장음표시 사용
21쪽
ARTICVLVS II. varia mundi, me niuersi acceptio,eius definitio.
T propositae quaestionis explanatio illustrior sit ad uertendum est quinque mundos, & i nostris , de ab antiquis Philosophis ac Theologis celebrari, nempe
mundum Archetypum , Angelicum, Elementarem mundum magnum,mundum paruum. Mundus Archetypus,siue intelligibilis, est diuina mens,in qua sunt omnes formae, dc exe-plaria rerum faciendarum: vel , ut definit D. August. I.Retrach. cap. 3. est ratio senapiterna &incomutabilis,qua fecit Deus mundum. Angelicus est, qui ex triplici Angelorum Hierarchia constat. Elementaris est, qui componitur ex quatuor elementis , &corpore coelesti: quod etiam elementum vocat Aristoteles lib. 3. huius operis, cap. I .text. I.& I . Meteor.cap. 3.& initio lib.de Coloribus. Mundus magnus quod proprie uniuersum vocatur, est tota creaturarum collectio. Paruus mundus,Graecis μου est homo. Dicitur autem homo, paruus mundus, quod omnium in unum confluentium naturarum possessionem, & totius Vniuersitatis summam in se cohibeat. Est enim in illo mixtum ex elementis corpus,vita stirpium,brutarum animantium sensus, corporum coelestium squantum eius natura fert in a contrariis , obtemperamenti aequalitatem,remotio: Angelicae mentis, propter intelligendi vim , participatio: ac denique, quod summum est, impressa diuinitatis effigies. Id quod, praeter alios , obseruarunt Trismegistus in Pymandro, Gregorius magnus hom. 29. in Euangelia, Nazianzenus oratione 2.de Paschate, Nyssenus in libro de Hominis opificio, cap. i 6. Augustinus in lib. ad Orosium contra Priscillianistas, capite 8. Damascenus libro a. fidei orthodoxae, capite I 2. Ponno cum Aristoteles capite superiori ostendit mundum esse persectum,de solo elementari locutus est: de hoc enim dum taxat in toto huius operis progressu egit. Nos vero cum in disputationem vocamus, sit ne Universum persectum, Uniuersum accipimus pio mundo magno,siue pro uniuersitate creaturarum quae fuit quarta mundi acceptio paulo antὰ assignata. M v Nou M vero ita sumptum hoc modo definiit Aristoteles in libro de Mundo ad Alexandrum, si eius est illud opus:) Mun diu est compages e corto,terrai coagmentam,atque ex lys natur: , qua intra eam continentur. me: Mundus est ordo e digestio uniuersirum quae a Deo, 2 per Deum assertiata Et si mrtasse Arist. hisce definitionibus saltem priori, solum mundum corporeum complecti voluerit.
ris do sapientia secundia 2TI .ob. a.
c. . Plotinus lib. s. Eun. s.c. 6. D. Aug. libro 3.eotra Aca. Clem.
Phila Iud. in lib. de mundi vis Mirand. in Heptapto. Caelius lib.
22쪽
C A P. I. QI AE s T I O LARTICULUS III.
