장음표시 사용
21쪽
Quaestio. r si in magnitudi- .b. Th. di respondetur illis obiene fiata potest esse virtus infi- ctionibus. nita Quaestio. rs. Si primum mo Hic sic proceditur. uens habet virtutem infini Primo declaratur iti quo stat di f tam. sicultas Haec est determinata in lib. I a. Secundo ponitur solutio. bea. metaphysice in.q.2o. Thom. QO.i .si primum mouens est Tertio ponuntur obiectiones tantum unum. Egidii di landiani contra solutio Haec est determinata in lib. itinem b.Tho. di delensetur via .q. 29.naetarii.
Explicit Sumarinna quaestionum di contentorum in eis in. 8.libris physicorum ordinatum diseipsum manu authoris die. I I septembri, i s 3. i
22쪽
r si ens mobile est subiectum in philosophia naturali. a Si ad habendam cognitione
persecta rei causa te necesse esto es eius causas cognoscere.
Si eadem sunt prius & ma- gis nota nobis di naturae. 4 Si in scia naturali pi ee valid Icessus ab effectu ad cana cognoscedam Neconuersio , ita fiat regressus a ca cognita ad effectum prius cognitum. x Si expositio. b. Thome si per
textum tertium est conuenientior expositione Conrenta.
Si physicus pe disputare contra negate principia naturalia. γ Si qui ponunt tantum Unumens negant omnino principi u.
8 Si finitum & infinitii di diuisibilitas conueniunt primo diper se quantitati. 9 Si totum & partes simul suinpte sunt idem realiter. io Si ratio philosophi in tex.
r 9. cocludit contra antiquos.
t i Si ratio melassi peccat in lorma di propter quid. i a Si possibile est pa: tem moueri toto quiestente. I Si ex eo diffo h 3 ptes
ronem, possumns concludere diffinit u here pies secundu re.
14 Si in ablolutis di relativis die finitio potest esse circularis, ursalten, Iin relativis.
I r Si in ol accidente inseparabili ponit subna in disone eius. is Si philosophus i te. et O. pO-
17 Si infinitum est ignotum Nincognoscibile. 18 Si Cometa. inccm. 3 r. se mans primum syllogismu co-tra Anaxagora iri, recte format eum in secunda figura. i 9 Si dat minimu naturale id inomogeneisq m et herogeneis. ao Si oe finitum inde psumitur per ablatione alicinus finiti.
a i Si est irronabile in infinitis et se infinita infinities. aa. Si per laluari Parmenides a contradictione, di si est contrarietas in figuris. a s Si pdiciones pirario x primorum sunt recte assignate a philosopho, di sine pira dictione
23쪽
4 Si prima principia spmanet solum per analogiam ad sora r Si ro secunda philolophi in mam. tex .r a. qua .Pbat dari tertiam 3 a Si est una materia corporunaturam suppositam contra- superiorum di inferiorum. riis pcluditta si est ex veris. 3 3 Si potentia materie est idemas Si stipa ptrariat substantiae. eissientialiter cum materia , vela 7. Si ro phi prima i te. 1 6.psu proprietas supraddita mat dit m sunt tm tria principia. rie, di sic est una vel plures. a 8 Quo sit veru ir principia co 34 Si priuatio di materia sunt traria non differunt genere sed idem realiter. secundum prius di poserius. 3 r Si materia appetit sermam a s Si dantur dimensiones inse- di quo appetitia. parabiles a materia. 3 6 Si est veru P materia comao Si priuatio est principium p rumpatur per accidens. accias, di nullo modo per se. 37 Si physicus habet probarc iiSi materia est cognoscibilis entia abstracta.
Explicit numerus quaestionum primi libri phyucorum.
