장음표시 사용
261쪽
caricta, prunu Damascenis,na Mellaris,aut nitit D m eratis , diffuseque est mina. itemsi latest opus calorem, spissem Faee moris
=ibi Brennisuis tum sopter alia, qua hue asser tibi de a re opus non est . rum si qua sicca, ct adstriues '. tia sunt primo, qua vero humida,pinguia,O L. cia, fostrem locosumpta fuerint. 'i . In per g admonebat, in biliosis ventribus 4 . mos debere se cibos aluum minentes, ansus vertra Iringentes, nisi post alios sumantur ad os ventriculi: corroborandum: honii, se animad. hueriisse se . quibus ventriculi os imbecillum nause . 'obnox)um, altius autem adstricta, riveam victuu rationem conuenire; fulicet, violera de alim. cum sum, d raro ct aliata, qua ventrem mollirh- aa. Plent, primo loco assumerent, ac post iustum cibit moduni arriperent aliquid eorum; qua stomacha roborant, ea Nero esse ct mala,qpira, ct puemca Petiis etiam confirmabat frota rhetoris brusoria.
262쪽
. succi u con humi , M lubrica, edi sis subduciit 7 facile queant range alios ci s essesumenda enim citiusfubduri erpa*r tibiariani in viis; sumpta postremq, una ieci Frisia quoque corrumpunt..c propterea comedentes mn atlios cibos arguebat. Hunc vero esse ordinem , uti quem generatim existimabat feruandum, l --t, cum i dixit, unam esse ex causis inaeo lib- --ommim ciboram parum conuenientem. tau , ordinem parum conuenientem esse; si' mia, ct punic t primo loco Ppestremo vero olera' ex alest, ct garo fumantur.' 14 Neque sibi contrarius in eo Galenus est, quia, A 'est ante dixi , mala alisubi primo, alicubi summo edenda dixerit. q*am dubitationem inliqui luerunt, legendo in sexto libro de sanitate
bus i npressis: noluit reim fidus iste interpres des o aliquid importune inferere. Sed nonsatis Gai addere cotonea libro perdicto, nisi H q que
263쪽
ubi in eadem sententia legitur in Ommbus, mala , non autem, cotonea. Sed, ut dixi, non est sibi con. Varius Galenus: nam libro re bono, mala sue eo, dicens primo cibo malasumenda ; docetmo dum, quo calori astatis, acsqualori occurratur.
alibi vero Dumo cibo edenda dicit, si opus sit imbecillum , O nauses obnoxium. ventriculum roborare; aut ubi alioqui sanus homo ensentam aduersus Uiuum ealarem , auisqualoremn Ldio indiget, quas ac causa excepta,generati seruandum sit; in mala postremis loco sumantur. Ex dimis igitur eossigitur, Galenἱ sententiam esse, cibos aluum mollientes, et, prauo succonstditos , o ecirruptu faciles primo , adstringentes vero postremo loco edendos esse. V- Vtrum autem haec sententia vera sit, isq. ordo utiliterferuetur, in controuersa est. Probabatur hsei a sententia ob id, quod orido est tanquam anima diuinorum, naturalium operum, quorum ἰmitatione tum alias, rμmimeter edendum ordo abluis ab hominebus seruamdus est . .
E diuers autem, eadem partim refutabatur , partim exponebatur, eo quoque addito, Galenum omnium primum scripsisse,ciborum ordinem semsari oportere. Ad refutandum hoc primum destructura ven triculistatuebatur. duo esse illius oscula,quorum altero alimentum naturaliter sumitur, altera aw-
264쪽
tem natu raliter redditur; ct oportuisse inseri . quo cibus iam confectus egreditur, multo esse angustiis seuperiori r ut cibus tamdiu in ipso νω- ericulo retineatur, donec totua in cbylum sic peramutetur, ut ad penetrandum in iecur aptus euadat, ac propterea id βm Ita claudi recepto Abo, ut non aperiatur,nisi cibo ipso uniueris peramutato. quemadmodum Herω ς bi femen comcepi .numquam , nisi ubsoluto sua; recludituis, ex quibu4 colligebatur, Ordine, iciborum stustra fervari. adstringentibin exceptis m cum Zibus omnis, ante extrum e ventriculta liquescere in ea flectem debeat, eas vocatur chylus pata permi stratur, o confunda tuis oportet e hibit referat, primum , aut polemum aliquid recipi, adserim. gentium tantumrationem aliquam esse habenda: quoniam is o loco accepta,astringedst, o clam dendo os ipsum, entriculi , non parum ad cibora concoctionem perficiendam conferunt. Addebatur., .ordine, ciborum seruato cibos antelumptos citias non confici a. quondam n quisque seorsim is Dd omnes μηl in chylum n cessario transmutantur; alio ei, qui prius esset concoctus, reliquorum esset concoctio expectam da; quamobrem interim assaresur , ae inutilis euaderet. neque alijs alios celerius egredi; quia reserato Dioro concocti νna, er inconcocti prin
