장음표시 사용
251쪽
aquartan peruuia peruio. Verrum Lot huius , sitie incuria , siue victoriae securitate, traiectione neglecta , spatium Carolo fecit ad occupandas urbes Lutetiam & Melodunum , praesidio ad vada amnis obiecto ; unde primus fractus est impetus, moxque transmittendi oninis spes adempta intumescente amne per dies plusculos, fronte, titillis queimbribus ; quod diuiliae Opis fidem secit. Ita Lotharius socordiam lucusans , ne diutius moram irritam tercret, dum amnis detumescit, ad excipiendum ex Aquitania Pipinum versus Senones prosectioncm indicit ; lubricani occasionem Dustra quaesiturus. Se ilicet Ludovicus ex periculo Caroli aestimans suum , ruisum transito Rheno ipsi adiungitur , S: post foedus ictum & iuratum, exceptumque filium Carolomannum, e Bauaria vim magnam militum deducentem , iam lio ii terribilis cum fratre inccdit. Lotharius tanti exercitus fama a Pipino desertus, nec militem collectitium ausus dare in praelium , soluto exercitu comitantibus paucis transivittit Rhodanum , Gallia cedens, quam tanta clade in arma exciverat ; centum hominum millibus, unius hominis cupiditati litatis. Fratres concordi animo , conuentu Aqui rani edicto, Lolliarii causam Episcopis disceptandam committunt; a quibus is indignus regno iudicatus , univcrsa Francia deturbatur , in Ludovicum &Caiolunt per aequos arbitros diuidenda ; Deo sinente , ut qui Episcoporum operam conuertilliat in patrem , eadem expugnaretur a fratribus. Ergo Lo. tharius vi & dolo stustra consumptis, in preces versiis , legat ad fratrcs qui suo nomine dicercnt; Se in Deum oe statres eo se se noxam i, pigerebisti quod unii. ersam Gastiam conch set, statrumque concordiam diremisset ; -- pere maximipere ut in pisterum IanEta esset, ct stabitis , idque ut perficeret omissurum se Aihili unam rem duntaxat postulare se ,'rogare suppliciter , ut si iis visum esset, partem aliquam Regm ad tuenaam Imperatoris dignitatem stonte largireλtur I partem Italia cκius τι ius iam fess sior foret, eam in rem armoribiti conscribs terminis , totius interesse Francia , ut e Da gente Imperator id fistigium nominis in sublime eueheret , nec pro Duce aut Cc mite haberetur. Pronde dissicerent , utrum ad arctilis concordia vinctium nominisque Francici stiriam prastabilim foret, ipsi paterni altilique Iegni partem condonare. Fratres egatis haudqtia quam repulsis , modeste conqiicili , magnis calamitaribus
parci potuisse , si eo Lotharisi ante bellam gestum 'isset animo , quo ct ipsi inheeraui; se ad perita promptos firmant,nec transuersum actos ageminata vitiori , memores concorata quam natura paterque ii/sserant , gnarosilie nullam pacem firmiorem esse, quam ubi victor vis o se adaequat.Sed ne ulla cupiditate dimoueantiιra iusto , se rem totam Episcoporum Permittere calculis, ut is religi sui eoque sabilius , quod Regno conduceret Regibusque , nullo affectu pratio decernerent. Ita. Regni partitio tres inter fratres conficitur , malo concordiar omine, cdiri in partes totum dirimitur I Ludovico Germania tota ultra Rhenum ccssit, Bauari, Francones, Thuringi, Saxones, aliaeque gentes foederatae; Carolo Occulentalis Francia , ab Mosa Amne ad Oceanum Aquitanicum ; Lothario mediae , Rhenum inter & Mosim prouinciae ; quae deinceps Lotharii Regnum ac Lotharingia dictae sunt, siue Lothier regne , & per nominis corruptelam
252쪽
mptelam timuine ; quae appellatio haesit uni admod&n tam commodi regni prouinciae; iisque aditincta Phocaeorum prouincia ad Mediterraneum, qtia si Italiae amplum suburbium. Ausp: cata equidem diuisio, si iisdem terminis Regnantium animi, quibus regna conscriberentiir; sed male regnis diuidendo consulitur , absuntque a ruina propius quae in partes cunt. Sane ab iis pactis Francia, in praeceps milerabiliter ruit , siue exhausta per Fontiniacam pugnam & debilitata, siue Barbarorum irrumpentium Drore, siue Regum ignauia in exteros , in suos proximosque ferocia ; siue infirma & trunca distractione partium & membrorum ; sive Dei nutu , res humanas vicissitudini permittentis. Nec lento gradu ad ima decursum, scd praecipiti casu & subito, ut quo seculo fistigium gloriae adepta est Francia , eo miseriae ignominiaeque cauao infixa sit; ludibrium sibi & hostibus; breuisque limes ab Carolo auo, ad nepotem Carolum faelicitatem ab calamitate seiunxerit. Nec historiae status in tam turbido aeuo se lictor , quae inacile tua , trunca , & caliginosa , pauca admodum policiis tradidit; quasi puderct a Pipinis & Carolis, describere Regulos una infirmitate conspicuos ; aut addicta patientiae remis , calami usum inter miserias dedidicerit. Ego ambagibus nouis implicitus, summa capita, quantum patebit vcritas, explanabo; rerumque molem , quod fecerunt fratres , in partes diducam.
