장음표시 사용
591쪽
. . Philosephico , qui posti mortem nigram μ' i Vita purpurea donatus est,iaetitiae
. causa dicatum. u cie vicesPatri iacuit qiu morte subactus, 'Nunc postlimini verin euasit ad aura
. Heros magnamiminerimo qui mirus in ortu Coniugios bipater esto lim idem Illa necis victor victrici rimitu unde Nobile purpureo produxit Marte Trophaeum; Nunc bona secura celebremus gaudia mente, I Et manibus re os erimm ad aethera plus φ. Nam Phoenix Arabum rediit iam missus ab oris, Frigida ex medii aliis SalamandractanInu, I combustibilis quae dicitur arte re vita Flammarum qua cuncta domant virtute domari Enchlamyde aureola micate minus omnis o auro Splendidus apparet,Sol qui terrestru habetur. Exoptate venis pulcherrime magn sophorum Spes desiderio cuius flagrat integer orbis: Spargemus Ven eris tinctoscum sanguinessores, Et dabimus calathos amaranthi germine plenos, Ne tibi desit honos ne desit glori actis, carmina carmini ου cumulabimin altera nostris, Perpetuos tuas laudes cantabimus h mno.
Atque sic Cibinensis intentioni satis fecisse videbimur, dum, cuius ille meminit in Guisse formalibus , singulos
592쪽
vit mortisque actas ordine recensiuimus,nostraqueba decorauimus. nun d Cong-iis eius transeundum eΩset,at cum,ut dictum,nulli nobis innotuerint, aut quod illi natio potius bellis sese exerceat, quam pennis aut Calamis,hastis,quam chartis , noSCXtra tribum Constitutos, nomine licet cognit ,huic,quotquot sunt,adiungemus.
D Auran, psilosophuscuius meminit Calidlib. de secret. .
ratione spiritus testatur se lapidis conficiendi modum habuisse Anno i s 6o. qui profugus ex monasterio suo Sanct et Mariae Magdalenae delia stella noua, finito opere, Anno Ir7I.venit in Germaniam,mutato habitu ubi aduobus Lia T. & M. m. pessime circumuentus dicitur. Rhodianm philosophus author libri tertii verborum. RachaidbM. rei reses Chemsa. sola Hstipulus Aristotelis. Aexandri si a
Serapio. Saturni siber. Dumbeis .
Eembardus de grauia. Melchior Cardinatabc Epist. Brixiens scripsit tractat. deflauo α rubeo Viro. Guakhamech, cuius me uni Garamphilus.
593쪽
Soris artificium Ro bH Aranus Medianus '
gulatia . Palmarius,author Palmari, Thrasophiae. Horum meminit Avicenna , Ut gentilium. qui & Asiamum,mo,sarim,riamum, vult fuisse Chymicos aut potius na turae metallicae non ignaros.
Non est dubium , quin in Ungaria antiquitus quam
plures artifices vixerint,quorum memoria una cum libris interciderit in illa miserabili Turcarum vastatione, quomnia in barbariem ac solitudinem redigunt ac solo aequant: Huius rei indicium quoddam apparuisse non multis ab hinc annis narrat Marissius in Sarepta , quod nempe colonus quidam forte fortuna aperuerit fornicem sub terrae raderibus contectum , ibique inuenit incredibilem cop:am ducatorum aureorum , in quΟ-rum una parte naec inscriptio fuit, THEODORONid est,Dei donum,ab altera, Phoenix auis sese Comburens ex Cuius Cinere pullus sit natus: Nullius regis aut principis hoc genus num i simatis fuisse, sed artificis Chymici, facile coniici potest: Adhaec supersunt in hunc dem. In BONE MI A BARONES, qui pro cer--to dicuntur diuitias suas ex arte Chymica habere , tinfrunmempe eorum Proauos fuisse UNGAR Os, qui i- . tu diuites stacti , migrarint in B HEMIAM. V v v a n:
594쪽
SYMBOLAα--... ne bellorum motibus forte se inuoluerent: Sed nune de-- istam. commodis & incommodis huius gentis nonnulla adiicie-- P mus: Ungariam fuisse &partim adhuc esse auro uberem, . eiusque fertiles venas seu mineras habuisse,nomen id u- riim Ungaricum, facile demonstrat. Hoc enim pro auro Iartam ducatorum regari Corum,quoad valorem & aestimatio- nis gradum,habetur : Tale autem naturale ibi aliqKan-ri μέμ. doinueniri certissimum est , ut Rhenanum: apud Rhenum lange minoris valoris: Ante usum enim & inuentionem iaquarum fortium aut antimonii,omne aurum, Vt inuentum fui sicum argento mixtum,manere oportuit, quia ni- ais; ais, hil erat, quo Vnum ab altero separari potuiti: Ignis au π onera, . Cineritiumnullam eorum separationem fecit : Hinc Φigm s p ' deimus in quadam Saxonia urbe tabulam auream de - --.ι aum Vngarico naturali factam, eX qua una parte detrari
