장음표시 사용
21쪽
Ista sententia Bart. ab omnibus turili consultis ae sacrorum Canonum interpretibus damnatur. 323. Panes possunt appellare a sententia arbitri, licet renunciauerint appetilationi,quando esset enormis laesio. 324. Sententia Bart. ab omnibus damnata in quibusdam casibus procedere potest. 3ας. Nova declaratio ad L.diem.S. stari,de
arbi r. 326. Errat Bart.eum sequacibus, dum d. L. cum antea,extendat ut actio ex sententia arbitri nascatur quando dictu est rato manente pacto. 32γ. Somniat Bart.in L. ait praetor, de re iuρ dic. dum uult, compromissum in huiusmodi casu habete uim duplicis compromissi. 3as. Si iuramentum adponeretur, extendeo retur. d.L. cum ante : quod est no uum dictum. 329.
Si ex sorma iuris Municipalis nascereatur actio ex sententia arbitri, tune daretur appellatio. 33P. Et ratio est quia tunc si ex forma statu=ii partes compellerentur compromittere essent Iudices delegati. 33ι. Licet priuatus n5 possit tribuete iuris sdictionem, appellatio tamen como petere potest ab illo, qui non habet iurisdictionem. 332. In casibus, in quibus non oritur actio, proprie non competit appellatio.
Quod iure communi non competat appellatio a sententia arbitri, non procedit de iure Canonico. 334. Communis Doct. sententia defendi,tur. 3ῖς. Sententia nostra ad d. L. cum antea, optime probatur in c. ij. de Arbit r. quando accedIt iuramentum .336. Renunciatio facto per filiam liaerediotati paternae non ualet:etiamsi iuraφmento munita suerit. 33 Distinctio an ec quando N, in quibus casibus, partes reninciare possint iuri publico. 33s. An partes renunciare possint praescrip tioni. 339, Sententia Bart. recipitur contra Dyn. 34o a Consilium Bart. ad impediendum cursum temporis, ut dicatur toties quoties Ece. licet receptum sit,tamen tu re non procedit' 34 L. Sicut, quib.mod. ulasse. amit. quomodo procedat. 3'χ. Communis sententia,ut pactum de re' tro uendendo praescribatur spacio
Quadraginta annorum, iure non Pro. cedit. 343
Ius Munieipale disponens, ut creditor amittat ius suum, si per decennium negligens fuerit ualidum esse, licet
communiter recipituritamen uti iniν quum non uidetur Procedere,
Ius Canonicum omnino excludit maεlae fidei possessorem di prevalet iuriciuili ubi de peccato agitur. 3Α6.34γω Intellectus Pomponii Iureconsulti in
L. nostra, ec declaratio uera, quieν quid doct. in contrarium dixerint.
Ars 5c natura nil stustra operari solent. 3sos Responsio ad Bart. intellectum quoad exempla Iurecons. 3si. Bart. 5c aliorum intellectus tuetur. c 3s ΣεIntellectus ad L. obligationum vers. placet de actionib. ec obligat,
22쪽
Nereo potest in Testamento suocauere, ne leges in suo testa.
mento locum habeant,quia nec tempore, ave loco, ave conditione finiri obligatio haeredis legatorum nomine potest.
ST A L. Subtilem Se quotidianam Legatorum
materiam continet, ut nec opus habeat coms mendatione: ipsa se enim com mendat , ut dictv
lurisconsultus in L. prima: de in in T. rest. Pro intellecitu autem eius Sc totius Tituli praesmitto. Primo , Quid sit Legatum, Secundo, Quid significet uerbum istud Lego. Tertio, Quomodo Legatum distinguaturi fideicommisso Sed contra. Et quae sint disterentiae inter Legata Sc fideicommissa. Quoad Primum. τ Triplex reperitur Definitio, Una fuit Florens utini iurisconsulti,ut patet in L. Legatum. i. eodem titulo. Secunσda fuit Modestini, ut in L. Legatum l. titi proximo. Tertia fuit Imsperatoris,ut in Insti. eod., . . quae conuenit cum definitione Modestini. V Definitio uero luriscon. Floretini omnini dissentiti Modestini definio Litone. Dicebat enim Florentinus. Legatum est delibatio Hoeditatis, prout in nostris Codicibus legitur,et ita habetur in pandectis Florentinis, dum aliqui uolunt,ut legatur tex.Legatum est deliberatio &c.Prout nons nulli recentiores adserunt, & hoc etiam sentit Accursus ibi. Tamen non fecedendum est, ut textus legatur, Legatum est delibatio. Definitio Flos rentinia Doct.hic, reficitur,ex pluribus rationibus, Quia Legata etiam ira: lent extra haereditatem, cum res haeredis A aliena legari possit. q. Si res prospria.Insti.eod.&in cum alienam C.eod.tit. Secundo, auia legata posssimi relinqui ab Intestato. q. s.liast de Codicit. Licet ab hac saluari posset: taloquitur ipse Iure antiquo. Quo casu Legata relinqui non poterant extra Testamentum. praeterea. lnsti. de fideicommissi. haeredi. Reiicitur etiam urgente ratione ista Definiti quia hoc modo definiendo, non essee A desinire .
