장음표시 사용
81쪽
irabunt. Theodebertus Chilperiti filius in Aquitania castis. Seditio in Suebertum propter pacem contractam. Per eam iteorum in Chilpericum impellitur. Sigabertus per Fredegundem
interficitur. Brunechildis capitur, sed seruato filio Childe
berto. Mermaeo Bruneebildis nubit. Chilpericus Merouaeum abducit, tondet in clericum e vaeus Iugiens, ad mortem adigitur.Praetextatum Prastulem Fredegundis aggreditur Chi L perici in Praetextatum oratio. Eiusdem defensio. Praetextatus damnatus per calumniam.Chilpericus Godinum vincit.Clodo-uaeus Chilperici filius victus a Mummolo. Guntranus Cbilis-bertum adoptat.Guntrant adoptantis oratio. Chilperici auariatia in crudelitas. Chilperici liberi morbo vexari. Fredegundis paenitentis oratio.Chilperies paenitentia.Fredegundis ad indolem redit Cl ouaeo priuigno machinatur mortem, in conficit Gilpericus, haereticus, ingrammaticus ibelgo Guntranum impetit:Pacem cum eo contrahit:pax nutat. Ingundis datur Hemmenegildo uxor;eius fors Childebertus besium Longobardis minatur. Theodoricus infans moritur,matris Fredegundis luctus
crudelis. Riguntis in Hi staniam missa. Chilpericus occiditur. Motus post Chilpericum caesum.Fredegundis ad Guntranum te gatio Guntranus Fredegundis Clotarjpupilli tutelam suscipit.o Chereberto abscedit.Gunisaltasse Regem Franciae A
cit. Legatos ad Guntranum mittit. ntranus cum Childeberto conciliatus .Ambo in Gundoaldum. Gunddalias Conuenisse includit. Convenarum obsidioraduummotum oratio.Mummo-bad Gundoaldum oratio.Gundoaldus captus in caesus. Mum molus occisius. Fredegundis a gubernaculo pulses. Eius varia in Brunechildem in alios insidiae.Praetextatum necat, oe Rigunte riam maia habet.Clodouaei caesi eadauer incorruptum..ntran/ bellum multiplex in Septimania. Septimania qua, unia dicta. Guntrant ad duces victos oratio. Guntranus
82쪽
bellum in His anos renouat. Re redus abiurat haeresim. Chil
debertus suscipit risium in Longobardos. Coniuratio in αδ
debertum. Rauchingus in poenam vocatus; eius Mori Noua in Childebertum coniuratio. Eeorum poena. Parisiorum incendium. Vironis castae facinus. Pseudo-Christus ex rustico. Guntrant expeditio in Britannos. Guntrant obitus
mores. I x Clotarro persolutae crant exequiae, cum Chilpericus equatuor fratribus natu minimus, viginti admodum ann rum; sed marte & ambitione acerrimus , Parisios aduolar, thesaurisque quos ea in urbe reposuerat Pater, occupatis, gnarus pecuniam consiliorum omnium machinam esse &anii inuit, ic gnum primus , & si licuerit selus, usurpat; Francorum pluribus adductis pretio, ut quod inualidum initiis foret, audacia & fortitudine stabiliretur. Fratres in communem hostem conspirantes , contractis extemplo copiis, inuasorem deturbant Parisiis, coactsimque conferre quod seposuerat, Francia iterum in tetrarchias diuisa, in quartam partem admittunt. Sorte res acta est ; nec enim aliter conuellissent; Chereberto siue Ariberto Parisii, Guntrano Aurelia, Chilperico Stiessio , Sigcberto Rustrasta obtigerunt; haec distincta fratribus; at communia, ambitio, libido , crudelitas; quibus Franciam diu exarunt tam misere,ut clim Deo debeat quod seriem Regum habuerit, beneficium eiusdem longe maximumst, quod habendo sina ut plures non periit. Et vero quasi horreret Historia illorum temporum calamitates proserre in lucem , tam perturbateramque obscure fratrum res gestas in oluit implicatque , ut ad extricandas ambages illas nouo quodam Ariadnae filo opus foret. Ego pro mea secultate conabor explicare confusa ; lucraturus iamen si qua omiserim, cum praetermitti parum admodum possit praeter flagitia. A priuata singulorum vita peram initium ; nec enim alij sunt in publico Principes quam sub tecto; virtutesque regiae ortum & robur a probitate animi hauriunt. Cherebertus iusto matrimonio Ingobergam duxit; sed statim corruptus lascivia , adiectis in duas virgines oculis, quae sorores ex vili artifice natae, famulabantur Reginae, eas tam ard cnter deperiit, ut eiecta Ingoberga, primam statim Marcouesam nomine in thalamum eius admiserit ; ac paulo post alteram Merofledam dictam incestis nuptiis contaminaueri . Quamobrem a Germano S. Antistite redargutus , nec monitis minisve melior , affectus est meritissima poena, fato raptis impuris mulierculis, simulque filio quem ex altera earum alebat. Nec ideo bonae frugis euasit,
