장음표시 사용
641쪽
notitia proficiet 2 sive significant; quid refert providere, quod est gere non possis 2 Scias ista, nescias,
Si uero solem ad rapidum stellasque sequentes ordine ει Micio, nunquam te crastina fallet Nora , nec insidiis noctis cutere Serenae.
Satis abundeque provisum est, ut ab insidiis tutus EsSem. Νumquid me crastina non fallit hora 2 sallit enim, quod nescienti evenit. Ego, quid laturum sit. nescio; quid fieri possit, scio. Ex hoc nihil desperabo; totum exspecto: si quid remittitur, boni consulo. Fallit me hora, si parcit; sed ne sic quidem sallit.
Nam quemadmodum scio omnia accidere posse, Sic scio et non utique casura. Itaque secunda exspecto; malis paratus Sum. In illo se Pas me necesse est non per praescriptum euntem. Non enim adducor, ut in numerum liberalium artium Pictores recipium, non magis quam Sta tuarios. aut marmorarios, aut caeteros luxuriae ministros. Aeque luctatores, et totam oleo ac luto Constan
tem scientiam, expello ex his studiis liberalibus: aut
et unguentarios recipiam, et coquos, et caeteros Vo
luptatibus nostris ingenia accommodantes sua. Quid
Si ver ... serenae. Versus Virgilii Georg. I. 424.
Itaque secunda ex*MIO. Ex coni. Correxi. Vulgo sec. ex P. Ome superioribus temere repelita. Sch . In illa... etini m. L e. noli numerantem artes liberales ut vulgo. Nam et pictores al. in hune nitinerum plerumque reserebantur. Hio. N. H. XXXu, io. MId. oleo ad Itito. Ceromata et hopbe. Supra Epist. Luia tutuo Athleticam intelligit. Lipa. . Quid enim, oro te. . sunt p Omnes hi artilleos nullum utilitatem habent, quum tautum voluptatibus inserviant. ut gulae famulis, qui erapula graves et maue ieiuni volnuut . ut edere atque potare possint. Lipsius conferri iubet Ep. cxxii. Cie. de Ois. I. 42 eamdem seu tentium habet. V vlgarem autem hunc morem sui se iam Ciceronis tempore, uti ost coenam ad vomitum irent convivae et cibo alvum exonerarest, ue largius sumptus
uuceret, videre licet e Cie. OrM. Pro
642쪽
enim, oro te, liberale habent isti ieiuni vomitores. quorum corpora in sagina, animi in macie et veterno sunt 3 An liberale studium istud esse iuventuti nostrae
credimus, quam maiores nostri rectam e Xercuerunt hastilia iacere. Sudem torquere, equum agitare, arma
tractare Nihil liberos suos docebant, quod discen- . dum esset iacentibus. Sed nec hac fartes.J nec illae, docent aluntve virtutem. Quid enim prodest equum
regere, et Cursum eius fraeno temperare, as lectibus
osseaenutissimis abstrahi 7 Quid prodest multos vincere luctatione vel caestu , ab iracundia vinci 2 Quid ergo' nihil liberalia nobis conserunt studia7Ad alia multum, ad virtutem nihili Nam et has viles
eX professo artes, quae manu constant, ad instrumenta vitae plurimum conserunt, tamen ad virtutem non
pertinent. Quare ergo liberalibus studiis filios erudimus 2 Non quia virtutem dare possunt, sed quia animum ad accipiendam virtutem praeparant. Quemad- 3 modum Prima illa, ut antiqui Vocabant, litteratura ,
Deiot. c. 7, et Celso I , 3. Asotos voeat eos Cie. Fin. II, 8. Sed mox sue- crevit illa ue luitia, ut vel ieiuni volnerent, quam Noster saepius carpit, . e. ad Helv. 9, Io. Ruhk. Ieiuni Doniatores. Qui locus lucem irahit ab altero Epist. ccxxii: Non Mi
dentur tibi contra naturam υι er .
qui ieiuni bibunt, qui Miniam reclytiant inanibiιs venis, et ad eιbum ebrιi transeunt ZRecet. i. e. non iacentes exerc. Meus: rectum exere. hastile larere: atque ila legendum ceuseo. Rectum hastile ideo, quia stequitur audem torquere. In ludis exercitus gladio separabant, et ideo ventilabaiit: haxillo auten , missile telum erat in rectum.
