장음표시 사용
461쪽
Ius impetu cogit reflecti, ita ιτ nisi obviaret adhuc ultra Dcederet ut qn lapis proiicit sursum, di dia alcendit antequadeueniat ad ubi determinatu ex impetu proiicientis praeuenitur ab alio mobili grauimri descendente cuius cotacta repercutii in serius. Ex hac distinctione dico rones philosophi pcludunt in primo sensu sed no in secudo , quia obvians fortius impedit quiete media, ibi no est proprie accessus di recessiis ab eo de termino , sed potius impedimentum accessius Aliter aut plingit in primo sensu , inq rationes phi sunt effcacissime . Ro aut secunda in oppositu concludit pro icdo sensi. Ad prima aut dicendu est aliquod
prohibes,quod no est generas: nec aer natura talis mobilis sed na α ro motus reflexi in primo sensu. Qm de eius rone est sit accessiis di recessus actu ab eo de ubi haec aut non piat esse in eodem instanti quare dic. Sed contra determinationem factam arguitur & probatur cis tam in primo sensu si in secundo cadit quies media in motu reflexo. N arguitur sic. Oe quod nunc mouetur aliquo motu,quo motu non mouebat prius quiescebat ab illo motu . Haec est 2 se nota,qm si nunc mouet motu A N ante hoc.nunc no mouebatur motu A, di erat mobile motu A, quiescebat a motu A. Tunc vltra, ponamus
faba sursum proiecta obuians molari descedat cla* est Q descendens mouetur deorsum di prius. sante obuiationem no mouebat deorsum ergo quiescebat quiete opposita motui deorsum. Sed haec quies non est nisi quies in ubi sursum, ergo aliqn quiescebat in ubi sursum, di sic in motu reflexo etiam secundo modo datur quies.
Ad hoc dicitur m prima propo pol esse vera & falsa. vera quidem si illud quod nunc mouet dic. non impedis vel non prohibetur quiescere quiete opposita illi motui a aliquod praedominans di obtinens super illud quod mouet, di in hoc sensu procedit probatio eiusde propositionis. Est aut falsa. Si illud quotmouei prohibetur quiescere a prae
dominante cui obuiat. Quare &c. Sic occurrit dicendum. Qui aut melios inuenerit,melius soluet. Nani ut praemisit
quaesitum hoc est valde dissicile.
462쪽
Quantum ad tertium aduerte'aliqui moderni tenent philosophum lassicienter probare motum locale reflexuno posse esse continuum perpetuu in eo ir est inter terminos contrarios di per ea aem linea. Sed non efficaciter probat eius discontinuitate per quietem mediam. Dicunt. n. Τqii lapis .plicii sursum alcedit. V g. pips A v si ad ultimuinstans exclusiuelpis A. Et in instati ultimo incipit descendere di sic no est necesse iv pro aliquo ille quiescat, qm inter ips A N suu Vltimu instans no dat ips mediii. Sicut dat inter instans & instas pi s aut opinatur m in uno instanti ultimo ipis mensiurantis ascensum terminet ascensus, di in primo in stati temporis sequentis incipiat descensius quod non est necesse. Sicut non est necesse cx alteratio praecedens gnonem stibalem terminetur in ultimo instati teporis me surantis alteratione, di in alio in stalari sit introductio sormae substantialis. Sed alteratio durat in toto ille me surante alterationem, digno subalis est in ultimo insanti illius istis, di sic non cadit ips inter alterationem di grione su Dantialem. Sed haec opinio quatum valeat tu cosidera ego enim reputo hoc quaesitum problema neutrum. Haec depraesenti quaesito dicta sint. Quaestio. 1 3.si motus circularis pol esse perpetuus. Quare nihil prohibet moueri continue di nullo tempore deficere. Te X. 73.