Comprobatur niuersiperfectio, tum aliter, tum ex assolutione gularum rerum,suae
Is ita constitutis pro postae quaestioni responVniuersum haud dubiE perfecium esse: perfectui
ro intelligimus,non omnigena persectione shqc enim in solam diuinam naturam conuenitὶ sed ea, quae in suo genere pers ctio dicitur. Huiusce assertionis veritatem sua- entinis, det in primis ipsa appellatio Vniuersi,quod Latini a persecta,ab- ἡψιia is solutaque elegantia mundum Vocarunt, quia nihil eo sit mun- M - dius 6c pulchrius. Pythagoras vero omnium primus a singulari te dia sdigestione ordinεque decertissimo . Plato , rerum comprehensione, specierum plenitudinem nuncupauit. Probat quo- piariis que eamdem aliartioliem ea ratio,quia Vniucrium cst artefactum mariis A quoddam supremi Archetypi, diuinaeq; artis,quod proinde non uinum AE epotest persectum non ei se. Quo spectat illud doetis libro a. Consolatione Philosoph. metro di. ad imitationem Platonis in Timaeo: -- Tu cuncta sepem νDucis ab exempla, pulchrum pulcherrimus ipsi 'e undum mente gerens simili g, ab imagine stimam, Perseo sicli, tu permitam ab struere param
PRAETEREA idem ex eo ostenditur, quia Vniuerso in suo genere,id est, ad Vniuersi rationem nihil deest,ut ex iis quae mox dicemus patebit.Tria nimarum sunt,ex quibus mundi persccti- f. . nem de pulchritudinem potissit num conii a re oporteat, vidclicet singularum rerum , ex quibus compon. tur , abiblucio : natura- puti ritudo ruin dillinctio,& varietas, partium ordo. Hec autem tria in Mun-m imὸ ἄ-di uniuersitate mirifice elucent. Ac quod ad primum attinet duplex est cuiusque rei persectio. una essentialis, alieta accident, ' I 'ria. Persectio essentialis est ipsa rei essentia, ut animal rationis particeps comparatione bominis: accidentaria verbsunt accindentia,quae vel ab essentia d manant, ut facultas ad c essendas disciplinas a natura hominis: vel aliunde tem ornant &colaonestant, ut eum dem hominem scientia. Si igitur de ectentiali perfectione bi quamur,sicuti nulla res sua qui ditate ta neque etiasentiae persectione carere potest. Quod etiam de acciduntaria,
quae ab essentia fluit, dicendum est siquidem illa insatiabili
23쪽
ii IN I. LIB. ARIST. DE COELO.
deficitur accidentibus,etiam adueritiis. Liquet igitur praedictam persectionem unicuique rei in mundo existenti competere. Ne offectus R v R s v s idem ex eo confirmari potest quia tunc effectus per itμ ,- quilibet persectus censetur, cam in suum recurrit principium: 'μμ p Vnde & circulus inter omnes figuras , & conuerso inter omnes motus principem locum habent, quia scilicet in eis fit ad principium reciprocatio: redeut autem omnes res creatae ad suum son-rem , uir. q; effectorem Deum , dum eius similitudinem secundum suum cise, & naturam gerunt, eiusq; persectiones licet non Vires ere ' ostendant exprimendo, adumbrant tamen imitando: per omnes quippe Deus Opt. Llax. aliqua suae significationis sparsiit indicia. ἡ Nam cuiustiue rei a se ipse indiu io, Dei unitatem, decor sarientiam , uti tuas bonitatem lepraesentat. Qua de re D. Diony lius in lib. de Divin. Nom. cap. io. D. August 16. deTrinit. cap. vlt. de in lib. de Natura boni, cap. 3.abisque in locis.
-υ ARTICVLVS I III. Muruitur perfecitio 'Universi ex naturarum
m . arietate, stes di tinctione.
V o D spe ctat ad naturarum varietatem & distinctionem, sine qua Vniuersi absolutio consistere non posisset,est etiam hac ex parte Vniuersum perfectum,quia continet omnes entium gradus , saltem primarios ac generales,ut lib. I .contra gentes,cap.8s.& lib. s.c.7I. D.Thomas docet, siquidem comprehedit in se summa rerum genera,lia quae primo ens distribuitur, item substantias corporeas & corporis expertes, composita,mixta & simplicia: animantes ratione praeditas,& ratione carentes: sormas materiae affixas,& a materia liberas, aliaq; genera similiter. Quin verb nulla est Categoria,quq aliquot species quasi in communem mundi Rempublicam non conserat. I Ns v PE R cum in unius speciei natura gradus omnes,& persectiones includi nequeant, oporteatq; multas esse species, per quas eiusmodi gradus & perfectiones dispertiantur, & quarum una aliam dignitate vincat: ea varietas & inaequalitas passim o currit in undi uniuersitate, in qua species per quosdam veluti gradus ascendunt. Nam mista Pe sectiora sunt elementis, plantae metallis, bruta plantis, homines brutis,substantiae a materia abiunctae hominibus. PRAE i Εαε A sub his ipsis rerum generibus magna varietas& discretio est: Etenim ex elementis ' quaedam leuis sunt, alia grauia: quaedam su pera, alia insera: quaedani calida, alia frigida: tu dam sicca, alia humida. In metallis Walia obscura,alia nitentia, alia pretiosa,alia vilia. In plantis ς ctiam, & arboribus non minor differentia:
Vniuersum ut gradus entium in s
rimi fio. In elemAtis. In metia . Inpiantis. D. Tho. r. p.
