Commentarii Collegii Conimbricensis Societatis Iesu. In quatuor libros de coelo Aristotelis Stagiritae ..

4쪽

C OMMENTARII

CON IMBRICENSIS

SOCIETATIS IES U. IN QI A TUOR LIBROS DE COELO

ARisTOTELIS STAGIRITAE.

Cum priuilegio*facultate Superiorum.

Hac secunda editione , Graeci contextus Latino E regioner pondentis accessione auctiores.

Cio. ID. XCIIII.

6쪽

COLLEGII CONIMBRICENSIS

SOCIETATIS IESU RECTORI,

& moderatoribus prudentissimis: κ

1OANNES BAPTISTA REGNAVLD. S. D. V Ic res duae in humanis possunt plurimum, Recur prudentisiime, moderatore se doctis imi

eae in hisce Commentarias messifras conueniunt ambae, decor scilicet se utilitas. Decorem cum Halicarnassio Dionysio voco, m s mu/θέ ωe εργα, quae statuit illa, Obαιο ς Θειναι τάδε ονομ- -ρ άλη-

-υ λσγόω. Hos enim,si qui philosophandi subtilitatem, ab uberiori dicenia copia, se amoenis eloquentiae ea ita, expulerunt, semel Deerint, me in t am h mPotelici textus enodationem , e In varias de controuersis naturae rebus , o multiplici refertas fientia in utramque a i-tatas partem quaestiones oculos aduertant, neque aptam istam nominum

disso sitionem, neque λογ quam nostri, delectum vocum abesse perstitient, ipsit se philosophorum curtu, nisi perpolita prius oratione, honte explodent. Vtilitas vero horum multiplex stricta se hac pagina premi non patitur. Hanc unam tamen iudico maximam, quod mala prius adolescentum sudia discrepantiburs multorum sententis, oppre ι ingenia, his ducibus, tuto philosophiae curriculum perlustrabunt, quid secZandum vel refugendum, ChriBiano maxime homini, discernent tibere. Hos itaque no bis iterum formis, excudendi ansam duae hae causae praebuerunt. Guibus hoc unum contulimus adiumenti idne in Hi Mavestra per vos prima editione I cret, Graecarum formarum penuria,' a quas

7쪽

iiij Hos Galnarum Regum bberalitate pfidemus, fanum esse iudiconuod Graecum ristotelis contextum , versoni Dropili, vetuo iuditio sipienter probatae resondentem , passim apposuimus. Vt adolescentes non modo seri Hotelicarum sententiarum pondus ese grauitatem, in vitae humanae usus conuertant ,sed es Graecae orationis et bertate is copia, quam illi nec Isocrates, neque Demosthenes, nec Graecorum et Empraeripere potuit, recreentur. Cogitanti vero hanc operam vires animos

addiderunt, a nulla iis laudata, disertis imi subtili semis Plutosophi,

se Societate mobiscum iuncti Petri Fonsecae, in quinque Metaphsicae in Io, dilitentia, o quod Graeca cum Latmis prudenter coniunxerit, mu

torum iudicio, probata opera. Hunc totum aequo certe animo, o in Reipublicae et in quae nobis semper pravatis rebus fuit charior) susceptam

ct mansum laborem, vel ira , maturiora, prudenti, ct in arduis rebus aequisiimo,iudicio probandum vel improbandum submittimus,probatum teris Academiae et Huae omni silentiarum genere florentis imae H-cumus se consecramus. auod si contigerii, probata, vo is mea sudia videro, alacriora animo , imo se e poterit diligentia, reliquos cum totim philosophici cursus li-

n Onuar: eodem'. Graeci con-

8쪽

INDEX QS EST IONVM PERTI

libros de Coelo.

In primum librum.

I T ne uniuersum persectum, an non. pag. 8Sit ne apta distributio motus in rectum, circularem δε ex iis mistum. p. 24. Vtru cuilibet corpori simplici una tantum latio : cuilibet lationivnum dumtaxat corpus accommodetur. p xyAn couersio sit naturalis cςlo. p. Num coelum ex materia & sorma constet, necne. p TVtrum matura, substantiave corporum coelestium a sublunari diuersa sit, an non. P qΙVtru materia coelestis & sublunaris inter se specie distinguantur.p. 47Sit ne coetu dili lubile,& aliquando re ipsa dissoluendum. p.6 Recte ne Aristoteles probarit nullum motum circulari essu contrarium. p 7 Possint ne per diuinam potentiam plures mundi esse,an non. p. II 3Possit ne Deus mundum hunc perfectiorem reddere. p. lis Vtrum Deus alios,atque alios mu-dos in infinitum persectiores possit condere. p. 8Quibus terminis definiantur potentiae activae quo ad intesionem& extensionem effectus. p. 32 Quona modo potetiς active quoad resistentiam terminentur. p. 138

