Exanguium nonnullis indiscretum hoc est, ut Cancras: Iaem Plinius: Quibusdam .cid1- Hisetum caput est , ut Cancris. Et russus Aristoteles: Alveus totius corporis indiso coetus Ioest- nec enim caput distinctum nec aliud quicquam.Quia Φg:tur caput babete ex Ara Ido. tele probatum sit,atqueetiam alijs,binc nonnulli cerebrum quoq; Cancrii inesse icta plerat, Cermo, eo, si omata quae capite sunt praedita,cerebro quoque a Dacusa conata cum id in mulia iis exati ovibus, esertim insectis falsum ei se declaret quotidiana experientia habent tamen pariem quae ςς ebri iunguiar munere: undecmmai mana ct morus ,&sensusZacot- de ne e sic ait Peripatetica iamilia: negat veritaS. Vnus aut corum piarimis est Oolrq. us . . id sic Aristoteles: Cancrorum plurimae parti oculi iuntium antio, tun foras In obliquum
moueri apti. in reo ullos excepisse non admodum recte vitus est Plinius, ubi sic lo- duitur Cancri in obliquum aspiciunt crusta stagmanctus a. ias inclusos gerentes ici- hcet oculis: quia non omnibus dem situ posio supra contra uo
lab Otono hBὸς continuo, & nullo medio amplo distantes mictamine. ab s breui discrimine, ut Heracleotici 4 ut Ma;js. Paste ab utraque qua tuor pec locis tur. Pedes ait Plinius Cancris ocioni omnes is obliquum fi XI, oc ruxius auo
168쪽
capiendum,non ad mordendum sorcipem esse oportet. Mordenssiautem, secandique Οὐ Efidium dentis est. Cancris igitur, caeterasque quibus licet ociosus cibum capere, quonia in humore noci sint, oris usus parcitus est, VL mactibus , aut pedibus capiant, ore secent , de mordeat: at Crocodilis os in utrumq; usum utile factam est a Natura,cum ita maxilla mo ueatur. Videtur Aristoteles sibi aduersata inquit Augustinus Niphus libro quarto de animalibus capite secundo. Nam primo tribuit Cancci pedes decem, conciumeratis etiam chelis: nunc Cancris assignat pedes quatuordecim. Diluitur haec inconstantia, quod hae- sunt duae indefinitae propositiones quae verae sunt de Cancro secundum diuersas species. Vnde Albetius non imperite dicit Cancrum,qui communiter Cancer dicitur, habete decem pedes ue qui veto aureus appellatur, eum quatuordecim habere affrmat. Et Avicenna in suo de animal bus libro Cancrum, quem Aristoteles asserit decem pedibus sunsti, nigrum esse autumat: eum vero quem Arsstoteles dicit habere quatuordecim, .ult esse aut eum,quem sua lingua Canissem appellant,qui aureus interpretatur: haec Niphtis. Caneti interius binos,ut Locustacea habec detes primor ,&inter detes caruncula linqua etagie:tunc stomachum ori continuolunctum, exiguum Proporrion suorum corporum magnitudinis. Hunc excipit venter u quo Locustae,& Cancrorum nonnulli dentes alios ha- Fbent, quoniam superiores illi secare non satis queant. Hinc intestinum simplex usque ad exitum excrementi dirigitur. Quae cuncta Aristoteles, qui alibi dixerat Cancris int stinum esse qua applicatum illud operculum geritur media applicaminis ipsius: & in paristem exteriorem, qua oua parium, desinerer Cancrorum species multae antiquis cognitae. Cancrorum etiam genus, inquit Aristoteleo, multiplex est, nec facile enumerandum Maximum, quas Maias appellant. Secundum Paguti quos Heracleoticos vocant. Te tium fiuviales: caeteri minutiores, & nullis pene nominibus annotati. Genus Canerorum litorale Phamice seri, tantς velocitatis, ut vix consequi sit: unde Hippeas idest equites iblos appellarunt. Iis nil secE intus propter inopiam pabul. Genus item aliud est quod magnitudine Cancrum non excedat, facie Gammaris simile. Aelianus Canctorum, inquitigenera diuersa esse audio.Sunt enim quidam saxariles πετρῆ-.ὶ Alij in limo, algis ciuearena gignuntur, quamobrem, &formi , Scognominibus differunt. Sunt qui cursores oues quod longe, lateque vagentur, merito appellantur. idem postea: Cancrotum genus lutarium c γενω καρκίνον ini M m: sic Gy llius legit pro πετηλίαι, idest, volantes, veluti in vulgato codice legitur: alias-πετονται colore alijs albius spectatur: hi Gin luto nascuntur. Cum incessiit cis metus, humo se excitant ad volatum, &perparuis alis snbleuantur, quibus quidem gradientes vci minime necessc habent. Cum autem iniectus eis est metus, nonnihil in his subsidij non tamen admodum firmi habent: enim uero compreheciduntur, quod sursum ait: us subleuari non queant. Haec fere sunt Oenera ab antia quis tradicabam ubi haec leguntur m piscium catalogo apud Plinium:Cancrorum genera Chamaetrachea Chamaeleos, Chamaepclor,deS generas varietate distantes,& rotunditate.
