Tractatus historicopolitici, in quibus Aurea Bulla Caroli 4. romanorum imperatoris de constitutionibus imperialibus. Transactio passaviensis, pax religionis Augustæ et Pragæ conclusa. Necnon recessus et comitia imperialia Gallicæ Polonicæ Svedicæ ..

발행: 1657년

분량: 154페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

131쪽

. Caroli R. et

inicis,Cognatis, Avunculis,Consanguiness, Assinib'. devotis& fidelibus Imperii N. omnibus & singulis Electoribus,Principibus,Praelatis, Comitibus, Baronibus,Dominis, Nobilitati & Civitatibus, in prae sm-tibus Comitiis in nostra & Imperiali Civitate Augusta congregatis, vel eorundem Consiliariis, delegatis de Commissistiis simul εc seorsim.

Romana Isungariae &Bohemiae Regia Maiestas

Clementissimus nosterDominus clementissime auscultavit 6c percepit ea qliae Electorum & statuum Praesentium dc absentium. Commissarii di Consiliarii delegati scripto deliberavere dc obtulere a/S. Caesareae Majest. factam propositionem de communi pace Retigionis & aliarum rerum,simul Oroenus declarando quod in reliquis articulis deliberandis quoad Pacem Universalem eiusdemque executionem ac manulenem viam aliaque, quantum fieri poterit promovere cupiant.

Ex quo sita Rom. Regia Majestas ficile colligit,

Iectorales Consiliarios, Princi s item λ status com- Parentes, de absentium Consiliarios & delegatos haec puncta egregi E arripuisse, exammasse detractasse non tamen omnino convenire potuisse. Postquam ergo praeter S.Impreii Recessus. ordinationes δc promulgatam sareamuniversalem pacem communes Status aequi benique constituerunt, ut R Iigionis δc aliarum rerum eri,universalis pax prop natur dc concludatur , ad erigendam vero dc diu comservandam eius odi generalem pacem ex opinione quidem s. Rom.Regiae Majestatis, hae praesertim duaruncta servientdi conducent,primis nempe,ut in pro positione, de constitutione hujus generalis pacis ante omnia aequitas oculis iubiiciatur, & nulla pars alteri contra aequitatem,&acquisitam ab antiquo justitiam e valere aut parare velit, deinde, ut constitutiones

132쪽

ites & discordias illa vix ad aliena,inconvenientemq; intelligentiam detorquere,&ad Bainequieta propo-

sta, 'gex ipsis scriptis ad pacem &quietem consectis, i lplane contrai tum, nempe communem inquietudine sae distordiam excitare queant, ideo Rom. Regia Ma-iestas, ut supradictum, scripto oblatus universalium Statuum considerationes sussicienter perpendit,&nomine S. Caes.Majest. Clement. Nostri Domini iuxta ejusdem clementissimam plenipotentiam & relictum arbitriii,amicam hanc & clementissima Resolutione. I. Primo Rom.Regiae Majest. Clementissime placet Mandatum pacis, ut in Articulo primo seriptae consu. derationis ponitur. a. Ite reli nouit secundum Articulum, cujus initiu.

si me,hac tame conditione, ut ad legitima declaratim:

ffitioia vnb der'Iben Lebr dic. post verba: teineu lQtandi ..ddantur haec verba Imperit,ut haec disputatio ut & procul dubio a communibus statibus aliter

non accipitur; ad status Imperii immediatos tantum reseratur,nec inde eausetur, ut uspiam subditus alic Ius imperialis Status ex eo quod pro illius territoriisbbdito agnoscatur, sub specie Consessionis August nae se Domino sit 'praesumat opponere,& tunc Primudisputari necesse esset, an haec verba solum de Statibus Imperii aeeipienda sint,an etiam ad aliosImperio. non subditos extendenda : Nam sua Reg. Majesi. aevum lexistimant, Scommuni paci proficuum ac neceuari ut haec Constitutio,prout stipradictum,clare ae man, seste ponarin, nec per obscura verba disceptationi acicus relinquatur,dc ut major controversia,discordia re inquietudo vitetur.