24쪽
a Arist. lib. . dis histo. πι i. Plin. libro s.
. q. ι a. De hac re agit D. Tho .lι. contra gent.
differentia sunt enim urbanae, sylvestres,aquatiles, terrestres,humite pae, sublimes : fiorigerae, & sine floribus. item in animantibus terrestria, a qumilia,volatilia, quadrupedia, reptilia, & in his vatia dis mina. Politem 5 subitantiis materiae expertibus, b sua inest diit uictio, tum ex specifica naturarum differentia, tum ex triplici hierarchiarum cae tu nollem in se ordines complectente. Atque ita demum, vi frismegii ius in Asclepio ait,quasi harmonia quaedam in mundo existit: sicut enim in cantu ex diuersarum vocu moderatione concentus quidam concors ei licitur: sic mundi uniuersitas ex rerum inaequalium ac dissimilium cosensu do varietate concinit. Vnde Pythagoras Vnuersum praedicabat ex ratione elle compositum, quam postea lyra est imitata. Qua similitudine usus etiam est Philo ludaeus in libro de Cherubim. D. verbAugust. pist. s. & 28. mundum comparat carmini, quod syllabis longis, ac breuibus concinne,& numerose constat. Qv AERi autem solet virum mista pertineant ad et sentialem Vniuerti persectionem, oriturque ratio dubitandi ex eo, quia post uniuersalis iudici j diem, praeter hominem, nullum misium remanebit , cum caetera communi orbis incendio deflagratura, atque extinguenda sint: nequaquam verb existimandum est mundum innovatione illa in deteriorem statum mutandum , quin potius in meliorem, perfectioremque transferendum communis eli Patrum sententia elicita ex diuinis literis. Qua de re D. Augustinus lib. io. de Civit. Dei, cap. I 6. D. Hieron. ad caput 3 i. de 63 Esaiae. D. Ambrosius,& D. Gregorius Magnus ad caput a I. Apocalypsis, Divus Gregorius Naeti anzenus oratione decima, in laudem Caesarii, Magii et in . distinctione 48. ibique eius interpretes: item Alentis 2. . parte, quaest. I s. memb. 3. Henricus Gand. Quod lib. . quaestionei a. A D hane dubitationem respondemus etsi mi ista non pertineant ad essentiale in pei sectionem Acmentaris mundi: pertinere tamen ad clientialem persectionem mundi magni totam rerum creatarum uniuersitatem amplectentis, cam cius clientia non sollim ex simplicibus edcx mittis etiam, tanquam ex partibus coalescat , ut planum eli. Nec rescit quod post diem iudi ij Vniuersum absque miliis persectum erit : ut enim flatus ille aliam conditionem ibrcietur, vidclicet, incorruptibilitatis, ita non oportet ut eius persectio & pulchritudo ex eisdem partibus e illorescat: habet enim mundus, quasi unus homo, suas aetates, quarum quaelibet proprium a caeterisque distinctum nitorem & dignitatem obtinet, ut animadueitit
Diuus Augustinus libro S, quaestionum quaest. quadra' gu sima quarta.