IN hac qone aduerte crstat dissicultas in hoc, si pol esse
perpetuus pol esse infinitus. I mplicat. n. τ sit finitus iaterminatus,& sit perpetuus, sed non pol esse infinitus, ῆm ut probat si est in lib 6.tex. t 9. motus localis consequit agnitudinem quo ad diuisionem. Sed nulla magnitudo mota circuli est infinita ut probatur in . I .coeli, ergo nullus mot circularis est infinit'. Ut igit resoluam' psens quaestu aduerte cr sub triplici titulo por ptractari. Primo si potesse perpetuus. Scdo si de facto est perpetuus . Tertio si necessario e perpetuus,ita iv non possit no te perpetuus. Quatu ad prim si aduerte cr Arist. in tex. τ 3 . effcaciter probat esse pole motu circularem esse perpetuu nec est necesse sorinare hic rones suas. Sed tu vide ut deducit eas B.
463쪽
Tho. di iam formatas hes in epitomate in . 8.li. phy. irra'. 3.in cap. 4. vide illic, di in hac cocione nullus dubitat qa est in se vera di est ad mentem philosophi. unde dicit in tex. 73. Nullum. n. impote contingit quasi sic arguat. Ex continuitate di perpetuitate motus circularis nullum sequii impole. ergo est pole. Quatum ad secundum aduerte τ licet rones pni videantur concludere possibilitate perpetuitatis motus circularis
di non vltra in intelio plai est Q de facto sit plinuus di perpetuus eo Q doctrina tua vi declaratu est in ii. g. phr. tex. 3 a . in perpetuis no differt posse di esse. Praeterea pl,s docuit i motus circularis no het pirarita, di i inter una ci culatione coeleste di alia no cadit ips mediu, di ex his duobus putauit no lotu de possibili sed de facto motu circulare in coelo esse cotinuum perpetuu , di intedit sic arguere. Qui cum motus psit plinuari in perpetuu sit no ptinuat hoc est quia incidit ips mediu. Sed cu una circulatio coeli ptinuetur cu alia eo Wide punctu in oriente est finis praecedentis di principium sequentis non cadit tys medium ergo no lolum pol sed de facto continuatur in perpetuum. Sed aduerte τ haec ro non cocludit nisi actuale continuitatem motus circularis quadiu durat eo v circulatio continuatur circulationis .sed non concludit perpetuitate circulationum . nisi supponendo non dari prima nec ultima circulatione, quod Theologus non admittit. Quatum ad tertium aduerte τ Com. inti. g. physi commen 7s . tenet demente philosophi motu circulare: in coelo no solu esse post et sit cotinuus perpetuus sed sit necessarium sic esse unde inquit. di existimat Q ista ca et dedit hic
Arist. non solum ino dat i sit pore motu circulare ee perpetuum immo et sit necessarium. Sicipit debet intelligi locus iste, haec Comme. N Iandia. volens sustinere dictu Comen. in . 8. physi. in. q. 18. dicit sic posse intelligi si mot circularis termina rei oporteret ipsum terminari ad aliqa determinatu ubi. Sed hoc no oportet, quaa cu quodlibct v
qd acqrii in mobili circulari a suu motu sit ei naturale, noest maior ro de uno ubi si de alio. Non aute sic est de motu
464쪽
recto. Nam motus rectus naturalis incipit ab ubi non naturali di terminatur in ubi naturali, di ideo cum mobile ad illud peruenerit quiescit in eo. Vel pol sic intelligi. Iti omni motu terminato necesse est ut terminus ad que sit a ctu distinctus a termino a quo. Sed in motu circulari no est sic immo sunt unum , iide. ut circulatio solis incipit ab oriente,& terminatur ad oriente. ergo necesse est motum circularem esse perpetuum. Sed iste rones non concludunt qm quo ad prima Theologus negabit minorem, ad probo ne dicet Q licet quodlibet ubi sit naturale mobili moto circuir inutum sic mobili tu non inconuenit ex parte primi mouentis per intellindi voluntatem determinari sibi viati ubi a quo incipiat prima circulatio di adis termines vltima circulatio , , sic ex parte primi mouentis no est ea de ro de quolibet ubi, secus aut esset si primit mouens moueret mere naturaliter di noper intelis. Na in illo casu ro concluderet. Ad secundam negaret maiore, qm ex illa non inferi necessario perpetuitas motus circularis,ied cotinuitas in circulationibus quadiu durant.& non aliud. Ad obiectione facta principio quaesiti dico ocludit motum circularem no esse infinitum ex parte mobilis qm non datur mobile infinitu actu, sed non coeludit de infinito per reiteratione, in quo sensu probat p6s motu circularem possie esse infinitum. Non .n. inco uenit mobile sphaericu finitu i finities circu uolui. Haec de ptati quaesto dicta sint. Quaestio. I 4. si mouens potentiae finite pol mo , uere per tempus infinitum. Impose est aliquod finitum mouere secundum . infinitum tempus. TeX. 78.