Ab Italia sede Impeii, initium petam.
In eain ab donicstica seditione Saracenorum lues propagata per triginta annos dire bacchata cit. Sicardo Beneuenti duce, nefarie a sitis occi Q, Radelchis priuatus dominatum inuaserat, cum is saeue crudeliterque se gereret, Capuani ipsius odio ad Sigenulphum Sicardi fratrem exulantem Tarenti confugiunt, armatumque Radelchi opponunt, principatus auiti repetentem vindicias , & Tyranni saeui ultionem. Radelchis infirmior Saracenos e x Africa sui amo scelere euocat ; statimque Potentior premebat
aemuluna, nisi & ipse ex Hispania Saracenos in jubsidium excitos Astis Obieci siet, magna italiae & Christianae rei pernicie , & ipsorum qui vocabant exitio; Afris atque Hispanis conuenientibus , & aequo iure fidos hostesque diripientibus. Tanta labes Romano Imperio inusta , quae & Lotharitim nomenque Franciciun maculabat squippe Dux Beneuentanus, stipendiarius Lothari3 erat adeo neminem e principibus Francis affecit, ut- Lotharius, cuius Intererat maxime, Ludovicum natu maximum filium consortem Imperi j dictum, Romam cum exercitu miserit a Sergio nouo Pontifice coronandum. Et quidem iuucnis, prauo sitiorum & ut scribitur, Episcoporum impulsus consilio , ea mente in Italiam armatus venit ut
ubi geret Romam ; B cneuciatanis, & Saracenis, seu spectarent ad alium, suo bello periDissis. Quocirca ubi Bononiam ventum est, remissis militi ad praedandum habenis , tot strages , caedes , praedae, incendia, per agros urbesqhre , repente con spccta sunt, ut solitudo ubique fieret ; a militari licentia fugietitibus populis. Sergius Pontifex perniciem quam repellere armis non poterat prudentia elusit; Nam Ludovicum qita si amico &beiae uolo animo ad urbem accederet , pompa solemni venientem exce-
253쪽
pit, obii iam missis qui honoris causa deducerent, ut usurpatuin in patre dcatio antea si rat; & ipse in Basilicam Sancti Perri a stirmantem se nullo prauo consilio venissὸ admisit. Imo cum exercitus, suburbia proxiniosque agros foede diriperet, vixque ab urbe murorum portarumque claustris amoucretur , prudentissimis Pontifex dissimulato dolorc , caeterisque traditis, ut vitae & capiti consuleretur ; nihil conqilestus de iniuria, Ludovicum in Longobardiae Regem coronauit, seu in Imperatorem ut con tendunt alij. Nec modo in paratam vim dimicandum solertia fuit, sed in fraudem atque stutiam , a Drogone caeterisque Episcopis com Paratam. Etenim antistites magno numero ab Longobardia insubribusque contracti , Drogo ne aut signano adiunctis Palatinis Comitibus , aggrcssi Apostolicam sedem , auctoritatem silmmam detrahere, ac caput cause conficere verbis & rationibus conabantur. Quo armo rum genere Sergius longe potentior, ita verborum eloquentia momentisque rationum coniecta tela repulit atque infregit, ut iidem quos impellebat audacia , pudore obruti & reuerentia victos se fassi , ferociam verterint in amorem atque obsequium. Ita Ludovicus posteaquam Sig nul pho ad se venienti, Beneuentanum Principatum concessit, reducto
exercitu , Ticinum in Longobardia petiit , salua & intacta urbe, prudentia Sergii; & incolumi auctoritate Pontificis , eiusdem constantia; utrobique vincentis, seu dum verbis pugnat, seu dum armis cedit. Ludovici diiccssione & patientia postmodum , apertus Saracenis campus ad gratiandum , qui ab Italiae Angolo pestem promouentes, Urbem saepius