arran o. . ctata , aliud- aurum substitutum sit , quod est jallidi coloris, instar Rhenani i Quod si tum habuissentar- i-, rum,separandi argentum ab auro , tota. tabula essetves esse posset ex auro obriZo , optimo , finosum - mi valoris , & non opus fuisset eam consarcinasse ex . diuersi Coloris partibus . : Vt autem hoci melius intinligatur resauri natura perfectius perspiciatur , praeter Atiri arua intractavum, quem de eius essentia interiori ; hoc est de dicirculo phylico quadrato edidimus, hic exteriora quet dami accidentia auri, . quibus purificatur , simmique: νενια η a dc aequalis gradus essicitur , si Quando ex mineris rude proferatur,quasi obiter perluattemus, ne frustra Vn- garos ad hanc mensam auream multasse videamur, qui dinis aureis olim & adhuc celebrantur , quas ut in Transylvania praesentes videremus , , . iter in Ungariam usque insitauimus , sed propter bellum quod tum vigebat
595쪽
AvRERE MENfAE. LIB. XI. s vigebat , inter Rudol. D. GMemorra C rem se Tuream m ontana loca transire non licuit , praedonibus in Omnes obuios solentibus. Est in Zerisiensi fractu SchemmΠμ' iis κλι. fianominati stimum, propterea quod eius fodinae sint aurigerae ,dentque Cuprum,antimonium & VItriolum,nec non 3 T ., lia metalla & mineralia Hic ferrum transmutaturr uera s h.misi ii in Cuprum per aquas vitriolatas naturales in cauitatibus μα- montium collectas;Haestiuas seu baculos ferreos lat crat-
sos paucis diebus. forte tribus,ut Go, lariae in Saxonia) in limum subrubrum conuertunt, qui vehementibUS lgnl-bus liquefactus cuprum optimum ostendit, idque in Certa u. Proportione,quo ad quantitatem ferri immissi Hic aurum quoque effoditur 3c varias laboribus purificatur : Crescit . Vero aurum,quo ad matricem,diuersimode;primo nnum, vel lino proximum ex lapide durissimo,pyrite,granatis lap. Larisu & eiusmodi alijs : Secundo i fi min graniS Inue- .nitur in rivis quibusdam decurrentibus magno impetu eX auriferis montibus . Tertio reperitur in limo&ipsa aqua ι. riuorum inuisibiliter & captatur cumsita matre, Argento
vivo vulgi. quamuis hi duo modi vix ad generationem auri spectent cum ad ea loca potius aliunde deuoluatur quam quod ibi generetur; Quartoaurum productum inuenitur in terra lutosa, non ira dura, ut lapides, sed friabili manibus. Quinto Inuenitur mixtum cum venenosis fumis Cad- ι. ae,arsenici &alijs,qui,nisi arte tractetur,illudncum auferunt in fa mum & volatile reddant. Sexto, cum metallis c. imperfectis nonnunquammixtum,ut cupro praesertim,Videtur: Septimo cum argento, quodpropria eius mater est, T.& frequentius ei adhaeret: Si cum primo,nempe duro lapi- .de,nasciturunde separatur varijs laboribus, utpote igne& aferro;igne ad montis latera apposito ex lignis inflammab, id . . libus,quo lapis in vulnerabilis sit tractabilior ue Deinde se V v v 3j mi
596쪽
116 SYMBOLAro acuto,quo exsicinditur;Post ignis repetitur, quoties o pus,ad igniendum frusta, ut teri possint i Ab hinc molis fit
cotritio ad hoc ordinatis. Pulvis seu limeus abluitur, ut me ra terra defluat,&metallicum siubsidat; Habent aute lintea crassioris fili, in quibus inaequalitas sit inter subtegmina& stam i na vocant figurata 2 Haec substernunt in pauimentum ex asseribus inclinatis,deinde aqua immittitur in impositum limum, quae lauat& eluit seu secum auehit leuiores term partes , & metallicae adhaerent linteis in poris seu asperis fili, Hinc lintea ab adhaerente metallica substatia purgantur aquis, in quibus metallicus limus remanet qui ita colle stus a pueris&puellis 8.aut'. innorum,aut sta pra,ad liquefactionem reseruatur: Hic cst modus,quo V-tuntur in Germania ad eliciendum argentum commixtum lapidibus 8c term , qui auro hac in parte communis censetur: Lapis Lazuli ignitionem patitur,attamen igne et tandem vincitur: In granatis illis gemmis, quae in Germa-isis. ω nia non procul a Mariae berga inueniuntur, aurum insen- para, is, sibiliter latere referunt, at propter duritiem illorum inde non educendum i Praeterea tam exiguum est, & granato-A... si rum ea Caritas, Ut non sit operae preciuum eos lapillos ideo istim* destruere.Finum aurum,quod in frustis aut granis inueni-οῦ π tur, per se agnostitur, & facile perliquefactionem fit tra- Ν, a. ctabile& malleabile, separatis quibusdam heterogeneis partibus vaporum lc aliarum substantiarum , quae unper-a...ia.. cibiliter illi adhuc adhaerebantc Multi bonam sibi spem fa-
sumati si a. Ciunt de hoc auro,quod ignem nunquam sensit, quasi 'i- quo u ritum aurificum & vegetabilem adhuc apud se contineat,
qui ab aurovulgi per ignis combustionem & liquefactionεlit separat',8c multum,imo totu in operepraestare debeat.' Omnibus rebus inest suus innatus spiritus, quo vegetatur & crescit.anita sit in auro,inquirant naturarum indagato
597쪽
AvREAR MENSAE. LIB. XI. 127 res. Ego in his experientiam co trariam noui: Tertio quando auri atomi disperguntur per aquam aut limum riuord, nritam.