Chamaeglycymerides quae sunt maiores quam Polorides, Colicia, siue Coryphia: inepte
noti nulli existimarunt Cancrorum alias species enumerari, cum ea omnia quae post haee verba Cancrorum genera, sicit Testatorum potius genera, quam Cancrorum.Sunt,& Ca celli Καρκινια ad Aristotele comemotati,qui in testatis quibusda innascutur,& inhabitat. Inter rccentiores Rondeletius cu verba Aristotelis supra scripta produxisset', haec subdit. Nos plura genera numerabimus,quae subtacris contiueri nemo no fatebitur.Ea multiplici varietate a se distinguuntur.Vt magni udine differunt, Maee, Paguti ab Albis, & Pinnophylacibus: hi .n. parui sunt, ilIi magni, inter hos abj sunt med ij. Heracleoti ei fusco sunt
colore,Paguri,& Ma is cubescente,vno alati flavo cum e mari extrahuntur:Latipes,& qui Ηia ostreis nascitur albescente; qui in Pincta, flavescente: Vrsus colore cotticis mali punici. Distane &pedum longitudine: aliorum enim pedem breues sunt, aliorum mediocriter Iongi, aliorum longissimi. Oculorum quoque situ differunt: horum oculi fere isconti FGillorum magno lateruallo distinguuntur. Sed diligentissimus in his neribus enumerandis fuit Caesar Maliger: qui Cancrorum , inquit, species multae ignotae mihi quaa cognitas habeo, describam , Una est apud vicinos nostros generis nomine, parua, Alem ea, quam nunquam vidi, Phoeniciae, ut aiunt peculiaris, a velocitate Equitis nomine appetilata. Onam doctissimus amicus noster imprudenter in quarto libro later tardigrados numerauit. Peregrini ij in litore Issico exercent tardiorum praedas animalium. Tertium genus est fiuviale, rotundius quam macinum. Quartum infigae eum robore, tum magnitudine. Paguros vocant,quoru duas noui disserentias. Alter,&orbiculatior, &fuscior,&maior. Alter est quadratior,& mi insicolore dilutiore, ac pene pallida risiditate. Potesia bus
169쪽
Ahosvocat Venetus. Quintum Heracleoticum , grandissimum in genere Pagurorum, cruribus breuibus, isteipibus admodum validis. Sextum longe omnium maximum quod Maiae nomiae cognoscimus: tota cuppa asperum, cuspidata fronte horridum, praelongis erutibus , exi Iibus, ac propterea imbecillis . Septimum omnium minimum in spongi, , de Conehylijs. Hisce Scaligeri speciebus addantur Cancet aureus, & niger, qui Caninem ab Au uicenna appellatur, item qui Ialice Grancio splantauo dicitur, nomine mihi tantum eognitus ;&venenosus, quem in india occidentali esse scripsit Cardanus;&terrestris, quem ciauigatores isti in D.Thomae insula statuunt: & qui a brachiorum longitudine, pat-isitateque Macrochelus,& Bcachychelus dicitur: nec no & hirsutus; & qui cordis figuram remolari uidetur , Rondeletio primum cognitus, ut etiam alij tres priores. Concludamus igitur iecte scripsisse Philosophum: Cancrocum genus multiplex,nec facile enumera ndu. Sternion ab Alexandro Tralliano nominatur his verbis; Diabete morbo laborantibus conueniunt excarnibus βουλειω-ς ρυον, --μαλισαν- βοων&c. Quo loco Ibecibus Coupilus, accepisse se ab homine,ulgarem Greciae sermonem tenente, testatur