Tamen si quia tueri rectam velit: possit e sequetilibus: Nihal liberos
enim νia est, quae fert ad illam. graeco a Lipsio versum. Quemadupodum prima illa. tr dunttirp Sic Cic. Pallit. 7: Illa n
atat ex notis litterarum. et ea m, ira
643쪽
L. AN I I SENECAE Per quam pueris clementa tradi intur, non docet liberales artes , sed mox praecipiendis locum parat; sigliberales artes non perducunt animum ad virtutem . sed expediunt. . Quatuor ait osse Posidonius artium genera: sunt vulgares et sordidae. sunt ludicrae, sunt pueriles, sunt liberales. M Vulgares opificum, quae
manu conflant, et ad instruendam vitam occupatae
sunt; in quibus nulla decoris, nulla honesti simula-
9 tio est. Laudicrae sunt, quae ad voluptatem Oculorum atque aurium tendunt. His annumeros licet machinatores, qui pegmata per Se Surgentia excogitant, et tabulata tacite in sublime crescentia, et alias ex inopinato varietates, aut dehiscentibus, quae cohaere
bant; aut his, quae distabant, sua sponte coeuntibus; nut his, quae eminebant, paulatim in se residentibus:
quo inprimuntur illae notae elemen
ta . Postea tamen sic grammati e v eabatiir nostra, secundum Senecam et
duiutil. lusu oe. ll, I et A. Posidonius. Ciceronis ille celeberaequalis, tradidisse haec videri potest
de OS. I. έα ait: Illiberales autem et
artes emuntur. Nec aliter de iis seu-sernt Xenopli. Oecon. IV. 2. Memor. No r. II, 7. Aristoteles Rep. VII, 9. IlI, t et 2. Tantummodo apud Corinthios erant in aestimatione quadam , Herodot. II, 67. Causa autern huius contemptus couliuebatur Peae cipua studio belli, et aestimatioue
umina earum virilitum, quae eo spe
ctitreiat. Sed cons. Gai Memd Cicer. de Oti . . P. 278 sqq. μιιι .Pcsmata. Πηγματα, machivae ligneae et pli tiles et eousxiles in ludis Aeenteis ad hi heri apud Romanos solitae, quae tam artificiose eoi sectae erant . ut . ubi impositi erant Dii et beroeS. ac, quum pantomimis unice delectarentur Romani, citharoedi etiam et libieines, mimorum saltati otii busaeei neutes PI, aedri sab. V. , eau sis latenti hos tolli aut deprimi. maiores nitu resve fieri. atque in eredibitieeleritate dissolvi Possent in alia ubinde formas transeuntes. Tale Poma erat Theatrum . quod Curio exstru iussit. Plinius XXXVI. 15. Cf. Lips. do Amphitheatro e. au. R. - De Pe-gmalibus vide Philandrum tu nouum Vitruviit de eoenationibus autem aliisque aedilietis versatilibus Suetonium in die ove, et hune uostrum Epistola xc. Paulalim in se Desidentibus. Exi,oe Ioeo intelliges in movendis et
transmutandia theatrorum machinis, varia udisque scenae Prospectibus,
quod vocamus gallice chiansemora a
644쪽
liis imperitorum seriuntur oculi omnia subita quia
causas non novere mirantium. Pueriles sunt, et ali- 20
quid habentes liberalibus simile, hae artes, quas ' - κλtους Graeci, nostri liberales vocant. Solae autem tib rates sunt, imo, ut dicam verius, Ligerae, quibus
Quemadmodum, inquit, est aliqua pars Philosophiae naturalis, est aliqua moralis, est aliqua ration lis; sic et haec quoque liberalium artium turba locum sibi iii Philosophia vindicat. Quum ventum est ad na
turales quaestioneS, geometriae testimonio Statur. Ergo, et quam adiuvat, pars eius est. - Multa adiuvant nos, nec ideo partes nostrae sunt; imo, si partes essent, Don adiuvarent. Cibus adiutorium Corporis est, non
tamen pars est. Aliquid nobis praestat geometriae ministerium. Sic philosophiae necessaria est, quomodo ipsi suber: sed nec hic geometriae pars est, nec illa philosophiae. Praeterea utraque fines suos habet. Sapiens
enim causas naturalium et quaerit, et novit, quorum numeros mensurasque geometer persequitur et supputat. Qua ratione constent caelestia, quae illis sit 11 vis, quaeve natura, sapienS Scit: cursu S et recursus, et quasdam observationes, per quas descendunt et allevantur, ac speciem interdum stantium praebent, quum caelestibus stare non liceat, colligit mathema -
ν se, nou miuogem artem exhibuisse veteres quam re eutiores. Pueriles... Noctini. Grammatice i.