imo & quandam Theodogildem Opilionis filiam thoro induxit; ne in vitio quidem generosus , in mancipiis abiectisque seminis Regem foedans Gunuanus frater in coniugibus nihilo castior, feliciorve in liberis; con-I L cubilita
83쪽
cubinis pluribus, nulli legitima uxore usus. Primam enim venerandam nomine & ancillam sorte in commercio habuit, filiumque Gundebat diim ex ea suscepit: qua pulsi ad Marcat rudem adhaesit; eaque itidem mater priuignum suum veneno susti ilit, ac postmodum filium cui parabat regnum tumulo intulit. Iis Austrigildis addita, gemino partu Regi gratis,suna; & ex ea nati Clotarius & Clodomitus in spem regni educati, post
immaturo fato abrepti sitiat; vagos illicitosque concubitus orbitatis poena Deo plcchente. Haec est Austristidis, quae morti proxima Gunt ranum inauditum facinus exorauit ; causata se medicorum inscitia interire, iusiurandum exegit , coniuge , fore ut eos neci traderet, quorum imperitia vitam amitteret ;pessima mulier quae de sepulchro homines caederet. Stetitque promissis princeps uxorius ; duobus Medicis capite truncatis, eo noxiis quod mortalem feminam nori donallent immortalitate. Verum lias viri culpas emendauit Gunt ranus senex ; clementia & liberalitate in pauperes mutatus in alium, & sacro cultu propemodum dignus . tanti momenti est vitae nostrae meta & terminus. Chilperico uxores fuerunt; nec ideo minus in libidinem omnem proiecto. Prima uxor Audouera , rite conciliata , e qua Principes nati Theode-bertus , Merouaeus, δc Clodo uaeus , mariti animum conciliasse debuerant , ac amantissimis nodis adstrinxisse. Tamen ut erat corrupta indole foedisque moribus Chilpericus, Fredegundem ancillam , in coniugis familia ac ministerio enutritam, tam solertem vastamque ingenio, quam forma corporis eleganti, visam adamavit, concepitque ignem quo mox arsit. Concepta flamma Fredegundem non latuit, fouensque incendium , qua
illecebrosis repulsis, qua simulati pudoris larua, inuigilabat opportuni-
rati , qua gemino scelere, Regem admitteret, Regin mqne excluderet. Ea tandem versutissura ae foeminae oblata. Versabatur in expeditione Saxonica Chilpericus, dum Regina grauida fausto partu puellam enititur. Fre degundem puerpera consulit, quam matronam scii geret, quae nouum partum in sacro sonte susciperet. Illa matre ipsa digniorem nullam affirmauit, impulitque tandem vasto consilio , ut quae infantem genuisset ad vitam, Christiano ritu generaret ad gratiam; ea nimirum mente id suadebat, ut accedente iam nouo vinculo , eoque sacro ac religiose, affinitate cum Rege contracta , usii coniugii interdiceretur. Statimque euentus iuuit consilium. Chilperieo reduci prima omnium Fredegundis Occurrit, narrat quae contigerant, iam affinem Regi coniugem esse , excidisse veteri titulo, nec sine incestu admitti posse in thalamum , quae iam nodo spiritus Principi coaluisset. Nihil facibus persuadeas, quam ea quae sunt in audientium votis. Obiecta affinitate repudiauit innocentissimain coniugem Chilpericus , & in auctoramentum flagiti j Fredegundem sibi consortem adscivit. Nec ideo per nouam coniugem euasit castior, meretriciis impuri Rile amoribus semper implicitus; Fredegunde amorem ambitioni donante , nec repellente si cias thalami, quae throni non ellunt. Ita per impuram patientiam versipelle ingenium regi & rcgno dominabatur: donec Chilpericum
diuturni flagitij liisum cepit, fratrisque Sigeberti aemulatio, cui Brime-childis Diuili do by Corale
84쪽
chil dis legitima uxor & laudi erat & opuleiuiae. Ideo Galsii in tam eiusdem