in discrimen sui iamum adduxerunt ; donec Leo Pontifex eo nomine I V. Veterem Vrbem communiuit, novamque adiunxit, e Transtiberianis suburbiis , quam Leoninam dixit; sacrosanctam Petri Majestatem saxorum mole& munitionum claustris praetexens. At Beneuentani maximὸ omnium premebantur hac lue, distractis in factiones Principum animis , diro Dque hospites ultro vocantibus : quam calamitatem miserabilius dolens
BalLacius Coenobio Cassincia si praepositus, ad Liado uicum Ticini agen- rem se conseri, precibiisque supplicibus impense flagitat, ut Christianum I opulum & beneficiarium Imperatoris, durissima seruitute liberatum vetait, ac Mahumetis impiissima gente vindicatum; rem suam agi, sibi pereuntibus , quos immanitas talia diriperet & quos efferret summa impunitas , ad Longobardiam ipsam peruaseris. Quibus persuasus Ludovicus,
generosi quidem magnique animi iuuenis, quoties sibi permitteretur, armatum militem Beneuentum ducit, Saracenosque omnes sibi contraditos , cum Massare ipsenim Duce, sacro Pentecostes peruigilio extra urbem ductos, iugulari iussit, Tartaro iustas inferias, pacemqiae sanciturus in capite , Sigenulphum inter Sc Racheldi m de principatu contendentes Imperium aequa parte diuisit, & concordia ad icmpus praestita mox recessit. Ideo tamen pax Italiae restituta non est,ducibus Beneuentanis parte haud contentis,nec expulsis principatu toto Saracenis,imo in dies nouo supplemento ad
maiora mala repullulantibus,futuris mox Ludovici gloriae in noua segetem.
254쪽
. Concessum postea totum Imperium Lothatij obitu, Ludovico, &ille quidem per partes obiit; Primo sponte , delia natura, de necessitate. Firmato Lotharingiae Regno, & Ludovico in con Artium adscito, iam perta:- siis mortalium rerum petioraque flagitia meditans, animo post satietatem XXVI. pacato, & Diuina haud dubie aura inspirante, statuit abdicata tompa& L4tharii pius corona , quod vitae supererat Deo abdicere , & in poenitentiam Kelerum, β' si abdere se in Monasterium ; Dei iudicio vel benignitate mirabili , ut qui de patre induendo in Monachum tanta contentione sategerat, idque per nefas , is egregia virtute , in hoc institutum, se se abiiceret. Quocirca libe- Anno 1.ris euocatis , aperto consilio , iisdemque in diuisionem Regni admissis ;cuius cupiditati Orbis propemodum angustior foret, idem pulla veste opulentus de plenus , Prumiensi Coenobio se inclusit; moxque attonsa eoma , induit Monachum , anno quo imperium tenebat decimo quinto ; hoc facinore priores labes utcumque emaculans , dc funam redimens honestam in posteris , iuvitque, quod eodem anno Monachum induit exuitque , morbo e vivis raptus, statim ad poenitentiae metas c carceribus vectus, quem & aliqui stribunt , sex duntaxat dies in Coenobio vixille. Eius arbitratu tres inter filios diuisae prouinciae ;Ludovico imperium cum Italia datum est , Lolliatio Regnum Auia suci strasiae , seu Lotharingia Carolo Phocensis prouincia cum Burgundiae parte. Ac Carolo postea abstue prole mortuo , qtiae sors eius erat, Prouincia Ludovico , ac Burgundia Lothario fratribus obtigit; iam in Plures partes secta Monarchia. Ludovicus ergo, quem ad Aui de Patrui diserimen, iuniorem dicemus, Imperii compos in Italiam redit, nec quidquam aliquot annis dignum admodum memoria gessit, Romanorum Pontificum comitiis intentus; ac praecipue quae in Benedicto peccauerat, luculenter in Nicolao emendans , cuius electioni mirifice asstnses , Anno sit.