IN hac qone aduerte qr stat difficultas in hoc. Corpus coe
li est finite virtutis,quia in magnitudine finita no pol erse virtus infinita ut demonstrat p5s in hoc lib. in te. 7 '. probatu est aut in. r .coeli,cr coelum est corpus finitum idcrnfimpi m in. a. de monetex. ys . di in hoc li. teX. ς φ .coetu movet in seriora tae infinito p grione ppetua, ergo dic. Praeterea.Moues Potens sima esse, pol semper moue-
465쪽
re quia si pol semper eise pol semper lire virtutem moliendi ergo qua rone pol n ouere per. X. annos pol mouere per centum di mille, di sic in infinitum. Sed aliquod motiens finitum puta intelligentia Saturni pol semper esse casit incorruptibilis di immaterialis ut probal in. II. meta.in reX. 3 o. ergo potest semper di tempore infinito mouere, di de facto mouet secundum philolophum. Pro resolutione piatis quaesiti aduertet nolo immorari ad formadum ronem qua probat phs intex. 78.nullum mouens finitum. i. potentiae finite posse moueretpe infinito . Hanc. n. deducit B Tho. in epitomate nro in lib. 8.Physi. in tract. 4. in cap. a. videbis formata. Sed volo immorari ad declaranduinqsensu intelligat p6s hanc esse Vera. nullii finitu pol mouere sin infinitu ips. Na primo aspectu ur falsa ut probat obiectiones posite in principio quaesiti. Tu igi t aduerte-hic inueniuntur tres modi interpra tandi conclusionem praepositam. Primus est quorundam dicentium T intentio philosophi in dicta concione est haec. Mouens finite potentiae non pol mouere iste infinito uno motu numero perpetuo, noinconuenit autem noueat tRe infinito motu perpetuo uno F in sipem vel Fili genus di ex hoc dicunt ad obiectionem facta in de coelo. no mouet inferiora motu uno numero perpetuo quia motus unus numero est unius mobilis numero ex lib. r .phy si . Sed in inferioribus non est dabile unum mobile numero durans tempore infinito ex. a. de gnone teκ. ἰ4. Mouet aut motu Uno secudum speciena tempore infinito, puta causans perpetuam generationem hominis aut equi Sc.
Sed hic moatas dicendi non saluat intentionem philosophi. na intelligetia solis ut dictu est in principio quaesiti in
virtutis finite ut declaratum est in lib. II. meta. in.q. 2I . Nin s m philosophum mouet orbe solis, motu Vno numerotae infinito ergo dic. Praeterea. Ro philo phi adducta procoesone ita concludit de uno motu numero sicut de Uno spe siue genere N econuerso. Sic.n. intendit phs arguere.
Tps constans ex partibus sinitis equalibus est finitum, qm
466쪽
repuguat partes c5ponentes ee finitas di totu resultare infinitu. Sed ips in q finitu naouens mouet pstat ex partib'finitis equalib'qm cuilibet parti motoris di mobilis corria det alioua pars ipis in qua mouet 2 determinatu signit magnitudinis di partibus equalibus motoris & mobilis corrndet partes istis equales,cu igit partes mouetis finiti equales, Npartes mobilis finiti equales sint finite, sequii que partes temporis equales in q mouet mouens finitu sint finite, di sic sequii τ ips in quo mouet moues finitu non pol esse infinitusiue moueat motu Vno fim numerς siue sm speciem.
