장음표시 사용
21쪽
infra tisfecundia. I.ς. - . dquissue iuridi hae constitutiones quandoque simplici nomine, Decretatia, quandoque Decretalis episti
nuncupantur. . caps Rom norum. camiancta.
s. ium Decretates. 13. HIL PIane ex his quaedam sunt personales, seu speciales, quaedam generales ; illae vel diriguntur ad unam prout clam, cap. medam lex. f. quo scri . 3 8. q. 3.
vel ad unam ecclesiam, cy. ει te etiam I 6. quaea. I. aut ad unZm per Ionam, capietisi. 7.ρι- I. I. &hae ad exemplum non trabuntur,dictis locis, deae t. I. de emnis. prisc.dc ι. 2.c.ectae,
de leg. O cimnit. princ. g. quod Princiti. Initit. de iur. nat.gmt., civit. Sed hae, priuilegia potius appellantur. Isidorus e mori. S. cap. 18. priuilegium inde dictum ait, quod in priuato feratur: ita etiam in ean. Dilagia diLL3.Constitutio etenim de uniuersiis est, priuilegium de osingulis. Quare veteres, auctore Gellio lib. I o.
eap. o.ptiuata dixere,quae nos singula dicimus. Generales autem ad omnes extenduntur, cap. ymma, cumseq. a I. quaest. I. quocirca videmus
Decreta, seu Decretales epistolas nihil aliud esse, quam Pontificales constitutiones quas Gr Fraus ix. in quinque, uti diximus, libros digessit, libros etiam exemplo veterum certis titulis distinxit ; titulos capitibus diuisit. Appellatur
quoque hic liber Exi uagantium ; tametsi vuLgo Euctra, sorte breuitatis causa, dicatur. quem hac ratione dictum opinor est quidem illa compilatio prima Breuiarium extra gantium inscribebatur : quo non e inscribitur etiam Iam cinonensis liber, & Romanus Extrauagantium . Dici autem Extrauagantes semper existimavi, quod extra Decretorum libros vagarentur. qua sane inueteratam opinionem comprobaui magis , clim nuper virum eruditissimum, & in iuris utriusque disciplina clarissimum, ac in antiquorum monumentis praestantis mum Antonium
22쪽
PetiMA quidem ratione summus iuris Canonici Princeps, ac CHRIs Tlin terris vicarius, a summa Trinitate,& Fide Catholica exorditur: cuab ea sint nobis agendi
capienda primordia . ..4RI S T vs non est fundamentum,
nihil recte superaedificari potest, cap. tam Pau
mo. nouo ri nuntiat. Iasin.ctalis ad rub. F. de is .ct iure. tum politica gubernatio magia ruatus 1 Deo perinde constituta est, ac sacerdotium ipsum, cap. . uum et . quod adeo verum est, ut ita etiam senserint Ethnici; ex quibus Homerus lib. r. Iliad. diserte scribit, regis imperium a Ioue piscisci. Est id enim natura inditum hominibus, ut auctor est Aristoteles. Quare id ius cum tiaturale sit, hoc est a Deo Opt. Max. naturaliter hominum mentibus inditum, necesse est, ut & diuinum dicatur: quod &Apost. ad Rom. I 3. indicat, eum ait: omnea hominem potestatibus excellentibus subditum esse debeter nec magistratum sine causa gladia gestare, cum ad vindicanda sceleta Dei ministersit. Est autem ius omne, aut publicum, aut priuatum: publicum etiam in lacris consisti t. i .f. de iuII., itine.isu publicum. I. dist. Unde inimiiIianus posui ius sacram,publicum, di priuatu, prout in I 2. habetur tabulis, argumento eius, quod a Milesio apud Arist.lib.Puit. I.ca 6. c&stitutum suit; ut regio in tres partes diuideretur.
Ger mij Parasis ut una esset sacra, alte Imblica ratia prelata. In Americae quoque atiplissimo Regno Perue si Reges, qin Inses, ut apud nos Caesares, v eabantur, quidquid acquirebant, in tres partes . diuisisse au test Iosephus Acosta in sua Imdiartim insoriasib. s.c.PI . quar nrma' diuino cultui, ae religioni, secunda Regi, tertia uniuersitati assignabatur. Sed publico continetur sacrum. De sacro igitur prius, tanquam de digniori, ac pronde de silmma Trinitate: cum de ipsa Trinitas sit uniuersorum principium, ab
eaque elementa omnia ac eorum dispositio producta sint in omnem terrarum or M. I UA.iuri enucl. quae primiim scriptis propheticis, tum Apostolicis comprehensa, ac quatu concilijs declarata; ut Trinitas sit unus Deus in Trunitate, & Trinitas in unitate: unde ille elega ter cecinit, Deus Trinus,& unus, Pater scilicet, Filius,& Spiritus sanctus: tres quidem ranae, sed una mentia, substantia, seu natura prorsus simplex. Secunda pars huius tituli est de Fide , quae est iundamentum, & basis totius Christi nae religionis. Fides enim hic accipitur, pruiat
Apostolus ad Hebraeos scripsit: sub antia
rerum sperandarum, argumentum non apparen
tium. Ex quibus hie praecipue de tribus agitur, quasi horum destituri prandio nequeant homunes saluari: ae proinoe de Sacramento Euch ristiae prius: in quo C HR I s T i corpus, de semmis lub speciebus panis, & vini vere, ac reessetericontinetur, transsubstatiatis pane in corpus,&vino in sanguinem diuina potestate. Et hoc sacramentum conficere nemo potest, nisi face dos rite secundum claues Ecclesiae ordinatus. Secudo de Baptisino, quod tam paruulis, quam adultis in serma Ecclesiae a quocunque rite ces- latum prodest ad salutem. I stremo de rim, tentia post susceptionem Baptismi in peccatum prolapso necessaria. Quare D. Hieronymus si eundam tabulam esse perpulchre tradidit. Ob A a quam
23쪽
go Magi iter Sententiarum dicitur,edidit de uni. tale, essentia Trini*tis : notu tamen ut hae.
clesiarum mater, atque magis ira tenet, & obseruat. Sed quoniam eius scripsta a Catholicis aeui. orthodosis seorsum sentiebant, damnata sitree. Damnatur quoque peruersillimum impia Almarici dogma. I uit sane Almai laus, siue Am ricus ' . Carnotensis vir eluditus,sed haereticus: fuitque convicissu imitatinibus ἱ quorum unus crata Corpus CH R ISTI non magis esse in facianae in Eucharistiae, quamur re qualibet alia. Hinc est quod summus Pontifex hic in sine ait h. terata doctring Ion tam haretica , quam insanasileensenda. Eius autem sequaces, cum eiuIdem
ossibus resonis Lutetiae postea viii sint. Gagui.