23쪽
des nite rem secundu m essentiam rei definitae, sed potius ponere executione rei.Quod esse non debet in definitione, prout Bart.& om ne Doctaeicur, 3. 8c ibi diximus in L. i.de acq. possess. circa definitione possessionis. t Uis dedu ergo erit se do loco de definitione Modestini. aut definit sic Lega, tu est donatio quaedam Testamento relicti. Ista definitio magis recipitura Docst Rhoc idem adprobauit Imperator in d. g. l. Insti. eod. Tamen ista definitio non uidetur etiam bona, Sc uix sustineri potest. Et contra eam plurib. modis hic per D se opponitur. In primis in quantii dicit Iuriscossul Quod Legatum sit donatio. Hinc donatio dicitur esse illa, quando alio quis nullo iure cogente donat. donari, de donat.& L. donari de reg. Iu. Sed Legata debentur ex meritis. L. Nec adiecit, pro Socio. Ergo quando quis legat, non dicitur exercere Lberalitatem,& sic donatione. Sed huic opopositioni posset quis relpondet Gad illa iura, nullo iure cogente Scia Nam
quando qu:s legat, licet uideatur legare contemplatione meritorum, tamen est mera liberalitas. Quia merita non inducunt aliquam obligationem, ex qua quis compelli pol st: nascitur duntaxat obligatio quaedam, quae nolo alet parere effectum luris, prout dicit Bart.&Doct. omneῖ in L. ex hoc Iure, de Inst. 8esu. Secundo contrahan coefinitionem opponitur. Concedio tur pignoris remissio, ut in L. 3.de libera. Lega. & tamen non dicitur Dos natio. Contra hanc definitionem urget id, quod iurisconsul. dicit in L. alienata β. donatio ii s.de uerb. significa. ubi donationis uerbo simpliciter omnis donatio continetur, siue sit donatio causa mortis, siue inter uiuos. ibi nullum uerbii de legato, & ibi sumus in titulo de significatione&prosprietate uerboru. Hoc idem apparet per imperator. in Insti. de Donat. ca mori. dum textus d.cit. Duo sunt genera Donationum , 8c nullum uershum de legato. Ergo malit diceret imperator , si Legatum esset donatio, quia triplex esset Donatio, dc sic mendax esset Imperator: quod non est
Item contra hanc Modestini Definitionem opponitur. Nam si Donastio caula mortis no dicitur proprie 8c abis tute Donatio, ut Paulus uoluit in L. Senatus. q. l. de Dona. Quato magis Legatu no debet dici Donatio, cum nomine Zc re distinguatur a Donatione,&Nominum d: uersitas diauersitatem rei denotet. L. Si idem C. de Codicili. Ad omnia ista obiecta Docti. hic respondebant. Quod Iuriscon. Modestinus 5 Imperator non abs* misterio posuerunt notam quandam, quae designare uidetur qua dam improprietatem, ut Philosophus probat in primo Phrscorum, et Iasriscoesu in L. ut vim. de Iust.&lu. Nam Modestinus& Imperator defianientes Legatum, dixerunt: Legatum cst Donatio quaedam. ista responsio tuta esset si ista uerba uere addita suissent. Sed in pandectis Florentinis nullato modo reperiuntur, minus etia per Theophilum,propterea huiusmodi uerba no sunt tetacda, ex quo pande ste Florentinae coueniunt m m Theos philo,&si Iurisconsul. non dicit, minus imperator, propterea alio m Od respondendum erit, prout ego infra d: m.
