Homeri Odyssea latinis versibus expressa

11쪽

Iliadem. Neque vero timuit vir divino ingenio praedi us atque arte mamma, ne cuiquam in mentem veniret, priores Aeneidis libros propterea languidiores ac prope senium redolentes judicare, quod non obstreperent tuba- svum armorumque sono . Noverat enim omnem poetae luim atque adeo laudem in eo sitam esse , ut quamque rem convenienter tractet : id qui fuerit a principio ad finem usqnμ am uirutus, illum egregio mim ri 'metoque suo satisfecisse . Quamobrem dicant per me lieet eum lLongino fastidiosiores quidam ae morosiores poetarum ijudices, quidquid ipsis collibuerit: nullius erit apud maauctoritas tanta, ut quod ego videam poema omni sem-Per antiquitati summopere placuisse, mihi quoque ceterisque recte mecum sentientibus non probetur, praeser

tim etiam quum & Aristoteles ct Q. Horatius Flaccus l

yoeticae facultatis disceptatores acerrimi ex utroque Ηο- 'meri carmine & inveniendi ct disponendi & ornandi cxempla promiscue deIudiant , am1que imitanda proponant. At Ilias magis quodammodo tragica est, Odyssea pacatior. Sit ita sane δ ct Achilles furiosior, quam Ulysses. Illie caelum ac tellus , mare & sidera , dii atque lhomines , omnis tandem rerum natura ardere interdum lae conflagrare videtur: heie vero sedata omnia, crebrae' narrationes , fictionesque rerum personarumque , quae nec fuerunt usquam terrarum nee fortasse esse potuerunt. Atqui ita ine conveniebat ; iique omnes , quos laudes bellicae magis delectant, quam quae in pace prudenter sapiet terque gesta aut audimus aut legimus, Ulyssi Achillem praeponere non dubitabunt . Quibus vero mira quaedam providentia in serieulis praevidendis ,

sumina Duili do by Cooste

12쪽

summa in vitandis fugiendisque dexteritas , ae maxima in rebus omnibus aggrediendis conficiendisque alacritas placet , nae illi Odysseam adamabunt magnoque habebunt in pretio , eamque ut delicium ' exosculabuntur suum . Sit igitur nobis fiXum hoc atque certum , nec ea, quae in Iliade continentur , neque ea, quae Odyssea complectitur, aliter debuisse tractari, quam sunt ab Homero descripta atque exornata. Si enim alterius Iaudes alteri fuissent eaedem datae non duo quidem generis diversi , sed ex duobus unum atque idem ferme poema diversi nominis coaluisset . Et sane Horatius ,

postquam Lollio familiari suo graecisque litteris erudito amrmassot, Homerum quid sit pulcrum, quid turpe ho nestumque docuisse plenius ac melius philosophis αStoicis & Λcademicis , inquit:

Fabula, qua Paridis propter marearuρ amorem Graecia Barbariae unιs tortima duello , altorum regum is populorum tantinet aestus . Antenor confer belli praecidere eaus m. Quid Papis P ur salvus regnet, vivatque beatus, Gogi posse negat. NUΤΟΡ eomponere lites Inter Peliden festinat inter inridear. Nunc amor, ira quidem communiere uriae sitrumrue.

Quidquid delirant reges, plectuntur Achivi: Seditione dolis scelere aeque libidine θ ira

Iliacos intra mAros peceatur is extra oc.