25쪽
concluditur perfectio iniuersi ex ordine partium , tam intersi mutuo, quam ad
Vere. . ENI E elucet , uti dixi mus, Vniuersi persectio I in ordine partium , quibus constat. Est enim ordo,
secundum eius quamdam notionem Vt Diuus Au- M. An. a. μgustinus I9.de Ciuitate Dei, parium sum. q. 63. di farium' rerum sza cuique loca tribuens di Iositio. Quam dispostionem ei te in mundi partibus, praesertim gran- 'dioribus quae sunt corpora coelestia , & elementa, nemo non videt : Optimum namque situm , ac sedem cuiusque naturae congruentem sortitae sunt,adeo ut unaquaeque pars suo in loco,ut in patria,consistens mutationem non exposcat.Qua de re plura di- - ximus in Physicis. gurit 3, Es T autem, praeter hunc ordinem stus, alius quoque ordo persectionem rerum creatarum mirifice commendans,quo scuti milites ad se vicissim de ad Ducem exercitus : ita Vniuersi partes ad se de ad unum Principem Deum ordinantur: ad Deum quidem , ut ad causam cssicientem, exemplar , ac finem ultimum: ideoque res omnes dicuntur , Deo creatae in modo, specie, &ordine,ut docet Diuus Augustinus in libro de Natura boui, cap. 3. Vt enim ad Deum scuti ad causam essicientem reseruntur, competit eis modus, hoc est, esse certo modo & limitatione tributum. Vt verb spectant Deum tanquam causam exemplarem, conuenit eis species, id est, esse specificum,sormatum & compi tum. Denique ut respiciunt Deum velut finem, accommodatur eisdem ordo, hoc est, inclinatio ad bonum, de finem unicuique proprium. Quae tria significantur Sapientiae i i .in illis verbis: Omnia in numero, pondere, ct mensura constituishi. Numerus enim
speciem significat, quia species sunt veluti numeri teste Aristotele libro 8. Metaphysicae , textu i capite 3. pondus ordinem, quia ut corpora ponderibus,ita quaelibet res innata propensione in suum proprium bonum fertur: mensura modum , quia mensura rem modificat Ic coercet. HABENT praeterea ultra hunc ordinem alium ad se res omnes creatae, quatenus aliae aliis adiumento sunt: squidem inseriora corpora per superiora reguntur,superiora a substantiis ii materialibus mouentur : inter has verb quae sublimiores sunt aliis diuina mysteria enuntiant,ut D. Dionysius II .cap. Coelesiis. hierarchiae testatur
26쪽
is .a ConsuleD. s. lib. to. da Ciui. Dei
Lact. in lib. d. Ira Dei. cap. a 3. Isid. Lb. I. de sum
Sacri p. . c. o. D. Auiti. a. de Civit.
Diluuntur duo priora argumenta primi
Gonrni AMvR nunc ad dissoluenda argumenta, Sotat. r. aer.
quae initio proposuimus,ac primi quidem antecedens negari debet,& ad eius probationem dicedum quod
ad monstra attinet,ea non omnino pulchritudine carere, sicuti nec essentiali deficiuntur persectione,ut constat ex iis quae si perius docuimus. Deinde licet alienam suae speciei de sormitatem habeant: sacere tamen ad Vniuersitatis elegantiam, io m. in quatenus alia ex eorum collatione pulchriora apparent, urin a. fac am ad Physicet Auscultationis libro diximus. Ob quam rationem sui inter alios asserit Diuus Augustinus cap. 9. lib. s. de Libero arbitrio mala culpae quantumlibet in se turlia sint,& deformia atque se- ρ adiἀeon. cundum se praecise spectata, dedecoris notam mundo inuram: ferant . conserunt tamen ad mundi ornamentum , quatenus ex eorum comparatione virtutum splendor magis enitet,& bona eminentius commendantur,ac magis placent: tum praesertim quia,uthidem Sanctus doctor ait cap. t i. Enchiridi j,& libro I.de Ordine, cap. .Deus, quae ipsius bonitas est & potentia, e malis bona eli- Dὸω ὸ O cit , dum mala recte ordinat, de peccati dedecus emendat poena ia bona eli- peccati. Quare multa impediretur bona, si nullum in lum i Deo α permitteretur. Neque enim iustitia vindicans ,& patientia su D ferens laudaretur, si iniquitas non esset. Ad id quod de rerum in- Disiori re ater se dissidentium pugna in eodem argumento adducitur, re- conceri . spondendum est, huiusmodi pugnam mundo pulchritudinem non adimere. Namque ut aduertit D. Ambrosius libro 3. Hexam. cap. . D.Damascenus in sua Philosophia,cap. ia.& D. Gregorius NysIenus in libro Hexamer. Clemens Alexandrinus lib. I. Str matum, quae res una ex parte dissident, eaedem ex altera conu niunt, & mutuo inter se foedere copulantur, atque adeo secun- dum eam rationem ordinis tranquillitatem seruant .Quod potissimum in elementis: ut alibi ς di iteruimus, videre est: tum quia contentio & pugna inter contraria physica, esto,ordinis tranquillitatem aliquantulum impediat,non tamen ordinem tollit, quia ipse ordo naturae ita postulat. An secundum,negandum est Antecedes,& quod ad eius pro- solatio a. bationem pri md alluntur de generalibus entiu gradibus: quos in mundo contineri patet ex dictis. Ad reliquam partem eius uena argumenti dicedum,licet Deus & mundum alium persectiorem condere,& hunc, quem videmus perfectiorem reddere possit, ut suo loco uberius explicabitur,in hoc tamen nihil des derari,quo minus persectus ceti seri queat. Etenim speciebus quae diuina virtutedenub produci queut, non eget mundus ad ea persectionem quam
27쪽
bros. Hieron. Lactant m. Theodor. Animantes noxie quam erant com ossitatem. Natura nec
primo nec a se fertur nsingularaa. Ag regatum
Deo. s L . Etiam materiam augere mundi ornameneum.