eum Romam maioriuri more venerabundus conuenit, & post mutua verae charitatis officia , in posterum coluit ; Romanae sedi si quis ullus addictissimus, Je Auitae pietatis dignus aenii lator. Isque est Nicolaus,
qui hoc nomine I. magni cognomen ob sortitudinem Christianam obtinuit ; inter Francos Epi seopos , Graecosque Patriarchas inconcussus procellis seopulus, Regumque vitia , manu medica tractans, serro de igne ad curationem admotis ; adeo est quaedam pictas fortis , aspera de in- douisus tractabilis , ubi mollities damno est de palpum exitio. Saraceni interea ab urbe Bario quam primo in Italiam ingrcitu occupauerant, in Cam- sanos & Samnites crebris direptionibus gratiabantur ; nec erat repelendae pestis spes modiisve , praeterquam in Ludovico. Is igitur, adhortatore Pontifice, & conclamantibus miseris populis , valido ma- Annosco. gnoque exercitu lecto , ad honestissimum in Saracenos bellum Francos ducit , iam veterno quodam pigrestentes s simulque fratrem Lotharium rogat, ut indicto delectu. , quam maximas copias in Italiam agat. Serdanus Saracenorum Princeps , ' Ade isi Ducis Beneuentani accitu , Capuano & Neapolitano agro vastatis, plures urbes ipsemque
Capuam ceperat . copiasque sibi obiectas a Duce Spoletano de Marsorum
255쪽
Comite praelio vicerat. Praeter alia scelera, sacrilegio & impietate insignis, qui supra sacrosanctas Aras stii praret virgines, in vasis secris per contumcliam biberet, sibique Thuribulis quasi Deo suffitum fieri imperarer . In eum ergo Ludovicus mouens, non expectato Loihario , per Soranum agrum beneuenti fines ingreditur, & in Cassinensi MOnalterio Coel citi ope implorata , Capuam contendit I quam a Sarracenis propugnatam tertio niense obsessam recipit, & iam antea per inscia sana , mi- datam muris magnam partem dclet. Inde per inferi maris piaecipuas vr-bcs ; Salernum, Amalphin , Puteolos , atque N capolim , traducto cxc citu , totam regionem Mahumetica gente expurgat , tum demum Beneuentum, ad Adclgi sum ducem diuertit, fide iam pridem dubii, atquei suspecta. breue Otium copiis alichiis, quas e Francia LO-tharius frater adduxerat , urbcm Luceriam quam in Apulia Saraceni Icnebant, oppugnaturus , exercitum promouer. Hostes num cro haudquaquam impares, ad sertiandam urbem magni momenti, si se in praelium ex pedaint, conseruntque ingenti animo ; quo primum Franci victi, acie Uie pulsi, mox indignatione & pudore, redintegratis animis viri biisque , tanto ardore pugnam instaurarunt, ut a victoribus extorta victoria, fugatis Mauris deletisque priorem culpam presinti laude restin-xelint. Eodem plope impctu capta Luceria , proximaque castra expugnata, & inde Barium tota belli moles incubuit. Eum malorum omnium soni cm & Sarracenicae luis propaginem , nisi expugnaret urbem Ludovicus, nihil actum propemodum , haerente in visceribus pcste. Admotae copiae , & adhibita omnis corporum animorumque contentio ;sed difficilior expugnatio multis incommodis in quartum annum producta est ; nam primo Saraceni iam pro aris & foris , acerrime spem ulti- mam suam propugnabant; deinde Lotharij exercitus , morbis ob feruentissimos aestus contractis, foedisque araneorum morsibus , quos Tarantulas vocant, consumptus , nihil operae navabat. Sollicia da itaque obsidio fuit, reductaeque Beneuentum copiae , non sine damno atque dedecore, hoste postremum agmen cum caede carpente, & Garganum montem diripiente. Vota de Bario rc petenda interpellauit aliquantum Nicolai mors; cui suffecto Adriano I I. magna Ludovici moderatione , minimum con-qucsti, quod ad Comitia I)ontificia sui Lesati haud vocati cilent, imo