- Quod autem per Augustanae Consessionis status eonsiliarios & Legatos consideratum ac motum iu vie

133쪽

IV. str et rit an dicto articulo annectendu sit,ut in hae Pace em bprehendantur etia omnes equestris ordinis Hanseati- .ci & civitates, non secus ac aliis status &c. in hoc sua: Reg. Maiest nonnihil admirationis ortum est, cum inim ipsi hactenus non sit aliquid ejusmodi propositu,

quod eqilestris ordo, Civitates Hanseaticae aliaeque per se vel alios Pleni potentiarios id moverint vel quaeu rint,ideo sua Reg.Maje. ob hanc dc alias causas hoc ex sua parte nequit approbare, vel in hac Constitutione simile quid ordinare,ideo vel maxime, quia hujus pa- cis causa Reg. sua Majest. nomine altememor. taec Majest. Elesiorum ac Statuum Rom. Imperii in hisce , Comitiis conscriptorsi tractabit oc concitidennec sere . auditum sit,pro aliis n/n Imperii Statibus similesComstitutiones & Ordinationes factas aut faciendas a Sta tibus Imperii propositas.Enimvero hinc non leves in ..convenientiae ac dissicultates orirentur:Primo quanta . ad Equestre Ordine in communi allegatu, considerat sua Reg.Maiest.haec verba tantum de liberisEquitibus .

nulli alii praeter Caesaream & Reg.Maiest.subjectis.vel iis qui aliis Imperii statibus subditi territoriales stat, considerari posse. Iam vero non expedit nec convenit ob liberos Equites in Comitiis Imperialibus, sicut ob alios Imperii Status Costitutiones & ordinationes c5- .ficere, attendendo illos vi suarum liberiatum & privia , legiorum ab antiquo per co suetudinem posses rum, Rom.Imperatori tantii &Reg. Mai subiectos esse,idq; non modoCaesareae & Reg. Mai. quoad suprema juris dictione, sed etia liberis illis Equitibus quoad libertatis & privilegioru imminutione praejudiciu adserrerna etsi pi imum,absq; illoru petitione ac stientia, illis vesomni b Vel aliquibus aliquid ejusinodi acceptum si

tueretur dc ordinaretur, cosiderare nihilominus & expendet e possent, in futurum quoq; statui & ordinari posse ipsis & posteris dissicilia sutura;&ne tunc dicer

tur , sicut gratas costitutioncs absq; eoru scietia factas i arripiunt, ita etiam dissiciles, & inauditis ipsis emana- . tas esse tolciandas. unde prudenter colligitur, supradictam appendicem Liberis Equitibus, non servire, M

134쪽

uamvis in eo Reg. Mias. consentiret,ad Equestri o dine potius repudiandam sere qu m acceptandam. . Quae cum ita lint,& praeterea sit manifestum, si liberi Equites contra Caes.&Reg. Maiestates ob Religionis pacem,vel profanam se opponant, ideo apud illas M testates prout in aliis gravaminibus usitatum & ab antiquo receptum est, remedium quaesituros, dc contra Caes. &Reg. Maiestatem se quoque adversus illos v I auctores&Conservatores Nobilitatis omni debista,imbpaterna gratia exhibituram. Quare ex corum parte nil opus est tali appendiceae mentione. Si vero sub talibus verbis Equestris ON dinis , territoriales nobiles Electoribus & aliis Statibus quoad territorium subjecti sint inteli igendi,sciunt A stanae Consessionis complices Status,Consiliarii di legati ex se perpendere, quod iidem, aut alii subditi neque per hanc appendicem ac mentionem, nee aliam quamcumque viam contra ordinarios terrae dominos, Principes vel Superiores confirmari vel de . .sendi debeant, prout in anterioribus Imperii juribus di ordinationibus provissim est, di in antedicta Con-s8eratione M. articuli sequentis soli et in ioptimo modo prospe m. Ex quibus omnibus aliis que plurimis causis ponderosis di legimus, i γrimis

ad majorem pacis unionem inter Dominos eorumvsubditos conservandam, nequit sua Reg. Majest. Com. sentire, ut haec appendix Ordinem equestrem conceronens, Constitutioni inseratur.

