Novorum experimentorum physicomechanicorum continuatio prima, de aeris elaterio et pondere, nec non eorundem effectibus nobilissimo domino ... Clifford & Dungarvan epistolatim dicata ab honoratissimo Roberto Boyle, nobili Anglo, è societate regia

발행: 1694년

분량: 149페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

31쪽

U Experimentorum P βμMechanicorum

te adimpleretur , interno tamen hoc una aut altera exuctione evacuat .

pauxilli Aeris residui Elatera laminam tu numerosam stagnaeutorum mes-

titudinem disregisse posse. .

Eo quod Laminae Vitreae hactenus memoratae minus crassae eaetit rint, quam quae extremam inclusi Aeris Elasticitatem requirant, i circo Recipientium metallinorum hactepas adhibitorum vice , Ainput, Iam Vitream quadratam pintae , libraeve aquae capacem substituimus , ex carum numero quas Liquoribus Chymicis etiam subtilissimis continendis prospexeram . cui uiui non infirmas seligo. Inversum hoc Machin que ceu Recipiens applicitum, Recipiente largo supradicto obducente

circumvestiximus ; quo ut prioribus Experimentis adcaementato, antliam in interni Recipientis c ampullae scilicet quadratae P exhaustionem iexercuimus, quo pacto Aeris substractio . vrasque figura renisui parum icommodas intraclusi in externo Recipienti Aeris prouram in plurima tisagmenta phialam dispergere permiserunt. . Ad Experimentum hoc , aeque ac prius illud de Metallinorum Recia arientium stactura variandum, Ampullam aliam sumpsimus, ejusdem figu- Tae, ejusdemque poene cum priore capacitatis, qua Machinae ut prius ap-plicata, & Recipienti se paululum altiori cooperta, post exhaustum Aeti .

xa, quadratum hoc vitrum in frustula dissiluisse constitit, tantae nonnulla icranitiei, ut subintranona plane sit, meram Aeris Pressuram vas tale sus- stingenuo parem fuisse,fissurae ut ut ad ea perstringentes in infirmioribu&.Drtean vitri partibua o cepissent... Accurate autem notandum, utrasque Ampullas quadratas quoad colla landaque sat integras mansisse .: unde verisimile fruit vasa per lateram Aeris contrapressioncm suctiactum iri, latera enim cum partibus supradictis tenuiora fiterint, superficiem Iaterali magis quam perpendicula, Aeris pressurae obexposuerunt. In posteriorum 4 entaminum uno subiit observam, vasnon immediate

ab ultima Aeris exuctione , sed mediante aliquo temporis interstitio i intactum iri: quod compressis vitri partibus in loci sui mutationem de- metiri oportuit: cujus phaenemeni idcirco memini, quia quod hic in sta- ctura vitri, quae ad intra fiebat evenit, idem etiam collisione,eodem et tere, ad extra facta accidisse alibi animadvertissem. Ad probandam hypothesim hasce vitrorum stacturas Acris in externo , Recipienti contenti Elaterio adscribt debere , scrupulosque ea de re qu1

anticipandoci , qua eximendos visum est Experimentum hoc modo vari xe. Laminam vitream priorum similem aeneo-orbiculo applicuimus, inteccaementandi m autem Tubum Vitreum exilem pollicaremque , cavitat

32쪽

Continuotio prima: ΣΙ mctis sit, per quem aer ab externo in internum Recipiens itineretur, in

caemento solsso collocavimus: hoe etiam minutiorum Recipientium uno 'circumobducto , antliam diutius quam omisso tubo minuto opus sucrati cxercentes , quod rebamur iuvenimus nempe Recipiens internum integrum mansisse, eo quod Acr cujus impetus infracturam requirebatur, libere pera ubiam means, se seque in exhausti Aeris loco dilatans, expansione ea, adeo spiram suam debilitasset, ut metallini id est interni Recipientis fracturae non sufficeret. Hic autem animaduertendum, vel Tubum jam memorato ampliorem confici, vel exuctionem Aeris non ea qua possumus celeritate feri dcbe-3e : aliter enim , Lamina vitrea non obitante Tubo distringi posset: propterea quod Aere in externo Recipienti concluso majorem impetum so viente quam qui in Laminae talis , rupturam desideratur , accidcre non nunquam potest quod & accidit se memini post rapidiorem Auris ab interno Recipienti exhaustionem, successurum Aura per dubum tam gracilem ab externo Recipiente expedite satis egredi nequire , sed resi- duum in eo manentem , vitro frangendo satis valentem inveniri posse. Quod di sequens Experimentum ulterius illustrabi: : aliquoties enim cum ad Lampadis staminam Bullas vitrcas cum scapis tenuissimis sufflari icurassem, Qiae ignitae adhuc velocius e flamma abriperentur, vel ex con- jectura mea si praepopere restixerint dissilirent , vel si mollitiem si asione conquisitam diutius retinuissent, intus comprimerentur : Aer enim in Bullula clausus vitro in flamma persistente admodum rarefactus expansusque, indu tandem dimotus praecipiti nimis restitario impetum i c Iore inditum deperdit, adeo ille si externus Aer ob tubi exilitatem non a sit cito illabens, Atmosphaereae pressurae obsistendae impar sit, consecta rium est pressuram hanc molliusculam adhuc & cedentem Bullam intus