24쪽
est subiectum in philosophia naturali. N Hac quaestione inuenio duasvias magis famosas: una tenet ens mobile & non aliud est subiectum intelligendo de subiecto adequato philosophiae naturalis: alia tenet w corpus mobile di non ens mobile est subiectum adequatum in pbia naturali. Prima
viam tenet. b. Tho. cui concordat Ianduntis in. I . physi. q. a. di Gratia deus: secundam tenet Albertus in . I . physi. trac. I .cap. R . Et qm tenemus viam. b. Tho. esse ad metem
philosophi di commentatoris ideo in hac qone sic procedemus. Primo pertractabitur via.b. Tho.& defentabitur: secundo pertractabitur via Alberti dissoluentur rationes eorum qui concordant cum Alberto prout militant corra iam .b. Ilio. tertio mouebitur dubium quod videtur sundari super doctrinam.b.Tho. dc commentatoris. Quantum ad primum aduerte Q. b. Tho .ut patet in arcemio suo rn principio primi libri phy. tenet ens mobile eruse subiectum hic: undelinquit. De his vero quae dependenta materia sim esse di sm ronem est naturalis pbia: di quia oe quod habet materiam est mobile: pias est ut ens mobile sit subiectum naturalis p5iae.& parum infra inquit: cuius subiectum est ens mobile simpli : non dio autem corpus
25쪽
mobile, dic. Quare aut secundum ipsum no sit corpus mobile declarabitur in secunda rone quam inducemus P conclusione Obanda. Qusd igitur ens mobile sit hic subiectuti non corpus mobile firmare possumus duabus ronibus. Prima eae Supponitur ιν motus sit prima pastio considerata in pbia natimam dr scia naturalis quia est de naturalibus: naturalia aut fiant quae hiat naturam : natura aute est
quae est principium motus & quietis dic. Ex hoc supposito arguis sic: Idem est subiectum primae passionis:& illius
sciae in qua talis pasito c6sideratur. Nam ex . t . poste.In eadem sciaco sideratur subiectum &passiones quae pse in-funt subiecto: ut eadem scia cosideratur de numero & de pari di impari. Sed ens mobile est subiectum motus di nocorpus mobile: No enim pbs in. 3.li. in te κη. diffiniet morumhcorpus mobile sed p ens mobile. Dicit. n. v motus est aetus existentis in potentia .i. est actus entis mobilis ut mobile est: di m non sit actus corporis mobilis patet ex declaratione quam facit illic philosophus: nam declarans diffinitionem motus eκemplificat de generatione di corruptione quarum subiectum est materia prima vi declarabimus cum loquamurde generatione su Dali Constat aute et materia prima non est corpus. Cu ergo ens mobile di non corpus mobile sit subiectum di ingrediens dissonem primae passionis considerate a philosopho naturali: c6seques est ut ens mobile sit subiectum in hac scientia. Secunda est. b. Tho .in prooemio primi libri phy. dc in tendit sic arguere a sufficienti diuisione: subiectum adequarum in pSi a naturali vel est ens mobilevel corpus mobile, non Gecundum ergo primum: Quod non Fm Obatur:qm scia nona batur feci supponit suum lubiectum adequatum cIIe e X. I . poste. Sed in lib. 6.phy. a bat pi s corpus mobile esse. Nam probat philosophus oe mobile esse corpus eo u dum mouetur partim est in termino a quo : S partim intermino ad quem : ergo probat corpus mobile esse, Quo aut sit verum m omne mobile dum mouetur si partim intermino a quo & etiam manifestabimus in lib. s. pro nunc
supponatur di quo haec conlequentia teneat: philosophus
26쪽
probat omne mobile esse corpus: ergo probat corpus nio bile elia: manifestabimus in immediate tequentibus. Tu igitur aduerte q) Egidius:& Iandunus Vt patet in. q.
2.iri. I. pHysi. conantur. destruere hanc rationem. b. Tho.
di dicunt nanc consequentiam no valere quam supra pommimus Dicunt enim Q non est idem corpus mobile esse, di omne mobile esse corpus: qm potest alicui esse clarum Q corpus naobile sit: qui tamen non concedet oiniae mobile esse corpus: Sicut illi qui tenent formas nioueri vel a stracta entia moueri localiter.
Et qm aliqui moderni assumentes nomen Thomistarin nesciunt hanc ronem b Tho. defensare contra Egidium di Iandianum: inter quos est Petrus Pomponatius Mattianus in to tura sua super libros physi. idco dicunt. b. Tho. non fuisse huius opinionis nisi dum esset iuuenis. Tunc enim scripsit. 8.li. phy. Deinde in sua aetate senili scripsit super libros de coelo. α tenuit illic corpus inobile else subiectum quasi seipsum corrigens. Vev quia antiquiores Thom iste tenent metem. b. Tho. absolute fuisse τ ens mobile di non corpus mobile sit subna ad equa tu in hac scia ideo intendo defensare ronem. b. Tho .contra Egidium di Iandunum. T ii igitur aduerte v licet non siit formaliter idem probare est e mobile esse corpus: di corpus mobile esse: tamen unum sequitur ad alterum: di sic si probatur unum pnter probatur alterum. Nam ex hoc τ philosophus Obat mobilitatem non repugnare corpori immo conuenire corpori eo τ oportet omne mobile ella diuisibile ut declarat philolophus in . 6. lib. consequenter probat corpus mobile esse vel actu vel aptitudine siue non repugnanter. Quod dico quia de subiecto scientiae non est necesse tenere exissentiam actuale in in omni modo sciendi: sed aliqua do tussicit aptitudinalis vel non repugnanter. Et id totum videre poteris in. 9. mera.in. q. nostris di est. q. t 9. Quod autem si Obatur unum pnter probetur alterum manilestatur se. Quicunt de aliquo composito probat i sua principia non repugnant quin existant consequenter Fbat illud c5positum
esse vel saltem non repugnare quin sit. Sed philolophus
27쪽
in lib. s. physi. ibat huius compositi corpus mobile principia non repugnare quin existant. No enim mobilitas repugnat corporeitati: nec econuerso: ergo piar Obat hoc compositum. fcorpus mobile esse. Uel saltem no repugnare qusit. Et sic patet w pi s .Pbans oe mobile elia corpus pnr F-bat corpus mobile esse. Et aduerte i Petrus Pomponatius non inuenit ad hac deductionem aliam solutionem nisi dicere eam esse cauilationem quod non sussicit viro docto, sed debuit aut soluere: aut ostendere quo est caullatio. Haec igit est intentio tenenda in via Thomistica quae cofirmatur ex Comentatore in 4. meta. Comen. I . Vbi insit.