De Constitutionibus .: Tu. 2. s
. lus superi i, cum de sacro pame iuris publici actum sit: mox de et 'pulit ci iuri. parte, quae inta, magistrAu, s , iat sacerdotibus est polita, sc. quibus sacUe ematiant lcgcs: acipumum de generalibus, hoc est mnstitutioni. bra lis e lane Raymundus sic ii, qui ius lJontificiuna quo prori naum, antecedentibus seriquenta,inferiora superioribus summa ratioluta annexit. Nam familiare, & quo Jaimnodo pio prium esse diuinae Scripturae,scquentia cum Praecedentibus coniungem, S ex praemissorum scientia, gessii eorum quae tequvntur, recto Ordine insor mare, ait t. licita in Iumil. in Luc. I o ibi, νιν κρlῆροι videm quo vor Videtis. Constitutio u ei myt Isidoro place in ean. lex. I H
ab Vlpini Min . Il le ccnii. princis si riptum e quodcunque, I inperator per epistolam,& sui k1iptione in statuit, vel cognoscens decreuit,vel edicto pracepi g, lege in esse:&hae sunt, quas vulgo ostitutiones appellamus. Et quamquam leges a Deo per Molem dat δ sunt ι aliae quoque suetant necis iuriae: tra inflato etenim sacerdotio, opus fuit, ut & legis translatio fieret, cap.transelisio hoc tis Hinc merito in fine dictum eIt omne constitutionem suturis tantum negotias formam
dare, depraueritis nisi expressa secta filii runo. ita etiam in Meges. c. eo . ac M. Tvitari initi.in Verrem 'Desi re Guili, inquit,si infimui quid instituit , omnia quae ante acta int, rata ἄρ- - , Eui similis est lustiniani i leotia in I. bemus. insi C. de teLIam. Qid enim antiquitas peccauis, quae Ventis legi insciar, ρηι tinam sectam hi ob Marionem seo Coustitution omne ab omnibiis Obseruandas esse iam dinian. citum fuit, cum Onane, quod=lage est prohibi- turri, peccatum produlat, auctore nigustino sep.epin. ad Rom. bona enim Ie . dum hoc prohibet lotynntans prolii t. Adeoque B. Hie-' tonyn . sci ipsit, secreto una constitutiones sis-gularibus opinionibus praeserendas esse: S: In nocentius iij. non posse maiorem capituli partem abique rationabili causa conlaetudinem tollere in utilitatem priuatam gliquid constituere noui.& Honorius Tertius , neque sine causa numerum canonicorum , seu piabendarurestringere. Ex quibus facile docemur constit
times facere, non solum Principi, verum & in serioubus licere. Sed istae alid tion nocent, nec prosunt, nec proprie dicunt ut costitutiones. . nes vero, quae in corpus iuris i aserintvr ere generales fudi, paucae speciales, seu personales, quae respici inu personas, Ecclesiam unam, colis legia rix gymnasia, seu seliolas, d oecesimo,
tit fis pnμιώg. quae licet non relatae in iuris cor Ssint, vim ta s suam kac robur omne habent,non aeque iit OmI4es,t.2.L .rMem dc l. I. Maeri ut supra i procum. inae autem a priua
ti vel a cullegiis, Episcopis, Archiepiscopis,&ab alijs editae, de promulgatae, si in ςui pus iuris
minui est Ecclesiae fauor, ut constituti aestaricorum, vel in fauorem, vel in eius dispendium prolatae, nisi ab Ecclesia approbentur, nullius prorsus sint momenti, cap. qua ιη Ecclesiarum decv.feelasi soctae A Iariae. Ἀμρ eod. can. be ne quidem. 96. s. quia id esset contra liberta. tem Ecclesiae. ideo&Impera edericus cassa , de inita de nunclauit omnia statuta Cluillianae Ec. lςsiae perniciosa, in tit. c. es rosam eccl. quia laici,quantumuis Pi incipes Ecclesiae, debent parere, non im
24쪽
De Rescriptis, & eorum interpretationibus. Tit. 3.
M canonum statuta ab omnibus debeant obseruari, east. . .