Ad secundam etiam partem Definitionis. Quando dicitur in Testas mento relicita opponitur. Nam de in Codrili, possimi Legata relinqui.
24쪽
praeterea. Insti.de fideicom. Haered. Sed ad hoc relponderi potest, quddCod cillus large dicitur Testamentum: quia est Testatio mentis, ut Doc late dicunt in Rubrita supra eod.Et propterea Theophilus uni cum tultis niano in D finitione dixerut A de functio relicti , & sic alio modo euis
et Quantum uero ad definitionem Imperatoris ibi, ab haerede prae standa, plura opponunt Doct. Primo. Qita a Testatore praestatur Legastum, ut in L. Lutius, infra eo tit. Secundo. glo.& alii in L. 1.supra eod. iastebantur contrarium istud dicentes,interdum hoc contingere. Ioannis Fabri in i . i. aliter rei pondebat. Quod isto casu Testator soluit, uti gerens actum, non uti Testator. Quod est contra illum textii. Melius esset dicere, ruod licet testator solvat. tame hoc ex accideti uenit. Debemus igitur σdcrare actium, ab initio gestum. Nam Testator relinquendo Legatum uoluit ab haerede praestari, licet ipsemet soluerit. Sed tamen re.ponderi poloset, quod hoc modo Definitio poneret quid accidentale, quod non est dicendum, ut Doeh. in L. i. de acqui posset L Secundo opponitur, quod interdum uoluitur ab eo,qui non est haeres. L. filius fana .lias, ad Leg. FalcidAd haec Aretin. in L. ilia potestate, supra de Testam,re sidebat. Quod ibi ordine intelledius considerabatur 'reditas, quod probatur in fine. Sescundo, quod ibi speciale est. Melior cit prima solutio. Tertio opponitur. Quod a Legatorio potest relinqui, & ab ipso praestari per fide commisesum. L. ab eo.C.de fideico m. Item interdit Donatio causi mortis prestartur ab haerede. I .inter mortis,de donat. tau .m r. in fine. Et tame donario
causi mortis n5 est Levita Et propterea ad tolicdas istas obieei: ones & sis miles respondeo, quod ista uerba cab haerede praestanda ) no debent esse intextu. Nesciunt Doet a quibus adposita suerunt,in uetustissimis Codio cibus non reperiuntur, Sc Aeto Sc alii in suis libris non habuerunt. Quod probatur ex Theophilo, qui non adposuit talia uerba, minus ergo luriscora. Fuerunt autem apposita ad tollendas oppositiones,sed maiores introduxes runt. et Legati ergo definitio pura&simplex Modestini S Imper toris nest, quod dicatur Legatum est Donatio in Testamento. Uerbum. Dos natio ibi accipitur pro lucro, commodo,& utilitate, quae mere uel fatur in Legato. Quo casu dicitur Donatio', quantum ad enceium : nam iLeugatum mere est lucrum,ut L.Si haereditatem Mandati, quia Legatarius notenetur ad onera haereditaria, nullum damnum patitur Legatarius,sed me: rum commodum. Hinc est,quod etiam haeres institutus in re aliquam ruticulari,ut praedio, habetur loco Legatarit, ne* tenetur ad onera haeredit; ria, sed merum lucrii consequitur,ut in L. Quoties.C. de haered. instituen . 8c ibi Do fh et Et ex hac definitione Legati insertur ad LPstione, si Te:: s. stator iit suo Testamento dixerit.Dono Titio centu praesenti&acceptanti. An hoc casu sit Donatio uel Legatum et In hae Quaestione duae fuerunt sententiae. Ioan. Fabrilia d. g. i. uoluit esse Legatum cum legatum dicastur esse quaedam donatio, ut patet in definitione secundum illorum Codisces. Item mouebatur. Quia uerba intelligenda sunt secundum subio tam A. a materi
25쪽
niateriam .L. Insulam, de prae cript uerb. L. Si uno in princ. TLoca. Constrarium ibi uoluit Aretin. Dcmationem esse inter uiuos, & non esse extras neu m&alienum, ut interdum contractus immisceri Possit in ultima uos