Sciae naturales considerant de quadam parte entis. s. de ente mobili, di de accidetibus essentialibus eius sin i est mobile. Haec Comen. Quo aut intelligenda sint dicta. D. Tho. di Commentatoris in quibus videntur driae corpus mobile est. hic subiectum, manifestabimus in fine quaestionis. . Quantum ad secundum aduerte Albertus in . I .phy. in trac. I .in ca . a . tenet sine dubio di quasi vi manifesto corpus mobile esse hic subiectum. Vnde inquit. Ois scia est alicuius generis subiecti de quo Ibantur passiones. Hoc aut in o i lcia naturali abit dubio est corpus mobile Iut motui subiicit. Uoco aut corpus mobile ut subiicit motui qm corpus in eo et corpus est ante motum. Na corpus mathematicum sin v mathematicum est ante motum. Unde scito T corpus ab alio habet Q sit corpus simplr, ct ab alio
habet v sit hoc corpus puta naturale Vel mathematicum. Nam Q sit corpus simpla habet ex eo mubit aptum est . duae Diametri ad rectos angulos se secent, di rertia secet duos diametros ad rectos angulos. Trium aut diametro prima mensura est longitudinis, secunda latitudinis, tertiar funditatis. Ab aptitudine ergo sic se intersecandi tres diametros in sua dimensione habet corpus T sit corpus. Ab actuali aut trina dimensione trium diametrorum habet Uest corpus mathematicum. A forma aut perficiente materiam sensibilena in aptitudine trine dimensionis existente habet τ sit corpus naturale inquantum naturale est. Et ab
actuali trina dimesione materiae sensibilis quae forma sub-
28쪽
stantili psecta est, habet crest corpus naturale hoc vel illud: Sic ergo patet cr corpus absolute di simpli sumptum
est ante mathematicum & ante naturale, di inquantum reducitur ad ens considerat ipsum diuinus. Corpus aut mathematicum stra diuersitates figurarum actualiter in ip inuentarum considerat Geometra. Corpus aut nate in unest subiectum natis pniat. Et corpus hoc phys nivei nud.s mobile ad locum tantum: vel mobile ad formam dii cum Vel corpus simplex vel mixtum cadunt sub consideratione alicuius partis sciae natis. Haec suit intentio Alberti qui credens stram pota ein esse manifestam non imoratus est ad Fbandum intentum suum sed solum ad declaranduin quo sensu corpus est hic subiectum. Qui aut tenent cum Alberto, conatur firmare ponem suam .pbado tr ens mobile no potest esse subiectuna,ergo restat sm eos Q sit corpus mobile. Quod autem ens mobile non positi eue subiectum in hac scientia arguunt tripliciter. Primo sequeretur physicam subalternari metaphyscae quod est contra plium in. s. meta. in tex. 3. v bi concludit tres esse philosophias Theoricas principales. mathemata cam physicam di diuinam. i metaphysicam. Contra aut siegabatur,qm ex. t . poste. illa scia subalternatur alteri cuius subiectum continet subiectum alterius di contrahit ipsum p ditam extraneam sue accidentalem quar. L. no oritur ex principiis illius subiecti sicut oritur Ipria passio ex principiis sui subiecti. Sed ens est subiectum metaphysi. eX.4.lib. tex. I . Vbi inquit psis. Est aut quaedam scia quae speculaturens inquantum ens dic Et ens mobile continet ens, di contrahit ipsum per ly mobile quod est accidentale enti. Namens ut ens abstrahit a mobilitate di a suo opposito,ergo sequitur physicam sub alternari metaphysicae.