Brunechil dis sororem, expetitam a patre impetrat, festaque pompa & celebritate deductam applausu magno omnium excipit. Cettum Sc firmum sperabatur coniugium; quaesita consors E regio stemmate rege digna ; amorem conciliatura , tum ipecie corporis, tum animi dotibus , ac suauitate morum & indolis ; maiestatem resiam thesauris & gasa diuite ornatura; postremo pietatem illatura in Aulam; quae statim eiurata paterna haeresi in orthodoxam fidem transcripta est. Uerum breui Fredegundis spes tantas absumpsit. Primo omni arte sopitum incendium in Chilperici amino suscitare , Quere blanditiis, &suspiciis lacrymisque ceu iniecto oleo inflammare. Dein postquam cicatrix vulnus admisit, inter coniuges discordias serere,auertere Regem ab aemula, eam in contemptum ac post in odium sensim inducere; ac demum pessundato amore abductam, Regis thalamo aulae probris contumeliisque obiicere. Quod misera ut sensit, contendit 1 coniu- se , ut vel omnium inops patri & patriae restitueretur ; quandoquidem ca-amitosa mulier in mariti & domini odium incurrisset. At cum eam nec Chilpericus vellet remittere , ne thesauri simul repeterentur; nec Ficdefundis retinere, ne forte miseria misericordiae seret; media de atrocillinia via inita est ut occideretur; eique fauces in lecto elisae ; ut asyli locus & honestae voluptatis, impuritatis & crudelitatis libitinarium euet. Ab hoc facinore tuta Fredegundis Chilpericum obtinuit, iam dotata duplici criminerpar reuera dignum constantia , qui conuenissent flagitiis , moxque euaderent pessimi omnium. Sigebertus pudore intacto in delecta coniuge perseuerauit. Ea Brunechil dis fuit, Athanagildis Hispaniae Regis filia, summo studio ambita 1 Sigeberto , grandi pecunia donata 1 Patre, insentique laetitia a Francis excepta. Et vero primum adolescentiae florem illuminabant dotes eximiae ; pulchritudo in paucis excellens, subtile ingenium
rerumqiae amplissunarum mox capax , iudicium firmatum prudentia , morum Datiitas & sermonis mirae blanditiae , ac demum perita artifexque manus. Quae naturae dona clim Ariana haeresi ceu foeda lue contaminarentur ; non dubitauit mulier, vel religiosa vel callida, labe hac abstersa Catholicam fidem suscipere. Caeterum has praeclaras dotes statim Regum pestis corrupit ambitio I euasitque mox Brunechildis sitorum pernicies, dum furori dominandi post habet omnia, sternitque crimina scalarum instar, quibus ad fastigium regni conscendat. Porro is erat Regum de Franciae status : quae tametsi distincta temporibus , placuit tamen in unum congerere , ut coniectu uno oculorum Principum indolem , Sc Orituras inde calamitates lector prospiceret. Primam Australia ab accersita Brunechilde sensit, in caede Gogonis Magistri Palatii. Is ab Chroditio viro iustissimo , munus abdicante , quod assinibus suis & iustitiae simul non satisfaceret, in eam prouinciam substitutus , aut horitate de gratia apud Sigebor tum Regem praepollebat ; ideo adpetendam Brimechi Idein, eamque ab Hispania deducendam, ut acceptissimus ab Rege selechus. Sed beneficium male collocatum in selites & tribulos e filorescit. Valerrima mulier, quae firmum imperium in mariti mentem
85쪽
ambiret, ubi animaduertit iam constabilitum in ea Gogonem, tantum obicem amolitura, multis suspicio tribus Regis animum implicans , amμnistro probatae fidei alienavit; deinde , ut facilE quem oderunt Principe obruunt, suspicionibus in timorem versis , viri innocentis caedem impetiali it. Verum siue contigerat expeditio Sigeberti in Hunnos, qui occupatis in Pannona edibus, Germaniae infensi , late populationibus vastantes omnia, iam urb: bus ad Rhenum positis imminebant. Ergo Sigebertus cuius ditioni obiecta prouincia adscripta fuerat, in barbaros militem di cit intrepide; iisque victis δc fugatis quam peroptabant pacem eoncessit. Quam indulsit eo libentius , quod Chilpericus frater, leuitate animi & an tione