j.ρνιαν esse ex Ostracodei motu genere,sed ex hoc loquit loeo intelligi potest eo nomineta carnem aliquam significari. Cordis stomachi, vel oris ventriculi dolore affectis cibi, qui' non facile atterentur aut corrumpantusconueniunt,&qui acres, mordacesque humores
Trallianus habet: Loographus vltobique vulva porcina intelligit,&9eωnij nomine pectus porcinum potius,quam marinum aliquod animal . Sic & in canini ap petitus a nimio stomachi calore, curatione, conuenire inquit ς ὲρναν 'ον κα I riptio, sa --Σαὶ δαμαλ ν δαμαλεω iuuencarum) ποσας, de si quae huiusmodi refrigeia tant si nul, & cion facit E concoquuntur. Item in curatione doloris oculorum ex bilioso,&acri humore: Vestatutaeger alimentis mitibus, S minime mordacibus, & incralsantibus ut O plio, glauco, bulbio, Sternio. Verbum bulbino inquit Gouphilus) a nemine Latiuno vulva οκορι αῖς deductum est. eo aucem significatur anima lium ἡ ικάαρα : cujus esus anguis pituitosus redditur. Quae co sequitur dictio σερον petita est ex vulgari Graecia sermone; ea enim significatur οτρακοπριιου c.AM, ut ex homine doctissimo accepi. Haec ille . Est quidem Canccorum quorundam ciuisodi species, quae pectoris figuram pulchre referat, ut ab eadem nomen adipisci mereantur: an vero Trallianus hoc nomine C Ostracodermon vllum intelligat, dubitat Zoographus, praesertim cum semper hoc nomen cum vulvae mentione conrunsat axauquam rem coὀuatam, eiusdem nimitum auimantis
MIRE oeulati sunt cancri, arq auriti, ut qui insidias incredibili sagacitate subodo
rantur,quamuis enim silcnti, tacitoq;ingressu illos insecteris,subico eamen presentiunt, & confestim se luto obruunt, aut saxis subducunt, de hominum intadia alium conspectum effugiunt.
ANCE R solus sere e Crnstatorum genere non natat,sed incedit,uti secibit Acistoteles. Vis ite alijs, inquit, nandi tributa est, ut piscibus, ut Mollibu ut Ctustatis,velut Locustis. Quaedam ambulare possunt, ut genus Onetorum: quippe quod quanquam suapte natura aquatile est, tamen habet vim ambulandi: Et alibi:Cancri,quanquam aquatiles,tamen gres. siles sunt. Ex Epicharmus in Hebes nuptiis a pud Atheninam. Καρκὶ ις τε xam εοος τε τοὶκ 'αλμυρὰν αλα-πρ is ἐμπορiυονται; ρνu: Presa, sum mare aduerium Cancer Ecbinusina Ni mmimem Ni oti pedibus grad Minataseuerso latere procedunt : quanquam id neutiquam sit mirum: cum & alia aliquot animolia eadem lege, aut proportione gradiantur; Nempe vrsus , ac simia propter latitudinem pedum posteriorum: quos ut in vacuum ponant, necuis est ingressionis corrumpi quadratulam. Trasiuersa erso se inserunt. Et ira quoque moueri Scorpium ex Plauto discere
170쪽
bon istisi eri SMe sim cedam ad parietem imitabor nepam. Idem Comicus hunc peculiacem gradiendi modum in Cancro notauit: VI Iransuersus non prouersus cedit quasi Cancre Ioui. V elius: Pacalyticum iumentum ambulat pronum in latete ad similitudinem Cancti. Euadem motum, non fac diligenti considcracione, soni enim animalia, qcae 3; mus, quam quatuor notas mouentur Aristoteles annorauit m libro de Ammabum sceno, ubi, sic loquitur: Nam sena per in quaternis proximis pedibus posteriora pericani uersunt ad pilota arripiuntur. Declarant hoc quae ictὶto graQia motum cI cnt, ut Canci Hai cmm ita ie tuent, quia de eotum genere sunt, quae multis Liciantur pedibus. Siquidcm p r IIa suersum temper eo se movent, qcogressam dirigunt suum. Et post notan, nu .us gic nos caussam, haec ait: Quod etiam animalium genus prae er caetera proprium, & sui get, is
