장음표시 사용
11쪽
Hildomada et dies ipsam conitinibus. 'etui. 1Dierum dininctio νlterior. Cap. XVII. T Dierum notitia in re medica. cap. X V III. 76 Vnde dierit notitia ct caula in medicina. C.XIX. 8o pugnantium Hyppocraticam veritatem dilucι-da tio. cap. XX. Io 2
auid tempus morbi, atque eiusdem distinctio secudum morbi partes. Cap. Xx I. IOI
lo de motu cordis Index. II ο H E M i v M . ' iis
natbomia cordis usus. cap. I. t IT Diffidei tium opinionum super motu cordis mam ie statio, o enuclea tio. Cap. II. Laa Trincipium O eausim motus in corpore hominis, essem ino corde. cap. III . I 29 Dilucidatio principis , causa motus cordis per eaperimentum. Cap. I in I. II Quae laeto cordis sit , ct qualis secundum mutationem. Cap. V. I 89 Vsus motus cordis necessarius. Cap. VI. I FoQuid spiritus, qualis o unde diuerse opiniones or- re sint. p. vi I. isi Utilitas spiritus, motus erus aspectus per exempla declaratur. cap. VIII. I 66
12쪽
VAM sit necessarium , quam utile, & quanti sit negoci, in remedica nosse quid tempus. quid occasio, & quomodo iis uti oporteat peritos in arte,t i statur Hippocrates dicens . aeempus in quoe occasio est, occasio in qua tempus non multum. Aledela tempore, de aliquando occasione contingit. A quibus herois forsita elicitur illud commune dictu. tila maior iactura in medicationibus , qua temporis, & occasionis amissio. Eorum enim facultas non tantum facit ad medicinet bonis tem, quantum ad sanitatis,& uitae conse
13쪽
2 DE TEMPORRuationem. QSamobrem nihil e I praestantius tempore. iniodque licet sit breue, mutabile, instabile, dc in recupexabile. Attamen interea, quae possidemus, duae possunt esse simul possessiones: sed de tempore duo simul momenta nequeunt haberi. Ideo omnibus viri, bus studendum est tempori , ne dum se. se offert, illud perperam amittamus. Incipit twPus cum motu seu mobili, quo penitus deficiente tempus finit. Ideo non erit in futura, sed cessabit, quando nihil nis eternitas erit. Insuper dicunt sapientes nihil esse communius tempore. Equaliter enim impartitur omnibus . Nihil labilius, quia nunquam quiescit: dc quando incipit deficere, tunc incipit decrescere, dc econuerso, quia praesens finis est pr teriti , &mox principium est futuri. Omne benim tempus tribus vicissitudinibus distinguisur mi delicet in pi steritu, pr sens, ct futurum: ,Adhuc tempore nihil incertius, nihilimperceptibilius . . Per se non dignosci, tu sed perhumanos actus: similiter nihil alterabilius tempore, ideo corpori humano nihil periculosius: subita enim mutatio temp ris corpora mutat, & affligit. Et tandem licet tempus sit ita mutabile , ut nullam habeat firmitudinem, tamen in sua mutabilitate, nsail est magis cotinuum. Atque eius partes sunt contiguae, quia in eisdem saluatur occasio.
Et sunt contigus, quia tempus, quod in hi
14쪽
E T o C C A s I O N T. I senescit, in vere statim reuiuiscit, & ecortier . iniare cum in humanarum rerum actio nibus omnes homines maxime solliciti esse videatur, ut tempus habeant, & occasionem aliquid faciendi, & non faciendi: ope- reprectum ςsse duxi, ne Μedici frustrentur in suis medicationibus ob temporis, &occasionis imperitiam, hanc enarratio'em conscribere . In qua non includentur solum λαxentiae bonorum medicorum; sed philosophorum etiam qu rentium veritatem. Veritas aute non stabit in hoc, ut quetramua tem pus, occasionem tamquam, e , specula;
sed ut inuestigemus ipsum quodam moda Prouenire solere, a motu, seu mobili suxa Pro ut inferius declarabitur.
Frincipium Temporis motus. c AP.