C Qt prati t. proci . de constitution: bus
- primo actiim est; verum quia neque eis titutiones , neque leges , neque Senatusconsulta, ita deserabi postri , ut omπes easus, qui quando 'ue inciderant comprehendansur, uti diserte Iulianus in L ne e
deleg. Necesse maximis fuit Pontificibus, qui diuina prouidulia Rom. Ecclesiae omnium ecclesiarum capiti praesunt, singulorum precibus, &consultationibus respondere, & quae obscura videntur interpretari, & dubia declarare. sic in
eap. I. compilat. I. constat enim rescriptum non
solum ad preces supplicantium, aut desideria libello Principi dato comprelienta pertinere , sed etiam ad iudicum, siue delegatorum, siue ordinariorum consultationem, rerum q. obse rarum interpretationem & dubiarum declara
23. q. a.dc passim in quovis titulo.&in Cait. de diuer. rescrip. vel in I. 2. DD. ibi, umuersa rescripta flue in per am pre πιι iam , flue ad quemlibet iudicem manaverint. Symmachus ad Theodosium lib. io. eptH. II. Ergo rum rebus Δbj eri et, ad clemensia vestrae salubre imdicium contiolamus. idem σιA. a. & Plinius ad Traianum lib. I O .epi I. II9. l. diuisatres.1. de
ribus Compilationibus, de rescriptis, Oeorum interpretasionibM, hic inscribebatur titulus, &rectius quidem: et si in vulgatis codicibus, quibusque vulgo utimur, De rescriptis tantum . Rescriptum est res msso ad alicuius pes tumem tam declararimem . Principe data responsio ; quia sola partis postulatio, Spetitio non dicitur rescriptum, sed opus est Principis responsione . I. I. dcl. nec damnosa. C. de precibus Imper. . I. 3. S. plane. e eq. . quod vi, aut ream. v. igratio . e cap/1 propter. in 6. Ad alicuius, pavid potest referri & ad magistratum, S ad priuatum. Petitionem, seu declarationem, ut supra dixi. PrIncipe. haec vox est valde generalis, & comprehendit omnem reseriptum concedendi auctoritatem habentem. Datia . quoniam sola, uti dixi, partis petitio non est rescriptum. Et haec ins generale minime constituunt, sed his duintaxat, in quorum gratia sunt promulgata, leges fiunt, 2. C. de leg. ct conII. Prin. & si rescriptum est generale, atque speciale, perpetuum, & temporale, ob idque de Rescriptis, non aeque de rescripto: generale tamen ad ma-Germonidi Parativa.
iores, ac digniores per senas, ad maiorave negotia expic Isis in rc scripto non extenditur: eo. Diioratio. g. vlt. cap. sedes A LIMea. hoc rit. muIro minus Occiale. eap. 1.& d. ev pam toralis. & eap. cum vi m. & cap. P. c, G. infra de D. deleg. Porro rescriptum non solum domino , si d procuratori etiam, modo lii per hoc speciale habeat mandatum, coi ceditur , cap. non nisi. S. - . eodem. Atqui Ordo, ratioque restri. pii a iure communi recipit interprEtationem a. cap. caesam quae . hoc tit. nisi specialiter dixerit, non Obstante constitutione, vel tali iure. t. st quis. 23.F. de liga. 3. cap.super qua limen .
in M. p c. infraue es c. adleg. Quod ad ius rescribitur, perennc est, L 2. C. de Hues rescr.& Lυθ. C. Theod. eoae si post illud aliud nor fuerit impetratum, scilicet tanto tempore durat, quanto actio, ob quam datur, vel perpetuum ad excipiendum, ut alias dicam latius. Finitur vero anni spatio, si impetrans copiam iudicis habens, in alitiose tamen, aut negligenter intra annum eo haud vitis Dei ter & adue sarius litterim secundum in petrauerit, in quo de primo licet nulla facta sit mentio, valebit tamen ita, ut ex priore ille se nequeat tueri :&sic interpretari oportet ea Ra ιtem. & ca plerumque huitia tu. EI. di tui autem rescriptum
multis de causis: generale per speciale, cap. I.& cap. I . in toto enim iure generi per speciem derogatur .l. In tolo. f. de reg. tiar. O eod. in x. cap. genera. quamquam de genere in derogante
specie nulla hat mentio; & quod idem sit ius de pii uilesio, quod de rescripto, haud dubito, ex
eap. di um. Sc cap. quamuis depraeben. in 6. cap. vemens, infra de reuer*I. idem dicit: non valet tamen, quia supplesia veritate ibi fuit obtentum, quo casu nullum va Ict rescriptum . cap. a.de l. a. C. eod. cap. durim. de cap. quamuis.
praeb.mfex. itur, si veritate prices nota is innitantur, Let h. C. d. quamquam hoc iure 'ν ista clausula non videtur necellaria , p. 2. est tamen necessaria saltim tacite, ita ut tacite
ineste debeat. si in secundo ab aduersario postulato primi non fiat mentio. cap. 3. si impotratum ad beneficium, & in eo raceatur impetrantis dignitas, vel beneficium. cap. 8. II. &62. dccap.non poten . eap. imotu. in xIo, de praeben. nisi proprio summi Pontificis motu pi uisio facta sit, elem. bi Romanus. de prab. fi impetratio in ecclesia numerata non facta canonicorum mentione , quorum per eam stangitur numerus, cap. I9. si in iis incerti iudices dantur, seu sutura committantur negotia , p. Io. si falsa latinitate, cap. II. Item qui contra unum
super eodem ad diuerses iudices diuersa imp trat rescripta, & eis utitur, perdit commodum utriusque,cap. I 6. siue alijs nominis eiusdem A 3 conce-
25쪽
concedit, salsiim exprimitur postulando,verumve taceatur. cap. 2 o. si ab excommuni-
communicato, nisi ipsius excommunicationis causa, vel appellationis. p. I . eod. iv x. si fileo sit damnolum, aut publicae utilitati, aut iuri c6trarium. l. 3. C. de prec. IN. User. quamuis exsecundo ab eodem super re eadem pollulato valeat primum, g. ersevero iubemus.Noties. I 3 ut nisi itid.9 g. denique auIh. de mand. prines p. qui his abutuntur, & eorum priuantur comminoo , D condemnantur in sumptibus, & damnis aduersario, ex d. vltima huius tituli constitutione. Neque ex rescripto quilpiam potest ultra duas dietas extra suam di oecesim trahi inuitus, eap. 28. Item contra homines dioecesis impetra tum ad homines ciuitatis nec extendi, nee comtra hominem alterius dioemesis. cap. 3q. S 3 I. Idcirco omni Papali rescripto parere debet, cui dirigitur; vel causam, propter quam parere non debeat, reddere. cap. S. Censetur interdum esse praeter Principis intentionem concessum: quod
multis,uariis q. detineatur Occupationibus. c. ex parte. f.de cape si monach. nec concelsonis tempore iuris recordaretur, cap. cateriam. c Di. dc c.
ex parte I. infra de ost deleg. et propter potentium importunitatem,l. I. C.depelit. boninublat. lib. I o .cap. cum in iuuentute. g. ι ateriam . infra depurg. can. Rescriptu ex Principis voluntate vim tute habet: non utique habebit,si deficit voluntas. namque in huiuli nodi cimcessione non potestas, sed volutas ueficit. . mandatu hoc tis.cer pinuit. infra de concestrab. H mc Ripa lib. I .res.