impulsus , lucrum ex alieno damno quaesiturus, dum ipse cum exercitu abesset, occupaIis Rhemis, in prouincias suas ferox inuasistet. Quocirca peregrinum hostem domestico mutans, redditurus par pari, Suessionem Chilperici primariam urbem obsessam expugnat, ac d heodebertum Chilperici natu maximum in ea capit: nec moram pastus, in eundem belli auctorem diusto exercitu .victorque commilib praelio,Rhemis urbibusque aliis post receptis, fratri tam ignavo ad seruandum quam stroci ad inuadendum, petenti & culpam deprecatui , liberali animo pacem dedit. Imd & filium Theodebertum,custodia liberum,ditatum muneribus , patri restituit ; exacto tamen iureiurando, ne qui g in Patrui damnum unquam agitaret; a Quo adolescens suo magno malo post defecit, Sacramenti immemor dc Deneficij. Interim Chercbertus, voluptatibus marcidus , in castro Blauia in Aquitania , desit vivere; liberis nullis praeter deteriorem sexum relictis ; quibus lege Francica a regno exclusis , tres fratres demortui sortem partiti sunt. Diuisionis ratio spartim constat; nisi quod singulis Parisios iam Regum Votum appetentibus , conuentum est ut urbs omnium esset & nullius, sua cuique parte assignata ; sancitumque ne vivis ipsorum absque aliorum consensu eam ingrederetur; qui secus
sacerct, sua parte excideret; lam ampla Urbs erat, quae tres Reges caperet.
Tres Chere belli filiae diuersam conditionem sortitae sunt. Minores duae Berte fleda & Crodi et dis .virginibus sacris sunt adscriptae , sed morum lasciuia tam piam sortcm foedarunt. Berta ex Ingoberge iusta uxore nata, thahami pudorem hausit,& nupta Elelberio Cantuariae in Anglia Regi,
virtutem & pietatem in dotem attulit. Nam forina & strauitate morum in signis , ita virum barbarum flcxit &mitigauit, ut in Christi cultum indu ceret ; corpus impendens & animum in instrumcnta sanctitatis alienae& suae. Quod & postea Ingundis persccir in Hispania ; ut quod desiderabatur in maribus, implerent virgines; neve S. ancti in stirpe regia deforent. Circa id tempus, Hunni, praedae cupiditate illccti, abrupto faedere , rursus effusi, in Sigeberti fines impetum faciunt. Is contracto exercitu validissimo, ut periuram gentcm deleret funditus, spe & consilio per incognitam fraudem deiectus est. Siquidem sub ipsum praelium, horrenda quaedam phantasmata, portentosis formis instructa, subito Franeis oblata, terrorem tantum equo & militi incusserunt, ut nullo consilio praeter fugam relicto , effuse omaes fugere coeperint ι ignominia maiorc vintentiuIu
86쪽
centium, qui conscii infirmitatis, per artes magicas, laruas dc lemures Orco C L o et Aia excivis sient. Sigebertus ipse dum fusit, deuenit in manus hostium; sed Onoua magia capientes cepit; nam nauitate morum , sermonis elegantia, & Fixit. illecebra quadam ingenii, seritatem barbaram ita temperauit atque emolliuit, adiunctis opportune muneribus, ut a Cagano Rege honorifice ha- 'bitus, dimissusque magnifice, icho foedere in posterum inuiolato , redierit ad suos , humanitatis & tertiae triumphus nobilis. Enimuerd ad maiores motus seruabatur , dc erat Francia suorum ciuilibus motibus agitanda , ac nisi Deus favisset propitius euertenda. Nec destitutae sitiat praenuntiis signis tantae clades; in quibus viiuna uredunt castri praecipuum. Postum erat in monte , alueo fluuij Rhodani incumbente , pluribusque lare rati .duni patebat incolis ; ex aduersa parte mons ibidem praecipitantein amnem eastra ν-m coercebat, obiectis hinc inde repagulis , ne vortico aquae ripis emuerent. Ac primum ubi castrum exurgebat, per dies sexagenos subterraneus
mugitus insenuit; post repente mons , colle proximo scissus ac diuulsus, cum aedibus priuatis & publicis, ingentique multitudine hominum, ruina, praeceps, in subiectum amnem euolutus, stragem horribilem tectorum, aeris, argenti , promiscuae supellcctilis , animantium , virorum,mulieruin, atque infantium uno simul casu cumulauit. Et calamitas ultra porrecta est, subita ruina obstruente viam amni; tunc enim masn O impetu Sc improuisa celeritate retrorsum actus, ripis hinc inde Occlusis,inundatis agris,