Sed hanc ronem non valere iam docuimus in. I . meta.
in.q a ubi nuntiastauimus non esse necesse alias scias sub alternari metaphysicae subalternatione .pprie dicta di declarauimus conditiones requisitas ad veram subalternationem, di ostendinans quare nec physica nec mathematica subalternantur metaphysicae licet contrahant subiectum
29쪽
metaphysicae. Tu igitur uide illic, dividebis aperte hanc rationem nihil concludere. Sequitur cr physica sit pars metaphysicae quod est contra philolophum in s. lib. meta. te κ. s. ubi ut diximus ponit tres principales philosophias Theoricas ergo Una non est pars alterius Contra probatur. Q ia ad metaphysicam spectat considerare ens di primas partes entis subiecti uas, inter quas est ens mobile sicut , ens immobile di ens abstractum. Non enim contrahitur ens per differentias ut declaratur in. φ li. meta sed per diuersos modos essendi, quales sunt mobile di immobile ergo dic. Ad hoc negatur piatia, ad Obationem dico τ partes siue modi entis sunt in duplici dii a quidam sunt ginales, di sunt illi qui non contrahunt ens ad determinatum genus, Ut potentia di actus unum di multa fiuitum infinitum simplex compositum nece Srium cotingens. Quidam sunt spales, di furit illi qui contrahunt ens ad determinatum genus, utens quantum ens mobile qd contrahit ens ad naturam sensibilem, Metaphysica non habet conssiderare nisi partes siue modos generales. quia non habent modum abstractionis nec dissonis distinctum a modo abstractionis & dissonis metaphysicae. Non enim in dissone sua concernunt materiam ens aut mobile sicut di ens quatu dicunt modos spales, ideo non spectat ad metaphysicum Ged ad scias particulares,quia lint distinctum modum dissionis a modo me raphysico. Non enim ens mobile potest dii finiri sine materia, ut declarabimus in lib. a. phvsi. Qtiare dic. Tertio ens p accidens non est subiectum in hac scia, nec in alia,qm de eo non pol esse seia ex 6 . meta Sed ens mobile dicit ens per accidens Dicit ei aggregatum ex subiecto di accidet e. i. ex ente, mobilitate quae accidit elative ens es Nam sic o ueniret enti per se, nullum ens esset imobile,cuius contrarium dena onstrabitur in lib. 8 .ph7 si. Ad hoc diat aliqui et admisso cr ens mobile sit ens a accidens in pol esse subiectum in icia, di de eo haberi scia, nec
.i.contra philosophum in meta. intendit .n il de ente paccidens cuius causae sunt interminatae. vi. ibi. uibu est mu
30쪽
sicum, diem sepulchrum inuenit thesaurum: Non auteintendit de ente per accidens cuius causae sunt determinate. ut ibi, homo risibilis. lapis grauis . numerus par. Sicina posito dicunt τ ens mobile est ens per accidens secundo
modo. ideo potest esse subiectum in scientia. di de eo haberi scientia sicut de lapide graui di de homine risibili. Sed haec riisio in via nostra non acceptatur quia mobile non fluit ex principiis enti sicut fluit a pria palsio ex principiis subiecti ut risibile in ho1e dc graue in lapide. Unde haec est a se .lio est risibilis. Ideo non sequitur ae si homo risibilis pol esse quid scibile et ens mobile sit scibile. si mobilitas sumit O passione.& ideo est alia tnsio q coiter tenent Thom iste dc stat in hoc. Ly mobile non stat pro rasilone, sed pro rone formali qua contrahit ens ad consideratione
physicam sicut a quantum contrahit ad considerationem mathematicam Talis asst ro formalis non constituit unuper accidens. sicut nec dria addita generi. fallitur ergo arguens quia putat ly mobile sumi pro passione. immo p ipuam circu loquimur ronem formalem di habet vice dii a sicut ex eo . ignoramus drias essentiales apponimus inneri propriam passionem loco driae. ut dicendo alat rudibile aiat bipes Patet ergo Q ro praedicta non concludit. Quantum ad tertium aduerte i in doctrina B. Tho dccommenta. Videtur ei se repugnantia. Nam B. Tho. in. I. coeli lectio. 1 . dicit τ corpus mobile est subiectum in phy,
ctum sicientiae naturalis est corpus mobile di e tis principiuest substantia abstracta, ergo ves sibi contra dicunt uel ens mobile non est hic lubiectum. Ad hoc dicunt aliqui δέ pcipue Petrus Pomponatius Thaec tria sunt idem ens mobile corpus mobjle .ltida mobistis. Et ideo B. Tho.& comen. vlunt modo hoc modo illo. unde nulla est realis repugnantia. Sed hoc invia B. Tho. stare non potest qm affirmans in hoc. i. libr. esse ens mobile subiectum. probat ex proposito non esse corpus mobile . ergo apud ipsum non sunt idem ens mobile δέ corpus