18. lib. r. scribunt licite appellari poste a statuto in praeiudicium particularium personatu edito. Cuius rei rationem reddit Dccius ad cap. cum
ceos faciens constitutionem in praeiudicium te iij, praesumitur circumuentus , ct male informa tus : cum cius intcntio non sit alicui praeiudicare.l. 2.9 si quida Principe. f. ne quid in loco piat. cap.sper eo. ins de Ps c. deleg. Et a mala Principis insormatione appellari potest. I. g. qmoLtum P a mussi i .m princ. ff. quando appelisit
suam extendit ad statutum Principis supi emi, etiam summi Romani Pontificis. otiescumque igitur minus iustum videtur rcscriptum , inodelie, & verecunde impugnari debet: non
quod Princeps huiusmodi non post conced re, sed quia noluit. nam si eidem veritas.esset expressa,non ita rescripsisset, vel ex causis iam dictis:& tunc nullam Principi iniuriam facimus i immo iustum, & optimum iudicamus, &praedicamus: quinimo omnia Principis rescripta debent intelligi cum iustitia, & saluo alterius iu
ae eap. 3. At si rescriptum generale fuerit, qui aliquo indulti sunt priuilegio, nisi eorum specialiter meminerit Pontifex, obtemperare compelluntur nusquam,cis. 6. At aliud emta rescriptum concedere, ad beneplacitum Papae, aliud ad beneplacitum sedis Apostolicar: soc casa, quia sedem Apostolicam mors nunquam aufert, perpetuo durat, illo, non aeque . nam mortuo Papa, qui rescripsit, extinguitur, cap. ratiose eorim infixto.
EQUITUR altera iuris pars, quod
EG sta moribus utentiu approbari quo-
A S A iidie videmus,& experimur, idci.
Coninietudinem non male appellamus. Et si Macrobius in batu natibus, ex Varrone, & Iulio Festo ponat disserentiam, ut mos sit patrium institutum, peribnens ad religionem caeremoniasq. maiorumata ut mos praecedat,& cultus moris sequatur, quod est, inquit, consuetudo . Virgilius Aeneid. 6. os erat Hesperio in Latio,ρ-protInusvrbes
Albanae coluere Iacru m, nunc maxima rerum Roma estit. Idem II. Morem, ritur' Derorum Ad-ciam.
Nec mirum s inter titulum de Constituti nibus,& hunc insertus sit titulus de Rescrip tis: cum constitutio nomen generale sit, signis ficans ius omne, quod a Principe statuitur: habetque has sub se species, Epistolam, Rescriptum, Mandatum, Decretum, Edictum. lege I. . de conHIIvt. princip. vel, ut volunt alii exleg. 3. C. de selibus, edic tum, rescriptum, mandatum . De conli letudine igitur . Isidorus, ea v. consuetudo prima di Ams . Confiantido , m-quit,eIi ius quoddam moribus insitutum, quod pro leges cipitur , ctim deficit lex Melius sorte Cicero ste inuent orie, qui consuctudinem ius non dicit, sed consuetudinis, inquit, ius id se, quod voluntate omnium ne lege vetustas comprobauit. Cum mos enim,vel ipso adstipulante Isidoro,can. mos. I. di A. sit consuetudo, non cli existiinandum omnem consuetudine esse ius, clim plerumque consuetudo vim legis non obtineat,ves si errore sit introducta:quo casu in simi-hbiis locum non habet, L quod nom ratIoue .ss de leg. recte cum deficit lex, pro lege consu ludo
26쪽
tudo suscipitur, iue de qui .F. de legib. eap.
eum d lectus. hoc tit. talis tamen, ut non sit con tra bonos mores, nec hominibus peccandi licentiam exhibeat,nec gravamen ullum ecclesijs inducat, nec eis quicquam auctoritatis detrahat, nec deroget iuri naturali, diuino, atque etiam positivo, nisi ratione aliqua suerit inducta ac logitime praescripta, eap.UI.& I. 2.C. quaesit limg. Uuet. Nec pro lege utimur illa, ob quam in causis ecclesiasticis dictum populi pro senrentia habe uti cap. 3. de l. nemo aliens . de regul. iur. vel ob quam interdicti sententia violatur; vel clericus, non episcopus possit exercere ea, quae episcopali reseruata sisnt auctoritati: vel quis possit dimittere dignitatem, nulIa habita superioris licentia : aut electus administrare, non item accepta a superiori confirmatione, cap. F. er 7. In statuendis vero nouae dignitatis olicijs vicinarum ciuitatum ccnsuetudini standum esse seribit Innocentius iij. eap.6. hoc tit.
De Postulatione Praelatorum. t. s.
t Η M quem in libris Iurisconsultorum,
in δε & Codice obseruatum cernimuS,
sequitur,vide personis, quae iura sustinent, proxime agatur. Parum enim esset, iura constitui,nisi sint per quos regantur,auctore Pomponio in l. a. f. post originem. de org. iuri&Gregorio x. in eap. 3. g.praeterea.deele i. tib. 6.
Hi autem sunt Pralati ecclesiastici iuris ministri; qui quoniam ad praelaturas non nisi praeuia electione, aut saltem postulatione promouentur, quarum illa via ordinaria est, hac extraordinaria, & ex gratia; idco dc his duobus praemittitur. Prius aulcm de postulatione agitur, quam de electione: credo, quia postulatio quaedam sit pra notio ,& tamquam praeambulum ad cognoscendam facilius electionis naturam. Postulantur enim, qui non possunt eligi. Cognito igitur, qui possunt postulari, incipimus cognoscere de electione, cuius tractatus est longc prinlixior, magisque in eo de persenis eligentium, modoq. eligendi agitur,quam de electis, ita tamen, ut si quid hic minus plene hoc priore titulo explicatum sit, sequenti suppleatur. Si quis tamen diceret nihil referre, praecedat postulatio
electionem, an vero subsequatur,non contenderem . Illud vero ex hoe titulo sciendum est, Postulationem a maiori collegi j parte ficri oportere, alioquin non valet. cap. 3. ac semel facta ab ea non est recedendum , usque deci ouerit Rom.