Premendo vel omnino com anara, vel saltem cauitatem ei imprimere,P tente licet Tubi orificio. .

EXPE RIMENTU M. X l.

Asserese Mercurium in Tubis nihilo altius per Suctionem evectum iri, quam Almsphara pondus pro stere potissiα PEfcrebest Vetus Philosophorum Sententia . Sphoia prasertim Per

tetica, hodieque obtinet,ascensionem aquae Suctione factam, iis ni mirum antliis ubi aqua embolum suctorium spontaneo motu sequi vide- tur, Naturae Vacuum refugienti adscribi debere. Recepto huic Dogmati iNoderniores aliquot refragati sunt, quorum aliqui Uacusae , PunisA

RE1audiculis diversis utrique Priatatili mediisque insistentas , indeci

33쪽

1 1 Experimen foram P sic Mechani stom iso iam adhuc Iitem nonnullo in judicio reliquerunt. Ego verb eum B., M Iemni me voto dudum adstrinxerim . quod nec adhuc reposco, ancipiti de Vacuo controversiae in tractatu isto intermiscete nolle, nec quid ea in repotissimum sentiam in medium proferre, quique saepius alibi prosessio Atia sum me inruonis causis , a Philosophis sui Vetusiis , qua 'Modernis ass- .. h. gnatis non acquiescere , quibus reddendis defecisse ni salior ostendi. Exi m. i.- stimans insuper Experimenta aliquot non minimi hac in lite momenti. - D. accuratius multo machinae nostrae quam ullius antehac a me visae mini- .. stario colafici pol se, consecta jam exhibebo evincere satagentia, quod ad Suctionis naturam explicandam non opus est ad Varui subternigium, sive illud sit nec lac, recurrere quod non obstantibus causis, a Gasendo & Camosio ingeniose excogitatis, adaequata illius ratio ab Atmosphaerae Pond re , nonnuliquam ab Acris Elaterio pendere videtur . ella haud inficias ibo , socias aliquas ad Pressuram Aeris caulas conferre , quod grande αimmediatum agens in phaenomenas hisce conjecturo. Fistularn aeneam cepimus Siphonis instar curvatam extremo grandiori

ι . iii Epistomio adaptatam, ut in figura delineatia, s quod iustrumentum bre- νὰ vitatis ergo siphonem Suctorium saepius appellito P cujus graciliori e

erum Mi- tremo Tubi Vitrei Cylindrici extremitatem supra so pollices longi ex- - i si tremo utroque patuli caemcntavimus , caudi in Stagnantis Mercurii phialam patente, cujus superior superficies immerso vitreae fistulae or Aialia. sicio paulo altius ascendit: His rite peractis antliam exercitavimus, qua re gradatim e Siphone fistulaque itidem hyalina tu eum patente extracto, stagnans Mercurius in praedictam fistulam proportionatim subvehebatur , usque dum debitam altitudinem, vix ῖo pollices excedentem assecutus sit. Tum vero, ut ut viginti pollicum spatium in superiori fisturae ora Hydrargyro vacuum restiterit,quidum tamen metallum continuata erant latione altius eskrri non potuit.