Secundus modus dicendi est eorς qui dicut et, intelio philosophi est haec nullum mouens finitu pol mouere P tempus infinitu si sit prima ca infiniti siue perpetui motus, si
cus aut .n si sit ca secundaria accipiens virtute mouendi a prima infinita, na tunc non inco uenit i moueat tae infinito p reiterationem di sic intelligentia finite potentiae accipiens virtute mouendi a primo motore infinite potentiae, pol mouere orbe statim ipe infinito , & coetu motu ab intelligetia mouere inferiora rpe infinito, quia nec intelligentia nec coelum sunt ca prima huius motus infiniti per re iteratione, di huc modu dicendi ur approbare B. Tho. in ultimo solanisqonis mole in te κ. 8 . sic n. dicit. Ad hoc r aliquid sit ca motus infiniti per reiteratione no oportet ix habeat virtute infinitii, sed suffcit si het virtute immobilem finita quia sema manente eadem virtute poterit reiterare eudem effectu. Sicut sol het virtute finita di in possiet mouere inferiora eslata ipe infinito si motus eius esset sempiternus sm positionem Aristo. Non. n est prima ca infinitatis motus, sed quasi ab alio mota ad mouendum tae infinito fin positionem praedictam hoc B. Tho. Sed aduerte cr hic modus dicendi non placet aliquib' sequetibus viam Com quia dicunt m ro pi i qua Obat nulla
finitia posse monere tae infinito vr pcludere de omni mo- Dete finito siue sit prima ca motus siue non , fundauit. n. se Pss super hac propositione et, cu inouens finitu movet aliquod mobile P aliquod ipsi pars mouentis mot et partem
mobilis in minori tae a determinatu signu magnitudinis
467쪽
sue sp acii in quo vel circa v fit motus, di hoc vi ee verum de quolibet mouente finito siue sit prima ca mot' siue no.
Sed isti decipiunt qm intecto philosbphi est loqui de mouente finito quod sit prima ca motus di non a tr. Cuius signu est insta intex 86. probans primu mouens esse Virtutis infinitae, fundat se super pcione hic demostratam. s. Tnullia mouens finitu pol mouere iste infinito. Sed primum mouens mouet tpe infinito, ergo non est mouens finitu. i. virtutis sinitae. Constat aut v primu mouens est ca prima motus infiniti. Et ideo qn pi s probat motum infinitu non posse esse a inouente finito intendit de mouente q' est prima ca motus infiniti. Nam bene notum erat pi o potentia finita incorruptibile in uterabile, non informante aliquod corpus, accipientem virtute mouendi a primo infinito fimpotentiam, posse mouere tae infinito sicut coclusit in. I a. metaphy. in te X. 48. de motorib' applicatis immediate orbibus coelestibus , di dato τ illa propo philosophi sua qua
se standauit de diuisione mouentis posset applicari cuilibet mouenti,in intelio philosophi erat loqui de ca prima motus qm, hic ponebat sundamenta ad probandum infinitate primi motoris δέ non alterius. Tertius modus dicendi est etiam B. Tho. in solone q5nis mole in expone tex. 78. ibi. Ad huius aut dii bonis sol onem dic. Ue quia hanc sol orae q reputamus ad mente philosophi aliqui comentistae praesumunt impugnare ideo de sens aut eam in ii. I a mei. in . q. ao di est prima ro, qua probatur contra Comen. primum mouens fim Aristo. esse infinitum in vigo i e vide tu illic, ne ide replicemus. Ad obiectiones positas in principio quaesiti patet solo, concludunt. n. τ mouens finitu incorruptibile,* no est prima causa motus infiniti pol mouere iste infinito in virtute in motoris ifiniti. Sed ut dixi in philosophus inte di Unultu movens finitii est mouens tae infinito, ut prima ca motus infiniti. Haec de psenti quaesito dicta sint. QO. I r . si in magnitudine finita potest esse virtus infinita. Quod aut infinita magnitudine no ptingat esse pol tiam infinitam ex his manifestum est. Teae. 7'.