Hae e quidem de Iliade vis ille acerrimus in judicando: clarissimeque patet cuique haec carmina legenti, eum volui D

13쪽

voluisse nobis significare rotam Iliadis fabulam . eqvin. Wter sortissimos reges agatur res, maxime ad conuina dos inflaminandiaque animorum motus valere. Quid vexo de Ody dicat, audiamus: Uus quia virtut quid Imentia possis ,ratiis propos e nobis exemplar inussem rQί domitor Trojae multorum provi a urbet Ee mores hom-- in axit, latumque per aequor , Dum sibi dum δειiis reditum parat, aspero mias Paenulis, adversis rerum immersabilis un is . . Sirenum voco , ct Circes pocula nosti,

Sus domina meretrice fuisset eurpis excorr. Vixisser canis immundias , ely amica luto su δ' cetera, quae nosti opinor . Videsne igitur rem helegum inimicitias, populorumque dissansiones , nullos armorum strepitus praeliorumque aestus, nullas hele denique caussas, quibus aut concitati sedantur, aut incenduntur pacati legentium animi 2 In eo totus poeta est, ut absolutissimum cuivis hominum generi variae cujusdam admirandaeque virtutis ae sapientiae specimen exhibeat ; atque idcirco Ulyssem ille suum per omnes fere acerbissimae fortunae calamitates graviIsimas salvum tandem atque incolumem deducit in patriam multis atque magnis obsessam periculis , ut nullam esse ostendat rerum adversarum vim tantam, quae ab homine sepiente atque industrio vinci superarique non possit. Itaque 'Ilias

14쪽

Ilias grandiori stilo, quum m gis sit, ut graece dicam,

παθητικη; ct temperatiore , quum sit magis- seribenda erat Odyssea: Vitia enim ut fugiamus , praecipitesque animi inoles , Omni Verborum copia ae se tentiarum gravitate eorumdem deformitas est demonstranis dat contra ut virtutem sequamur , quae ipsa per sese valet plurimum, sufficit. ejus pulcritudinem nativis quihusdam coloribus delineatam ponere ob oculos, eumque qui si usus eadem , felicem consequi debuisse finem, multarum rerum ad id facientium apta dilucidaque na ratione ostendere. Atque ego quidem, an hoc non muLao sit difficilius recte sacere, quam primum illud, Vehe- menter dubito. Illic enim, quum mens furore illo pomtico aut potius igne incaluit , plena etiam virium ac nervorum quodammodo oratio ipsa seratur necem est etheic vero, quum pacatior sit ae tranquillior animus , ut sunt remissiores commiserationis quam iracundiae mo

tus, ne langueat oratie, at μ concidat, marima cave

clum est providentia. Quod etsi Homero feliciter contigisse omnes harum rerum periti aestimatores ultro fatentur ; tamen ne mihi ejusdem carmina latinis verbis in- . terpretanti non aeque feliciter contingat, magnopere formido . Cujus enim ingenii tanta vis esse possit, ut in hoc ipso, in quo ille totius antiquitatis consensu iner dibili excelluit , se cum illo conferre & quasi certare non dubitet 8 Atqui ita profecto est: qui aut orationem interpretatur aut poema, in quibus non tantum sententiae explicandae suscipiuntur , sed virtus omnis atque

forma exprimenda est, ille id pollicetur, sibique proponit, ut, si fieri possit, eadem semper cum dignitate atque

15쪽

9ue elegantia tum verborum tum figurarum, qua sunt ab oratore vel poeta dicta, interpres efferat. Ac proin de nemo non videt summa illi esse opus , praeter ominne artificium ejus rei , qua de Vitur , utriusque linguae ct saeuitate ct copia: quo instructus praesidio possit optime pervidere , qtiam vim quaeque habeat voX; sententiasque singulas , tamquam si auctor illa ipsa, quam tu ad scribendum selegeris, utatur lingua , libe- raliter ac generose enunciare . Nihil in ulla parte ser- ivile, nihil hiulcum, nihil absonum, nihil per vim im

triasum; omnia esse debent libera, omnia plena, omnia suavia, ac suo loco suoque in lumine collocata et color denique, ut ita dicam , atque habitus 9 verborum dc sententiarum, tamquam succus quidam atque sanguis per totum operis corpus ille idem transfusus appareat. Hoc

illud nimirum est, in quo dicebam hujus sermonis ini- ilio nobis esse elaborandum, si placere velimus ; nequu