Unde satis liquet , quod lieet Doctissimorum permulti portentosis

Naturae Viribus in Vacat fietam exerendis fidem adstruere conati sint, Potentiam tamen eam certis limitibus concludi, iisque non tam Principii illius, quam acui fugam appellant Sesaolastici , necessitate, quam ab specifica Liquoris exugendi Gravitate pendentibus. In ejus rei probationem . Pelvem aqua rcpletum stagnanti Mercurio vicarium substitutamus, nec repetitis ut prius irritisque sectionibus, sed unica tantum 1 . cta, paucioreque quidem ea Siphonem totum non ev cuante ) reverso Epistomio, Aqua non tantum in summum fistulae fastigium impelli,sed decursum suum per Siphonem diutius continuasse, indeque in Machinae La-

nam decidit te conspiciebatur nor, sine Spectantium miratione, rati Dis minus scientium , cum aquam quasi sponte ut videbatur e breviore . Siphonis crure exultim emanare, eoque quartam vix cruris alterius to situdinis partem attingente suspicerent. Hic autem circumstantia instaguis omitti nondebet; quod licet in Experimento Tm et ano Mercu-

34쪽

. continuatio Primae. 23rium ad trigesimum pollicem stagnantem de paulo allisis nonnunquam

Animadverti, Mercurii nostra tamen in fistulam vitream impulso, vix et' pollices cum L mensurata pertigerit; cujus decrementi non dissicilis r tio a variante Atmosphaerae Pondere peti potest: idque propter Bar Ost Puniconsulens, conclavi alio politum , Atmosphaeram tunc temporis levius cillam comperi, HydrargFro in eo is pollices tantum.cum 'o digiti parte alto existente, quae ut eadem serte an mistat Hydrargyri per machinam elati altitudo, si per stagnationem sufficientem a bullulis se expurgare potuisset. Unde concludi potest, Suctionem nihilo altius Liquores antliacos es ferre quam Atmosphaerae Pondas subvehere valeat, cum arcta antliae nostrae machinalis compactio dissimila veri reddat Accuratiorem in communibus antliis Suctionem fieri posse. Experimento praedicto nihil insuper addere possam, nisi quod argi mento pridem in eos proposito plurimum patrocinetur , Hydrargyri in

Experimento Torriae Duo erationem rarefacto cuidam acri acceptam referentes, qui quo magis rarefit, ex eorum hypothesi ) eo vim suam Hydrargyri aliorumque corporum contiguorum attractivarn intendere hariolantur : in Experimento enim nostro etsi obstinata aut liae exercitati ne Aerem in Siphone Suctorio impensius rarefacere di di flendere vale mus, non tamen Mercurium ultra pollicem tricesimum elevando fuimus,c cui elevationi Atmosphaericum pondus sitfficies θ idque & si stagnanti Mercurio libero Aeri exposito obtendi nequaquam potest, s quod in aliuvibus calibus jejune tamen tarsan fieret eum altius subvehi nequire,niari vi Corporis Stagnanti Mercurio superincumbenti illata : in hoc enim prae manibus Experimento, si Natura Hydrargyrum sublimissis usque hi Tubum eveheret, ut exhausto aeri succenturiet , Mercurius pridem stagnans hac occasione elatus 1 libero de inexpanso Aere immediate premide succedi possit, adeo ut Natura Hydrargyro soli vim inferre cogeretur. Nod si pro piaculo habeat , quid ei venit in mentem in tam ponderoi corporis ingenium illud sublevare usone ad vigesimi novi pollicis altili dinum, quod in Experimento hoc nostro factitavita

ANNOTATIO.

FI si Sipho Suctoriusinitio huius Diatribae memoratns satis ex alte ta figurae inspectione dignosci possit, quia tamen in Exereitiis Pne

malicis saepenia mero illius mentionem facio, non abs re erit trina haec, circa eum semel saltem hic loci intimare

I. Quod lieet Sipho ipse quibusdam usibus commodius inserviret a Uro quam metallo contatus, eo quod vitii Di hauitas ili visui pervia, metalli'