468쪽
Q V AES TIO XV. aar IN hac. q. aduerted stat difficultas in hoc sicut qd habet
potentiam ni ouendi per i Re infinitum est virtutis ins-nitae quia ut conclusum est in q pcedenti, nulla potetia finita potest mouere a ips infinitum, ita τ habet potetiam essendi per ips infinitum ur et se potetiae infinitae. Sed corpus coeli cii sit incorruptibile habet potentiam essendi per ipsinfinitu sicut di potentia mouendi inferiora cum eius motus sit aeternus sin philosophum di possit esse sin veritate ergo coelii est potentiae infinitae. Constat aut m est magnitudo finita ergo in magnitudine finita potest esse potentia infinita.
Pro resolone huius quaesiti, aduerte que no est immoraridum insor mando rone philosophi pro hac cocione negativa. in magnitudine finita no pol et se virtus infinita. Nana B. Tho .clare deducit ea di ia hes resoluta i epitoma. i li. 8.Phy. in tra. 4. in . c. a. Sed cosiderandu est, si ro ipsa cocludae
intentu, di vr τ no,quia Ut arguit Come. incona. 79. si rophilosophi peludit, no solu pcludit et viri' infinita no sit in
magnitudine, sed et, nec sit i reiς na extra magnitudinem. Prob at. n. phs virtute infinita no esse in magnitudine quia moueret in no tae Vel i ipe equali moueret potetia infinita di finita, quo virum est impole. Sed inquit Com. Dicet. n. aliquis, ut quid Arist. dicit piis esse si potetia corporea habet actione infinita ipsam agere no in ipe,& non esse pris,si actio infinita sit potetiae no corpe τ agat non in ip e. Qudii dicat, cu potentia incorporea sit magis libera ti vigorosa, si est virtutis infinitae ita aget in non tae sicut virtus infinita si esset in magnitudine. Cu igitur repugnet dari motum in instati sequit m non dat viri infinita i magnitudine nec extra magnitudine, di sic primu moves incoi poreu ino est virtutis infinitae cuius oppositu dicit pus in tex. 86. Uel igitur ro philosophi non pcludit intentu vel pcludit pira philosophum,& aufert absolute potetia infinita ab uniuerso. Huic obiectioni riadet B. Tho ut videre poteris inexpositione tex. 7'. cuius silmina stat in hoc. Nulla potentia extis in magnitudine agit nec in ovet se intel pia, qm a bata est.in. 3 .de aia teκ. c. intelliu non esse immixtu comi. OG
469쪽
Uero potentia quae no e in magnitudine agit , mouet perint elim. Na sic .pbat Arist. coetu in . r a me a to. 4O. moueri a suo motore. Differiit aut ages p intelim N agens materiale quia actio agetis materialis oportionat naturae eius, di tm alta pol agi. Tata. n. e calefactio situs est calor. Sed in agente R intellar no oportet actione sua proportionati naturae eius,ita tm qiu pol agat, non. n. edificator tin edificat pol sediliu ςxigit ro formae aedificii pconcepti. Ex his igit tequit et, si virtus infinita esset in magnitudine esset agens materiale di motus ab ea procedens ee fm .pportione naturae eius, di in hoc sensu vicedit demonstratio pbi, si aut sit viri extas infinita extra magnitudine, mot' no Fcedit ab ipsa sin a pollione virtutis infinitae sed sin rone sornaae appraehelae. i. fm 'r'puenit fini. di naturae subi mobilis Attendedii est ulterius m sicut pbatu est in lib. ς nihil mouet nisi hias magnitudine qm oe mobile est diuisibile, via velocitas mot 'est essect recepi' a motore in aliq hiate magnitudine. Sed psat Q nihil hias magnitudine pol recine e ctu a portionatu virtuti quae est extra magnitudii qa ois natura corpea pparat ad incorporea , sicut pliculare ad absolutu di .se,un no pol pi ludi si virtus infinita iasi sit in magnitudine oe ex ea sequar infinita velocitas i aliq corpore, quae e effect , portionat 'tali potetiae is nitae. sed nihil rhibet i aliqua magnitudine recipi emctu virtutis quae e imagnitudine quia ca e potior effectu. V n si ponerei oe aliqua virtus in fialia eet in magnitudine, sequeret i effect correspodes.s velocitas i finita eet in magnitudine qde ipole, ergo di prinis. Haec e solo B. Tho. Ex qua hi Q si cst aliquod
movens infinitae vii tutis sine magnitudine. no Oportet moueat velocitate infinita sicut moueret si esset in magnitudine quia agit non ut di qtu pol sed ut appla hendit esse
bonu tata Uel tanta Uelocitate moueri.