hic aut illa collecta in magnam Cupam argento vivo inde I g si elicitur,quicquid ibi continetur auri Hoc enim aliquot librarum pondere immittitur in hunc limum, qui subsedit, atque inde ut magnes ferrum, ad seallicit atomos auri tanquam in sinum , ex quo per alutam argento vivo expresso aurum remanet in ea, colliquefaciendum debita ignis expressione In hunc modum in Ungaria, Sclauonia Gemmaniae se BotimiHocis quidam harum rerum cognitionem habentes ad rivos auriferos se disponunt secrete, aut dato precio fundi domino, & in diem tantum lucrantur vel au. Cupantur auri,unde bene vivere ipsis liceatdnflauonia, inquit GMathesius , vel rusticus hac via ducatum unum aut plures indies lucrari potuit: Idem usu venit ad montes Bo
hemicos versus Silesiam, & in Bohemia non procul ab oti,
Uppidulo; ubi ante aliquot annos ex hac lotione multi diuites euaserunt : Hi CROHemmius ue Rubre Leo, metallarius Mia -- homo,tantas diuitias Caroli Diani tempore acquisiuit, ut aliquot centena mi illa ducatorum Regi Eohemia iam di- ε,simis.cto mutuatus sit& post donarit : Ex paupere & plebeio
factus ditissimus una cum uxore,eo dementiae venit,Vti dicantur effutisse , impossibile esse Deo facere sese iterum
pauperes; Verum aliter contigit. Ipse enim Carceri inclusus ma ροαρπ' fame fere mortuus narratur atque haec miserrime in summa paupertate obhse , confiscatis omnibus eorum ho- ''ms: Simia huic quid accidit in Eorussa, ubi rusticus , ha' ustoria mbitans in Ne insula, tantum pecuniis ex pecudum pastura collegit , ut undecim tinnas & dimidiam plenas habuerit, s quales butyro aut haleci asseruando in Germania appropriantur 2 Qua de re cum Magister ordirus ad principes externos verba faceret, prandio peracto,
598쪽
animi gratia ad hunc rusticum inuisendum,ex habitumictu pauperculum viliam , s qui in tabernis ne obulum expenderit , sed semper caseolis paruis cuicunq; satis fecerit)contendunt; cui indictumvt prandium instrueret,interim dum illi ex venatione redirent Rusticus igitur praesentiens suae pecuniae intendi insidias,omnes tinnas pecuniς plenas in locum spaciosum Camorae produxit&ordine disposuit, supra autem asserem longa vice mensae Collocauit & coenam,prou simos,praeparauit, opiparam i Tum rediens Magi ferordinis cum peregrinis principibus , mensae aC-buit & praeparatis cibis se satiauiti Coena peracta ad rusti cum inquit, Heus tu,mihi nunciatum est,te esse adeo diutitem,ut undecim tinnas pecuniarum plenas habeas, & amplius Rusticus caute respondit , Domine, scio quod bona abnegataad superioremDominumtranseant: hinc Iibere fateor,me tantum habere pecuniae: Vbi sunt,inquit, Magi-ser Teutonicus Hi Coram vobis,respondet rusticus, Remota itaque mensia tinnae omnes repertae sunt Scapertae, tantumquepecuniae,quantum dictum,inuentum: Tum Magistervidens duodecimum vas esse saltem dimidio repletum misit mox, pro tanto aere,quod hoc repleret, ut dicere possiet, sς rusticum haberetam diuitem, qui possideat Iχ. . . tinnas peeuniarum Verum pecunia allata naturam columbarumcicurum habuit,quae alias columbas sua cicuritate Circumueniunt,alliciunt,& secum domum ducunt, ubi capiuntursaepe&necantur. Sic enim accidit huic mastico,Nam princeps ille , qui vocatus fuit Magister Teutonicus , primo unam aut allieram tinnam a rusti mutuatus
est,deinde plures,eo usque donec duo denarium illum numerum ad se transtulisset tinnarum Nec enim hoc ipsi absque periculo capitis denegari potuit Hinc adeo pauper redditus est hic diues rusticus,vt fame in fimo mo itu usd i -
599쪽
ΑvREAE MENIAE. LIB. XI. Pycatur. Haec sunt diuina iudicia,quς vel ob ingratitudinem