35쪽

-- Experimen reum p fico Mechanicorum metallinum tamen maximum adhibuimus eo quod fracturis militas sit ob

a. Longiusculum Simonis crus latiore fundo constare debet quim superior ejus compages , ut Epistomii scapum accuratissime etiam incat amentandum commodius intromittat,cujus versuri alternatim facta, mea . tus Aeris inter machinam & vacuandum vas vel, reserari veI occludi poca. Quod etiamsi Siphonis mei immediata Machinae applicatio, e ternum Epistonati scapum minutae fistulae orificia per quam fit Aeris exi cito caementandi, Experimento sonficiendo, nonnunquam suffecerit,cum tamen Sipho incurvatus seorsim adhibitus nisi perseverantius admotus machinali motu ac Epistomii versura tam facile laxaretur ; unde & ficsurae proveniunt & operationis tardatio) idcirco, Siphonem, substitui mi mus e Tubo aeneo Epistonast, hyalinoque instrumento 6. 8. aut .Io. polli- ces alto constante , structuraeque ei quam figura repraesentat parili, au/ ipfissimae sit nec ne parum reseri, hoc enim pacto. , .etsi exhaustio . Ob a π dititium Vitium aliquantulum producatur securius tamen& ita delinei lius peragitur, ob stabilitatem eam quam inferioris ejus orificii latitudo toti instrumento impertit. Cui & alia accedunt commoda 4 quod ipse Sipho non tantem majorem longitudinem conquirat, quod in plerisque i Exporimentis haud parum requiritur , sed & in vitrea miscellanei hujus

Siphonis parte, libellam ad iuccessum Aeris exhaustionem gradatimi subnotandam commodE aisgi possit.

EXPERIMENTUM XII.

te Dives s Ahitudinum gradibus, ad quos per Suctionem Liquores . Mitrahuntur , juxta specificiu eorum avitares. P Raecedens Experimentum capessenti si Tubus prolixior luisset ramantis, tentassem equidem quo altitudinis Aquam per Suctionem y cfferre valuissent idque non in mei ipsius, sed & aliorum gratia quippetquem nullia , pung.it scrupulus chm Aqua quatuordccies, aequatis utriusque portionibus, Hydrargyro levior sit, quin & ad trigesimi quarti aut quinti pedum altitudinem quae Hydrargyri elationem I excedit Su- .ctionis ope ascensura sit: verum enim vero cum instrumentorum penuria laborarem, ad Experimentum aliud me accinxi, quod & prius illud ult rius promovere possit. Cum enim in nostro illo lumina Hydrargyri et fio totius Atmosphaerae gravitate facta, inque Paschalino altero, altissima Cylindri Aquei evectio per idem agens effecta utrorumque Experime cor I compendium sit, nova hac excogitata methodo subinde consta

36쪽

Continuatio Prima. 2srer, quod a nemine adhuc quod sciam retectum ut Tressura. Aereae parς

in i ubis perpendicularibus, non binos tantum Liquores praecitatos, sed& alios nonnullos eo elationis subveheret, quae& prciturae gradui , &specificis Liquorum gravitatibus propol tionatim responderct. Quod ut clarius evincam, atque a cavillis simul liberem; l ubumbreviusculum dextrorsum & sinistrorsum aeque vergentem , ut annexa docet figura, curtatiori praedicti Siphonis cruri inseri justeram, qua designatione bina mihi proposueram compendia ; Primo, ut uno codemque tempore binas Vitreo fistulas exinanirem ; Secundo ad sulpicionem praevitandam, ne Machina ambobus mox evacuandis Tubis non aequaliter admoveretur. Addititii hujus aeneo-t ubi Siphoni Suctorio probe caemcntati ramulorum utrique protendenti. Cylindricum xitrum circa qr. pollices longum quae propemodum fuit Siphonis supra fundum altitudo γ

eodem caemento agglutinavimus, superiori unius vitri orificio ita gnantis Mercurii vasculo immerso , alterius vero aquae vasi intincto, ubi cautum filii; quod sicut Tubi aequae poetae magnitudinis e ligebantur, quod non omnino nec ile) ita & disterentium ita tuorum bina superficics ejus-d in prope altitudinis potirentur: quo facto antliam caute tarduque agi taximus , u que dum Aqua in Tuborum uno contenta ad qet pollices iubvehebatur, nactas iratus vero Hydrargyrus in altero Iuno inclusus, pomet ripollicaris altitudinis supra stagitantis Hydrargyri superficiein adin- Vcutus est ; cx quo patuit Aquam Hydrargyri altitudincm i q. supergi nsani fore. Volentes autem Experimentum hoc ulterius pro sequi, Pauxillum Aeris Siphoni praecaute immittentes, Liquorum ambos propo tionatim subsicientes non sine voluptate percepimus, donec ad Iq. pollicum aquae altitudinem verso epiltomio desconsum prohibuimus , dum