tundate, ut glo.S Doct. in tala aeredes palam,de Testamen. Et hanc sentenstia inuoluit Romanus uera melli in cons iγa. Pro decisione Quaestionis. Et hanc sententiam sequuntur recentiores Bononienses supra in Rubruex pluribus mediis, de quibus hic per eos. Et primo uerba I estatoris sim spliciter prolata, debent simpliciter intelligi. Sed Legatum non est proprie: Donatio. Ergo illud uerbum dono intelligi debet secundum propriam naturam. et Item uerba semper debent intelligi propriet, & in istis termis ni bonum textum adducunt, in L .Si filius famis as. q. meminisse, de Dos natio. ubi si sucrit facitum mandatum alicui, ut postit donare duntaxat liscentia concessa , uidetur ut donare possit inter uiuos : non autem causam ortis. Facit tex. in L. non solu m. q. l. de usucap. ut si loco tibi rem, ut restineas precario, censetur contrassitus precarri,S non Locationis. uia constraetiis precarii est plenior. Sic ergo uerbum Dono, si retinet propriam significatione, pleniore habebit interpretationem. t Facit etiam, Quia a uerboru proprietate recedere no debem'. L. n5 aliter L. ille aut ille. q. Cuin uerbis infra tit. a. CrotuS hic tenebat sententia Ioann. Fabri. Sed meatior uidetur sententia Anae. Pro qua facit. Nam ex quo uerbum istud Dono est adpositum in ultima uoluntate, debet retinere propriam signis ficationem. Quia si Testator lepare uoluisset, uti potuisset uti uerbo
Lego : quod non fecit. Et pro nac sententia mihi uidetur gloc esse interminis,liad. L. Hoedes palam , in uerbo alienum, in fine, dum gloc
quaerendo,dicit: Quid si in Testamento Testator dicatuendo uel, dosito. An d catur Testamentum factum uno eodem ψ contextu, & ille actus iudicetur extraneus r Glocte pondendo dicit, ualere uenditione. Liscet non docat de doriatione , tamen idem sentit glos. Et sic adparet perglos illam, Quod si in Testamento dicatur Dono , quod ualet Donastio. Hoc modo Ange. habet pro se autocitatem glos. t In hoc articulo alias dicebam ind. Rub. supra eodem, non esse Legatum, neU Donatio snem inter uiuos , sed quid mixaum, scilicet Donationem causa mortis. Et hoc casu uerba retinent propriam aliquo modo significationem. Nam Donatio causa mortis participat de contractu , & de ultima uoluntate. D. quid Mixtum, prout late Dore dicunt, &ibi diximus in ' . a. supra eodem. Et istud uerbum adpositum, Dono, secundum subieetim mate, illi debet intelligi de Donatione causa mortis: ex quo Testator cogitatioue mortis faciebat Testamentum. Et pro hac sententia uidetur esse casus in L. Sela. q. sina. de Donatione causa mortis, ubi uerbum Dono in Tesstamento simpliciter prolatum , non importat Donationem ab lotustam, nisi hoc clare ex atris colligatur. Et ibi luciscontuitus uoluit, Dos nationem esse tantum illo casu, quia expreta hoc adparebat propter quas litates adpositas. Ergo cessantibus coniciaturis, dubia lex interpretatur pro donatione causa mortis. i et Succelsiue
26쪽
l Successis quaerunt etiam Doct. hic recentiores. Quid si Testator in i φ. 2 esta in ento dixisset ,Lego & Dono Titio &c. An debeat esse Legatu uel
donatio Crotus hic, qui mouebat hanc quaestionem, dicebat prima facie dicendii fuisse, ut uerbum dono, uti potentius,deberet trahere ad se uerbum 'lego. Bart.in L.si quis ante de acqui. possest Contrarium tamen decidit, per huiusmodi uerba,concessam esse magis electione quandam, an uellet accis
pere uti donationem uel legatum . per L. si Titio, 1.de Usese. lega. ubi si lego titio fundum,& eius standi usium fruetu, inducitur electo.an uilina sun dum Id est, proprietatem uel usum seu stum.Adducit textum in L. rem sine g. si Titius, infra ad Trebel. ubi si relicta suerit haereditas substituto, uulgariter, dc per sicle.com missum in potestate eius est agnoscere ex substitutione uul'gari, uel fideicom missaria, Bart.in L.Centurio. nu .as.& Doeh.de uulga 8c pupilla. ut si testiator dixerit, in substitutione, vulgariter,pupillariter bresui loqud, & per sdeicommissum, quae clausulae ab imperitis Notarris adponuntur, si non conueniunt, tunc substitutus lubet electionem elistende