Siquidem quantum haec appendix & consideratio Civitates Hanseaticas aliasque coneemissi existimae ista Reg.Majest. illam ex parte Hanseaticaru aliarum-.que Civitatem immediate Rom. Imperio subditarum sipervacaneam esse,aum id merito licut apud alias liberas & Imperiales civitates obsereari debeat. Η-- staticas autem quod attinet aliasque Civitates quae Rom Caesariae aut Regiae Molestati aliter quamCaes xi aut Regi,aliis etiam Electoribus ec Imperii Statibus subjectae sunt,ipianet eorundem statuum commi decL

135쪽

Caris κδ Legati prudenter cogitare possunt ibidem esse' hic iudicium sicut de Equcstimus dinibus Impetiali alicui statui iubditis dictiim est. Quia vero justum de

aequum est ut cuique suum jus induiuitatum & illaesumaneat, uti pacificos deset, adeoque ad comitauuen pacem & quietem parum faciet,si consessionis Augustanae status,consiliarii & Le.ati, interim tu Domini eorumque silditi usque ad Christianam compoliationem in suae coniassionis Religione permittenturino in hoc acquiescaut sed velint praeterea , Catholicae antiquae Religionis Statibus ratione Hansceticarum aliarumque civitatum, Ordinationem ac modii praescribere, cum tamen eos in Religione sua debeant relinquere; quod si tamen eorum dominis & Superioribus ob civitates 1 anseaticas earumque subestos, a Statibus antiquae religionis in eo condescendatur:

Vult & desiderat clementissimEReg. Maiest. ut suri dicti Status confessionis Augustanae,consiliarii dc L gati a tali postulatione vesuntarie discedant, aliosquoad tam molestaminaequalitatem de gravationem i ducere ulterius non petant, sed acquiescant, ut Status

antiquae Religionis suorum statuum erga ius & auctoritatem in suos subditos habere & usurpare possina Augustanae item consessionis Status erga suos subditos,ut hactenus commode factum est,non impediant, sed iuvent, prout ab illorum dominis de superioribus ipsismet nihil aliud in anterioribus comitiis de aliis conventibus disputatum nec obtentum,& ab ipsi te- Iut eorum consiliariis Sc Legatis merito nee hodie ulterius quidquam peti debet. Suae Ronti. Regiae Maies .ulterius prolixh intellexit de perpendit, quid tres Archiepiscopi Electores oc amtiquae Religionis nostrae Principes oc Status singulat, tercosideraverint & in supradilio Religionis articulo

se. utile ut bonum judicaverint neque Reg. Maiest. post maturam deliberationem reperire non potest, quod consideratio Augi istanae consessionis eique ati

136쪽

- sΦ Casaris Hetiratio mo quidquam eorum abripiat, quorum in possessione

iam tuerunt,sed ut solum constituatur & ordinetur. cerrime tame,quid in easu piaelaturam &Beneficio in redituum Ecclesiasti corrum observari debeat,si eorumpo Ibi es aut Curatores contra siuam vocatione vetilent assumptum statum, & vetusta Religione deserere' ac repudiare dummodo eae Praelaturae ac beneficia in usu & esse conserventur,quo Fundatores quorum eratremam voluntatem invertere sit nefas ad laudem de honorem omnipotentis Dei ordinarimi & fundarunt. di in quo vi saecularium& Ecclesiasticarum Legum. praecipue ordinationum,Recessuum, Pacificationum universalium & recentis Passavici contractus quieti' sunt relicti, nec opere quidquam violento contra eos peccatum est, neque tractari poterat. Clim ergo ia allegatae antecedentes Constitutiones di ordinationes,sigillatim ultimae, &Passa vicus com tractus ipse taliter sit constitutus,ut Status Augustanae Consessionis alios SMom.Ιmperii Status antiquae Religioni adhaerescentes saeculares, Ecclesiasticos in suae Religionis caeremoniis,Ordinationibus & eosiletudianibus in bonis quoque sitis mobilibus & immobilibus,

terris,hominibus,reditibus,censbus,quoad superiori- tatis iura no gravet, sed pacifice ac quiete friti pei mi tant, sua Reg. Maj.cogitare non potest, qua ratione de aequitate Ecclesiasticis antedicta appendix sit negavit' eum eo tantum tendat ut Fundationes Praelaturas,Beneficia,& inde proprias superioritates & jurisdictiones quiete ac pacifice possideat,usurpet ac coservet. Quod tamen, si huic articulo renuntiare cooantur, fieri tion posset,cum inde concludi videretur,si aliquis ex Rel, gioso statu suo dc antiquaReligione discedat quod nuhilominus Praelaturarum &Beneficiorum administr tione,quae ipsi utEcclesiastico competit,dimittere coingatur,eaq; privetur, aut indignus agatur; Nec alii Ecclesiastici contra eos , ratione similis renuntiationis quidquam usurpare possint.unde Scosequens erit,ut

quod sub ipis vel apud ipsiim ustirpare possent, parva pase vel nulla quiete usurpet, quod supradictis juribus

