장음표시 사용
21쪽
diuod est ceremoniale Quod agit deceremoniis. Hae sunt actiones exter me, solemnes, quae ordinis vel decoris ergo, aut ob culeum divinum , aut ob significationem Upicam, a populo Iudaico adhibendae erant. uod est morale pQuod desumitur ex immotis aequitatis verae psuci tuas, praecipiens honesta , prohibens turpia. Ius hoc congruit cum aeterna ullitia sapientia , obligatque hominem ad obedientiam tam internam quam externam , propositavi promissione praemii, si id observet, comminatione poenae, si violet
reuodest forense Quod pertinet ad gubernationem populi Iudaici pest-εicam,continetque pr.ecepta de desensione clisciplinae in civilibus& criniinalibus ut in contractibus, dominiosum distinctionibus, hereditatum divisiones, judiciis, rassiciis magistratuum, poenisque Latum est in hunc fialem , ut ceu nervus politiae ac executio Decalogi pu- 1 licam tranquillitatem pareret. aeuodjus comprehenditur praeceptis Decalogi Tantum morale. Priori autem tabulae ancillatur ceremoniale utramque defendit jus Forense. Ligatne nos omne jus diυinum pomne morale cum non tantum instituto Dei, sedec naturali ac aequissima ratione sit fundatum. Ceci moniale per adventum Christi est sublatum Forense. quod refertur ad ceremonias ex iis causam habet, quodque tantum populo Iudaico applicatur, cessat quod vero in lege morali fundatur, c applicati potest:
aliis populis, obligat quidem nos, sed pro exigentia re-Tuun potest reformari, non tolli absolute.
αuibus libris constat jus canonicum pLibris Decreti, quod desumtum est ex Patrum, Pontificum, Conciliorum , Synodorum, aliisque scriptis
di libris Decretalium . sim constitutionum kepiitola-Lum pontificalium.
22쪽
simae tertiae, quaestione tertia, inseritur tractatus depce
nitentia, distinctionibus septem traduntur. Tertia, quinque distinctionibus dura coniacrationis, dic proponit. Hisce omnibus in calae adjiciuntur canones pollinnitentialesvi apostolici. tauu author 63 Decreti Compilatum eli tempore Eugenii Papa anno Christi iis .opera Gratiani, Monachi Sancti Foelicis Bono niensis; at postea approbatum a Gregorio m. anno Salutis Is So. Iepurgatum, ac denuo editum annoctuomodo allegantur Iura Decreti Exprima parte, per numerum Distinctionum, cnum uni vel initialia verba capitulorum. Ex secunda isper numerum vel prima verba capitulorum , per num rum causarum inuaestionum re ex tractatu deice nitentia, per distinctionum capitum numerum. Ex terti , per numerum distinctionum, capitulorum de consecratione ex canonibus poenitentialibus Mapostolicis,per verba inrualia aut numerum versicu
tui sunt, quomodo distinguuntur libri Decretaliuis
Sunt primo, quinque collectit concinnati per Rayniundum , appellanum d Poenitentiarium Grego iii ix ex variis constitutionibus, epistolis Pontificum praecedentium, ipsiusque re*orii a quo confirmati anno Christi Iaso Secundo , quinque Bonifacii octav qui Pontifex creatus est anno Iasi . descriptiopeia Gulielmi Archiepist Ebrudun. N aliorum i qui Sextus mandati Pontincis appellantur. Tertio , quinque Clementis itinii, qui designatus est Papa anno
Isos. Hoste , cum morte praeventus Clemens non posset, edidit Ioannes ori anno sui pontificatus secundo , ac constitutiones, iis contentas, ab authore nominavit Clementinas , Quarto , extravagantium
libri , qui primo Ioannis xx ita vigintici deinde.