substitutionis uulgaris, uel pupillaris.l Placet mihi sententia Portuga. reiceti sententia Croti, ut isto casu sit M. mere legatum, & non donatio neque competat electo, sed unica species instro dum sit. Primo secit secundum ipsos. Cum in huiusmodi dispositione adpositum fuerit generale & speciale, speciale debet ad se trahere generale. 'Bart. in L. sed si adriciatur, pro socio, accedit tex. in L. doli clausula. &ibi
Doch. deuecobi. Sed uerbum dono est generale tam ad donationem tausa mortis, cpinter uiuos & ad legatum, ut patet in desinitione legati, Ergo 8ce. Secundo facit. Quia ista uerba inter se aduersari uidentur. Nam uerbum dono, ut dictum est, significat donationem absolutam .d. senatus f i. Uestitur reconcilientur, ex poni debent simul.id est do & lego. Facit etiam, clauerbum lego praecedat in dispositione testatoris, debet ergo iudicari dispossitio uti legatum, & non donatio, ut in simili uoluit Iurisconsul. in L. i. Nidcm pomponius. Mandati, & etiam facit. Quia uerba sena per debent in
telligi secundum .ubiectam materia. LL.s uno, in princ Ergo iuditanda erit dispositio uti legatum, & etiam ex supradicta definitione legati. T. Alias nouiter inferebam ad quaestionem iuris municipalis di os iunentis, Mulierem habentem filios, non posse extraneis donare, an locum habeat in legatorix prima facie uidetur, ut debeat habere locii, quia eadem ratio & mens habetur statuentium. Nam statuentes considerauerunt debilitate sexus ti fauore filiorii, ne praeiudicetur fili js' ' Contrarium est, ut huiusmodi statutu n5 extendatur ad legatum. Primo, quia statuta pro id 'interpretada fiunt. L. M. haec uerba,& ibi Rar. 8c Doet. de nego. oest. Rart. In L. i.q. hoc interdictu, de fonte.Sed legatu n5 est .pprid donati t supra. Ergo Sce. Secudo statutu loquitur de contractibus, ergo no debet exledi ad ultimas uoluntates. L. contraxerunt. de reg. Iur. Optime facit dieitam Bart. in specie in L. i. in princ. de donat. ut statutum loquens in donatione non habeat locum in donatione Remuneratoria. Quia non est simplex
donatio, dc statuta proprie interpretantur. Dichim Barti optime facit, &
27쪽
comprobatur. Legatum est ultima uoluntas ideo non debemus intem pretari, ut auferatur libera facultas dispoliendi L. i. C. de Sacros Ecd. L. Non usi adeo, si quis a paren. sueta manu mi T. T Facit, quod uoluit Decius in consi. lys. incip. casu proposito, nu.ij. lib. i. Quod ius municipale prohibens maritu legare uxori ultra quartam, non habeat locum in donatione causa mortis.
Venio ad secundum. et Sciendum est,uerbum lego, seu legatum,plurisbus modis accipi. Interdum strictς latis, latius, Matissime, primo casu,
quando istud uerbum resertur ad rem particularem, ut lego tibi domum, tunc separatum ent a quacun* specie contractus & ultimae uoluntatis, nccp fideicommissum, neq; donationem causa mortih uti inter uiuos continet. Et sic accipitur in Rrubrica nostra, de legatis, Nam copula&, solet poni interdiuersa, per nota. in Rubrica, de tu. 8c fata igno. Sescundo casu, quando illud quod scriptum est in legato, adincitur fideis
commisso Sc contra, ut Urj. C. communia de legat. Tertio casu, Ius continet&fideicommissa,& donationem causa mortis, ut in L.& fideis commissa. Inseatitulo h. latissime consideratur. Quarto quando constinet quan cum speciem ultimarum uoluntatum, ut in ta uerbis legis.