gratulantis, quod virum cinctum Romani legissent ε, statim curae Saraia cc ni belli renouatae , Lothario fratre dudum in Franciam rcduce. Attamen iniecta est sanctissimo bello , ab impiissimo homine remota , ab Lamberto Vnitonis filio duce Spoletano ; qui sub Pontificis consccrationem, specie 'praebendi obsequi j, urbem ingressus, cam diripuit militibusqtie in satellitium ductis, aὸ omne flagitium liccntiam fecit; nullique est parcitum , rapinis, sacrilegiis, & libidinibus , deformata misera ciuitate. Accusatus tantis triminibus , apud Imperatorem Lainbertus , Ducatu spoliatus cst ; consortes partim poenituit , partim Bene
256쪽
uentum , reorum perfugium auolarunt. Patratis Adriani vindiciis, sta- --ti in in Barium intenta vis belli ; sed cum fortiter repelleretur, in alia p/R0LV oppida paulisper traducta; Ita Matera , Venusia, Cani sitim Saracenis V ALVVs, ereptae; Matera igne succensa est, aliae sertiatae , praesidiisque munitae. At postmodum Ludovicus , recepta Basilii Constantinopolitant Impe- toris classe , ad eliminandos Italia Saracenos, opem adiungentis, terrestribus maritimisque copiis adortus est Barium , fcliciori quam ante successu , & magna laude constantiae, quae si conatus primi attingerent metas , nulla ellet. Quippe Saraceni prioris belli mole iam obtriti , de adempta subsidii spe , arcto terra, marique obsidio, deditionem Ludo
uico fecerunt, nullis conditionibus praeter victoris arbitrium ; Duce Serdano atque urbe sine fraude traditis ; nec mora Serdano mors illata, quem alij tamen seruat uiu volunt ; arx ne reciperet perfidos, selo aequa-ra. Inde Tarentum arma conuersa , quae urbs una Italiae obtinebatur a Mauris; a qua tamen conspiratione duorum Comitum abreptus est I m-perator, posteaquam de te sto parricidio fugientes insequitur. Beneuentum apud Adelgilum elusinodi hominu ni receptorem confligerant ; aderatque Ludovicus poenas non dubie repetiturus , nisi Adelgisus ficta Anno a=..
poenitentia , humi prostratus sibi ac sociis verbis supplicibus, rogallet
veniam impetrat 'tque , Imperatore nusquam duro ad veniam , magna Christiani laude , fortaste haud Principis. In eo Ierum cursu Imperatorem fratris Lotharii mors distinuit, patruorumque cupiditas. Ii confestim in hereditatem mortui deuolantes , Imperatoris nulla ratione , eam inter se partiuntur , ut praedam ; ad Ludovicum Germaniae Regem spectantibus urbibus quae ad Rhenum & Mosellam serent, ad Carolum praeter Tungros & Tullenses , Lugdunum , Vienna , aliaeque Burgundiae urbes. Imperator ius gentium mpellans , naturaeque placita; apud Adrianum patruorum furorem incellit grauiter ; Spoliatum festaterno Regno fhmma iniuria, di illimi belli tolerantem Humn.ti, pro Christiana re-pistica fuse pii ct prope confecti ; ct ab iis qui Otiosis estarent aliena incommoda , nec periculi labor; e partem ustam attingerem. Ibid a Saracenis tentari aliud , vel optari posse, quam ut eoram acerbissimiti hostu molestissimam atturam faciat, re volens nolens ab eorum pernicie rapiathr ὶ Θιid optatius conimodiusve exequerentur ipsi si liceret, crinim ut Austrasiam largim diss- tam occuparent, ct vita fontem dum pelluntur extremu ius aderent i Sane tam aequum ius iis fore ac patruis , qui nepoti superstite Patre alieni, nulla iure Pam vis Vrannica in regnum eius inuaserant. His iuste commotus Pontifex , ad Reges scripsit, extatque exemplar litterarum ad Ludovicum Germaniae Regem, quibus mirifice Imperatorcin commendat,& acerbe conqueritur , eum dum labores tantos porpetitur, pro debellandis
Christiani nominis hostibus, imperi opprimique ab iis qui belli S aerumnarum consortes elle debuerant; postremo ni obsistant, intentat Ecclesiae fulmina , coelestibus poenis sancicnda. Verum in iniuria perstitit fra- Itid titias...trum ambitio; imo Carolus ab Hiacmaro Rheniensi Antistite, Lotha - sitioiitiara.