23쪽
c P ANDECTAR U Mejusdem nec non aliorum Pontificum Constitutiones. varias quinque libris, quorum quasi non extat, commprehendunt. α modo allegantur hi libri Omnes, per titulosa numerum vel prima verba capitulorum hac distinctione adhibit, ut, li simpliciter allegetitur tituli dc capit , vel praemittatur titulis haec notam: sive particula extra, libros Gregorii noni denote- arvis Si addatur in Sexto vel in s. libros Boni f. 8. Si vero nomine capituli, dicatur Clementin vel post adjiciatur inclementinis, clementinarum libros iu loco capituti inveniatur extravag. vel pollea addatur in extrava Sant libros extravagantium designemus. I uu Ord rυatur in libris Decretalium Tractatur a. De principiis juris gradibus, ordinibus, iurisdictione, crassiciis magistratuum Ecclesialticorum , nec non de initiis despraeparatoriis judiciorum, ut Paciis, transactionibus, postulationibus, restitutionibus in integrum , creceptis arbitris. 2. De ordineas Pro igressu judiciorum . . De vita&rebus presbyterorum, utivi de contractibus , testamentis , decimis , Iure patronatus, c. q. De eadem materia , Misaaeipue matrimonialibus,in eorum cons uentiis. s. De Crimi natibus.
Habetne aliquem usium Lucanonicum inter Reformatos
Habet, non quidem ad plene quid probandum , nisi streceptum sed ad instruendum,ac rectius quid expi
Candum. Continet quippe multa eximia moralia principia, ad veram aequitatem , ac honestatem ducentia: praescribit in judicialibus, aliisque nonnullis, optimum ordinem dc Ius Civile interpretatur subinde.
tauibus libris comprehensum est Ius Civile pLibri a tuis Civilis sunt vel Doctrinae, vel Constitutionum, Doctrina sunt, vel inchoatae, quibus prima
24쪽
Tit. I . Lib. I. Cod. De Jure veteri enucleando is de authoritate Jurisprudentium, qui in Digestis reseruntur.
h. ordine, O ex quibus libris compositis Llibri
Iuris civita pFuerunt init id tres Codices: Hermogenianus Gregorianus, dc Theodosianus, qui Imperatorum Constitutiones complectebantur. Ex hisce unus Codex confectus,dictusque Iustinianeus uti patet ex Constitutionibus, de nου Codicefaciendo in de Iustiniane cidisst confirmando. Post ex praestantissimis veterum Iuris- Contatorum scriptis Digesta sunt collecta. Hisce absolutis, priusquam essent promulgata. g. 3. Pro aem. In compositae hiat Institutiones ex IConsultorum commentariis , confirmatae singulariter x Calend. Decembr. dc pisae, una cum Pandectis solemniter I calend. Ianuar. anno m. Prooem. Inst. S. sin Const. Tamia.
Const. Dedit c. 9. . t. Ita tamen , ut Sciande-ctarum canstitutionum libri robur suum demim obtinerent ex tertio Calend. Ianuar. susdem anni diaco . Tanta 3 pen. Placuit autem in specie, ut Omnium I Ctorum , ex quorum voluminibus leges Pande tetarum sunt desumptae , aequalis elisit autholitas in Diagestis. Quibus peractis , cum Imperator observaret, codice suo Iustinianeo multa antiquata contineri, Nonnulla quoque deficeres, praecepit, ut ei abolito surroMgaretur novus , quem repetitae praelectionis nominatum, quinquaginta decisionibus novis in controversis causis, multisque aliis constitutionibus locupletavit. Hunc Codicem confirmavit 7 Calend. Decembr. I 4. const. de Emend. Od. Post haec omnia promulgavit Novellas i 6 8 quibus ex prioribus legibus nonnullas abrogavit, limitavit, reformavit,in emerθentibus no- via negotiis jus novum constituit.
25쪽
a uid proderit hac inredigere pVt, si lex cum lege conferatur , constet, utra rhi vel posterio , i ra tollat alteram. Ita Codex in Diade etis. ωInstitutionibus, Novellae omnibus Iuris libiis derogant. Institutiones vero , cum prima eaque concisa tantum exhibeant rudimenta, accipiunt in nonnullis interpretationem ex Pandectis , cum aliquid vel latiua explicantiam uti fit in antepen. Inst. de nupt, 3 D.