e. ara legendi et scribendi, gymnasti. cc. musica , ars doliueandi. CL Αristot. de Rep. VHI, 3: artes populare alias vocatae , de quibus Ger. Io. vossius egregie exposuit. Circa ol. Ioa bolae harum artium publicae Athenis aperiri coepetuul. Cf. post Desid. Heraldi Obss. ad Ius ait. et rom. vii
sit docere sabulam P. Io. II. Ruhst. Est aliqua pars Philos. Temere vulgo et iuvitis vett. libris. est animi aliqua pars etc. itide ab ed. Lip . S. Geometer R. A. o. quomodo mox omnes S aa. Hoc loco geometres vulgo. . Sehin Quasdam obsereationes. Priorem v em, quum dee et vulgo, adieci ex
645쪽
ticus. Quae causa in speculo imagines exprimat, sciet sapiens: illud tibi geometer potest dicere, quanturn abesse debeat corpus ab imagine, et qualis sorina Spe-23 culi, quales imagines reddat. Magnum esse solem philosophus probabit; quantus Sit, mathematicus, qui usu quodam et exercitatione procedit: sed, ut proce
dat, impetranda illi quaedam principia sunt. Non est
autem ars sui iuris, cui precarium sundamentum est.
Philosophia nil ab alio pelit, totum opus a solo excitat. Mathematica, ut ita dicam, superficiaria est, in alieno aedificat; accipit prima, quorum beneficio adulteriora perveniat: si per se iret ud verum, si totius
mundi naturam posset Comprehendere, dicerem multum collaturam mentibus nostris, quae tractatu caelestium crescunt trahuntque aliquid ex alto. 24 Vna re consummatur animuS, scientia bonorum ac
malorum immutabili, quae soli Philosophiae competii: nihil autem ulla ars alia de bonis ac malis quaerit.
tiae eclusa in Ueculo. . . . . reddat.
Selet supiens. Sic commodius ed. R. I tam vulgo scit a v. Alii librimendose sesens sapιens. Selim. PD .iritim Iundamentum est. Non videmus quomodo intelligat preca-Tiram esse mathematieorum funda- metitum e nam Mathematici prinei pia sua D n niugis aliuiido imbuul, quata Pit ilosophi sua. Totiam opus a solo excitat. Ab ipsis stiridirinentis, et nullis aliis subsidiis ah usu quodam et exercittitione de- sumplis: uostri diceretit, a Prioi .
Rith . Accipit rima. Vulgo aliena acet lyrinaemia: ubi prima vox ah Erasmo ex ing. aut ex scholio adiecis est: abest quidem R. a. c. et Par. a. b. dTum principia habet quidem ed.
Et in s. e. sed Prima ed. R. Cum Par. a. b. d. et Grui. Denique veru pro accipi l. reelius ponetur acce ut, quod
est in Par. b. d. et in Pul. a. 3. 4.
vulgo ex illo: nec melius ex aliquo 'ae. b. d. t ex alio dabant R. A. e. cum Par. a. et sitiinque Gruterianis; unde perspecte Gruterus vidit, ex alto scriptum oportuisse. S. Nulla autem ars alis. Sic edd. nb. Er. Amia autem tilla ars alia dabant edd. v et t. et m ii, quum scripturam revocatam Velim, quum Praeter rationem ab ea ait discessum. 5. Singulas liabet cir mire. Tenui lubet a Buhk. ex Mureti conieci.