aliam esse caussam Mino esse iri eum in intorser tram eo

pia paucissimi sint dignique habeantur , quorum res scriptae cum utilitate ae voluptate legantur , nisi quod aut laboris impatientia aut virium inopia id essicere vel neglexerunt. vel non potuerunt. Imo fit saepe, ut quem sauctorem sua lingua disertissime loquentem fueris' pauIIo ante admiratus , ejusdem te misereat foedissene balbutientis ignavia interpretis aut potius socordia , vel

quod singulas voculas atque adeo apices putidius' consectati ir, vel contra effrenata quadam libidine multa detrahit , multa addit , sus deque vertit omnia . Itaque volo in interprete judicium acre, atque exiliatam in e a facultate scientiam; volo maximam ct ejus linguae, ql usas

16쪽

nsus est auctor, ct ejus, in qua ipse scribit , peritiam'; volo denique non festinationem in illo , sed obstinati quamdam animi perseverantiam : potissimum vero haec duo genefatim caveat, nihil ut addat, nisi quod lucem aliquam afferre possit; nihil ut praetermittat, nisi quod satis jam dimim sit . Haec opinor qui adjumenta attu-

Ierit . O in poetarum lectione fuerit exercitatus , nae ille ad hun laborem paratus aecedet , optimamque litteris navabit operam, ac tandem illud Euripideum apud Ciceronem sibi crebro repetet et . . '. ψ

Ain vero 3 Pergin tu tantuni 1 ussu, tantum diligentiae, itantum facultatis in interprete requirere Τ Ego vero omnia haec debere illi inesse , ct multo etiam plura censeo , ob eamque caussam jam me ipsum serme imprudentiae ac tenaei italia Moridommorige ver2, ipsum Odysseae initium contemplare et facilene tibi esse negotium videtur , primos illos graecos versus latinis aeque ele. gantibus exprimere 2 At si stilum ad scribendum advertas , profecto Ionge majorem . quam suspicaris, dissicultatem experiere . Herculi clavam Deilius extorqueas, quam Homero versum, . unt solitum fuisse dicere suis virgilium obtrectatoribus : quod quam verum sit , tu te ipse per te videas, volo . En primos' Odysseae versus: . H

Virum Diuitigeo by Corale

17쪽

-XIV. H

Visum mihi die musa versutum, qui admodum multum Iactatus es, postquam Trojae facram urbem evertit.

i Hele graeea verba latinis singula respondent i quid dobitas Τ manum admove atque operire. Ego vero , ininquis, me ct secile expediam ct sine vitior ita enim di-

eam cum Horatio. . , me mihi musa virum , captao post tempora Trojae, mi merer hominum malistrum vidis is urbes.

Praeclare vero dixeris ita, si ad id, quod eo Ioel Horatius facere instituerat, animum advertas; si autem Ηο- meri verba acutius introistens, tortam non recte. Dii Boni l tantamne etiam feremus a gantiam ' arroga tiamne dicam an impudentiam singularem g ut Horatium illum Flaccum, quem & quantum poetam, sam cte Iuppiter ac ΜHi-- ---tα - inius Vedisus reprehendas, tu ut respuas ' At ego nihil istorum.& qui hosce versus ex libro XII. de Sirenarum cantaa Μ. Tullio ita convisos:

. Nemo Mee rra vectas caerula misi es , Quis ρνius adminis vocum dulcedine e plus δ, Post variis a Mo fartarus pectin musis Doctior ad patrias lapsus pervenerit oras. Nos grave eertamen belli clademque tenemus , t Graecia quam Trojae diviso numine vexit somni'ue e latis rerum vestigia terris M.