1ς IN L LIB. ARISTO T. DE COELO.
quam in hoc statu deposcit: quas autem sue ars, siue natura subinde proseret eas vit tute, id est,in suis causis iam continet. Q v o D item obiiciebatur fuit autem ea Manichaeorum obiectio; esse quaedam in mundo superflua, falsum est. Nihil enim Lera Arista. continet mundi uniuersitas quod non aliquid commodi dcvtili. ιε- δερβrt.
tatis patiat, aut par re saltem possit, si eo congrue & sapienter n
utamur; quantumlibet prima specie inutile, aut Omnino perni utillaricas.ciosum videatur. In quam sententiam lege , quae scripsit D. Au- ιο. gustinus lib. i. de Genes contra Manichaeos cap. i 6. & lib. a l. de Civit. Dei cap. 22. D. Ambrosius lib. 3. Hexam. cap. 9. D. Hicronymus lib. i. contra Iovinianum. Lactantius lib. 6. Divin.instit .cap. . &in lib. de ira Dei, cap. I 3. Theodoretus quaestio. I 3. & 18. in Cenes m. Cic. lib. 2. de Natura deorum. Privatim vero quod ad animantes noxias attinet, docet D. Augustinus lib. 3. de Genesi Cinsae D. ad lit t. cap. 17. eas quadrifariam homini commodas esse,videlicet Fρ' -
quia ipsum poenaliter laedunt, aut salubriter exercent, aut Vtili- tu. z, E.
ter probant, aut ignoranter docent. Gn. l. 3o,
ILL vn etiam quod de indiuiduorum multitudine in eodem argumento obiectum est, nihil essicit: Non enim natura ob eam tantum rationem singularia producit, ut species per ea coseruet: sed vi eorum copia mundum locupletet: tametsi negandum non sit rerum intereuntium indiuidua ad Vniuersi persectionem saltem primariam, minime pertinere: sicut enim, teste Avicenna I. Sussic. cap. t.in ea nec prim d nee per se natura sertur; ita nee illa ad primariam sui perfectionem deposcit,ut D. Thomas a. contra
Explicantur caetera prima artici li argumenta.
D tertium neganda est consecutio, & ad eius confirmationem dicendum, tunc aggregatum ex pluribus entibus persectis esse quid persectius , quam Vnum- De hae re H - quodque eorum per se sumptum : cum unum in alio 1lutat Dur. non continetur eminenter, atqu*infinite persectius,quam in se: φ.- - ' quo tamen pacto creaturae continentur in Deo. Itaque tantum argumento concluditur apstegatum ex Deo & rebus creatis esse plura entia persecta,quam lolum Deum, non a usi esse quippiam Deo persectius: scuti nec punctum lineae additum maiorem reddit lineam,ut D. Thomas explicat in. .sent.d. 6. quaest.2.art. . A D quartum respondendum cst, quod ad materiam attinet, etsi ea ex se rudis sit: augere nihilominus mundi ornatum, quatenus Prothei cuiusdam more varias sormas induit, quibus uniuersitas natu I ae exornetur. Quare D.Dionysius . cap. de Diuinis Nom. etiam materiae suam pulchritudine attribuit.Ad reliquam ei uidem.