ac demersis pagis quam plurimis , ad Iano in usque ciuitatem quam
Geneum esse non male colligunt in cursum remensus est ; tanta aquae copia in eam illata, ut supra ipses muros evectus, nouam cladem urbi minatus sit: elementis conspirantibus in poenam hominum, & naturam verrentibus , ubi naturae auctor indignatur. Nec omittenda quorumdam cupiditas , pudet dicere , Monachorum ; qui tanto prodigio haud quaquam
territi, cum in ruinis montis terram effoderent,iamque quidpiam aeris aut ferti eruit sciat, nouo terrae sonitu erumpente, pars reliqua montis auulsa est, miserosque illos ad triginta , orco propiores quam coelo, consepultos' casu , immiscuit opibus quibus inhiabant. Sed iam tempus est , ad internos animorum motus aggrediar; si tamen prius externos, ubi minus dis. criminis , pudorisque inu S, narrauero. .
Langobardi, qui postea Longobardi, gens erat iam olim in Germania I V.
incola, neutiquam e Dania aut e Noruegiae uocanda. Eorum StrabO,Pater- Ion1.ba,iaculus,& Suetonius meminerunt;quibus sedem assignat Cluuerius,primis ad q- Uteriorem ripam Albis,ubi nunc Marchia Brande burgica,cognomenta Media, dc pars Magde burgensis Episcopatus; sed mox imperante Tiberio,in vlteriorem ripam depulsi sunt. lidem postea,vti & reliquae Gemnaniae gentes, versus septentrionem vagati, seu pulsi a Romanis, seu consulentes multitudini gentis numerosae, versus Tanaim profecti, saepε mutauerant sedes. Tandem eas in Pannonia fixerant, Cunimundo Gepidarum Rege profli- Hongrie. Fato,ac Gepidarum gente deleta propemodum. A barbis longioribus quas intams ferro prolixas alebant , id Langobardorum nomen habuerunt;
quorum lingua Lang longum , Bard barbam significat. E Pannonia
87쪽
euocati Italicam expeditionem susceperant. Etenim Narses, dux bellicosin simus, a Iustiniano suffectus Belisario, gerebat in Italia bellum; ex qua vi Gothos iam profligatos omnino pelleret , Longobardos sortissimam
gentem sibi adsciuerat; qui praeclaram nauarant operam , repetita post acceptam mercedem Pannonia. At postea Narses a Sophia Iustini Imperatoris uxore contumeliose habitus vindicta 'ardcias supra Semiuirum ; s nisi haec macula tanto viro falso aspersa sit ; quod non pauci asserunt; J nam
Eunuchus elat , cum Gothos iam deletos in Imperatorem excitare non pollet; Longobaidos, quorum audaciam & Qrtitudinem ante pcrspexerat, iam non auxiliares, scd situros Italiae dominos , arcanis nuntiis euocaue rat. Ii regionis duliciis rerumque copia praetcrea illecti , mora omni abru-Anno syo. pla , Pannoniam Hunn S reliquerant, s genti non minus barbarae, ne Germaniae calamitatum dessiret seges & triginta Saxonii in millibus secum eductis, ducente Rege Alboino , in Ita liam iam pridcm Barbaroruni coloniam irrumpentes , regnum condiderant in Cisalpitia Gallia , quam de suo Lombardie. nomine diωrunt Longobardiam. Mediolanum primo regni caput, mox pavie. Ticinum; ei atque ditio ab Alpibus Tusciam vique Porrecta ; praeter Ra vcnnam cum Exarcharii, quem diutius Imperator Constantinopolitanus obtinuit, ad mare superum. Et progrediebantur vlicrius , nisi post Alboinum 1 Cune munda uxore caestura, quam homo barbarus adegcrat ut in cranio patris pro poculo biberet, infirmo adhuc & nutanti imperio raptum , inhibitae ellent gentis victoriae. Clepho succellari par in λrtunium contigit : is a suis caesus est, qui Regum pertaesi, regnum in plures partes partiuntur, & triginta Duces 1ibi conitituunt, ivnde rsan Feudorum origo, sua cuique parte assignata quam tuerentur ; quo instituto , ut pluribus inpotentiam evectis confultum est, sic nocitum publicae rei gentisque gloriae Tres ex iis Ducibus cupiditatem conuer erant in eam Galliae partem , quae ab Alpibus ad Rhodanum excurrit. Q tanquam ea expeditio , praedatio potius & latrocinium fuit, quam iustuin & compositum bellum. Ac primum quod obiiciebatur in Gum rani regnum inuadentes , Burymdioitibus sibi oppositis internecione deletis , occisoque Duce Periclo , praeda opulenti,