vocatum. Alii vulgo habet , eo en-
646쪽
EPISTOLA LXXXVi II Singulas Iubet circumire virtutes. Fortitudo contemptrix timendorum est; terribilia, et sub iugum liber talem nostram mittentia, despicit, provocat, frangit: numquid ergo hanc liberalia studia corroborant 2 Fidos sanctissimum humani pectoris bonum est, nulla necessitate ad fallendum cogitur, nullo corrumpitur Praemio. Ure, inquit, caede, occide; non prodam :Sed, quo magis secreta quaeret dolor, hoc illa altius condam. Nuinquid liberalia studia hos animos sacere potiunt7 Temperantia voIuptatibus imperat, alias odit atque abigit, alias dispensat, et ad sanum modum re
digit, nec unquam ad illas propter ipsas venit. Scit
optimum esse modum Cupitorum, non quantum velis, sed quantum debeas, sumere. Humanitas vetat superbum esse adversus socios, Velat aVarum; Verbis ,
robus, assectibus , comem se facilemque omnibus praestat; nullum alienum malum putat; bonum autem suum ideo maxime, quod alicui bono futurum
lientibus insatia; quod quum non ferendum videretur, ha-ι i. e. aseet eorrigendum censuerat Pitlioeus, o Lipsivn. Equidem haud eunctanter aret Probaturiis eram. si xuodo aliud exemplum linitis verbi impersonaliter sic usurpati succurrisset: sane nec liraemissa verbo aspiratio moratura me erat, nee literarum M et 6 permutatio, satis Deipienter et alibi tu lit,ris nostris occvrrens. S. Porciti do. . . est. illas quatrior eardinales Stoae virtutes percenset:
quod ut saeetet, nihil cogehat, sed
pro inhilu uounullaa, et eas Prae statiliores as erre attinebat. Λειmq ti l ergo corrobo rant. Prii saeto corroborant. Quoil si enim nulla maiora si,ut ad virtutem incita metita, Piam ipsius virtutis exem-Pla, nonne artium liberalium ope
startiter gestorum memoria remanet.
atque ingenti aemulationis ardore ae-eendit posterorum animos quis suun quam fortiorem atque ad omnia paratiorem sensit, quam quum nutNucii, aut Reguli, aut Catonis egregia iacinora apud historieos legisset pSie quam opem liberales artes a philosophia accepere, illam philosophiae
reportant. Illae enim artes sunt quasi nutrices omnium virtutum. Hae rudes hominum mitigant animos ζ nec omnino immerito contendere Potitue et oratores, homines a victu sero dul-ettuditae candis aut eloquentiae revocatos, urbes aedificasse et societates inchoavisse. Vide Horatium Flaeeum Arte Poetica 396, et Ciceronem de Oratore. lib. I. Deo maxime. Vulgo id maxime, ex Mureti ing. Schw.
647쪽
L. ANNAEI SENECAE est, amat. Numquid liberalia studia hos mores praecipiunt 8 Non magis quam simplicitatem, quum mO- destiam ac moderationem; non magis quam frugalitatem aC parcimoniam; non magis quam Clementiam, quae alieno sanguini tanquam suo parcit, et scit homini non esse homine prodige utendum.
γγ Quum dicatis, inquit, sine liberalibus studiis ad
virtutem non perveniri, quemadmodum negatis illauihil conferre virtuti 2 - Quia nec sine cibo ad virtutem pervenitur, cibus tamen ad virtutem non setinet. Ligna nihil navi conserunt, quamvis non fiat
navis nisi ex lignis. Non est, inquam, cur aliquid putes eius adiutorio fieri, sine quo non potest fieri. Potest quidem etiam illud dici, sine liberalibus studiis veniri ad Sapientiam posse; quamvis enim virtus discenda dis sit, tamen non per haec discitur. Quid est autem,
quare existimem, non suturum sapientem eum, qualitiems nescit, quum Sapientia non sit in litteria Res
tradit, non verba: et nescio, an certior memoria Sit,
Numanuas. . . . . μ ν quid. . . . ho
mores praeeipiunt. Adeo tameu verum est litteras, si non ad omnes virtutes, Raltem ad humanitatem comparandam conferre, ut litterae nveteribus appellatae suerlut bumaniores litterae; atque, in nostris et inineollegiis . scholae in quibus aut pclesinui eloquentiae studetur. a Ppellauturetasses d' ktimantias. Clementiam. Si non hic est sinis eloquantiae, ut clemcntiam praecipia . attamen aliquand9 clementiam Parit. Quomodo unquam, quum de vita hominis agitur. irato tura aut antino clementia induceretur, sublata eloquentiar Quam pulcherrime Caesarem docuit elementiam Tullius in
Ligariol Quam pulsirtim repoliavit triumphum eloquentia, qui nunquam soli philosophiae eontigisseti
si ex lig. R. A. e. Par. a. b. Let alii. Vulgo aine Iig. ab Er. Schw. Certior memoria. Ideo Druides apud Caesar. VI. I. nou sas esse
existimabant. versus et carmina, quae ediscerent. litteris mandare: quod Caesari etiam eam ob cau&am instituisse videntur. quod nolint eos qui discunt, litteris cotissos. miuus memoriae studere: quod sere Plerisque necidit. adiungit Caesar. Mi
Praesidio litterarum diligentiam in
perdiscendo ac mein Oriam remittant.