Hydrargyri altitudinem quae praeter propter pollicaris inventa est mei

Liquorum etiam horum proportiones quoad alios altitudinis gradus experti sumus, sed non eadem facilitate ac in prioribus mensurando suumus ; pauxillum quod apparuit variationis discrimen in accuratiori horum Examinum praestationi imputavimus,suam ad amussim redigere per dissicile est i hoc mihi in his Diatribis arrisit, quod cisi Hydrargyrus ut plurimum paulo altius, ut ut pauxillulo, quam juxta l. ad sq. proporti nem ascendisse non sine miratione observabatur; specialibus tamen Experimentis me dudum comperiisse , quod licet i . & i. e numeris integris minoribus, proportioni inter spectricas Hydrargyri aquaeque gravitates exprimendae sit aptissimus, horum tamen fluidorum prior, is saltem in Experimento adhibitus non ea praecisξ gravitate utitur quam praesupponit haec proportio, etsi discrepantiae punctim determinandae non hic immorabor , sed ad alium tractatulum remitto ubi & investigandae ejus ratio dilucidatur. EΣperimentum jam memoratum machinae nostrae ministerio quoad

37쪽

26 Experimentorum Physico-Mechanicorum . Hydrargyrum & Aquam peractum , Examinibus aliis mox memorandis, . aliis Liquoribus factis ulterius explicabile bpothesin nostram binis nominibus stupra vulgatam Philosophiam commendat non autem Plen parum universis sequentia applico quae ascensionem Liquorum Suctionis ope sise a fuga Vacui ut cum scholis loquar acceptam resert. . Prim, enim cum Aer juxta doctrinae nostrae hapothesin sit suidum non. expers gravitatis, consentaneum est , eum altius Liquores leviores subvehere posse, quam eos qui majorem habent Ponderositatem , ut Aquam Hydrargyro, proportione trium,idque juxta respectivam gravitatum dis

Paritatem. Secundo non occurrit ratio cur exucto ab Aqua vel Hydra gyro Aere Cacum a supra unum minus quam alterum contingeret, ex si posito quod eorum neuter exhausto Aeri succenturiet, ac e consequenti Ic. Vitreo- tubis ambobus supradictis exant lato Acre , nulloque Liquore succedente si non adhuc obtineat Vacuum; cur Natura ad id praeveni cndum operam suam ludat, sursu in Aquam quae est corpus grave pellendo . quae suopte ingenio centrum versus, deorsumque tendit λ.Sique Liquoris . succcilio anticipando Vacua sit praenecessaria, quo casu.evenit quod Natu-ra non tam Hydrargyrum quam Aquam attollat cum ex dictis constet v Iere eam ponderosum eum Liquorem supra 26. pollicum altitudinem, . quam in praesenti Experimento praestiterit, sublevare. Nec inutile Drsan hac occasione animadversu, quod inter caeterat: -jus Experimenti eorollaria, diversis Liquorum Gravitatibus aestimandis . proficuum esse possit, cujus scrutinii ergo, praedictarum Vitreo-fistularum filiado vasa bina supposui: fontana unum repletum, eadem aqua alte rum , sed suffcienti Salis marini quantitates inae a soluti impregnata, uret aquae marinae quae tum desiderabatur vicem suppleret: euciatus fuit, Fota innatasque ad. qa pollices evecta, Salinam solutionem nca adclo. perti

gisse. Quod etiamsi discrimen diiplo majus sit quam proportionata Aquae 'marinae nostra vi) Fontanaeque Gravitas inter se requirent, ad dispari tatem tamen evidentius ostendendam fmulac ad conjecturam. elicie tam, de soluti salis proportione hoc modo ampliata , inusitatam conseci' Materiam , .Sal marinum humectanti aere deliquando Liquore hoc una cum Limpida duobus Tubis praedictis applicito, processuque .ut prius f eto, eomperimus Limpidam juxta q . pollices elatam , Liquorem Sali-- marinum circa 7. pollices cum subsidentem deliquisse, cumque fonta tana ad Tubi medietatem aut circiter demergeretur,Salinusin altero a u-

ων Liquor 3 aut . pollicibus inserius substagnabat.