quam unam expetebant, versus Alpes, alio itinere , in Italiam sese recipiunt. Veium Guntrano ad suorum caedem experrecto, instaurato exercitu,
Ennio Mummoto summae spei duci includendus hostis committitur. Dubium tamen utrum id contigerit, expeditione Longobardorum prima , an e Mummoto proxima. Erat Mummotus rei bellicae apprime gnarus, per militiae gladus ad supremum Patriciatus apicem in Pericii locum a Guntrano euectus; Altis-siodorensis origine e quanquam proditionis &.infrati animi in Patrem reus ; qui municipij sui rector , cum Mummotum suum instructum muneribus ad piae standam Guntrano fidem misisset, ab eodem administratione
sua deiectus est , impetrante a Principe quod patris Dret , & iam se eius
in primum λrtunae gradum sternente. Is ergo nouum honorem noua &Ambivn. forenti laude signaturus , siab ipsis Alpibus, ad urbem Ebredunum , quo
hostes contendebant, reditum intcrcepturus , caesis arboribus, & qua iter
patebat transuersi positis, impeditis & obstructis sit rum egressibus , ubi se
88쪽
ie in eas barbari immiserunt, impetum facit; turbatosque qua locorum C L o i difficultatibus , qua Francorum ferocia, in Q am egit, multis caesi S , ca--Fiiii piis quam plurimis, paucis in Italiam referentibus nuntium cladis. Ita sepe in praedam praeda est, & rapina raptores destituit. Hae victoria Mummotus celebris , mox irruptione Saxonum magis in- V. elaruit. li a Longor bardis in Italicam expeditionem adsciti, praedae Cupi- Eι Saxonditate , aut posituri colonias, irruebant in Franciam, ac Rhegium Provinciae terrasque proximas devastantes, ad Stablonem villam castra possierant. Hinc vetante nullo praedatoribus in diuersa missis, praeter diuitem praedam , securitatem atque ut fit contemptum hostis reportarant. Ex contemptu negligentia & pernicies ortae. Qilippe Mummotus occultis itineribus ducto exercitu , primo mane semi sepitos aggressus, ingentem stragem ad vesperatia edit ; qua tenebris dirempta , postridie chiri Saxones impetu caeco pugnam capellerent , vltro citroque contendentibus nuntiis, de pace conuenit ; ac facultas data Saxonibus rinnigrandi in Italiam , si captiuosae praedam redderent: stemente M limmodo hostibus pontem , ac parcente languini , cuius parsimonia vel in hoste pia est. Veiis in i idciri statim vel desiderio patriae, vel Longobardorum odio I nam raro inter praedones conuenit; abductis liberis atque uxori biis , collectoque omni instrumento, in duas turmas diuisi, repetituri Saxoniam in Franciam penetrant. Altera turma per maritinias Alpes Nycaeam Satyorum, altera per Cottias Ebrodanum tendit nstar amnis in diuortia effusi ; iungendae iterum
ad Auennicum agrum, ubi nunc comitatus Vcnuxinu S ad Rhodanum Comte de
iacet. Sed cum neutri abstinerent direptionibus, segetesque iam illatas Venaissin- areis absumpsistent; Mummotus in alteram Rhodani ripam traducto milite, hostibus conuenientibus negauit se ficturum viam, nisi prius dii epta
restititerent si qua extarent, ac pro consumptis aurum rependerent. Saxones imbellisitorii in turba tam impediti quam emolliti, pro damno inuecto data pecunia,ad Sigeberti fines transmissi fuit. Quanquam fraudi in appendenda pecunia fuerim , tegulis aereis miro artiticio inauratis , sectisque in laminas,pro auro praebitis quibus tum Guntrant subditis,tum Sige, ii dolus oblatus est: pati Itque via in Saxoniam ruta; Deo non connivente fraudi ulterius; nam a Sueuis detrectantibus hospites nouos armis excepti, atque tergemina pugna protrili,auit. 1s sedes cad.uieribus solis ictauerunt. Digressis Saxonibus, nouae Longobardorum etoloniae apparatu magno V LFranciam iterum tentant. Diuiserant copias in tres exercitus, suo cuique Driobardi