Iust dapublic. Ddie vel limitandum i ut sit 'o Inst.
de rer Div junct. l. is i. de Rei vind. item 2 s. U. eod junct. . . . . ins n. D. de acq rar. domin Saepe eaedem decidunt pugnantes I Consultorum opiniones indigesta relatas; mi patet ex . 34. Inst. eod. junii l. inrem 23. 3. 3. . de rei in dic. O l. s. g. 2, D de accli rer dom dc corrigunt Digesta. g. 2. IV. deo aut scilicet ex vi posterioris compositionis , vel ob constitutiones novas, quae non Pandectis, sed Institutionibus sunt insertae variis locis, secundum mandatum imperatoris const. Dedit. 3. sta cum oportebat. ita d
ό videtur Codexpι Institutiones eorrigi Id non de repetitae praelectionis, quo utimur sed Iustinianeo est accipiendum. Absurdum enim esset, ut corrigeretur Codex, qui post est compositus. Muid sibi volunt authentica in codice Sunt desumtae ex Novellis in suis Iocis subjectae legibus Codicis , privata I Consulti lanerii operi quocirca nihil probant, nisi respondeant iis locis, ex quibus
Auid statuendum de Leonis Constitutionibus Nihil probant contra leges Iustiniani , sed tantum
comprobant. Non enim Leo plenum habuit imperium: nec eae Novellae unquam receptae suerunt absolute.
diuid satuendum de libris Feudorum Hi privato studio potissimum Gerardi Nigri Capa-gisti sciberti de Orto , qui nominantur; un. Si de seud vasall. interpe si fueri sunt compilati, iro jure
valem, ubi sunt recepti. Et ubi sunt recepti , derogant iuri communi, ita tamen, ut strenuus Iurisperitus casu qui non est comprehensus seu tali consuetudine, uti possit lese scripta sine calUmnia. c. n. deIeud cognit . .
26쪽
C IN I LII. Methodo in studiojuridico ciυil est procedendum , Cum levi ac simplici via sit incipiendum, ut ad difficiliora transitus facilior fiat, ante omnia exacte Institutiones evolvere Ortet, easque non ante deponere, quam redditae sint tam iliares, cum rationibus ex fideli interpretationes interim Titulosi de verbor. si iis asregulisjuris memoriae imprimi convenita Deinde Pandectarum dccodicis studio incumbendum: initio adhibitis parat illic horisque succi sivis commentaria Goed-daei ad Tit de Verb. Ani e Bronchorstii, vel alterius
boni authoris notae ad Tit. de Reg. Iur legantur. Interea vero Institutiones recolantur. Pol ipsae leges',
repetitis ad singulas materias attulos paratillis praeceptisque Institutionum diligenter iiii in C. Hoc ordine, quem hic disposui, evolvantur. In quo labore haec notanda. I. In vestigetur ratio aequitatas remota, dc proxima. 2. In librum chartaceum titulis suis distinctum, si qua occurrant fugitiva , aut singuli ria, aut in paratillis omissa, reserantur. 3. Loca pugnan-tia cum conciliatione adscribantur, vel, si conciliatio trabeii facile nequeat, consulatur alius 4. Omnia axiomatam verborum si gnificationes ordine alphabethico annotentur singulari libro Id cum absoluta sunt. disputationes , ante ad Institutiones, despost ad libros Pandectarum initituendae sunt quas fieri praestat privatim in collegiis Histerite peractis strenue aut hores rari evolvendi eorumque sententiae cum praecipuis le-νbus ac rationibus in locos communes sunt redigendae. Auu ordo est in libruciaris In Institutionibus praemittuntur quaedam genera- Iia deinde secundum tria juris objecta, pei sonas res,de actiones . omnia explicantur. In Pandectis Iutis compilatores secuti sunt formam edicti ei petui. D. de
'tu hom L Codice idem se te est ordo, qui est in Pan declis praeterquam , quod libro primo de fides, eccle-ssis, ais, quae eo spectant,&libro Io. II. m. fusius publicum jus tractetur. In Novelli ratio tempori.