t Hinc insertur, an uerbumlego relatu ad uniuersitatem bonorum, importet hauedis institutionem: ut si Testator dixerit lego tibi omnia bona mea. An dicatur Institutio uniuersalis, an legatu m Hanc quaestisonem tangit Bart. in AE L. Centurio,& concludit, quod uerbum lego etiam uniuersitati relatum, non trahatur ad haeredis institutionem, primo per L. mulier fina. ad Trebellianum L. cum ex filio in princide vulga.&pupilla.Sed tenendo contrarium, prout plures tenent,relpons detur ad ista iura. Quod illa Iura loquuntur extra terminos nostrae quaestionis.' Tertio inducebat textum in d. L. uerbis legis, de uerborum signis ficatione, dum ibi Iureconc dicit, quod licet uerbum lego tempore legis duodecim tabularum haberet latissumam significationem, ut etiam constineret haeredis institutionem, Legata, & fideicommissa, tamen interspretatione& autoritate principum coangultatum est, ergo adparet hodie non polle trahi ad haeredis institutionem. Alexan.in cl. L. Centurio. R in L. i. Supra eod. respondet,quod istam sententiam non probae ille tex. secundum Bart. Nam ibi textus non dicit restrissiam esse potes
statem uel bi lego, quantum ad potestatem significandi, sed solum quoad potestatem disponendi, licet Iure antiquo cuilibet liberum erat disponere de re sua, tame hodie non ita libere Testator disponere potest, in quibuidam enim casibus eius dispositio restringitur. Nam hodie pater compellitur quartam relinquere filio. Item tenetur relinquere titulo Instis tutionis, ut ita g. aliud quo* capitulum, in Auth. ut cum de Appella. cognosci. Item prius unusquis poterat legare ad eius libitum, hodie destrahitur falcidia, ut Inst.de lege falcidia. Item hodie detrahitur, quarta Tro
28쪽
Trebellianica, ut Inae ad senatuscon.Trebellian: Et plures alios casus similes
ultra Alexand. quis considerare posset. Mouebatur etiam Bart. quod communis usus loquendi habet ut diuersa sint legare & haeredem inustituere, ideo attendendus est textus in L. liberorii. q. quod tamen Cassius infra eod.Ad hoc etia responderi potest, quod in isto casu communis loα quendi ulus non est in contrarium. Imo quando testator relinquit omnia bona tua, nulla facit disteretia uulg', disterentia est in rebus particularibuς.In hoc errauit Bar. Contrariu plures tenueriit. tal. in L. fina. C.familiae Ner Alexan. in d. L. Centur. A L. i. sup eod.Card. PanormiA plures C hoe idem tenent in c. Ra, naidus erude Testa. & Alexancin praedictis locis dicie hanc senten. ueriore elle in puncto Iuris. Et plures al a hodie sequuntur adeo qd iste articulus est difficilis Pro affirmativa senten. est tentia d. L. uerbis lectgis, alio modo inducendo cyBar. uidelicet tenendo senten.Alexan.& alioruquod significatio uerbi lego, sit hodi&estricta,quantu ad potestate disposnendi.Sed iste non est genuinus sensius, prout ego infra dicam.Secundo adsducunt autoritatem . in L.his uerbis, in princide limed. instituen. ubi uersbum relinquo Universitati adiectum, trahitur ad haeredis institutionem, eodem modo ergo dicendum est in uerbo lego,& licet tenentes contrar urespondeant, quod ista uerba sint diuersa, tamen si quis bene' respiciat mentem Accursin, eadem ratio militat in utroq; uerbo.' Tertio adducunt textum in c. Raynaldus extra de Testa. ubi testator condebat Testamentum, ib: pusus est uerbo legauit, & tamen insta teri adpellat haeredes. Ergo adparet uethum lego, trahi ad haeredis institutio ιnem, alias mald diceret ibi textus, qui plurimum urget pro hac sententia. I enentes tame contrariu pluribus modis respondent. Primo, prout Alex. Scalii anteiplum, quod ibi sunt uerba legislatoris, non testatoris, ideo non debet ex illis uerbis argui, ex quo sunt uerba enunciatim, a quibusndest ars guendum, per notann L. filiu quem, C. famil. Hencs Sed defendendo hane parte, respondetur, quod licet sint uerba Pontificis, tame relata se ut per ipsuin persona testatoris. I te resiponden quod licet tex. ibi utatur uerbo legauit, tame debem 'pra Iupponere facta fuisse institutione, ex qin plurimis locis appellauit haeredes. Confirmo hoc quia haeredis institutio est caput testa. q. ante limedis inst. eod.Sed responderi posset, quod istud necessarid non sesquitur, quia hoc uenit ex interpretatione ficta per legislatorem, & hoe uidetur uerius. Ideo quida atri respondebant aliter, quod ille tex. loquatur de aequitate Iuris Canonici, secus uero de Iure Civili, Sc ita Hostiensis ibi et athCanon istae dicunt, et Alex in L.inter canera. delibe. et post. dicit commune esse lente. ut disserentia si inter Ius Canonicii et Ciuile. Sed ista responsio nomihi satis facit,quia in illo textu nullo modo colligi potest, pontifice constis tuere uoluiste disterentia inter Ius Canonicii & Ciuile,alias illud dixi Tet, ars
gumento L. unicae. q. sin aute de cadu. tolleri. quoties enim pontifex uult constituere differentia toties expresse eam constituit, ut in c. in contingat, de Iureiu.& in culcet mulieres, eo . tit.lib. s. quamuis depas'. in o. c. filia .