28쪽
eiusdem argumenti parte dicendum, interitum impersectionem quandam esse, neque tamen mundi persectionem turbare, quandoquidem res caducae,dum aliae cedunt,ali que succedi uri,M AA. a. p. peragunt instinam pulchritudine temporum in genere suo istius μ' tr ας - partibus congruentem : ornatui enim hac mutabilitate et si ' Vniuemini, seu ti sermo bene compostus utique pulcher est, quamuis in eo syllabae, omnesq; som quasi nastendo ac moriendo transcurrum. Consule D. August. in lib. de Natura boni cap. 8.& in lib. contra epistolam Manichaei cap. i. Α o quin uni dic cum Plotino lib. i. Enneadis 3 .cap. 3. D.Tbo. I-p. q. 7.ar. a.dc alensi a. p. q. 16.totum, quod perscctu est constare ex optimis, hoc est,ex partibus, quae toti apte,decenterque conueniant; nec oportere, ut quaelibet pars simpliciter optimast: tolleretur ei lim v. g. animantis perfectio, si quodlibet eius, membrum oculorum obtineret dignitatem mec ciuitatis descriptio constaret si ordinis Senatori, amplitudine cuncti emineret: nec placeret Comoedia , in qua omnes heroes ellent. Sic igitur omnium opifex Deus totam mundi uniuersitatem Optima constituit, licet eius partes aliis alias persectiores crearit: quia sic totius operis structura atque ordo postulabat. A D eam rationem, quae ostendere nitebatur rerum inaequalitatem neque persectionem esse,neque a Deo effluxisse, concesta maiori,neganda est minor:& ad eius probationem dicendii, nullam in eo iniustitiam suisse, quod Deus res alias aliis praetulerit. Nec enim ad id antecedens culpa, aut d meritum quaeri debuit,
tuod neque esse potuit: sicut neque in lapidibus e quibus arti- ex domum construit : sed spectandum a Deo fuit id , quod ipsi
rerum natura & V iuersi ordo es flagitabat quidquid in contrariam partem scripserit Origenes i cap. 7. & s. cuius e torem consulat D.Th.loco proximE citato & 1 contra gen. c.qq. . AD sextum argu metiatum iugandum est antecedens, ad cuius confirmationem dicendum quod ad Angelos attinet appellari eos a D. Dionysio mentes supermundanas accepto mundi nomine Paplo premas,ut res duntaxat materia concretas comprehendit. Id verd, quod probare videbatur hominem propterea quod . mu ndi incola sit, uniuersi partem non esse, ita diluendum est, ut dieamus hominem sic esse mundi incolam , ut nihilominus via, cum caeteris rebus creatis quamdam veluti familiam constituat: quo pacto negari non potest eum partem esse Via lucis, cum eiusmodi familia censeatur. IT A ε non dicitur homo pars mundi, quatenus mundus eius hospitium est:Jed prout ex eo, & rebus alii, mundus constat. Non debet autem mirum videri, quod lion O, & pars,& finis mundi su: alia tamen & alia ratione. Pars, quatenus ex eo caeterisq; rebus mundus coponitur: Finis,prout eius gratia sentibilium rerum Vniuetiitas condita fuit, non tamquam ob prin- . Con. Com. lib.de Coel . e
ue pacto in niuersummutabititate rerum decore
cessaria. Rerum dissurritas a Desinstituta.