27쪽
IO ANDECTARUM quo quaeque constitutio est promulgata, habetur. Muid est edictum perpetuum pFuit quondam tanta Praetoribus authoritas, ut publice albo proponerent sua jura live edicta. Postea vero Hadriano , ut nimia Praetorum potestas refrenaretur, placuit , varia ea edicta in unum corpus colligi per Salvium Iulianum , ut ita ex eo uniforme jus dicerent. Id Corpus juris a Iuliano compositum, accepit nomen. Edicti Perpetui. l. 2. S. 18. C. de jur. et enucl. l. IO..c. de Condici. indeb.
ua sunt Iuris praecepta Praecepta, cum accipiuntur pro universalibus principiis &Jutis fundamentis, ad quae omnia singularia examinantur, sunt , Honeste vivere, alterum nota laedere, suum cuique tribuere. l. Io. g. . . f. 3. U. do Io. Iur. Cum vero ad singula negotia causasquO,.
de quibus jus est reddendum , referuntur, dici postulaeto esse, quot leges. . . D. de legib. diuomodo disinguuntur hac generalia principia pPrimum ad ossicium cujusque respectu sui alterum ad ossicium cujusque erga proximum vel concivem: tertium ad ossicium Iudicis, qui inter parte jus distri-ibuit, refertur. An non pugnat cum Primo Concubinatus, stiijura.
permissu est. t. t. D. de concubin usa lupanariorti m. l. 27. g. L. D. de pet hered.
Ius Civile nusquam concubinata dicit rem esse honestam absolute, sed tantum tolerat reprobando Lupanaria quoque non sanesicita. o. I . sed de facto aliquando exercentur, eodem modo, quo homicidia in viri probi aedibus nonnunquam committuntur misPropterea dixerit esse permissa'
Anmn pugnant crim Secundo circumventrones , qua Permittuntur l. s. g. A. D. de minor Usura,
Guc piones phron dolosae circumventiones, sed ,quae haude carent,
I. . . 3. D. locat quaeque fundamenta sunt mercaturae, quae solidissimus humani cietatis tuendae accoularvaadae est nervus, conceduntur. Vlarae immo-
28쪽
dicae, qua gravant proximum, damnantur. Vsucapiones jure publico ad excitandam diligentiam, puniendam socordiam, utque rerum dominia sint certa e litium finis haberi possit, atque ex tacito dominorum consensu sunt introductis. l. I. D. de usurp. ct usucap. 28. D. de verbor signis. Annon pugnat cum Tertio quod non omnibu malesciti poena constituta. l. Ia . . A. D. dereligios l. 29. C. ad L Iul. de adult pNon ponunt omnia legibus comprehendi. l. o. seqq. D de leg. Nec sequitur: no est poena certa constituta, ergo non debet poena infligi. Ac praeterea, tam levia sunt nonnulla, ut vix mereantur publicam poenam. De nique , cum in d. l. 29. dicatur , quod ancilla , infactyspecie ibi proposita, non committat adulterium mon
otest ex eo concludi, quod impune possit verecundiae imites transgredi. Aliud enim est non ordinaria, aliud, nulla omnino assici delinquentem poena.
Tit. 2. De Orig. Iuris omnium Magistratu una, successione prudentium.
ua est origo Iuris Romani ZSi pectes principia rationis justae est ex aequitate παnsu sise necessitate reip. sic postulante si historiam,descripta est ejus origo. l. i. pr. f. r. seqq. usique aeg. i 3. D. r. junct. t. I. D. de constit princip. O . sol istit. de jure natur. gent. O civit Fuerunt initio Le Ga Uges Curiatae' a Romulo & aliis Regibus lata , quas Pallirius in unum congessit, unde Ius Papitianum. Poste ege Terentilia a Decemviris prosedis leges ii Ab Maleas accessit varia Iurisperitorum interpretatio dataeque sunt solemnes actionum formulae ob secessionem plebis a patribus , nata Plebetata. Nimis auito populo, s Consulta facta sunt. Vt quisque scire posset, quod Ius Praetores dicturi essent, edicta proposita. Pr Σ -
terea, omni imperio translato in Principes , a Principibus Constitiniones promulgatae, eorum authoritate certi IConsulti de iure consulentibus responderunt
Etua est origo Magistratuuo Romanorum Initio Reger do buni celerum Regibus exacti GConsules,
29쪽
x PANDE 'TARUMConsules Censores extra ordinem Dictatores.