Ponti sex; quod fit, ne ipsius illudatur potestas. cap. q. Eligendi autem, de postulandi potestate priuantur, qui postulationem semes vitio peti nar cassatam in nouant, vel interdictum violant eas. i. ct a. & qui postulatus est, approbata, admissaque postulatione, ad electionem est habilis. cap. innotuis. ins tit. Prox. non ex eo, quod
statim sequatur electio, sed ad probatione post lationis. tametsi postulatio interdum, ut euitetur circuitus, pro clectione, di confirmatione
habetur. cap. cum inter canonicos. in it. I. ex iula tamen nullum postulatus acquirit ius,ut agete possit ad electionem, sed ex gratia prouenit, ut postulatio admittatur. F.
De Electione, & Electi Potestate.
VANTAM hic titulus eum sup affinitatem habeat, nemo O ex his, quae ibi diximus, nescit. Electio eIt alicuius personae ad
dignitatem aliquam vocatio, legiti iric facta. Dico dignitatem aliquam; cle-nim hoc titulo non solum de Abbatum, Praesidum, Praeficiorum, hoc est Episcoporum, Archiepiscoporum, & aliorum summorum Ecclesiae Praelatorum electione, verum de minoribus quoque dignitatibus tractatur: uti de ijs, qui in canonicum, & qui ad curam animarum deliinguntur: item de summo Ecclesiae antistiter po-uremo de seculari Principe, euius electio ad Germanos Principes attinet, tres, inquam, prinlatos, quatuor laicos, & ad Rom. Pontificem ipsius electi examinatio, approbatio, inunctio, consecratio, & coronatio; vel si indignus, reiectio. cap. 34- hoc sit. 8c cap. a. de re iudan 6. Legitime facta; necessatio, alias nulla est; varijsq, modis fit irrita; uti per c Iamorem populi,aut perabulum secularis potestatis facta. cap. a. q3. Os 6. a minori collegii parte, cap. 6. 29. 3 q. 48. o. S3. quae regula illam patitur exceptionem, ut si electus a minori sit dignus, indignus a maiori, cias. aa. 3. O 7. vel de indigno scientia,
moribus, de aetate. cap. I. I7.2O. 22.2F. 26. 27.
3 7., 8. q. 3. & c.eam Ie. infriatat. O quatit. qui enim ad episcopatum Opratur, triginta annis maiorem este oportet; ad institora ministeria, utpote decanatum, archidiaconatum,ct alia huius generis, & praecipue quae assiduitatem desiderant, videIicet animarum curationes viginis liquinque, d. cap. 7. in princi p. & in S. inferiora. vel sali cm attingere,c ).Iq. d. in o. quod &Tridentina Synodus nuper adfirmauit de schismatico etiam ad unitatem reuerib ad epuscopatum electo cap. I. de habenti plures dignitates , pluraue curata beneficia absque sedis Apost. dispensatione cap. 1 . si trium mensitim spatium intra in cathedrali, vel regulari ecclesia
27쪽
haud fuerit facta, quia tunc ad superiorem de- duobus CardinaIium panibus sit facta; no
uoluitur . e. I. vel ii ita sex in minoribus. cap. aeque si a minori numero: quinimo gerens se quoniam frequencer.infulsit. non contes. cap ex pro Papa,hoc casu cXcommunicatione seritur,dcitiae. r. de clerunm res d. triinestri quoque ad totius sacri ordinis priuati, ne mulctatur. O p.6. constrinationcm utimur. cap. 6. Zin o. Item de Quid ergo, si Cardinalium aliqui excommuni-
non monacho in Abbatem, & regulae ignaro. cati essent, an habeant votum in hoc lingulare
cap. Π.38. aut de non expresse prosem, vel, ut ius constituit Clcmens V. in loquitur c. 27. eod. in 6. nouitio. Qui vcro eli- eod. vi per exceptionem excommunicationis,
gere non possunt, hoc persequitur titulo, videli- susipensionis, sue interdicti ab ele tione nequi-cet excommunicati excommunicatione maiori. rent repelli. Modum, formamque eligendi ircap. connitutis. f. de appeti.& cap. 39. boe tit. sum Rom. Pontificem paulo ante docuerat Grosulpensi. cap. diuesvisturci de conjun. cap. apo jgorius x. in cap. 3aeo in sex. Variatus quantum Liaticae.ij.de excep. & cap. 16. e tit. quibus in- fuerit Rom. Pontificis eligendi mos,late dicam terdictLim cit, cap. vltim. qui scienter indignum cap. I S. lib. r. animadve=. Secunda tituli pars elegere, cap.7. a Q. 23. 2 . 26.qq. qui informia, est de electi potestate, optime; quoniam ante pcccauere, V.qO. Et qui scienter indignum pro- confirmationem nihil iuris habet electus, sed potuit, non electionis tantum commodo prina. per illam acquirit, quae iurisdictionis S admin, itur, sed di alia mulciatur poena; illa nempe, strationis Iuni, cap. 9. non aeque ordinis . haec quod ab ecclesiasticis beneficijs triennio sit spen- consecratio transfert. cap. II. & cap. 28.f. speruitur. d. ap.7. 9.t lt. si autem omnes in hoc de- eo. dc can. quamuis. 68.d H. Canonice electis , liquerint,ad iuperiorem eligendi potestas trans- in ecclesijs extra Italiae limites constitutis insertur : si non omnes, ad alios, licet pauciores. terdicta est bonorum duntaxat ecclesiasticorum cap. 23.f. nos igitur. Tribus autem modis electio alienatio: caeterum propter ecclesiarum necessi-fir, aut per scrutinium, aut per compromissum, tales, ac utilitates statim tam in spiritualibus, seu per inlpitationem: sed haec nullaint regulam, quam temporalibus possunt administrare,etiam
nullainue habet formam . illarum sorinam do confirmatione nondum accepta. uq S. caete-cet cap. a. bue tit. Ad electionem vocandi sunt rum. quae cst Omnibus neces laria,cap. I. una ex- omnes, qui debent, volunt, I possunt commo- cepta Rom. ecclesia, quae ad superiorem recur de inteicile. e qui in eadem degunt prouincia, sum non habet; cum cunctis in orbe terrarum, per nunciuin, vel per epistolam. cap. 33. cr a. praeseratur ecclesiis, cau. in nomine. 23. iveLqui in ciuitate, per campanam. cap. 3 o. quos,si quapropter ci speciale aliquid cit conoestum ., intra tempus sibi praefixum, & commodum satis cap. 6. ut sinus atq; iuerit electus quis in Rom. non vcnerint, ulterius expectandos non essetas antistitem, omnem omnino consequatur auct haud dubito; cum sit mota in electione pericu- ritate in®endi,&dispensaruli Rom. Ecclesiae Iosia, & Iaepe damnosa. cap. t 8. 9 19. At quid facultates, d. can. In nomIne. q. quis pau. orum. iuiis erit de expensis necessarijsa collegio lino ε . . Ο Ο m.