vel ob alia vitia aliquando exercerianimaduertimus,notatu cuicunque dignissima. quando aurum in terra γfriabili genreatum inuenitur,saltem lotione opus est& reductione in limum metallicum, separato luto. Auinto ve- Th. nenosis si sit admixtum, ibi ingenio artificum draconi illi Dr.ein a auri uoro proh citur ferrum in frustis paruis,quo deuorato, V: aurum dimittit, idq; Concorporari dc in substantiam solida . I redigi sinit: Hoc equidem Iasonis labori, Cadmi&Hercuti. --θ-t persimile est. qui sopitis draconibus primus acl vellus au- 'reum peruigili, alter ad fontem Boeotiae, tertius in hortis Hasperidia ad aurea mala custodicdo votis suis potiti sunt; Haec venenosia Cadmia vel arsenicalis effumatio draconis
veneno assimilari potest; aeque enim interficit, Vt illud; i λα-...
dio tollenda est Hoc remedium esse ferru ipsis usu cognitu . est: Ut enim ferrum acutum dictorum heroum manu diro. istum draconem occidit, sic hic ferro res peragitur: Habet cino, aenim ferrum in se sulfur urens&valde calidum;quo incen- v unum so per ignem irretitur 5 necatur iste draco: dumqt vlla duo mutuis connexibus tenentur, aurum saluatur fuga seu liquefactione,ne hoc Cogatur,ut ante,una cum dracone alato avolare: Sunt 8calia media, quibus hic foetus seu potius embryo ab abortu praeseruatur, ne pereat & in nihilum re deat,quemagmodum varii artifices varias inuenerunt vias&ingenia : Vbi notandum, quod plus auri vel argenti in plMainis minima proba seu cupella relinqui solet ex hoc genere, MI 'ti quam in cineritio magno , propter diuersitatem neci lingnium & appositionis ut vocant fluxuum metallicoriami magnara. Ignis enim in parua cupella non est tam fortis,ergo nec in f ε ρο σtum spoliat,& fluxus est preciosior & utilior: Ergo hic plus ' 'seruabitur, quam ibic Ad hoc damnum, prauertim argenti. X xx prae
600쪽
praeueniendu m,in Samnis Gonar a & alibi laborant per theroheschichtuehoc est , quod in liquefactione metallorum his spiritibus venenosis plenorum visunt Cuprum, plumbum & argentum P foramen fiat in furni fundo. unde liquefactum mox saluetur&exeat adstat refrigerationem ne quid perdatur de argento , quod alias fieri consueu it:
Sexto aurum Cum imperfectis mixtum eodem modo , ut primo dictum, a terris&heterogeneis alijs , nempe per ignem, trituram, lotionem, & huiusmodi operationes 1 educitur in limum metallicum , qui sit habilis ad liquefactionem Intelligitur autem hic inprimis cuprum,nam serrum,stannum & plumbum vix unquam aliquid auri sensibiliter abscondunt : Dicunt cuprum GHanfelduum tapeaurum continuisse , quod educitur euapide scissili, quo
fiunt menta,&sternuntur tecta aedium ἰ Alias regulariter aurum in argento remanet , tanquam in matris utero ; Ex quo,Cum argentum illud adhuc ipsum matrem suam apud se habeat, necdum emancipatum sit ab ea, eodem modo, v t ex imperfectis educitur, vel ad limum usque tractatura Autcnim hoc argentum multum cupri aut plumbi, aut Utriusque simul apud se habet, a quibus tamen denommartionem non accipit,vi dicatur minera plumbi , vel cupri, scd potius argenti i etiamsi illa in pondere longo praeua. leant huic;tamen cum hoc illis in valore praecellat,a potiori fit denominatio: emi gratiar, Centanarius minerae plurbi habens in se unciam unam aut duas argenti, Vocaturde plumbo praeualente; si vero habeat tr. I 6. vel plures Vncias arginti,de argento: Septem itaque his generibus minerarum auri reductis in limum liquabilem & reducibilem in metallum,addemus modum eius liquefaciendi, separandi& probandi: Limus hic metallicus nunquam est adeo pia rus, ut non aliquid alterius metalli ac substantiae terreae re