Sed cotra hanc sorinem insurgunt Egidius & Iandii. Egid quide in 8 lib. phy. ine X pone tex. 8 I. in . q. a.diciem haec solo no vr suffcere,qm licet viri' intellectualis nonsa agat tm utu pol, nihil in Shibet nec repugnat quin velit agere im situ pol. Posito ergo i appra hedat di velit mo-
470쪽
ueret in qtu por, sequit ut prius m mouebit in instare, qae impole. Un licet haec solo suffcieter ondat τ posita virtute is nita extra magnitudine no sit necessariti motu sieri in insati non in probat quin motus possit fieri in instati. Ad hoc d rq si esset virtus infinita extra magnitudine, appraehesio sua divolitio essent effcaces di non vanae, nec ad aliquod impote ex parte rei ex hoc dico, τ talis virtus no pol appraehendere simul di velle mouere toto suo posse,qm repugnat ex pte mobilis dari motu in instanti sicut no pol Deus velle producere maxinata essectu que pol qio quocum dato pol .pducere maiore, air sua virtus infinita esset exhausta. I sic stat solo B. Tho. quia viri' infinita ex intra magnitudine ages p intelim non mouet tm qu alsi por, nec appraehedit sit nec vult mouere tin quatu potidi sic sui scienter probat no posse dari motum in instanti.
Iandu . aut multiplr arguit pira b dicta solone, di primo
sic siue mouens infinitu sit mouens P intelim siue no oportet ἐν moueat in aliquo ipe determinato, di illius lepis erit aliqua .pportio ad ips in q mouet aliqua viri finita, di tuc si sumat quaeda alia viri' finita hias eade Oportione ad illa virtute finita sicut ips h et ad ips, necessario mouere poterit in tae equali cu potetia infinita, qd e impole sicut prius, qm maior potentia semper mouet in minori tae,ec collavu, potentia infinita est maior finita. Secundo sic. Cuilibet potentiae activae debet corrndere aliqua potetia passiua ex lib s .meta. tex. 17. Si igiε est aliquod moves infinitu moves p intelliat hias virtute activam infinitae Velocitatis, ita φ qtii sit ex se pol mouere i no ipe, oportet m isti potetiae activae corrndeat aliqua potentia receptiua infinitae velocitatis in mobili qd est impole.
Tertio. Nalis pl,s no debet aliquid ponere qd no appareat ad sensum, experimetu. n. sermonu veto e Vt pcO
det reb sensatis ut dicit Com. in hoolib. 8. in com. 22. Sed
Mihil apparet nobis ad sensium ex q mediate vel unediate Possit puinci m sit aliquis motor vigoris infiniti, di τ possit moueret notae,cuoi reuolutio & oismot' sit in taedeterminato, di habeat determinata velocitate,ergo dic,