Insuper non conferre Orinem ad concoctio is omnium ciborum simul perficiendam a quoniam antequam
265쪽
antequam concoctionem calor aggre latur , eomponi prius tibi debent, ct arcte a ventriculi co pore comprehendi . quapropter Avicenna illos redarguebat , qui multum tempus comedendo cons erent; Postremo Galeni asserebatur.m sententia,Nemrriculum id, quod in cilis optimum en, paulatim ad se trahere, o in tunicis Ibis reponere,iisdemq. adiungere. νbi Nero, abunde saturatus eis, quicquid reliquum nutrimenti en,veluti onerosum aliquid rejcere. ergo, inquiunt, opus est cibum ist- uersum concoqui prius, quam ianitor dictus apririatur quod argumentum eo escax ess, quod statuunt ventriculum ad se nihil trabere, nisi plane consummata concoctione. ct fuit, qud n scripserit,ventriculu ad se trahere portionem eius, quod iam corruenientem, er familiamem qualitatem in adeptum, atque in cremorem est mutatum, id est, concoctum,.quia non aliud dicebat esse concocti nem, quam conuersionem cibila cremorem, qui aptam ct accommodatam nutriendo animali qua
Brutem, atque substantiam summerit. nisi O hic nobiscum senserit, alia prius concoqui alia postmrius ventriculum illastis, quis d iam concocta xs. quamquam neque hoc Galenus Nolae M p stea dicam 9 quod utrum sit . acceperit non satis explicauit. qui vero dicta argumentatione Nivm tur, omem prius cibum Misi volunt , ponea ventriculum cibi concocti parteiadse trafer illaetcbγὶ vocato innutrit in
266쪽
- Et hae genersim asseruntur ad refutandum sententiam de ordine ciborum sequentia priuatim
Trimum, si ciborum ordo ν in taliquam habe rei,duros primo loco sumendos esse: nam qui dis scilius concoqui pol unt , diutius manere in Nem triculo deberent. Galenus tamen, qui eum s , Puhtur,coctu faciles,et corruptioni obnoxios pra
i do stomachi positus; us igitur huiusce caloris ope
ra plus indigent, qualia sunt crassa, dura, muc . 1 ι .i in D, atque Nisida deberent prafumi, ut diuitius infundo Romachi, tanquam ἐν τοῦ ἐςια, permaneni . tia mersuras concoquerentur. . LI .i Postremo,Galenus tam am homo errare at quando potuit; quamquam non sit proprie error, . a a. I sed lasciuiensis ingenii consilium inutile,oesupe uacariet , ciborum ordinem docere. His refutabatur Galeni sententia. his vero e dem exponebatur. videlicet. Volui e Galenum,
ut ea, qus subducunt aluum, item corruptioni ol auoxia, mis immediate quod vulgus medicorum putat I sed aliquo temporis istacio ante acta smnetantur, ita ut prius elabi e ventriculo possu, . quam chylus ex aliIs cibis fieri incipiat. Afimi gentia autem, ae dura esse quidem post alia accμpienda, erum non propria ratione, sed quodsis tremo transitu mentriculi os constringentia cωEtioni Ie&- usuuenis auxiliantur . t
267쪽
stationi, quae ad confirmandum Galol sientem Ham asserebatur, videlicet in Deilo naturae operibus ordinem veluti animam insitum esse; oceor rebatur dicendo, non oportere seruari ordinem in
iis, qua easui subjciuntur, iusque non refert hoc an isto modo fiant. cuiusmodi est variorum ciborsi. ingestio. qua cum sit a natura hominis aliena, ac inordinata tetenim simplici cibo vesci; ut caetera o animalia natura impetu ducta faciunt; est opus naturus inninctui consentaneum, oetumhsan ti bi primis accommodatum P inutiliter ordini 2.