Quibus limitibus circumscribantur potentiae activae quoad distantiam spatij. p. 40Qui nam terminus potentiis passi-uis quoad accidentium intensionem assignari debeat. p. rq Vtrum mundus Glo generali concursu Dei perpetu. durare posisit, an non. p ij In secundum librum. Sit ne orbes c testes animati. p. 16 2Aiace tu cuilibet sublunari corpori naturae dignitate praestet. p. ITIVtrum sex positionum differentiae

ex natura rei cςlo in sint, an non. p. I 8s Agant ne corpora coelestia in sublunarem mundum,an non. p. 188 Vtrum ne etiam cς tum Empyreum subiecta corpora influat, p I9ῖVtrum corpora cςlestia interuentu motus & lucis dii taxat,an etiam Ier alias occultas qualitates m-uant. p. I 6 An cessante motu coeli cessare debeant omnes motus actionύsque inferiorum corporum. p. 2CiNum aliquis effectus naturalis respectu coeli casu eueniat. p. 2C6Vtru coelestiu corporu virtute animantia prosigni queant. p. 2O9Vtrum animalia, quae astrorum vi ex putri materia gignuntur, sint eiusdem speciei cu aliis eius dein

nominis, quae semine procreantur. p. 216 Num corpora coelestia in hominis voluntate influant, an non. P. 2Possint ne Astrologi ex obseruatione syderum futura contingentia praenuntiare. p.22λ

9쪽

Vtrum coelum globosa figura praeditum sit. p. 238

Recte ne ab Actronomis coelestium sphaerarum numerus , & ordo statuatur. 1 6 Num globi coelestes quo altiores, eo nobilioris naturae sint. 2sa utru coelestia corpora inter se specie distinguantur,an non. 2 scutrum omnes sphaerae coelestes infra primu mobile simul ab Or- tu in occasum, te ab occasu in

ortum conuertantur. 26o

Vtrum coelestes orbes ab intelligentiis moueantur,an non. 26

An primum mobile immediate a

Deo moueatur. 27 IAn sacultas qua intelligentiae coelestes sphaeras voluut, ab earum intellectu & voluntate differat. pag. 27 Verum sphaerae coelestes ab una,an a pluribus intelligentiis moueatur. 17 6 Qua ex causa proueniat disparitas celetitatis in motibus corporum sublunarium. a 88 Vtrum motus coeli ac sideru aequabiles & ordinati sint , an non. pag. 28

Vtrum natura astrorum sit diuersa

a sublunari, & eiusdem rationis

cum suo orbe, necne. 292

sit ne astrorum lux, substantialis

eorum forma, vel etiam corpus,

an non. 296

An lux omnium astrorum, & vniuet sim lux omnis, eiusdem sit speciei, necne. 299 Num astra de suo luceat,vel potius lumen a Sole mutuentur. 3O Vtrum lux essiciat calorem, necne. pag. DISit ne motus causa caloris, an non. p. g. ia Moueantur ne astra coelo immoto. p g- α An astrorum & coelestium spli aera

rum motus concentum,sonum

ve aliquem essiciant. 33ODe disparitate motus planetarum secundum Aristotelem , & de aliarum coelestium reuolutionum periodis. 336Num recte se habeant, quae de numero stellarum inerrantium, de coeli imaginibus , & de siderum magnitudine ab Astronomis traduntur. 3 si Quae sit terrae magnitudo, quae diuisio, quaenam eius partes habitentur. 37o An terra comparatione coeli instar

puncti se habeat. 378

Num terrain medio mundi constituta sit, habeatq; idem centrum grauitatis & magnitudinis. 38 Isit ne terra mari depressior,an non. p g h. a LAn terram medio mundi quiescat,& quaenam eius immobilitatis causa sit. 389

In tertium librum. Sint ne mundi elementa quatuor,

De elementorum inter se dignitate. Α 9Vtrum quodlibet elementum sit maius inseriori sibi proxime cohaerente. 43FVtrum quodlibet elementum rotundam habeat figuram. Io In quartum librum. sint ne duo elementa leuia, duo grauia, unum lanam e leue, alterum summe grave. Α82Vtrum elementa grauitatem aut leuitate in suis locis habeant. 48s Problemata de rebus ad quar relementa spectantibus. 487

10쪽

IUDICIUM EORUM, QUI AD HOSCommentarios ex ossicio Sanctae Inquisitionis recognoscendos constituti fuerunt.

E m Edato serenismi Principis Albertisanctae Romanae Ecclesia Cur inalis amplis imi, se generali in Lusitaniae Regno inquisitoris examinarunt hos Comentanos cursus Conimbriceps in libros de Curio,cum Latina versione, in Parua Naturalia, ct in Meteora Arisb- relis, partim F. Bartholomaeus Ferae sacrae Theologiae Magine se librorum censor: partim P. Doctor Nicolaus Pimenta, F. Ludovicus de suo malo areae Theologiae Magiuener P. Rodericus Ges: quorum hoc iud,

dicium fuit. Perlegimus hos Commentarios, in quibus nihila Fide, aut bonis moribus alienum e plurimum vero accuratae docZrinae, se Philosophicae eruditionis inuenimus: proindeque censuimus non solum posse ,se deberei os 'pis mandari, ob eximiam utilitatem ructum, quem bonarum artiumstudiosis ubique allaturisunt.

F. Bartholomaeus Ferrera. Nicolaus Pimenta. F. Ludovicus de Sotio Maior. Rodericus Goes.

Facultas supremi sanctae Inquisitionis Consitu.

cudantur hi Commenta j,2 s. p b anno Is92. Antonius de Mendonca. Iacobus de Sousa. Marcus Teixeira.

Facultas Illustrisiimi, ac Reuerendissimi Domini Michaelis a Castro, Archiep.Olisp.

Excudantur, 2. Septemb.anno II92. D.Michael a Castro Archiepisc.Olisp.