de testa. c. literis, de Restapoliato.& in plurib' aliis locis,& rpterea succedit nobis regula, debeat constitui dissic inter Ius canonicu et ciuile ut ads
29쪽
I . . eul. de ope. no. nuncia. ubi dicit textus. Sacri Canones non dediis onantur imitari ius ciuile, facit uulgata regula quod Iura Iuribus sunt reconsciliandata cum expediat, de Elec in s. L. unica C. de inoff. doti & hoe in specie uoluit Alexan. sibi contrarius consulendo in conccxiq. lib. tq&Iason. in auth. Nouissima C. de inoff. Testam. col. ς.uersan autem, dicit hanc esse magis communem sententiam. Posset etiam responderi ad istum textum, quod ibi uerbum legauit, non est positum sicut loquitur quaestio nostis quia uerbum legauit respicit diuersas personas, ergo non respicies bat uniuersitatem uerboru.Quarto loco adducebat L. filiu: q. sed si portio. infra delega. praestan.L. l. eod. sed ille textus non meretur adduci,cum nihil probet. Nam licet ibi dispositio loquens de legatis, trahatur ad dispositione loquentem de hi reditate, non tamen colligitur, quod uerbum c Lego habeat hanc significationem. Item diuersa ratio est delegatis ad haereditastem arguerri .
et In hoc dissicili mo articulo praeceptor meus D. Soccin. Iunior in LRub. dicebat distinguendum esse, &sic reconsiliari posse istas sententias, quod ista quaestio penderet ex Testatoris uoluntate, &ubi adpareret deuoluntate testatoris, tunc uerbu c Lego)trahi deberet ad haeredisinstitutisonem. t Nam dicebat ipse regulam esse, ut uoluntas testatoris semper insspicienda sit, remota omni uerborum significatione. L. 3. C. de lib.praeter. L. cum uirum C.desdeicommis L. in conditionibus primum locum, in fra.de condit.&dem nonst.ubi I. C.dicit, uoluntas testatoris regit& gubernat dispositione. Et singulariter diccbat Bal .in L. pen. C. de necesser. harmin stituen. id debemus lectiari uoluntatem testatoris, sicut Venator sectatur
lepore. Sic in proposito dicebat,quod quando uerbu c Legob relatu est ad
uniuersitate bonoria, & testator nullii adiecit haerede, ne testatola aliquid sibi releruauit,tunc debemus ex uolsitate testatoris trahere hac dispositione sectam per uerbii c Lego ad haeredis institutionem. Si uero non constaret de uoluntate testatoris, utputa quia legauit portionem bonorum uel intes gra omnia bona, aliquibus tamcn rebus reseruatis, & tune uerbum Lego)non trahatur ad haeredis institutionem. Hoc modo procedunt Sela docti pro utracpparte. ista distinctio praeceptoris mei licet uideatur prima fronte probabilis, non tamen potest procedere aliquo pactio. Primo est praeter mentem quaestionis nostrae, Nam Doretam pro parte assirmativa, quam neoatiua loquuntur,quando testator legasset omnia bona sua, nulla facta
reinuatione bonorum. Secundo non procedit ista distinistio, quia praesiup ponit testatorem posse concedere latam significatione uerbi ci ego dum dicit, si ex uoluntate testatoris constat. Hoc est falsum &inposs bile, quod laoc sit in arbitrio testatoris. Nam interpretes hegum omnino restrinxeriit uirtutem istius uerbi cLegod ut no haberet eandem potestate significandi quam olim habuerit.ut Pomponius expresse dicit, in d.L.his uerbis. si ergo lex uirtutem restrinxit, quomodo priuatus homo potest aliquid Siponere contra leges, ut expresse dicit L. nostra. Nemo potest facere. Nam lex in aterpretatione distinxit legata ab haeredis institutione, & nouam sormam introduxit, ut haeredis institutio fiat solennibus uerbis.uidelicet,haeres esto.
