Exercitationis mathematicae de physico radiorum luminis parallelismo ... pars altera ex qua ... propositiones Lazarus et Joannes Baptista Mongiardinii genuenses in Collegio Pratensi soc. Jesu convictores et Bartholomaeus Martinius Pratensis in eodem

5쪽

-ΕXERCITATIONIS

MATHEMATICAE

DE PHYSICO RADIORUM LUΜINIS PARALLELISΜo

PARS ALTERA

Ex qua aliisque Μatheseos meumentis Selectis aliquot Propositiones

M ONGIARDINII

IN COLLEGIO PRATENSI wC. IESU CONVICTORES

PRATENSIS

7쪽

PROPOSITIONES

DEMONSTRANDAE.

Ultiplieiter demonstrari potest , postquam exposita fuerit Eratosibenis ratiocinatio ad quantitatem statuendam peripheriae Meridiani terrestris , nullo modo inter physice parallelos numerandos esse Solis radios , quorum Physico parallelismo , praeter cetera , innixus suit. II. Considerare ipse potuisset duos Solis radios , quibus physicus optime competit paraIlelismus; a que id faciendo, notabile aliquod consequi em lumentum , minorem inserendo terrestris Gradus

quantitatem .

hibitum fuisse gnomonem , a quo umbra super planum horizontale projiceretur , scuti muroireus, aliique recentiores narrant; attamen phymeus parallelismus perperam putatus , ut antea , obstaret .

IV. In hγpothesi proxime exposita , si ponamus gn monis longitudinem in mille partes fuisse divisam , demonstrari facilE potest , quot ex illis partibus longitudo projectae umbrae complecti debuisset, ut observator inferret , ab arcu Meridiani inter byenem , & Alexandriam , Gradus 7 , & Minin

ra Ia contineri.

8쪽

U. Ex Erarasbenis observatione . quemadmodum a Cleomede exponitur , nihil inferri potest contra mutationem obliquitatis Eclipticae , sicuti inferre Riseisitus , Taequerius , aliique conati sunt. VI. Per umbras a gnomonibus projectas, polaris alti. tudo , quamvis imperfecte , cognosci potest . VII. Recte ab antiquo Mathematico , Posidonio, adsensum paralleli considerati suerunt radii , a Stella Canobo in urbem Rhodum , & Alexandriam Aegypti immissi ; sed in aliis rebus peccavit, dum Telluris ambitum , post Eratostbenem, investigavit. VIII. Postquam expositum fuerit quid sit Conus umbrae terrestris fictus, qui heic exhibetur a triangulo o X ν Fig. Iv. ; quid Conus umbraeterrestris verae ; quid Conus umbrae atmosphaerae terrestris; demonstrari facilε potest , ab hoc Lunam , dum deliquia patitur , obscurari. IX. Declarari potest eur Frenetius valde propilis ad

quam ceteri anteriores Mathematici ; quamvis , post aliquas caelestes observationes , revolutionibus rotarum currus, quo vehebatur, usus fuerit ad id assequendum.

Praeredentes Propositiones demons, a Mur ab editoribus bHus

9쪽

. . I ,

PARS SECUNDAE.C A P U T I.

id de N eo radio m Ammis Parallelismo statuendum fit, dum pos diseelsum a dinis G punctis , aut nobis apparo eorum eo. - 1us jam factus iis ... puncto, atis βω-odo eorumdem accessus ad puncta diversa , declaratur .

αδ finemῖPartis Pr,mae huiusce Exercitationis, ex variis insigimam Mathematicorum sententus& placitis ibi expositis illatum fuit , inter physice , sive ad sensum , parablelos , recenseri prudenter eos non pus se radios , a radiante aliquo puncto advenientes l, to modo i radians punctum usurpando , nimirum aut illud , ex quo adveniunt , in corpore sit luminois , ut , e. g. in Sole , aut in illuminato , ut , e. g. in Luna ) ; quamvis latiori illo uti aliquis vellet parallel, smo , de quo actumi fuit primae Partis Cap. VII.; recenseri , inquam , eos prudenter haud posse radios, A quam

10쪽

quando ratio distantiae inter puncta , radios excipiemtia , ad distantiam punm radiantis , illa esset valde ,

aut etiam notabilitet major quam habet unitas ad

3 8 ; vel si angulus in radiante aliquo puncto constitutus, veluti est L S T Fig. it. ), valde , aut notabiliter , Minuta decem excederet . Nunc autem non unum damtaxat radians pun-εhim considerando in corporibus , aut luminosis , aut illuminatis , sed puncta diversa. , radiosque de ipsis in alia advenire corpora ; norma. aliqua , quantum pote ro , tironibus est tradenda , cujus ope dignoscere' valeant , an ita hujusmodi circumstantiis competan radiis ,. quos. contemplentur , an non competac physicus Paralle Iifmus ,. quem, sapientiores Mathematici, & Philosophi respuer: non debeant . . Ita aliquod opportunum Obti nebunt criterium ne tamquam physice parallelos eos sibi exhibeant radios , qui, ex peritiorum sententiae, Pro physicer convergentibus , aut divergentibus , habendi snt &. consequenter ne respuendo, innitantur

parali elisinoe ,. multorum , & quidem sensibilium , origine errarum, in variis. decernendis quantitatibu& ,. ut aliquiu confirmetur lententia iaII. Si prim3 ροι-mia, , Iuintuta radios ae diversis

radiantibus punctis. emissos , in alio puncto, iam coivisse ; ex Parte L hujusce Exercitationis. regulas desu. mere tirones poterunt , ast statuendum quando, inter physice parallelos. numerare ipsos prudenter debeant r-o, easdem enim rationes ob quas quibuidam ita circumstanti ix parallelos ad sensum nuncupare ratios. haud temere licet, qui ab uno radiantae puncto, in diversa inciderint , hoc idem in circumstanti ix consimit ibus fieri poterit , dum a diversis advenientes , in uno G

iverint . . . Ex eo praecipue pendet, recte & tuid decernere

ejusmodi Parallelismum , quod , opportunam faciendo