257쪽
ringiae coronam celebritate magna suscepit, eamque ob rem , Adrianus Pontifex itidem in Latcranens , pompa solemni Ludovicum Imperatorem Lotharingia: Regem inaugurali it, ab inserendis in reges poenis adhuc se abstinens, donec Saracenicum bellum quod erat in manibus conficeretur. Et Ludovico moderationi suit non obuiae , inhibere vindictam flagrante iniuria, damnumque priuatum fidei hostibus posthabere. Mox laborauit pissimus Princeps in ipso Imperatoris titulo retinendo; nam Basilius Macedo Imperator Graecus , nuper ex equilone Michaelis nece euectus in solium , quamquam nobilissimam Arsacidarum originem vindicaret sibi, ingentes animos pro fortuna alens , se unum Imperatoris titulo dignum ratus, post Barium captam, scripserat ad Ludovicum , ut Imperatoris nomine abstineret. Sugillabat Francorum gentem , obscuram adhuc de propemodi mi barbaram , indignam esse tanto lastigio , nuper id dignitatis inuectum in Carolum , adulatione Pontificum, & Romani Imperatoris iniuria, nec haereditarium id suille nomen , maxime posteris ab auita laude deficientibus ; Sane si in Reges Franciae transmittenduin imperium sit, Ludovicum , ab re tituloque abesse, cuius in Fraiicia nullum imperium foret, quique Patruis ut exheres bonis deturbatus csset ; in ipsa Italia, infirmam cile authori inlcm atque precariam;
Barium urbem v nain annis quatuor aegre expugnatam , de Graecorii mduntaxat opera, classe immissa , quae urbem coeperit ; instequentibus Francis, reique tantae numero impareia Ad quae rescripsit multa modestia, contumelia nulla Ludovicus; Nullam geniem esse qua sylendidis illustribusqt e cunis enata sit; Franeos originis tenebras post factarum luce collumin se; singuLis Europa prouincias eius gentis trophais inscribi. Nee Dpra
meritum, tu dignitatis tributum Carolo , a quo S raceni vim, excisi Longobardi , domiti Saxones , Εαι- magno σ emolumento , Nabilimento ; nee blandimentis Pontificum , nee Graecorum iniuria imperiunm id , quod aquissimὰ debitum , relatim ab alio , ab communi Patre concessum est. Nec degeneres ρο- peros a prima gloria , quorum victoria nondum ab hostium animis obliterata sunt, ipsum se , quisquis tandem sit , Maurorum statis decoratum , nee Imperatoris indignum nomine, qui Dei ope toties vicerit. Quod Franciara non possideat ,fagi Rasilium; etenim sitim esse , plod teneretin a Patruis , nexusseque mentium tam arctos esse quam sanguinis I nec disceptatorem fore Basilium, si quid inter eos priuata discordia , natum esset I postremo , qua obiiciebat de
Bario , meminissent Graci quos eferret tantopere , fenimo impetu a Saracenis desectos , ad murum deinceps admoueri nunquam potuisse , fusuramque urbem si per eos ret , integram adhuc atque praeualidam. Ergo non inuideret aliena glorie , neve unum se in orbe terrarum dignum putaret , cui Imperatoris nomen
His litteris Basilius ossensus, auct que ex aemulatione inuidia , ad dolos , quod imbecillorum est, conuersus , occultis nunciis , Adelgi si in Beneuentanum Ducem, ad desectionem sellicitat, sponte propensum, MLudovico quia plura debebat infensum. Hic igitur statim expugnatus,are
258쪽
mis artibus,Campaniae urbes ab Ludovico Imperatore ad Graecum traducit, tecta fraude & dissimulata, palam fidem in Ludovicum simulans, & maiori damno opportunitatem ex incomperta perfidia captans. Quocirca Imperatorem cum exercitu, ad recuperandam Capuam auolantem , Beneuenti honorificὸ excepit, & omnia quae fidum & beneficiarium saperent praestitit. Statim Capua obsidentium vallo circumcincta , de vastatis agris imminebat extrema pernicies ; cum ciues destituti ope humana, coelestem implorant. Lipsana sancti Germani urbis quondam Episcopi succollantes , ac supplicantium more in castra deserunt, de prouoluti ad victoris pedes , oratore muto & efiicacissimo veniam rogant. Nec pius Imperator ro-aata distulit, legatoque sanctissimo postulata ciuium condonauit; expulit Graeci , & in fidem rccepta urbs, cui redditus sanctus , corona ciuica decorandus : Quamquam alij velint a Ludovico asportatum in Franciam ,