Duce assignato , sine ut in plures partes distractum hostem haud aegre
vincerent; sive ut Mummollim cuius unius virtus terrori erat, dubium quo se constrret, perturbarciat atque confunderent. Et quid in Amo si is cum copiis Ebreduno transiens , in Auenionense solum effuses, transnilibRhodano , Arelatensi agro vastato, ac urbe Aquensi obsidionem auro redimente, Massiliam usque procellerar, omnia direptionibus atque incendiis vastans. Zabanus dux alter , Diam . proscchus Valentinam usilue progressus Die. est,eamque expugnandam suscepit. Tertius nomine Rhodanus, ad Gratio- Valenetinopolis muros haesit occupaturus urbem iam in Allobrogibus celcbrem, eo Gie ble Ionii K omnes
89쪽
Omnes animo ut Satyos atque Allobroges , seracissimas sub ipsis Alpibus regiones , qt asi Longobardiae suae suburbia, ipsi annecterent, Iio iussique
coloniis frequentarent. Haec tam repentina terribilisque inhiasio non perculit Ilummoti animum : imo vir prudens diuisionem hostium rem uiam ratus, aggressurus singulos, primo in ducem Rhodanum qui occurrebat proximus , exercitum mouet, ac Isara rapidissimo amne , dum vadum monitiar bestia incedens , traiecto feliciter, quod opi diuinae adscriptum cst ; consertae statim cum hostibus manus , victique numerosa clade Longobardi : Rhodano Duce lancea saucio , vix cum paucissimis in praerii p-ta montium c uadente. Vna haec victoria alias peperit. Siquidem Rhodanus cum militibus quingentis, reliquiis tanti exercitus , ad Zabanum Valentiae obsidioni insudantem accedens , narrata clade , tantum terroris
incussit sociis, ut omisia urbe collectisque vasis , illico regressi sim Ebre-d unum , opperturi socios veteres, aut nouos ex Italia euocaturi. At virum isque consilium celeritas Mummoti discussit. Magnis itineribus Ebre dunum tendit,& coniunctos Duces noua internecione fundit ac sugat; Zabano Segusium in Alpibus urbem confugiente: cuius urbis Praefectus Sisinnius expulsurus hospitem haud admodum gratum , fictis a Mommoto litteris, quibus iam se in proximo esse scriberet, iislie in conspectu Zabani datis
ac lectis , eo terrore hominem percutit, vi momento relicta Segusio in Italiam a latis pedibus auolauerit, absente Mummolo dc ignaro palmas reportante; tantum est ponderis in vera laude &iusta gloria. Fama earum rerum ad Amum perlata tertiam expeditionem confecit: perterritus sociorum caede, ne simili ac iam imminente occumberet, regressum comparar: sed cum expeditam viam qua occurrebat Mummotus fugeret, per abrupta montium capto itinere ; in niuium moles voraginesque incuriens, relicta quam habere non posset praeda, paucos incolumes patriae reddidit. Virtute unius Ducis uniuersam seruante Franciam; ac profligatis Cimbris Marium suum Romanae gloriae componente. Nec ablusit Mummotus a fato Marii; nam rebus aliis,in Gunt rani gloriam praeclare gestis , cum inuidiae par non esset, in arma tectior quam in fraudes, fuga clapsus, Auenionem secessit, urbemque vel suam , vel occupatam , situ iam validam opera & praesentia sua communiuit; frustra aemulis & Guntrano ipso insidanti biis in viri Drtis exitium ; tantum roboris virtus sibi praestat. Donec ipse raptus ambitione in perniciem ultro praeceps riti t. Nunc ad ciuilia mala transgredior. Sigebertus ab Hunnica expeditione dimissius, in Phocensem Psouinciam, quae olim Austrasiae regno adscripta fuerat, & i Patruo Theodorico possiella, adiecit animum ' ea tunc in Gunt rani partem artigerat) quam Vt imi adetet, a geminis propugnaculis siue Capitibus facturus initium, Arelate & Massilia,quorum sortum membra sequerentur, Arelatem quae prima & promptior occurrebat,incautam opprimit. Firmino Arvernorum Comiti imperatum , ut cum Arucrnorum flore Arelaten versus se censerret; eum Adciarios Dux alter excepit; itinctisque copiis improuisam urbem adorti, inuitos ciues ad iurandam Sigeherto fidem adegerunt. Guntranus ubi rem comperit, Celsum Patritium ad recipiendam urbem cum exercitu mittit.