Spectat hue observatio. quam Plaici iti Phaedro tom. X, ii. 38o sq. hi P. Tliamo Aegyptiorum rogi tribuit:
litteratu in usum propter recordatio-
648쪽
quae nullum extra se subsidium habet. Magua et spatiosa res est, Sapientia: vacuo illi loco opus est: de
divinis humanisque discendum est, de praeteritis, de suturis, de caducis, de aeternis, de tempore; de quo uno vide quam multa quaeranturi Primum, an ipsum assit aliquid: deinde, an aliquid ante tempus sit sine
tempore: Cum mundo Coeperit: an etiam ante mundum, quia fuerit aliquid, fuerit et tempus. Innumerabiles quaestiones sunt de animo tantum: unde sit , qualis sit, quando esse incipiat, quamdiu sit: aliundo alio transeat, et domicilia mutet, ad alias animalium
sermas aliasque coniectus: an non amplius quam semel serviat, et emissus vagetur in toto: utrum corpus adsit, an non sit: quid sit sacturus, quum per nos aliquid facere desierit: quomodo libertate sua usurus , quum ex hac essu gerit cavea: an obliviscatur priorum, et illic nosse se incipiat, postquam de corpore abductus in sublime secessit. Quamcumque Partem rerum . humanarum divinarumque comprehenderis, ingenti copia quaerendorum ac discendorum satigaberis. Haec, , itam multa, tam magna, ut habere possint liberumnis negligentiam, oblivionem inino discentium parere, quippe quos externis litterarum monimentis Con-ssos res ipsas animo non revolvere. Riah . aerantur. De his quaestionibus intilius est Lipsius tu Physiolos. tote. II. 24; tu. 8, etc., quae omnia hie exponere brevitas nostra non Permittit. Ruhk. An imum ait aliquid. Sie ed. R.
eum Par. d. et vet. eod.lIur.ζAn Perse sit aliq. edd. ab Er. cum c. Et Par. a. b. quod emoliolio ductum videt tr. Schw. An atiquid. . . . mundum. ete. Sic ed. R. eum melioribus quibusque insatis. Vulgo, an aliqvid anis tempus sit: at temptis eum mundo covit, an et ante, ete. Schw. Sunt da animo. Totum et hunc locum ordine pertractatum videas,
si lubet, Physiol. III, Dissert. YIII et deinceps. Uns. Domicilia ed. R. eum aliis. Vulgo domi lium invitis libris. Sinw. i Haec omnia per interrogationem efferri haud plaeuit eum Bul Lopsio. Etenim in quaestionibus huiuscemodi proserendis vocem ad interrogationis modum Metere non consuevimus. Colon ergo adhibui. T.