victoriae vel clementiae monumentum. Inde Beneuentum reductus exercitus, tot laboribus admodum fessus , patriaeque atque otii, quam praestaret cupidior. Id subodoratus facile Adelgisus, Ludovico auctor est, ut profligato bello, militem aerumnarum plenum & taedii, graui onere prementem hospites , nulla spe fructus , sacramento QIuat, remittatque
in patriam : ac tandem ipse ex turbida tempestate in portum se tradat. Ludovicus proditionis incautus exercitum soluit, paucis admodum ad comitatum seruatis. Parata praeda inuolueretur ut casIibus , Seodanum Saracenorum ducem . cui parcitum erat, antea monitum , cum Saracenis Adel-gisus accersit; unoque consilio Imperatorem in palatio agentem quam ferociter aggrediuntur. Is tametsi oppressus , ingenti tamen confidentia
vim repellit , occlusisque foribus se tuetur ; Atenim Adelgisus admoueri ignem soribus iubet , ferasque eum latibulo inflammari simul, quibus
Imperator ad deditionem adactus est, sertitudine iam in exitium desciscente ; detrususque in carcerem a proditore , sacramento tandem solutus est, quo iurauit se Beneuenti fines nunquam ingressurum , nec ob id factum in vitionem ullam iturum. Liberatum periculo ignominiae dolor urebat acrius , tamen vindictam intercludebat periurium , Princepsque optimus contumcliae suae sensium conscientiae morsu retundebat. Quod virum in hac pugna perfusium, Ioannem Pontificem eo nomine octauum, Adriani successiorem , adit, & perfidam Adclgi si rebellionem accusans . quid opus facto sit , ad Qtatium doloris consulit. Statim a Romanis tyrannus Adelgi sus proscribitur ut hostis rei publicae , de a Pontifice Imperator iurisiurandi religione ex luitur, affirmante fidei nullum cile vinculum , quod vi de necessitate adstrictum sit 3, nec lucrum ex scelere sceleratissimo homini concedendum. Idcirco reuocato exercitu , magno apparatu bellum expeditur ; verum Ludovicus, ne vel leuem periurij notam subiret, ab expeditione abstinuit, Ensilbergam coniugem Augustam copiis praeficiens , alluctam militiae , Qti tamque Agrippinae instar Germanicum suum inter signa sequi & stativa. Adelgi sus tam a tanti apparatus , relicta Italia in Corsicam fugit; de Beneuentum Augustae traditum, idem Tom. I. I i tamen
259쪽
tamen postea tum in gratiam Iinperatoris , tum in ducatum restitutus est ; colente beneficia sua principe , & proditosem precibus Pontificis largiente. Engilberga hac expeditione defuncta , ad Ludovicum Germaniae Regem , cum Pontificis legatis o Tridentum se confert, admittitqtie abdicationem regni Lothari, quod Ludovicus imi aserat ; idem mox a legatis Caroli impetratura. Nec cessauit Imperator a Saracenis ad extrema vitae profligandis , Salerno liberata; eam quippe Saraceni ex Africa , proximave quam obtinebant Sicilia soluentes , Abdita duce,
magno numero terra marique Obsederant , premebantque aristius ; cummunissis a Ludovico exercitu profligati sunt; soluta obsidio , & repurgata dira hae lue Calabria. Id facinus Imperatoris postremum , nam morbo obiit anno Imperii vicesimo, & Mediolani conditus, nullis liberis praeter Hermengardam filiam relictis; auo virtutibus, quam vitiis patri similior ; in degenerante prosapia primum succum alens; trunco postmodiun in agrestes baccas siluescente. Engilberga coniux Monasterio quod ad Placentiam magnis impensis extruxerat sponte se abdidit, negotiosa& occupatissima semina; otium sanctum verum negotium rara. Nunc expedita Italia, reuertamur in Franciam & ad Lotharium Imperatoris fratrem diuertamus. Is fratri longe absimilis uno propemodum libidinis cursit an scopulo traduxit vitam atque consumpsit; magna Regni iactatione , labore Pontificum , aerumnis suis atque periculis; quando impuritas , nulli molestior, quam hospiti suo. Ille a teneris propemodum annis , Vald radam quandam puellam nobilem, affcctu primum puerili, dein annorum incremento iuuenili aestu amauerat, atque corruptae aulae licentia in consuetudinem turpem induxerat. Postmodum ab illicitis amoribus a Patre abductus , cum Theulberga nobili virgine Huberti Comitis, Acephalae dicti, sorore connubium init ; Vald rada , ne recrudesceret vulnus , ab Aula abstracta. At patris obitu libertatem nactus Lotharius , de pacis otio emollitus, uxoris taedio consopitas flammas