trario a docto viro comprobatam vidimin locoruo eruatione plurium , quibus Galenus de ea re scripsit, enumeratis quoque ex ijso Galeno,cibis . ,
qui aut quia sunt praui succi aut quia facile ρ
trescundi, ante alios ingeri debent. quae nos inhio huius quastionis breuiter perstrinximus. sed LouIunt dissollata argumentationes, quibus eadem sententia probatur, quod tueri eam volenti pote mum debebat esse. munus eum ego in prae- sentia susceperim, Ni in eo, quod praecipuum est , oratio mea concludatuir, ab his exordiar, qus p stremo loco recensui. '
' Itaque consideranda in primum ratis , abor Eine diuinorum, naturalium operum desum. pta. nam in eius confutatione paulo ante exposita duo sunt, quorum alterum non es admittendu, . . ulterum es νalde dubium. i. . ,
268쪽
. o. Nonc cui ur istud, ordine non esses 'radum in iis ebus,cli etsi, H ca susunt, egre re ordine Nidemu
membrorum sque accingenitis ςfemine, repe o ritur. similiter V mx6 a , o casus inuem ye mul
cap. i. Pli- xa aliena, o cas issu νβq , nius libr. bet ordinem in ea ponere ἰ cum ea in poteΠας it 7- ς ' nostra, est certis generibus distinguatur, ordinem
potest recipere: neo inutiliter choc enim. δτt deinceps ostendam. Illud 'erq en valde du-hium, varietatem esse a hatura hominis 4liet 'argumento brutoro. . n*m alien*m as tum humana non est, ' quid bruta nonosium quin D mini multa conuenit vi,qua in brusis non sunt, se s etiam bruta c templatus Deris naturalem esse ees auerisfnotum ea. Eu lib. polidis a Plutarcho; pde . . stm- Vbi capra indu untur de seipsis dicer', mrigeruptom, semesci materia,abilete lice,arbuto,cpas senum v si ui si alcytiso,oleastro, fraxino, quercu, hectra,MP, '' rica, ct aliis. pluribus a non viribus Mus, qMansminibus inter se dis erunt. quod quamquam capris priuatim eo loco tritaitur, videre es mmen in alijs etiam brutis, qus libere Nesci possunt. ε ui. ivsmodi boves sunt, quodaen a Thiophrasim
269쪽
emnium maxime omnivorum esse dicebat . atque sicquis obiiciat,dictam materiam uno quodam g nere contineri , plantarum silicet , Psiniumq sinterpretari in herbis dictum illud de bobus a Theophrasto; cum homines multo magis varia ac dispari materia delectentur, qui herbis multipliacibus , diuersarum arborum fructibus, diuersis frugibus , diuersorum generum piscibus, auibuspvescuntur; hoc facillimo negocio diluitur . siquidem O tbrutasunt, Ps non tantum carnibus, edi fiugibus, herbisq. sicut homines pascuntur, sed etiam omnigena semina comedui; muscas, culices, νermes, o omnis generis infecta naturali, ter deuorant; quorum exemplum habemus domesicum gallino, ne eornicem, Ogauiam comm morem . ommuora qusdam dicuntur , Grsci appellant, qualia sunt ex aquatisium gen re ea, qus molli cortice conteguntuae, qus non tantum carnes , sed θ Bercora , o lapides degimtiunt. cui modi etiam sunt inter terrestria serpares, est laceram, item cri omittam eanes, Ofues, qui nobis ante oculos semper versantur9vri, Osimia. quin o infectorum qusdam παμ- γα dicuntur . non igitur simplex est cibis bru-1orum. neque varieto aliena a natura est.
Prsterea, qui potes illud dici alienum a numra , in quod oti ultro feramur 'si seipsum qui .
contempletuν, examinetque, virum natura in
pellente, an potius consilio cibo se multiplici tem στα : istiGget mmo varietatem, ut iucunda,
270쪽
u ita naturaliter optabilem essi'. quod Aristoteles uith, 3- 4ς ωidetur significasse dicens, ani-alia ciborum πω hist. anim--gaudere oe pingue1cere 2 Quod si quis obiciat Hippocrat x, Galenu, 'li. ι .de dice Atiium et, Paulum,' Avicennam a, ciborum Naxa dc lib- 4 rietatem damnantes ; in quam Plinius b quoqMe invehitur his verbis, homini cibus utilissimuι si Ii. i. de vict. plex, aceruatiosaporum pestifera, ct condimem
ra. in acu t. ta perniciosiora; ct Horatius c, Nariae,inquiens , text- δο- & noceant homini credas memor illiua escs..hb 3 xς se simpleae olivi tibi sederit; at simul assii u et scueris elixa, simul conch3lia turdis, Dulcia fe
Gabib.i- in bilem vertent,somachose tumultum, Lenta fe- ςx ' ς' ret pituita. vides ut pallidus omnis Coena desum' '. gat dubia , dιcebatq. d .Antiphanes Delius, πcllib . cap. solam morborum causam ciborum varietate 73 Huic facile occurritur . nore propterea tolli, quin . . varieto naturalis dici possit. aliud est enim qu do;.rae. r. rer utrum πtile, an non, aliud νtrtim naturale, ' b an alienum a natura. sicuti damnatur intempeio rantia ut inutilis. in quam ramen, νtpote a nat ra nostra non alienam,omnes feruntur,nisi magnis
satyrax. conatibua retrahantur:
d Vtrum autem multiplex cibus simplici utilion Ciς ςR ', ct facilius concoquatur, non es huiua loci diligenter perquirere . multiplex damnatur ab Q ' Hippocrate , ct al*s, ut dixi . potest tamen cri virilis esse , si non aliter, certe, quemadmodum Asclepiades monuit, qui volebat, agris Narios