motum agit: qua ud quidem omnium visum in psiorem noct mouetur partem,sca autus. Cum autem prior pars ita oculis distincta cilci, natura oculos i affixit, ut crus cma Uerentiu In priorem enim partem illorumotus ceadi .Ob eamque rem Cancti etiam quo a-Σdo in priorem partem sese videntur mouere. ibus Plii Iosophi verbis commotus Rondeletius, Cancros prorsum procedere est opinatus, nobiique apparere tantum quod F transuer moveantvt. Ita eo im scribita Cum vero cutem actima ates, & Quadrupedes, de multipedes per diametrum, vel in a Lectora moueantur, Cancri pes tramaenu, S: in latus progredi videatur. Sed quoniam oculis semper priori uiae anterior pars ad iter desionatur quia in priore animantis parte fixi tunc Oculi Cancroa Rateriora re vera pi Og ediuntur. Recte igitur Plinius: Cancri in pavore etiam cetrorsum P r1 velocitate re eun , t autem motus et,qui fit antrorsum, ex diamςtro opponitur. In banc opinionem quom do e exercuerit doGiissimus Iuliu Caesar Scaliger, age videamuS. Aiunt, itaquit, vulgo non recte videri Cancrorum progressum esse in latus. Etenim cum illis oculi ita moniles sint. ut aliouando condantur,alias exerantur:exerti modo prorsum, modo in latera obuquentu on erit eorum incessus in latus si in latus oculi nexi sint. Quia procedunt recta, qua obtuemur . Sane haud aspernanda racio: Vana tamen, acia enim scorpius oculos habet emissicios: S. si Velis ludere loerorsum promouet tamen .Ad haec nemo dicat, ineam T chmetitur quadratum, antroitum produci, sed ad latus. Neque dicentur Cancr I amitoriam ambulare, cum oculi in latus fisciuntur: sed oculos dicemus in latus flectQ qu Taprostes inlatus est. Rationem ea plicemus. Motum adtraac, di Galibi Fit eroo secundum artuum flexiones. At eae Canctas mi torsum ad pectus fiant. Ergo quati cum triremus circumaguntur, lateris unius remiges impelluat, alii altrinsecus in bent, aut rcGo tcahunt. Ita quam in partem processurus est Cancer, eius lateris virtve cruribus ad carpendum solumia tectualaicris ad expellendum.
prica litota sectari aestate in opaca gurgitu tecedere. mosis,mollibusue,sed etia saxosis in locis degur,&sicubi alga,&arenae . Et ut summatim dica, ita aquai, tu dulcibus,tum salsis,Decno etiam terra. Scributeaim terrestres euelaini ala D. Thome, tuailcS marinis,eduleique.
- ESCUNTUR Conchilijs. Polypum etiam, ubi ob nimiam Venerem g imbecillus redditus, morti vicinus est, velut ulcescentes lase, nam hos ille
cum bene valeret,edebat,deuorant:Oppianus. Carcina es κώVerae, o Cancri, mutraque Asarames, Iguos omnes cudaeae priavo ferus ille vora bat, Tunc vixaanim iam minime sua membra tuentem Distrepunt, donec mortator fum dino.