electione Praelati faciendis e Haec definiuit Ho- De translatione Episcopi,ce Electi
notius iij. in cap. I. ut de bonis praelaturae fieri Tat. 7. debeant, aut reddi. Erat & illud in hoc tit. necessarium, uti electio suum non sortiretur cisci U I n Λ M Codices habent de clum,nisi elici confirmara: a quibus vero confita translatione Episcopi; alij de mari debeat, pluribus docet. namque confirma- Et translatione Episcopi ct esecti; hitio electi Episcopo minoris ad epileopuniperti- melius, quia praecedenti titulonet, nisi sit exemptus. Episcopotuin ad Metro- proposuit de electione quod ver-
Politanum, cap. 2I. λ tII. cap. inter corporalia. bum, uti diximus, late patet: licet hic praecipuEinfis Ir.instat.γfS can. I.Hvit distinct. 6 . de translatione Episcopi sermo habeatur. Quae ni Rom. I ontifici proxime subsint. cap. 8. Ar- quidem translatio ibitim ad Rom. Pontificem chiepii coporum ad Patriarchas,qui in hoc,ac in pertinet, cap. a. e senim Deus coniunxitu omo quibusdam alijs parem sere auctoritatem, quam non jeparet, fauh. I9. si initum, ac pei sectumi ple Nom. Ecclesiae Princeps, halaent. can. mos. fuerit matrimonium. Hoc autem spirituale comcu I. d. IUιus. 8.grave. in prab.cap. iugium, quod illi aequiparatur, in electione iniba liqua.try de priuilex. Patriarcharum ad ipsi in tiatum est, in confirmatione ratum , & in conse summuln antistitem. cap. o. quo iure utimur,il- cratione consummatum,ab'. ipsius Sedis Apolo non item . Namque si electio fiat, quae raris istolicae Principis, qui est Petri successor, &etiam in locis hodie fit,prmupue Episcoporum, CHRISTI Vicarius, auctoritate nequit dii lasolo Papa confirmatur: de cuius electione agia vi. Est igitur haec iudicio summi antistitis releta turetiainllic: quae legitima existimatur, si a uata, quemadmodum di ipsorum condemnatio.
28쪽
quemadmodum ipse Aposto insunt ii inceps ob Antiochia ad urbem Iionrair,dequa trandari ne ita b. o Papa: Beat rin Pro cym
impietas destruenda, ubi diligenti Masuper IAtione habebatur collectum, quicquias Miserat
T re dignitatem r . verum, quia rum aliqui maiori, praecellunt dignitate, pallio utuntur: Palilium est ita figiac quoddam urnamenti, quod plenitudinem Pontificalis olficii designauidq: Alchset piscopis, &in oratore dignit iis gradu locatis,
niaxime Patriarchis, tantum conceditur. ea puto ratione, quoniam Archiepi impi Graecae mula xine signincat princitam Epis oporem, cpistprimas: . sicut Pa tiarcha priae crepatrum: qui primum post Rom. Pontilicem tenet'locum, cis cleros. II. distinct. bicque simgaheis suis pas-lium licenter pinest largiri Q hoc tamen ipse a Pontifice maximo prius debet insigniri, cumsupIenitudinis oricii bonuficadis insigne, cap.. -- liqua. 1U. Apri Ieg. Episcopi lurid.nisi eis speciali id indultum priuilegio sinis ., eo decorari
scopo Hostiens, qui totius sacri Cullegii S. R.E. Cardinalium Decanus est; Papiensi, in Lota bardia ; Lucensi in Thulicia ; Bam Sensiit , Germania: auctor Rituum Ecclesiast. seu Caeres
moniarum tit. o. R . Nec aliter Archiepiscopis pern,in ur, a que si Apostolicae sedi fideli
rati, , de Obedienti.e iuramentum praeniterint,
missis iura merito, de obiectis promptam tac msccerit. Promptam fidem faccrc qin, 1it,ide in Ioannes docet, ibi. Interim tamen i confirma ti,tuum suffraganeum consectas i facere positan
si quide in Aichiepit copi, ct alis quibus est, xuipio, ves speciali aliquo iure coiicessum, non in is plenitudinem potestatis. sed in partem soli itudinis sunt vocati. ii de merito in calce titilli
Honorius iij. reici ipsit posse Alchiepilcopum sine pallio,& sandatis ς celebrare. Est autem sandali uin insigne dignitatis , lioc eli calceamenti genus quoddam , quo Episcopi iii solemnibus sacrificiis utuntur, quodi vetercs usi sunt, ut apud Gellium lib. I . cap. . hinc sandalium V netis iMad ij Iudith. in veteri testamento
antii mini cile illud Ephod, id est irotirlini pu-lium, quia a tanopoli Pctrum secundo Muna nota uilice, instituturn, ct in stingulare potestatis Wplhulosium nostris Praesidibus datum scit
Rul ertus Abba Tullieni. ob r. . r. mn. c. c. 27. scriptu bliquit, i Malginum a Beato Heromissum Treuerensi Ecclesiae , lohaereditatem pallii succe sdiibua reliquis
29쪽
R s ITI s modis, qui F Episcoparenthvel quo Misita ecclesiasticum beneiatum potest adsequi: & quandocue incidat, -- ut is beneficio iam adepto, quod senectutem, vel insuffcientiam,inantius conscientiam, plebi, malitiam, graue standalum,
aut irregularitatem, nequeat administrare, re
nunci et : adiungitur hic titulus superioribus. Renunciatio est iuris relatatio sibi competentis ex seperioribus titulis. & quamquam regulariter verum sit, restae, myrtoue iuri, queml trasse renunciare; ut plerique in Iocis huius titinii apparet; hem in ean. ρο -I . demes.sidiligenti. infra defricini t. in uin eo cribendo. D DEI. & alibi saepe, adeo ut in ore vulgi id perpetuo infixum sit: nonnulli tamen sunt, quibus libera renunciandi facultas deest ; quos modo recensere longum esset. Satin igitur de ijs, quae ad titulum faciunt frictim, uti moris est, dicere. Praelati ita sunt beneficiis deuincti , ut non petita seperioris venia illis renunciare non queant. cap. I. OIO.in . Neq.