29쪽
i 8 IN I. LIB. ARISTO T. DE COELO.cipalem, sed ob minus praecipuum finem. Ad id,quod obiicitur,
partem esse tin persectiorem toto: finem autem persectiorem eo, quod ad finem dirigitur, respondemus si homo conseratur cum mundo corporeo, qui ex ipso, caeteris'; rebus sensibilibus con stat, esse hominem toto illo imperfectiorenuchin in eo toto non hominis tantum, sed aliarum etiam rerum corporearum pertactiones includantur: at mundum sub hac amplitudine acceptum
non CAPITIs SECUNDI EX P LAN ATIO. ma namque. Quia superiori capite ostendit mundum Mementarem persectum esse,eius autem partes sunt quinque, coelum, ignis, aer,aqua,ta terra: de cςlo nunc agere incipit, taquam F B. de parte omnium pri-
co moueri posse: siquidem omnia constant natura, quae principia est motus, Et quietis., Omnis autem L .ctus au keum accommodarus,quem lationem rensircularem. cularem , aut ex his
eo ostendit, quia duae τοις γυ se απε α tantam sunt magnitu- G τεισι , se η κίνησις α ί. 4 πτει
aiens circularem esse, qui circa medixi, hcc . - .
est, circa centrum uniuersi fit: rectum , qui in sublime, aut deorsum tendit: ini sublime
30쪽
non fuisse. hominis gratia creatum talioqui homo , qui in eo itas; psh continetur, esset conditus sui ipsius gratia: Quod si homo per se seorsim spectetur,&ex altera parte reliquus mundus corporeus,dicetur homo & finis illius,& eo persectior,non qui- Homo inrε dem extentae, quasi plura entia complectatur, sed intensiuξ,l rout omnium creatarum rerum summam & persectionum col-ectionem in se cohibet modo superius explicato. Lege D. Tho
Tex s. VM deIartibus ipsius per θeciem dicem
sublime autem tendere eum : quo a medio mundi: deorsum , quo in ins Tres tati dium mundi pergitur. Tum ex dictis concludit tres omnino dile simplices nes simpli- lationes: e medio, ad medium, circa medium. cet. Atque hoc eum se time ea , qua iniris d cra s . secutum esse videtur e cte. Tres esse lationes simplices ex eo confirmat. quaa , Ut corpus tui-plici dimensione conuat, ita cc sentaneum est. vi ei tres motus simplices attribuatur. Hoc vero ait Arist teles cum ratione. hoc
est . probabiliter dictum. Re enim vera tres motus non necessario e tribus dimentionibus argusit sed . quatenus videtur eongruere . ut sicuti co pori perfectus num rus dimensionu, nempe ternarius, consae
motuum numerus accommodetur - Cum autem est o- i. .
rum alia si tiria snt. alia ex hisce composita arrue ea simplicia ἐ-co , qua motus secundum naturam princ
pium habent. 6 e. P titionem illa, qua l. tio in simplicem , α mixtam distribuitiir, rectE tradita se ex eo suadet: quia clam motus sit actus mobilis, eo pacto motum diu lai oportet, quo mobilia : at mobilium alia simplicia sunt, alia ex Vni eorpori simplicibus concreta. Ex hac vero confirmatione tertiam elicit hypothesim. si liri Enimirum v numquodque corpus simplex uno simplici motu natura iter eieri, motum sim- mixtuin autem non ita sese habere , nisi in eo aliquod simplex contineatur, plicem natu quod praeualeat. ac dominetur caeteris , ut videre est in plumbo. in quo tetrae ratem com-rrauitas excellit. Quod tainen quo pacto accipiendum iit. progressu dicemus. διυ .
Omnia namque corpora naturalia magnitu
dinesve mobiles per si loco dicimus esse. 'Natura enim principitio ipsis insitum esse motus af
ferimus. si omnis autem motus ad locum accommodatus , quem lationem consuevimus V Alare, aut rectus est , aut circularis, aut ex hisce
m D s. Simplices enim hi duo fori si propterea quod ct magnitudines hae serum simplices sunt,
reesta ct circularis. Circularis igitur est, qui circa medium sit. Red B s autem, quo sursum itur atque deorsum. tque eo sursum iri dico, quo
e medio pergitur. Eo vero deorsum, quo ad medium tenditur. Luare lationum simplicium aliam e medio, aliam ad medium, aliam circa medium esse ne
Atque hoc cum ratione ea, quae initis di Ela est . secutum esse videtur: nam ct corpus tria Te 7. bas conficium est, ct sius etiam motus. 4 Chm autem corporum alia simplicia sint, alia ex hisce composita: atque ea simplicia dico, quae motus secundam naturam principium habent, ut ignem,