AT quoni in in humanaru rerum amo
nibus occasio,tempus, & motus ita sese habet ad vicissitudinem, ut unum sine altero esse non possit, necessariu esse ducimus oportere prius prςcognoscere unde sit tantae vicissitudinis ordo, & causa, ut facilius innotescant quaecum q. de occasionis,& teni poris inuestigatione secundum medicos, Scphilosophos receiantur. Principium autem sacientes, a motu dicimus. Vniuersi caeli, Scyartium eius effectus motus, di motus men
15쪽
Dη TEMPO RRlsura principium temporis, & occasionis eκi: stunt: sed motus causa, & principium, a uoluntate Dei, qui primus & sempiternus est.
Atque opponitur caelestis motus huiuanarurerum motui, quae videntur, & tanguntur,
in quibus nulla est permanentia, dc hrmitudo. Attamei ita disposuit Deus hunc mundum inferiorem, ut superioribus lationibus per quandani continuitatem regeretur. Et hinc est, quod in serior motus generabiliu)n, corruptibilium sumit ordi em, a motu superiorum orbiu eo modo, quo potest ue potest autem Per uniformitatem , si non valet peridentitaxem. Et uniformitas stat in hoc, quods indiuiduape petua facere nequit, facit autem species ut inquit philosophus. Caeterunt motus conditio est ab hoc termino ad opposituna terminum. siquidem omne, .quod permutatur, de cotrario in contrarium facit mutationem. Verum sunt sex species motus, uidelicet generatio,corrupti o, alteratio,aRicti', diminutio, delatio. In quibus rerum initur lium actiones seruantur secundum emi perpetuitatem quam habere potest inferior in rus a superiori. In super omnis motus au teircularis est, aut remis, aut eκ iis copositus. Circularis motus non mutat locunt, ut patet in motu spherico. Rectos motus semper mutat locum quando est in actione. Mouetur siquidem aut a cetro ad circumferentiam, au
16쪽
ignis & aer, & omnia leuia, quae mouentur sursum . Aut a circumserentia ad centrum, ueluti grauia, ut aqua, & terra: Et de hoc motu recto seX species nominatur, videlicet deκter motus, & sinister. Ante, & retro: sursum, & deorsum. Copositus vero motus est ex duobus motibus contrarijs, sicut motus
ignis quando accenditurin ligno, & candelae lumen .Motus ad haec proprium habet per
violentia generare calorem: ut patet in motuc testi. Ex cuius vehemetia infamatur ther.
Est etiam proprium motus liquidum facere , ut patet in plumbo . Priuatur autem motus mensura,& eam quam habet, contingit ei ob spatium, in quo mobile mouetur. Verum
omne mobile .aut proprietate mouetur, ut adamas, qui movet serrum, aut violentia, ut nauis a Ventorum impulsu, aut Voluntate, uti mouetur corpus, quo vult animus. Μutatio etiam duplex est, aut de loco ad locum. aut de dispositione ad dispositionem. Muta tio de loco ad locum, aut naturaliter est, aut a violentia. Naturalis motus lapidis est moueri deorsum, & naturaliter etiam intenditur in fine.Violentus uero motus intendit
in principio: sed quanto remotior sit, tanto cibilior redditur, ut patet in sagitta, Sin lapide proiecto inlaeq. si longe proiiciant
ita ut feriant, pre distantia, aut no penetrant, aut nulli bi tedunt. Ex quibus annotationi-
17쪽
6 D lli M P o R E 'bus parere potest, quod motu; superior, &motus inferior ita se se inuicem consequuntur , ta quam causa, dc causatum. Et sicut causatum non fieret, nisi a causa esset: ita motus inferior non esset, nisi a superiori motuc testium haberet modum & causam. Quare inquit philosophus motus caeli, est quasi uita motuum inferiorum. Ipse etenim est principium generationis, mutationis, aucti in is, diminutionis, & delationis. Inducit calorem,
inflammat, dc attenuat non tantum aquam, sed aerem. Naturale calorem animantium solatur. Appetitum eorumdem suscitat. Roborat vires. Medicamentis tribuit proprietates. Rebus mineralibus dat extensionem, dc motum. Dixtinctarum rerum partes Vnit. Et unitas dissoluit.Et tandem quando motu temperatus est, dc moderantiam seruat, animatorum omnium corpora uiuificat. iniando vero modum excedit corum Iraturas minuit, atqux dissoluit. Hic isitur motus est. secundum quem tempus habuit prin cipium di causam.In quo tempore est occasio. Et se-