mirum, cam is, qui ecclesiastico muneri addicuetur , non ob is sum sesum, sed & propter alios Proponitur, & consςcratur: non ut prasit,sed ut prosit. cfl qui episcopici n. I .quas . I. Quam ruem D. Augustinus de ciuitate Dei lib. I9.e. I9. Ergo, inquit, instopos, si velimus, latinsuperimundentes inuinus dicere: ut intelligas non esse Episcopum, quipraeesse dilexit, non prodesse. Epuscopatus nomen est oneris, non honoris. Ita v detur nobis exposiisse Apostolus. I. ad Tim. 3. Episcopatum desiderar bonum opus de rati Τhe rus Ballanion Antiochenus Patriarcha in ean. 38. ADLDorum. θήσω, ait, idia comni tu , ut quam lmpis aliendat; ct id etiam populus in avellatus. Qui itaque publicae utilitati praeest, se auctore, nequit iuri suo renunciare. alioquin priuatorum mis ius publi, cum infingi posset . quod neque Papinianus in L ius publicum. ADEZ. neque Vlpianus in I. NerasiusA.flveia. . de relio neque Paulus in LP-λε. g. Ριν-i.f. de bono liber. admitti voluerunt: quia quod iuris publici est,1 1blo princum potest remitti. M. 3. s. I .eod. debon iberi. Quocirca illis sex exceptis casibus,quorum iam memini enunciatio fieri minime potest ap. I o. vel si absque mortis periculo morari in ciuitate
non liceat. cap. s. tametsi ob senectutem non
impartitur etiam cedendi licentiam ; si cessio valde noceret: & retentio, de perseueratio haud parum prodesset: ut pie Alexander iij. in cap. I.
Lugdunensi Archiepiscopo rescripsit. quod iam ab exordio nascentis ecclesiae videtur finge commutum, praesertim in Ephesina Synodo,uti apparet in epistola eiusdem sanctae istisdi ad saeram in Pamphilia Synodum de Eustatio, qῶfilii eorum Me politanus. quam ibi interprdi tans Balsamon; cam canonis, inqim, ancti insiti ad Dominum epi tota discernant, ne ulli Iacerdoses remmesaii-- libellos aferant flerim, inquit acra moneria siste dygni sunt, in
permaneant: π autem indigni, ne perrenum elationem exeamr ,sed potius rebus ipsis condemnati 2 quomodo dixeris p piam F suam st
dum, O eum potius,qui praeerat, magnum Cyrillum sibi, reliquas patribus contrariam
misi. hae Balsamon. Ciun fieri autem contigit renunciatio siue de praebendis, beneficii s, ecclesjs, episcopalibus, & alijs id genus, apud
eum, a quo recipiuntur, fieri oportere: di rationaturalis suadet, cap. vis. Facta apud labcum, etsi iure spoliatur renuncians, non tenet.
p. 8. Quid de summo Pontifice Me quo olim
dubitatum filii, num Pontificatui renunciar posset Hac de re Caelessimis v. demum Bonufactus viij. cap. l. eod. insex. ut huiusce rei haesitatio penitus tolleretur, sanxere,ut posset: apud quem non irem; quod dubitatione careret, ad Cardinales,scilicet; ad quos electio spectat. e.6. ivra deis Iaap.3Aeele Lissexta es remm-ciatione lacta, poenitoelicet nemini. cap. s. 6.er I a. ni den eligatur. μa.Non ideo tamen
intelligitur renunciasse institutioni iam factae, qui braeficialibus litteris renunclauerit, nec iuri suo, qui aduersarii gratiae se submisit. v. I 3. nec Praelaturae Praelatus,qui subditos ab obedientia absoluit v. 1 . Ex quibus facile est intellisere; quam hic titulus sit generalis.