ex sit scitat, reductamque Vald radam in antiquum commercium vocat; nec satis fuit induxisse pellicem thalamo , nisi & in lesitimae coniugis locum & gradum euehetet; siue offensionis pudore , mulieris consuetudine publica, siue pellicis precibus, atque blanditiis , usu coniugii honorem & dignitatem mercantis. Id quoniam perfici absque legitimae repudio nequaquam poterat,. quod Christiana lege vetaretur, fucum Ecclesiae facere, satisque cupiditati suae constituit eamque in mentem Gontharium Archiepiscopum Coloniensem , suique regni, ut vocabant, Archicapellanum , facta spe si silueretur coniugium , neptis ipsius ducendae, traducit in sententiam suam Porro Gontharius,Theuigandum Treuirensem Archiepiscopum sibi adiungit, iique caeteros, ut Episcoporum suffragiis, selemni ritu dirimere tunconiugium; utque fraus tectior,atque tutior foret, cuidam Adventio Episcopo strophae compingendae prouincia traditur,qui Vald radam dicat primis annis , Lothario ductam , Theulbergam vi a patre intrusam , pollutam,
260쪽
iani a fratre Huberto horribili incestu, regio thalamo plane indignam ; rum atroci flagitio , tum priori matrimonis nexu. Dolo composito , Episcopi in synoduin Aqui ranum conueniunt, & fraudis partim conlbr-tes, panim ignari , t ed fama & sociorii in praeiudicio rapti, compertam Anno sol. incestus , Thelit bergam prominciant, inauditam prorsus I solii tum matrimonii nexu Lotharium, novique liberum, ubi libitum esset , ineundi. Confestim Lothari iis , eiecta The ut berga, Vald radam substituit. Ea res Nicolaum Pontificem commouit, quod se inscio Episcopi, tanti litem momenti disceptassent ; eratque ante suboffensus Lot hario , quod Ingeli rudem contra Pontificia iussa & decreta, agentem in Lotharingia, plures iam annos tueretur , atque defenderet. Ingeli rudis Mallestidi Comi- I .hri,ilistis filia, eximiae pulchritudinis flore , Bosoni nobili in Francia Comiti qua. nupserat; eratque formae & nobilitati par dignitas , clim posthabitis libidini omnibus impura mulier adulterum sequuta , Vaugerum clientem suum, per multas urbes vagata , deinceps i pluribus prostibuli instar circunducta, tandem in regno Lothari, infami palam usa commercio domicilium fixerat; nec precibus Bosenis repetentis uxorem, nec Caroli Regis minis , nee intentato a Pontifice fulmine, Rex impelli potuit, ut scortum impudicissimum a ditione sua eiiceret. Iis de causis ad reges Carolum de Ludovicum Nicolaus scripsit, ut Lotharium monerent ; ac si in contumacia persisteret, vi ad aequum adigerent. Et quidem Ludo uici Germaniae Regis opera, Lotharius reconciliatus est Carolo ; sed de Valdrata interpellatus , appellauit Pontificem , & ab eo postmodum petiit , ut Synodum indiceret in Francia, legatosque mitteret, se eorum
Praesulumque sententia staturum. Hac arte, mora producta temporis,
quod negantium est; de spe certa Synodi , . per Episcopos suos traducendae. AEqua Nicolao postulatio via , indicta Episcoporum Synodus Me ras ; Legatique misi , Rodoaldus Portuensis Episcopus , & Ioannes Ficodensis : nec Rex instituto iam dolo defuit , nam Legatis per summum nefas , auro corruptis, & Episcopis e Regno suo, Metas, euocatis , partim arte Guntharij, & per olandimenta illectis , partim oblata vi territis , partim pretio emptis; in Regis votum suffragiis cunctorum itum est. Ad inuolucrum fraudis quaedam iustitiae tela obiecta est ; statuitur in medio Theulberga misera, interrogata num se incestu polluillet cum fratre , mulier inops consilii , ut saluti consuleret , crimen fatetur, nam minabatur Rex praesentem mortem si diffiteretur in statim damnatur omnium calculis, Regi ut prius data facultas noui conjugij; fuitque tanta
Conciliabuli infamia, ut prostibulum dictuni sit, in quo lenones Epis copi, pudicitia prodita & poenis subdita , scorto impunitas, Zc libidini effrenis licentia, seu in lupanari condicta Sc locata. Posteaquam perfidia tanta innotuit, eoque audaciae ventum est, ut Gunt harius CoIoniensis, & Theuigandus Treuirensis Antistites , Metensis Synodi machinatores , Romam ad probandum factum se conferrent; Nicolaus nouam Synodum in Lateranens conuocat , in qua Metensem anathemate