eundum tempus , dc occasionem humanara rerum a Laones manifestantur, dc pera un
18쪽
sionis notitia in re medica contro ersia,
o difficultas. c a P. I LPR o ' ε c τ o quanto magis, magisque cogito, nimirum philosophis, atque medicis nosse quid sit tempus, & quid
sit occasio multum semper attulit dubitationem. Etenim quicumque inter naturalia minimae sunt eXittentiae , paruam semper deseserunt cognitione. Μanifestatur hoc in accidetibus omnibus: quorum eκistentia ad hoc Vt cognoscatur, est in ijs, quae existunt. De se enim accidentia nullibi sunt, Deque de se esse valent, ideo omnimodam, certaq. rationem habere non possunt: Et eam, quam habent ab aliorum existentia depedere conspieimus. Immo sine aliorum eκistentia, omnino ab oculis evanescunt,& sensui penitus occultantur . Verum inter haec, quae minimae sunt eκistentiae, occasio, & tempus reperiuritur, & connotantur: Et ob id non est mirum, an inultas de se pareat in animo sapientum controuersias, & dissicultates, quas tamquanodum Herculeum conuolutas, & ineXtri ca tales, qui inuenerat, & eas, ueluti alter AleXander, ense scindere voluerunt, & ratione
despexerunt, nullo pacto consecuti sunt posse Eoscere quid sit tempus, quid sit occatio. A - , ἀut
19쪽
aut medice id perquirerent,aut philosophicet id meditarentur. Nam illi qui difficultates
tempqris, & occasionis ense scindunt, tamquam ignari rationum, neque Per tempus, neque per occasionem quicquam boni operantur, & si quid commodi unquam euenit, hoc in consulto, Sc siue electione contingere solet. Atque ij sunt, qui agut, quod nesciunt, dc quicquid euenit penitus ignorant. Illi autem, qui sapientia ducti difficultates temporis, & occasionis certa ratione nosse nitutur. Temporis existentia cognoscetes, Sc occasionem in tempore distinguentes, facile sumulab ijsdem facultatem aliquid faciendi, &no faciendi. Quin etiam non timent a tempore, dc ab occasione squamquam tempus sit edaK motu) sed audet inter humanas actiones put-dere temporis oportunitate,& occasionis articulu, ne quando prssens est tempus, & instat
occasio, non amittant eorum articulum, &oportunitatem. Deficiente enim tempore, Scsugata occasione, nulla est amplius conueniens, quae hominibus prcstari possit oportunitas. Quare labi, errare, & nescire in tempore, Sc in occasione malum esse, Sc turpe dicimus non solum in medicina, sed etiam in philosophia. Etenim sapientes per notitiaim
nanc facile inuenerui causarum mutationes, effectuum alteritates, ait Maliorum commesu
20쪽
nium artium , & scientiarum usum, qui marnuducit scientes , & intelligentes ad peritiam agendi, & intelligendi, incipientes ta-rnen ab ijs, quae sunt nota nobis ad ea quae sunt nota naturae. Ceterum relictis magna ex
Parte i is difficultatibus, quibus philosophis pae inter se digladiari solent , quaeq. pertinent potius ad opinionem, quam ad tuaictu, in medium adducam differentes medicos,& eorum rationes proferam is quibus intellectis facile erit inuenire, & iudicare aut qui bene, aut qui male senserint super tempore, & occasione in re medica. Sed quia medicorum famosae sectae tres sunt, quae inter se aduersantur, ideo de ijs distincte est sermo faciendus. Una est, quae per eκperientiam ad remediorum usum in- tendes Empirica dicitur, & Empirici sequens tes nominantur. Altera est, quae Ber commu- nitates,& indicationes praecedes Dogmatica,& sequentes dogmatici nuncupantur. Tertia est, quae rationes cum experimentis colligens rationalis vocatur, Et sequentes rationales medici nominantur. Atque hae tres sectae sumunt disserentiam a fine. Henim finis empii Is ri corum est eAperientia, quae acquiritur per imitationem, per memoriam, per obseruationem, per historiam, per transitum ad similia,& per inuentionem, in quibus eccellere pulu chrum esse putant atque collaudant. Finis Uc