장음표시 사용
141쪽
tra naturae instinctum, foeces enim nimis diu asia servatae indurescunt, humiditas illarum nocua dispergitur per corpus, unde dolor capitis, vertigo, febres, nausea. Sunt vero ejiciendae foecessingulis diebus in aurora, quidem Deces pridiani cibi. Nam si quis codem die ejecerit, quo cibum assumpserit, quod fit in dyssenteria,
alvi prorluvio, non est bonum argumentum. Significat enim alimentum non bene concoqui, sed prorsus ejici cum soccibus. Hippocrates scribit sanorum oeces debere es molles, non inaequales i. partim duras, partim molles atemque flavas mediocriter, non nimis male olcntes. In genere, qui alvo sunt lubrico saniores vivunt, quam qui duriore. Haud aliter urina non debet retineri ultra modum. Quoties natura instigat, toties estis endum, si nimis diu detineatur, nimis calefit cras escit, hinc inflammatio calculus, arena re numin vesicae, hinc vesica nimia copia distenta re rumpitur trie sentem
affert interitum. Per exhal itiones intelligo calidum illud, quod ex corporibus nostris expirat, vestesque viragula calcfacit, Haec iccirco uti sudor de sordes clitis debent segregari a corpore illii die vel frixione nodica qua pori aperiuntur, sordes deter entur vel balneo humido, quod ipsum relaxat ut in sordes abluit. De balneis tamen probe videndum , ne sint nimis crebra. Ita enim hominem adigunt ad interitu, semper citius mori utitur, qui ibalnea amant,quam qui ab iis abstinent. Unde Distich:
142쪽
De Arimi Assectibin. ANimii themata quia ultimum habent
locum inter se res non-naturales hic non alio vine perpendimus, quam quatenus illorum moderatio sanitatem juvat auetur. In genere omnis nimius affectus omni corpori nocet.Nam si velimus unum vel alterum e praecipuis intueri, in metu tristitia sanguis cum Spiritibus maximo impetu ruit versus cor, unde fieri potest , ut calor nativus haud aliter extinguatur, quam nimio affuso oleo flamma extinguitur. Exadversim in laetitia sanguis cum spiritibus a corde abest ad superficiem corporis, corde scilicet dilatante. Hinc quoque interitus accidere potest homini propter sanguinis Spirituum discessum a corde non aliter, quam si lampadiquispiam subtraxerit oleum. Nimia ira nimis ebullire facit sanguinem, corpus calefieri, unde morbi biliosi Non tamen nesciendum certis temperamentis certos convenire affectus. Qui corpore sunt nimis frigido, crudo, phlegmatico& tardo, his prodest incitare ad iram inuic dulgere. Sic enim a calore irae frigus reducitur ad temperiem,Ita e contrario qui nimis sunt calidi, aestuantes, his convenit quandoq; metue- rei contristari. Sed hic subsistimus, ne limites egrediamur praescriptae nostrae Methodi.
143쪽
ET MEDIC LIB. III. LipER ERTIUS. Continens nonnulla medicamenta pro litteratis. C A P in I. 2Dmodo rinituendu t ventriculis debilis.
JUριετρον, de coronidis loco ludiosis litterarum comunicare rara quaedam de excellentia medicamenta
contra affectus, quibus illi conflictari ut plurimum solent, cd summo verborum compendio. Atque ea omnia petita ex agro medico, saltem commodato huc translata, proprie enim ad Physicam non pertinent, cum longum latumque sit discrime inter hasce duas disciplinas. In viris studiosis Sc litteratis plerumq; male haberi solent si ventriculus a Jecur
tis, quibus destinabimus c5venientia pharmaca. ventriculo exorsi Ventriculus ergo est quasi ilias
144쪽
Balneis, vina, venm, corrump- corpora nostra, Et servant eadem, balnea, vina, venm.