De supplenda neesigentia Praelat
rum. IIt. IO. V M eorum, qui ad Ecclesiae regumen euecti sunt, aliqui aut in C ae pie, alit quadam animi duritia st non studeant suum exercere tam
cium, tum superior inserioris negligentiam, inertiamue supplet, vel idoneum pra-ndo coadiutorem. cap. I. eod. i ex. N gligentia est et Rinid fieri debet,&potest,pra teritis; praesertim vacante ecclesia. Lapsis L teranensis Concilij tempore, quod,ut interpretor ex cap. a.infra de me praeben. est sex mensium, is ad quem primum spectat collatio, co serre non vadet. q. . sed ad superiorem
transit. Abbatibus vero ius ab Alexandro iij. fictum est, ut si ter dioecesianus requisitus A, batem benedicere negligat, impune queat Abbas monachos benedicere,& omnia, quae ipsius Gricii
30쪽
incii sunt, exercere. Et quamquam dc Cister- cientibus tantum loquitur constitutio,est tamen generalis, ad omnes 4; potinet: vertim quia de Cistersiensibus consultus fuit, secundum ea , quae pri sita sunt, rescripsit Rom. Pontifex . Quod ergo dictum est, superiorem inferioris neglipentiam, & incuriam explere oportere, non
solum de eccIesiasticis ossiciis intelligitur,sed de de secularibus, & maximis Principibus; quorum euram ad ipsum ecclesiae Principem satis perib
De temporibus ordinationum, &qualitate Ordinandorum.
potestate; vae potissimum in clericorum ordinatione elucet: &ordinatio non semper fieri permittitur , sed quibusdam certis, ac determinatis diebus, ergo de temporibus or. dinationum seqcitur. Minores ordines,lectores, scilicet,cantores,exorcisis,ostiarij,diebus etiam festiuis consciri possunt; non aeque sacri,uti ΗΠ diaconi, Diaconi, Presbyteri, qui superiorem
inter clericos locum obtinc m. I. 8.C.de epise. O Her. de Episcopis proximi. LI. C.Theod. M M-rnis. ideo sacerdotes appellantur, quia sacra dant,vi & Episcopi; Iri orus Dymol. M.7. . I 2. de ecessassicis clis. eap. I. lib. a. Pontificatus
tamen apicem non habent, ean.quamuis. in .HII.68. quia nec chrismate frontem signant, nec Paracletum spiritum dant. quod solum Episcopo eonuenire lectio Actuum Apostolorum
dei nonstrat eap. S. qui&siimmus sacerdos dicitur cap. I. perfrontis. ivfra defaera unct.
licet in Cine Canhaginensi se . cap. 26. vetitum fuerit; ne quis Princeps sacerdotum, aut summus Sacerdos, sed tantum priinae sedis Epistopus appellarαura an.prim e . 99.ism I. etsi presbyteri etiam Episcopi olim nominarentur. Nam Actus Apostolorum. 2 o. ii nos p fuit Episcopos rexere Ecelasiam suam, Epilcopos interpretatur D.Hieronymus in epistola ad K
sind . de apud Arcadium Iuriscontinum in Liat. f. de muner. An. Episcopi vocantur, qui
pani, caeterisii; venabbus rebus praesunt,quae ciuium populis quotidianum victum suggerunt. Hinc dictos opinor Episcopos nostros, qui caelesti praesunt pani, rebusque aliis, quae Christianis opus sunt ad salutem. quamobrem ipsis propriὰ
sicerdotum nomen tribuitur , licet communice
rur presbyteris , uti dixi, & alijs clericis, imo &Christianis onmibus.Tertullianus, C ti R 1 s T r 1Deerdotes nos Deo, o Patri fecit. princeps Ap stolorum, Pos ent genus electum, regale facem iti-. cte in oratione habita in Synouo sexta in Trullo: Ex hoc gens, inquit,sancta, regalefacem
di cap. I9. Vos eritis mihi in regnum cerdotale gressare M. Sed cur haec tam varice Petrus dicit regale saceriatium: Moyses Nero Ugnum
facerdotale r ut quod erat subitantivum, lacium sit adiectivum, & contra. Dubium non est, quin apud Grammaticos adiectivum regatur per substanti m. sed ante Christi aduentum regnum erat sacerdotale; quia sub regibus erant sace dotes: post, Reges ac omnes Principes subsacerdotio sunt. ea omnes. ins de maior. er obed.
ideo regale a Petro dicitur lacerdotium. Quod
interpretor ratione totius, uniuersalis, inquam,
Ecclesiae: quia ex eo, quod sumus in Ecclesiae
corpore, sacerdotes dicimur, non quod omnes simus sacerdotes, ut perperam existimant Haer tki: alioquin nullus estet lacerdos . nam si omnes essent reges, nullus esset rex, qui alios regeret, & quibus dominaretur. Quod ipse etiam IO. Apocal. I. ostendit, dum scribit: Elfecis nos regnum, O sacerdoses Deo, o Patris . ponit regnum, quod ex multis sit compactum,hoc est,
ut Theologi loquuntur scholastici, collective ;Sacerdotes vero distributive. Ex quibus facile est intelligere non omnes Christianos esse se cerdotes , sed ex Christianis quosdam . quod Paulus haud obsture demonstrat ad Hebr. q. Omnis, inquit, Pontifex confundit enim nomen Pontificis cum sacerdotis nomine ex hominibus assumptus,pro hominibus constituitur insu, qua sunt is Deum; ut osserat dona, aer Aia pro peccato. Quae multis ante seculis,dum
de CHRIsTI Ecclesia vaticinaretur Isaias, in sinuare visus est, eap.vit. in haec verba prorumpens: Et ponam in eoAgnum, edi mittam ex eo,
maluati fuerint ad gentes in mare, in Ararieam,ct Lydiam tenentes sagittam: in Italiam, Graeciam, ad influata longe,cte. illa verba, qui falciat uerint, pro Christianis fore accipienda nemo nescit,& subiungit: ct assimiam ex eis in Sacerdotes, O Leuisvi. Non sunt ergo omnes Christiani sacerdqtes, si vere, proprieq. loqua mur. Sed ad rem nostram. Maiores igitur ordines statis duntaxat temporibus, quae quattuor sunt, quaeque iam a Calisto constituta suere ν, Macrino, di Heliogabalo imperantibus,autia bato sancto, aut sabbato ante Dominicam de Passione conserit ρ.3. Diebus autem Domini, cis, vel sabbato Pentecostes, praeterquam a P
pa ordinatur nemo. cap. I. nec valet consuet
do, qua receptum scit, extra statuta tempora posse ordinari. cap. a. quinimmo ordinatus suspenditur, quemadmodum minor usque ad aeta-