137쪽

trarium, & ad conservandam dilectam pacem non . proficuum esset. Qu'nia ergo aequitati est consentan- um,ut Fundationes, Praelὸturae &be Mia per eos r

gantur & administrentur , qui iuxta Fundationes de Fundatorum voluntates ad illa qualificati & idonei sunt, nec tamen iis frui permittantur quam diu enim sic idonei sunt dc manent,iis tamen renuntiant,vel ait ter sς gerunt quam fundationes sinant dc ius Ecclesiasticum ab iis exigit eo casu liberum sit aliis Ecclesiasticis ex consensu legitimorum Superiorum Sc Juri . exclusione dc amandatione talium per narum, legitima ite provisione fundationumPraelaturarum&benefieiorum,ea usiirpare,ut excessus talium personaraiis ipsis,& non possessisBeneficiis obstetizhinc sua Reg. . Maj.aequum esse judicatim ad conservandam EccleI asticam diu aequisitam superioritatem dc iurisdictionem,& cavendas omnimodas controversias dc tu

bas, quae facile alias inde consequi possent, Appendix dicta,ut postulata est, in hac universali pace permittatur, si quidem haec pax Ecclesiasticis ad pacem& tramquillitatem, non vero ad finalem oppressionem ci extirpationem diligenda sit dc concludenda. Et hinc admonet suaReg. Maj.Augustanae Conses sionis StatusConsiliarios &Legatos clenientissime,ut ejusmodi incorporationem non diutius impugnet, sed velut sitis Dominis de Superioribus non praeiudiciale seu perniciosam, dc Statibus antiquae Religionis praecipueEcclesiasticis necessariarn approbent dc benevo-

Ie acceptent,nec non in eo considerent minus aequum

esse , ut antiquo-fidelibus Δc Echlesiasticis rem adeo difficilem proponant,no attendentes,quod Catholici AugustanseConsessionis subditis desuper parcant.nec modum aut ordinem praescribant, qua ratione cum apprehesis Collegiis,Monasteriis ac Beneficiis in Passavico Contractu contra pacem haud comprehensis, eorumque possessoribus aut Curatoribus, aliis item

Praedicantibus dc Ecclesiae Ministris tractari debeari

138쪽

CMinois dein tis. debeat,si iidem se talium cluationum 3c ossciomi

reddant incapaces. Nam sicut illis molestum accideret,si antiquo-fidcles peterent aut vellent ordinare. eos quam quis a confessionis Religione deficientes de contra docentes retinere deberent, ita dc multo gra- lvius accideret alit u fidelibus Zc Ecclesiasticis, ut' apostatas in fundationib' Praelaturis ac beneficiis e rvmque uisiirpationib us relinquere ac tolerare debe ient,quamvis Religionis suae negligentes; desenores di impugnatores: unde nihil nisi rhcaueaversio, & pe niclosa certamina orirentur, quod revera non est via

pacis conservandae, sed potius discordiae & litis pro

movendae.

Clim deinde articulus seu S es sollenquq re in se

contineat mandatum pacis,quomodoAugustanae c6- lfessionis Sectarii erga alios S. Rom.Imperia Status east conservanda, di mox initio post: nominationem leonsessionis Augustanae Statuum haec verba ponat l

tur,ut vi illorum non possit dici hanc pacem non mo- db inter Majestatem caes-Regiam, aliosque Augmstanae,aut catholicae Religionis Status erectam esse; sed insuper omnes alios inter Status extendi ; unde consequentur Saeramentarii , Mabaptistae aliaeque multis modis reiectae & prohibitae sectae velut se paci inclusas jactarent,quod tamen fieri nullo modo opoeret,nec ab alterutra parte tolerabitur vel probabit Adhaec quia in eodem articulo non expresse positum est,qua ratione Status gustanae consessioni adhaerescentes erga sepramemoratas caes&Reg.Majest. lse gerere debeant, sed tamen colligitur e praecedenti

primitur quid caes. & Reg. Ljestas Electores &c. --tiquae Religionis erga confessionis Augustanae Sect xios Status agere-omittere debeant; hinc consideratioReg. Majestatis exigit merito ut respectu suaeMai