30쪽
esto, ut patet inlata. in princiinL . his uerbis in pr n. supra de meres. institia. Ergo non potest Testator recedere a forma Iuris. t Propterea alio modo alias distinguencio istum articulum dicebam. Aut uerbum Lego considearatur quoad uirtutem interpretatiuam, aut quo ad uirtutem exae enitu minimo easu, impol sibile est, ut diximus, uerbum lego quocunq; modo prolatum trahi posse ad institutione haeredis,quia eius uirtus restricta est Ut dicit Iureconsin d. L.his uerbis. Ne procedit lenius Alexan &alioruquod ille textus significet restri stionem, quoad potestatem disponendi.ut moturecorat: loquitur de uirtute interprerativa, prout ibi expressit dicit, interpretatione Legit. Et quod iureconc loquatur hoc mos do arguitur ultra uerba legis, ex I itulo, in quo sita est illa lex. sumus titulo de uerb.significa.in quo disputatur de proprietate uotabulorum, node potestate disponendi. Ideo ut illa lex:faciat secudum subieeium titulit m,
tura tituli suade C L. Imperatores , de in diem a d .e intellio debet de interpretatione, & non de potestate disponendi. Si uero conddea a tur uerbum Lego, quoad uirtutem extensuam , &tuncti et uerbum Lego relatum uniuersitati, hoc non possit secundum uirtutem interpretarativam, potest tamen ex uirtute extensiua : uidelicet, cum constat de uolutastate I estatoris, illum omnino uelle succedere in uniuersum lus omnium honorum: quod tunc trahatiar adhaeredis snstitutionem extensiud. Sciens dum uero est quod duplex est uirtus. Una Extensiva, altera Interpretativa. Et et quando Interpretatura non habeat lota, habet tamen mensiua, ut singulariter,¬abiliter uoluit Barzin omnes. Populim, σ. quaest.
principali, delus L & tu. pertextum in L. Si ita stipulatus fuero iunVt
quicquid adstringendar, de uerb. oblig. ubi licet stipulatio uti contractus 'tricti iuris, non recipiat extensionem interpretatiuam, ae L. Quicquid adsitringendar: retinet tamen uirtutem extensivam, ut in d ta si ita st pulatu KEt hoc modo plane & claria constat Dostpos Iescreconciliari. I Ex supradictis in proxima Quaesitione, inferri potest ad inestionem Iuris Municipalis in urbe Uetam, prohibentis Maritum non piae leparex xori ultra certum quid sitiore siliorum. An huiu modi statutu extendas
tur adhaeredis institutionem Hanc quaestionem in specie ponit Corn. in Concclxxxvaticiuandiu lib. l. tibi uoluit, huiusmodi statutum non recipes re extensionem.Et pluribus mouetur Primo per dicta Rart. ind L Cen: turio, quod uerbum leoo non trahatur adhaeredis institutionem. Constramo hoc Si Bart. ibi uoluit,&communiter DoeL ut uerbum leoo, etiam relatum uniuerstati non trahatur ad haeredis institutionem emo multo minas in casu itio. Secundo dicebat ipse huiusmodi statutum elle exorbis raras,prohibere marito ne legare possit uxori: ideo ex identitate rationis nodebet fieri extensio, pernot in aut. Quas actiones. C. de facrosanc. Eccle. I ertio, Ruia statutum cosiderabat ea, quae quentius continauri , Quod mariti solent legare uxoribus non autem haeredes eas instituere merito de Demus adaptare mentem statuentium ad ea quae frequentius contineunt, prout est natura legis. Iuriscon. in L Naad ea cum similib'delea. Quarto,ucundum communem usumluquendi duredi sunt legare, scintavereali'