Inter hos Liquores oleumque commune discrepantiam cxperiri volentem, inclementia coeli deterruit Sed majorem longe disparitatem quam illo priore fieri potuit inter liquorum inaequalium gravitatum altitudines retecturus, Limpidam cepi, Liquoremque e Sale Cinerum

Clavellatorum in celi rio Per desiluium suis Liquorum omnium quos eli- -

38쪽

Continuisio prima. 27 cui uspiam ponderosissimum, processuque ut in prioribus Examinibus facto, Communis Aqua ad qr. pollicum altitudinem pertigisset , Novam hanc Solutionem vix ad 3o pollices ascendido comperi, cumque Aqua ad I ubi sui medium subledisset, deliquatus liquor 6. vel 7 .pollicibus interius

decumbcbat. Cum hisce me Experimentis addixeram, suit mihi in animo varias diversorum Matium Salsugines , Fontiumque lallorum compararemumque hac methodo Liquorum simpliciorum in compolitis admixtorum proportionem, ut in Vino vel Aceto aqua diluto, & quousque θ adipisci potuit, sed re vasium inopiae tam curioiae indaginis desideratorum,uitrorumque praedictorum etiam aut persecta Experimenta ultima Letura consti--,,cogitationibus istis supersedi.

EXPERIMENTUM XIII.

De Aqua θ t Mercurii altitudine, ad quam juxta Specificam ut tu que Gravitatem per Aeris Elaterem subvehi possint.

INceptam cupiens Analogiam inter Ponderis Atmosphaerici, inclusi que Aeris Elaterii et cla ulterius prosequi, Experimentum sequens priori sociandum adjudicavi. Ampullam ergo ptaevalidam sumpsimus , piniae aquae capacem, . . ujus findo post convenientem Mercurii quantitatem inibi locatam, magnam Aquae vim superinjecimus, eo quod hic Liquor multo altius subvehendus

esset, tum vitreo-tubos duos , utroque termino patentes, caementi ope

quo superiori colli parte ampulla obstruebatur ita impegimus , ut brevior Tubus inferius orificium infra Hydrargyri superficiem immemsum habeat , longiob vero , non prorsus ad eam sertigit , sed in aqua tantum immersus haesit , quoa eo consilio factum est ..ut dum rum distili rum vasitum in binorum Liquorum stagnantium continci etiam necessitatem clitigeremus , quod incommodum admodum suillet, ob superioris Recipientis regionis gracilitatem. His peractis, Ampullam in Recipiens rite adaptatum primo Experimento descriptuin immisimus , Aerisque cxuti ionem attentantes, variosque altitudinum gradus qua Hydrargyri qua Aquae in Tubis suis respectivis, quibus antea signacula ad singulorum pollicum distantiam cera sigillatoria impacta, ne vel humiditate vel attritione dissocarentur affixit nemus; dilige uter obse vantes invenimus, quod Hydrargyro ad binos tantina pollices elato, qua circiter 28. allecuta sit, lydrargyroque unum polliccm adepto,aqua circiter duodecimum attigerat, circiter inquam, faraim quod manti ilae quaedam fieri debent ad emergentem stagnantis Hydrargyri superficiem. maioremque stagitantis aquae sublidentiam, propter Liquores in Tubos. . . . D et ambos

39쪽

o Experimentorum P λη- Mechanicorum ambos impulsos , partim etiam quod signaculi latitudo cum Hydrargyrus non ultra pollicarum altitudinem nactus sit imputari debeat , induenim praecisa metalli altitudo Aqua ad i q. pollices sublapsa difficulter' admodum perspici possit; praecipue cum Hydrargyro ad ampullae collum nunquam pertingente, quod longe insta aqua dc spexerat) Recipientis. Ampullaeque tam validae crassitudo, Hydrargyri stationem perceptu di-ficiliorem multo quam optaveram efficiebant.

EXPERIMENTUM. XIV.

De Mercurii Aquaeque altitudine , ad quam juxta re pectiv.usuri Gravitates utraque subsedebunt,subducto Aem Elatere.

Doctrinam ultimo cum priorum nonnullis Experimento traditam . de Liquoribus in Tubis Pressurae Aereae Vi subvehendis, sustentan-disque examen sequens ulterius explanabit, etsi peculiari illud difficulta

te primi in proclivi sit praesagire.