139쪽

Caroli R. s habens,vel in iam dicto supraposito arti io sitae M

testatis etiam simul mentio fiat. Et quia talis articulus iub finem tali poena claudiatur; nempe omnia sub poena in universali Imperii Pace comprehensa,censet sua Reg. Maiestas ut ibi deni quoque poena illa exprimatur his vel bis: Omnia sub Principali honoie, veris verbis & poena Pacis universalis.Vel ut iupradicto in articulo, qui Caes. Majestatisci Regiae, inolicorum item ratione huius pacis promissionem complectitur,illa verba: lisbnitat Principali honore-veru verbu, mittantur, ut

in hoc legitima paritas servetur. Reliquos Articulos sua Reg. Maiestas ostendit sibi placere,u'ite ad articulum incipientem: tuo aber deea ὀn. 2Naiest.&c. Quem articulum Reg. Majestas item Caes. &Reg. Majetas subditi ob multa singularia privilegia dc consiletudines diversatum suae Majestatis teriarum, iubditorumque nequit approb re & consentire,sed potius, judicant eum planh omi tendum ut vero haec pax iuxta articulum: thiid nach diminuerale id uirgusique ad finalem compositionem controversae Religionis duret, id sitae Reg. Maj sati nomine S.Cars Majest. dc sito clementissime per pia iet, existimatque hanc sententiam cum hujus articuli verbis usque ad versiculum man dan solle vero. prout aequitas exigit clare fatis posituni

alia iubsequentia censet Reg. Majestas omittenda, considerando illa non ad compositionem Religionis,

sed uni uel alteri parti, vel aliquibus litigiosis pacis

oBribus Statibus ab utraque hane tantum ad maj rem pertinaciam, δc ad alendam divisionem animae corpori dc donis noxiam, servient, causamque dabunt vel dare possunt,ut eo minus per colloquia,nauonales conventus, vel etiam Generalis Comitii viam se imi strui sinant.

Porro cum notorium & manifestum sit, in multis liberis Imperii civitatibus utramque Religionem, an liquam scilicet di nova Catholicam dinugustanam G in

140쪽

aliquot iam annis in usu esse ac servari, eonsiderat Reg. Majestas e re fore ac necessarium, ut propter iulos etiam in hac universali pace talis fiat Ordinatio, quia deinceps, uti hactenus , Ecclesiastici dc secularis status personae in eiusmodi liberis Imperii Civitatibus simul pacifich ae quiete conversentur & cohabi-sent, nec una pars alterius Religionem, Ecclesiasticas consiletudines ac caeremonias abolere, ridere, aut opprimere studeat, omnia stib poena universalis pacis. dipsum iuxta S. Reg. Maiestatis sententiam nota m pro conservanda quieteRerum publicarum,in consultum, & practicabile, sed etiam iuxta conditionem Civium & incolarum in liberis Imp. Civitatibus legitimum aequum dc paritati consentaneum est futurum, considerando Cives liberarum Imp Civitatum omnes simul immediate Rom. Reg. dc Caes Majestatidi S. Imperio , aeque ac alios multos status esse subiectos.Nunc si aliae Imperiales Civitates libertatem habeant in antiqua Catholica, vel nova Augustana pe manendi,idipssim aliis liberarum Imp.Civitat. incolis vix negari poterit. Necparum habiturum esset molestiae, si minor Se infirmior pars in aliquot liberis Imp. Civitatibus d beret permittere se per majora potioris partis vota αsufframa in Senatu vel Rep. a Religione antiqua nune possessa dc Ecclesiae caeremoniis ac ritibus ad gust nam Eonsessionem,uel E contrario ab illa confisuone ejusque costicludinibus ad veterem Religionem cogiti. compelli,cum par in parem ius nullum aut potestatem habeat, praesertim in tam difficili negotio Fidei ac Religionis,& si Cives ex toto vel parte, quoad R Iigionem aliquibus superioribus iubesse ac parere s que instrui perinittere debent, aequum sit ut nulli alteri melius te accommodent,potiusque obtenipereia

quam legitimo Superiori ordinario, scit . altememoratae LMajestati quae ante hae gravibus de causis it aliquot liberis Imp. Civitatibus supradictis utriquae Religioni pe sit alternam cohabitionem & exerin

tium,quod exinde quoq; absque inolestia, difficul

tat A

SEARCH

MENU NAVIGATION