90쪽
mittit. Resque spectabat ad diuturi iam grauemque obsidionem ; nisi eam Sabaudi Antistitis, id viri nomen ,dolus an prudentia contraxisset. Aggreditur Sigeberti duces , eorum fortitudinem extollit mirifice,dicit palantes hostes oc vagos facile exscindi posse, si paratus miles impetum faciat. Quocirca autior est, ut expediti cum suis, egressi portas in eos irruant, sequuturam proculdubio victoriam; si quid secus, quod auertat Deus, contigerit , receptu intra urbem facili, nullum ipsis damnum posse inferri.Praebita dicenti ndes, imo fallenti; ac temere miles urbe eductus , iuillo relicto qui ad receptum portas obtineret. Celsus fortastu praemonitus irruentes excipit sortiter, repellit, vincitque; ac praeliantes ignauius spe asyli proximi in fugam agit. Ii versus Vrbem quam amicam putant proripiuntie ; at noua calamitate portis Occlusis, ciues e murorum pinnis turribus. que saxa de iacula in acccdentes contorquent, miseros inde milite cominus,
hinc ciue eminus feriente. Inter sacrum fixumque positis una edugij patuit ratio , proximus Rhodanus ; quare effuso cursu ad amnem propcrant, parmisquc subiectis praecipitantis nuuij aquis se committimr. Sed inde grauissimum omnium malum : nam praegrauati armorum pondere , subita metus festinatione , ac rapidissimo amne praepediri , maximam partem undis submersi sunt paucis admodum ad ripam obiectam per haec discrimina enatantibus. Ita timor oculatus a tergo, a fronte caecus est, & praesentia cauens, futura non aestimat. Captis Ducibus vita concella est; aedocumentum praebitum , non habendam fidem omnibus passim ; de quos nuper viceris , subactis nondum animis , adhuc in hostibus esse nu-
Nee in civili tumultu Chilperici partes desideratae sunt. Cum enim statim Chereberto mortuo Clodo uaeum filium , ad occupandos, qui ad Sige-bertum attinebant, Turones & Pictones immisi flet ε, isque a Mummio selecto ab Guntrano& Sigeberto Duce inde expulsa scinia ignominia H-ret, se in Aquitaniam contulit, & occupata Burdegali , quae Sigeberti essent inuasit. At inde similiter, Singulpho Sigeberti Duce eiectus, per Andegavos aegre ad patrem rediit, cum fugae infamia, pravique consili,
poena. Qua nec temperantior Chilpericus , cum fratres Epilcoporum opera concorat scedere conuenissent, in quod is si vellet admitteretur, iterum Theodebertum filiorum maximum , Sacramento adstrictum Sigiberto de pace non violanda, in eundem Sigebertuin contra fas fidei armatum immittit. Aquitania ut prius in aream Martis designatur ; post occupatos Turones Pictonesque , via eadem qua Clodovaeus nuper incesserat. Et statim Turones direptionibus scedisque incendiis ad deditionem impulsi, Pictones aliosque ultra Ligerim populos Gundobaldus pro Sigeberto cum
lecto milite propugnabat. Pugna conseriti r , vincitque pars pes or, Gundo-baldo cum suis terga vertente. Exhausta hac clade propugnantium robore Aquitania , Lemovices , Cadurcos , . iliisque iuxta prouincias Theo- debertus victor invadit; ac periurium crudelitate & impietate cumulans, sacra simul & profana vastans , nullo disci imine conditionis alis sexus,
templa incendit, monasteria euertit, coenobiras interocit , vim infert K α virginibus,