Binos igitur Tubos Vitreos longitudine valde dispares, utrumque ex-- tremitate una tigillatum, in Recipiens apte figuratum indidimus. quorum, brevior Mercurio adimpletus in lagenam vitream minutiorem , cui fugi ciens ejusdem Liquoris portio. immissa erat prius , invertebatur; longior autem Conimunt Aqua plenusi, in lagenam largiorem qua & debita ejua. aqi x proportio hospitabatur,erat iti tam dumersus. Tum vero Recipienti probe machinae caementato, aliquandiu exantia tus fuit ante Mercurii subsidentiam aer, tandem vero tantopere exhau fius ut pressura sua tantae ejus altitudinis Cylindrum diutius sistentandos. non esset, subsidebat Mercurius Aqua in J ubo altero clausa plenam a huc altitudinem sortiente. De merso demum Hydrargyro, usque ad tri- pollicarem altitudinem , subsedit etiam Aqua, citius veri, quam leges..Haticae exigebant, eo quod Aereae particulae usque ad superiorem lagenae

oram ab aqua emicantes, Elatere suo cum gravitate aquae conjuncta eam ideprimerent, adeoque Hydrargyro stagnantem eum, tripollicari altitu dine excedente alterius Tubi, Aqua multis infra r. pollicibus decidi set, Mercurioque uno depressius pollice sublapso, multis infra et8. pollia cibus Aqua substagnavit: quod cum non praeter exstructationem even rit, post continuatam ad latitantem Aera ab Aqua segregandum exant-- lationem, cxternum Aera re immisimus, quo Liquoribus binis in Tubos. suos re impulsis, amotoque Recipienti, Tubos subduximus; ac utrumquet ad Aerem emittendum in ei sum ille enim qui Hydrargyrum continuid 'bullulam minutam nactus erat ,etsi prae Aeris e stagnante Aqua emica-Moae minus notabilem testaginatis sui Liquoris pauxillulae rein plexi

40쪽

Contismatio Prima. 29mus, ac utrosque Liquoribus suis propriis inversim denuo remergentes, Experimentum redintcgravimus , ubi majoris invenimus cxant lationi necessitatem, Liquores ad subsidentiam depellere, adeo ut Mercurio ad 3.2. Vel i. pollices delapso .. A qua tam prspeq2.28. vel i q. digitorum altitudinem vicinabat, ut gravis nulla interveniat causa , quominu, supponamus tenuem istam discrepantiam inter respectivas H udrargyri altitudincs, easdemque aquae t q. repetitas, quae & ipsae gravitatis suae proportionem non aequabant corpusculis adhuc aereis in operae nolirae ii dibrium in aqua residuis , originem suam debere , quorum Elater ut ut languescens, cum semel ad superiorem vitri oram emicuisset depressionem ejus nonnihil promovisset. . Ne circumstantias memorem particulatim , quod stagnantis Aquae superficies accessione Aquae nuper in Tubo contentae haud parum intumuit,unde factum est Cylindrum aqueum supra illam superficiem turgescentem aequabiliter abbreviatum iri : u conque si tibi visum fiterit possis iterum Experimentum iterare , quod egomet ipse ob Recipiens. laesum restinacre nequivi. .

EXPERIMENTUM XV.

Summa ad quam Aqua evehi pote I altitudine , attractions, sive

Antharum Suctorarium opera.

Aper cto priore Experimentio, tabulisque commissio,conductitius

mihi obvenit locus, quo altitudinis Aqua per antlia tioncm CX gi possit, opportune periclitandi, quod Expertinen neutiqi iam iaco praetermittendum duxerim: etiamsi enim h potheseos nostrae cons de ratio cui. tot luimagantur Hanomena ac corollaria, insuper e tribus Experimentis , proxime memoratis deductitia , de successus selicitate securiorcna re dant,operae tamen pretium duxi rem ipsam moliri. Non me latet fabrorum quorundam antliariorum querela, cujuS unus,' aut alter qui Tabulis suis mentionem secerunt, nec certo satis, I hano vin illud, super quod querimoniae cardo vertebatur, tradidisse nec O, servata sua tam accurate ac rei gravitas exigebat dirextile visi sunt .Querclarum summa huc redit, non posse eos Aquaria ad quamcunque altitudinem pro libitu evehere, quae exspectationi suae . communi Philosophorum placito de Natura Hackum abhorescente innixae responderet On-tin cbat Qrsan, quod ad determinatam aliquam altitudincm elevare destinantium, eorum frustrationes quoad illum tantum graduin ad que in icollimarunt obtinui te, in deciso adhuc Dubio. an si Antii a pede uno, utina ine brevior fuisset, ad ejus summitatem Aqua conscendiiset nec ne'

SEARCH

MENU NAVIGATION