Hisce jungebantur Magistri quitum. Tunc Thibuni plebis, aediles Deinde Quaestores pecuniae ac parricidii, extra ordinem Decemviri Post Tribuni militum : Ediles Curulec Praetores varii Decemvirii litibus judicandis: Quatuorviri Triumviri monetales,
Capitales Muinqueviri. Praesecti urbi .annonae, alitiaque rei p. partibus. Fuerulu pr.ecipui Duo Consules, Decem Tribuni plebis, Octodecim Praetores Sex AEdilea.des 2, 3. 3. se H αua est successis Prudentium Tiberius Coruncanus primus publice jura prosesse sem Publius Mucius, Brutus, Manlius, undamenta actionum prima jecerunt. Ab his Publius Rutilius, Rufus, alii ue. Post hos Quintus Mucius Ius Civile con-1tituit, ac in i libros redegit. tuac secuti plures, de quibus d. l. 2. g. 42. seqq. h. t. ta modo Ius distingustur Varie. I. Cuna luaedam publice , quaedam privatim
stat utilia, jus aliud est publicum , aliud privaxuin. l. I. g. 2. II de Iust. Iur. AEuod est Ius publicum
Quod immediate, pii mario, ac perso pertinet ad publicam reip. statum. Id consistit in Sacris, sacerdotiis bus,& magistratibus d. LI. 2. De hoc tractatur ma-fna parte lib. 49 Sub. O. D. maxima parte lib. I. ac ibris tribus Polterioribus Cod.
uod est privatum Quod directo, per se spectat ad res negotia , facta,
utilitatem privatorum. d. l. i. g. 2.
Imo videtur omne jus esse publicum: cum ob authvitatem, qua a Populo vel Principe omne leges cium ob usum, sui omniόus competunt juris remedia tum ob finem, quia leges pertinent adfla us publici tranqtiillitatem. Definitio utis publici, ante proposita, non resertur ad aut laoritatem , usum aut finem ; sed ad ea istica.quae iractanda ars juris publici est occupata hoc est, statum publicum. Imo videtur omne Ius esse privatum et quia, cum reipus. bene est, etiam privatis bene est , ac injureprivato ex-
30쪽
P M A. I sunt iuris publici. d. i. f. h. l. Di qui test. Dc. t CVerum id est ratione finis, non oblecti, quod tantum Dic consideramus. Deinde, de sacris, ut sacris simpliciterre in se, non agitur, sed intuitu commerciorum acquisitionum quatenus scitant in commercio aut acquiri possint, vel non. Ita quoque de ossicio Iudicis, non quald in se abstiacto spectaturi sed qua Iudex id inapertit Iiner partes in privarorum causis. Denique, testamenta sunt juris privati quia de hereditatibus, bc adcommodum privatorum fiunt: dc juris publici dicuntur certo tantum modo, qui ad essentia rei prςcipue non pertinet. 'De quo, re in hiscerandamento tractabitur 3
De ut privato potissimum de publico obitet
Iure Naturali, Gendiis CiviI. Lib. I
Tit. 2. Inst.ctuomodo secundo dividitur Ius pCollectum eli ex naturalibus, gentium , aut civilibuγpraeceptis. Hinc Ius naturale , vel gentium, vel civile. d. l. I. g. 2. in . . Une jus publicum ex iisdem praeceptis Etsi quidem pi incipia naturalia non adeo manifestu. sese ostendant in publico, tamen aliqua esse, nemo inficiari poteth. I uod est ruinaturale Quod ex principiis , quae natura omnia animalia do-
Cm eii constitutum Ius hac tribuitur brutis materialiter, non formaliter. Principia , ea quibus formatum
in , brutis conveniunt, non leges ipse quia leges tam tam ab hominibus,& secundum iustam rationem, quae in bruta non cadit, miluut condi. Itaque quod homoe jure naturali facit, ad id bruta inclinatione d impetu
Matrimonium , liberorum procreatio educatio . sui corporis defensio adversus externam vim pr. Inst. h. LI. g. 3. t. s. D. de Iust. Iure. Imo videtur matrimonium essejuris civilis Non infrequens , ut pro vario considerandi mo-cta , una atque eadem tes,4 naturali . 4en