649쪽
hospitiun , supervacua ex animo tollenda sunt. Non dabit se in has angustias virtus; laxum Spatium res magna desiderat. Expellantur omniat totum pectus
di At enim delectat artium notitia multarum. . Tantum itaque ex illis retineamus, quantum est necessarium. An tu existimas reprehendendum, qui s pervacua usu sibi comparat, et pretiosarum rerum
pompam in domo explicat; non putas eum, qui occinpatus est in supervacua litterarum supellectile ' Plus scire velle, quam sit satis, intemperantiae genus est. 3a Quid, quod ista Iiberalium artium consectatio molestos, verbosos, intempestivos, sibi placentes facit, et ideo non discentes necessaria, quia supervacua didi- cevunia Quatuor millia librorum Didymus grammaticus scripsit; miser, si tam multa supervacua legisseti
In his libris de patria Homeri quaeritur, in his de
Aeneae matre vera; in his, libidinosior Anacreon, an ebriosior vixerit: in his, an Sapho publica suerit: et 3 alia, quae erant dediscenda, si scires. I nunc, et longam esse vitam negat Sed ad nostros quoque quum
perveneris, Ostendam multa securibus recidenda. Magno impendio temporum, magna alienarum aurium
Dido mus. Alexandrinu , gramma tieus Aristarctaeus, set
rela visceribus, ah assiduitate indefatigabili appellat . qui sub Augusto Imper. sortiit et multos tum poeistas imprimis Homerum, tum pro I cos auctores graeeos commentariis illustravit. Demetriua Trooen. RP.
Etsi sequent ea quaestiones super a. caueae videbatitur Senecae, nobis tamen , quibus satum tot tantaqlio antiquitatis monumenta invidit. banaiau.i e causa perquam utilia scirent. I hk. Miser. Sie edd. a Mue. ex Pine ii .hris. Miseres a ed. R. ALreretur . . o. Par. a. b. d. Ops. et Grat. unde miser ervi ed. Er. Sta 'ν. Anacreon. De Anacreonte es Fabr.
650쪽
molestia, laudatio haec constat. O homίnem Elleratiam lSimus hoc titulo rusticiore contenti, O virum bonum Itane est 2 annales evolvam omnium gentium, et quis Primus carmina scripserit, quaeram 8 quantum temporis inter Orphea intorsit et Homerum, quum fastos non habeam. computabo7 et Aristarchi ineptias, qui
bus. aliena carmina compinxit, recognoscam, et Retatem in syllabis conteram Itane in geometriae pulvero 3
haerebo7 Adeo mihi praeceptum illud salutare excidit, Tempori parces Haec sciami et quid ignoromy Appion grammaticus, qui sub C.
plseerentur, auditores suos longo taedio assicierint. Arisciarchi inmias. quibus alianaearmina cominxit. Sie R. A. o. Grui. et alii. Vulgo Aristarcti notas oram miratio, quini videtur ex Erasmi
Recognoscam. More illius aetatis; vero euim, qui in rationes, quibus duetvs Aristarchus versus, quos Homeri aliorianique poetarum non esse iudiearet, obelo confixisset s. pro' alienis spuriisve declarasset, inqui rerent. exempli causa Didymus, Appion et c. MM.
Et quid ignoremst id est. ut equidem interpretor et quid est,
qtililo qui nititue momenti et quam necessorium est id, quod ignorare mihi necesse est, ut ista sciam l Itaque interroganda signum cum excla mandi nota permutatum velim. Est ista velerum librorum omnium seriis 'tum , revocnta a Ruhh. postquam titquid ignorem ex Murati ivg. editum fuerat. Schw. - Paulo videtur obis curior sensus a Sch.. propositus . ervata interrogntiotiis notar ideo
uos simplieiter iii tolligimus, ut Gro-uovius interpretatur: Haec 'scilicet
neeesse est me dis rei et quid igitur possem ignoraret omnia scire hominem est ἁδυυMuv. Sunt igitur quaedam , quae nescire licet. Ex talibus vel maxime ista duco: quae si scire me oportet, nescio profecto,
quid taudem sit, quod mihi liceat
neMire. Lectio : Haec sciam, ut quid ignoremi satis eonvenientem sensum
offerebat, ut vertit Logrange: N'π- ren si a jamais ae ignorer quesquae se p AApion Arion. mg. e. non male. Vitiose Aphicin ed. R. Amnon A. S. - An, Alexandriuus, qui ut accusaret ludaeos, Romam ad Caium Caligulam Imperat. mittebatur eon tra Philonem. Multa scripsit, et ad flillustrandos poetas, e. e. Homerum. Onde et in nomen Homeri at omnibus iaritatibus adoptatus i. alter Homerus cognomiuabatur, ut historica, e. e. lihrum adversus Iudaeos, cui