18쪽

is Hiis libro V. De Unibus vel furari ves rapere non stavi, ut ine alienis, i uam illa vetus correleura, Olaribus ornatem; multo minus duos versseulos a tan to poeta niuium aeeipere dubitassem. Dieam elarius i is las ego vessas ct vehementer probo , ct omni laude aeeommendatione dignos existimo; tamen iusta Gumene illorum mihi usum interdixerim. Quid enim, rogo , tam agebat Horatius ' objurgabat nempe ineptum quemdam striptorem Cyelicam , qui quum turgidius emi poema ita auspicatus:

ingens vestio quid se magnificum , quum metas ageret nugas, sibi dirin videbatur i illi proinde se Horatius subjungit:

Nurians montes , nascetur ridisulus rara .

deinde ait continuo:

sQuanto rectius his, qui nil mollinae ἐπινε:MA mihi sese virum , evino post rempora Trojae Qui mores hominum multor m vidis O uHes. Non fuimum ex fugare, sed ex fumo dare lutem cogitat , ut Beeissa dehinc miramia premas Anxi aram Sollampis ct eum Delope Carinis

Videsne hvae optimum ae sapientis-m ix unctorem

artis Diuitig Corale

19쪽

artis Vticae ct magistrum hoc loco non Homeri Odysseam ea, qua par erat, diligentia interpretari , sed a pullas ct sesquipedalia verba iundentem illum Cyelicum coarguere exemplo ab initio OdyMae desumpto Τ Ηue illa spectant Non fumum ex fulgore oec. Iino mihi de uita opera ipsum illud principium , quo magis inepti hominis fastum ac tumorem ridiculum exhiberet, extenuasse videtur ita , ut nihil humilius , nihil pressius, nihil eme possit modestius. DIC: Monosyllabon invenit, quo ct nullus initio epici carminis usus est poeta , ct

nihil esse potest gracilius . DIC MIHI: littera I nulla vocali alia interposita, mirum quantum iaciat. ter repetita ad exilitatem soni . Ρerbelle quidem ad rem vates prudentissimus: at si graeca verba cum iminis conferas, quamvis idem utraque significent, non eodem cur V m do etiam auribus sonant.

plenum habent nescio quid ae sonorum , nee multum discrepant ab iis Virgilii:

Arma virumque eano θα

Contra vero haec :

minutulum quiddam, aut ad summum molle ct pastorium, nisi vehementer tallor, videatur sapere , Quid plura q

20쪽

-. XVII.

xa 8 putasne, si interpretis partes hela tuendas suscepimet

Horatius , vocem illam orom si πον, cujus militiplex est

apud Eustathium significatio, ct Iatine aut . experientem aut gnarum & industrium ac ad tempus atque locum ae- commodantem semper ingenium dicere possiimus, fuisse relicturum quasi supervacaneam atque ad explendum versum ab Homero appositam Τ Ιinne illum parum intelligentem arbitraris, ut non videret homo sagacissimus Eamdem non posse sine flagitio oontemni ac praeteriri Est enim ea vox tamquam character quidam aut nota, quae illius viri, cujus poeta res gestas narrandas polli-Catur, naturam atque ingenium designat. Quid quod stilla, ἔς μαλα, πολλα , quae plurimum ad commiserationem valent, omnino praetermissu sunt Τ Μitto ea , ps re aina Trajae ι ubi quamquam Homerus xei bene gestae potissimam Ulyssi laudem videatur tri-BuerQ; non tamen nescio posse subaudiri a castruo aut aliquid aliud hujusinridi. Quomaritodum ct ego ipse in mea versione sabaudiri volo sibi ; dixit enim: ps e labaeis a Pergama. Cur ista quaeso omnia , quae incurrunt an oculos, si n- peccata ac vitia , certe non laudanda maxime & probanda in duobus hisce versiculis summus

poeta sibi quodammodo passus est excidere atque effuge- te 2 Non aliam profecto ob caussam , nisi quemadmodum initio dixi, quod non latine vertendam sbi propo-

fuerat .Odysseam ut fidus interpres, sed turgidiorem reprehendendum poetam ut artis magister optimus. Cete rum haec minutius ac fortasse plus aequo religiosius persequentem quum Videris , nolim ex eorum secta atque haeresi me essς arbitrerρ , qui nefas atque scelus