Qui cute sunt astricta Mocclusa, his concedi.
tu nonnunquam balneum, ut evocentur e corpore soras excrementavi aperiantur ori,at qui cute laxa sunt balneis non indigent. 3. Peculiaria capitis excrementa sunt sordes aurium, mucus narium, salivari limus oris, serdes capillis permixtae tuti adhaerescentes, haec omnia debite legitime expellantur,si enim non fuerint expurgata sed retenta, non leve inserunt damnum toti capiti, inprimis cerebro lonae menti Phlegma aurium singulis auroris debet eximi,ne Obstruatur meatus auditorius: in quem sinem aures quoque cluantur frigide. Oculorum quoque sordes quotidie mane abstergantur, multum proderit visui abluere oculos limpidad frigida aqua, juxta illud:
Surgens,mane,mani Π,oculoscelida lavet unda. Muciis quoque , quamquam nunquam 'Onemungatur ut liber sit transitus inspirationi olefactui. Ut os cxpurgetur suis recrementis, quotidi matutino tempore eluendum cst aqua frigida, fricandi dentes aqua Tale, leniterque gargarizando cita clinguaeri fauces, reliqua oris membra reddentur expedita,ipsumqueos liberabitur a foetore Denique non negligenda est quoque citra sincipitis .ccipitis,ut haec liberentur a furfuribus vel sordibus.Nihil aeque proclest
145쪽
ET MEDIC. LIB. II. γprodest cerebro capitis expurgationi quam
si hoc mane sedit fricetur ei digiti, vel Vo
ves pectine Ita fiet, ut non tantum crines reddgantur in ordinem, sed iemoveantur a capite 1urfures pori cutis fiant perii, vapores imius conclusi queant commode exhalare erebrumque fieri liberum legetum . . Sanguinem&semen ponimus etiam inter excrementa, cenam quidem sanguinem ejiciunt, sin u-lis mensibus, nisi id fecerint,san non possunt me multa quoque virorum deponunt tuinem menstruatim per hemorrhoides.alii pernares, alia per alias corporis partes. Si quis oneretur minia sanguinis multitudine,, thora.ille curet sibi venam incidi verno tempore, ilici quinque aut septem uncias sanguinis, prout pi
thora fuerit valida. Interim tamen hoc probe notandum sanguinem vile thesaurum naturae, neque Riciendum e corpore absque gravi cau-
D. In seminis quoque ejectione modus est adhibendus, cum nihil aeque vires prosternat atque . Quia semen spiritibus quam maxime abundat, gignitur ex purissimo atque optimo sanguine hinc in illius nimia ejectione natura patitur insigne damnum spirituum optimiq/sai guinis Unde consultius Avicenna aiebat esse emittere so uncias sanguinis, quam unam si
146쪽
ilias sequasi sentina malorum, ex quo velut Oceano fluunt rivuli multorum morborum. Nihil frequetius est penes litteratos, quam conqueri de imbecillitate Ventriculi. Haec fere nascitur vel ex intemperie vel ex pituitosis humoribus. Intemperies utplurimum frigida, molesta est litteratis, rarti calida. Si quis tamen ventriculum nimis habuerit calidum quod intelliget ex perpetua dc continua siti, ex appetitu prorsus extincto, ex ruptibus acribus illi consultis.
simum fuerit, crebro uti succo limonii cum sac- charo permixto, vel crevisio tenuiori vel aquae fontanae infuso Sed saepius magis urget ventriculi frigiditas, quae hac Methodo erit tollendat expugnanda. Principio singulis matutinis horis vel saltem, alternis diebus assumai
tur quatuor aut quinque guttae extractae absinthii, idque vel in vini vel erevisiae, vel alii liquoris haustulo vel Cyatho. Paratur autem extractum absinthii hoc modo Sume tenuiora folia, vel etiam nodulos, aut calices absinthii parum exiccatos, ad manipulum unum, atque illis ala unde sex vel octo uncias spiritus vini vel aquae vitae, iitrum bene occlude, relinque ita per dies tres vel quatuor, pulcherrimo perspicies virore tingi Spiritum vini, ex absinthio extrahere omnem vim atque e in quasi imbibere. Cum videbis spiritum satis tinc' um,effunde illum, relictis fecibus, aut etiam, ut limpidissimus fiat, cola vel trajice illurn per chartam bibu
lam, hoc est ipsumi extrastum Absinthii, cujus
147쪽
pauca guttas si instillaveris vel vino vel cerevitiae momento facies vel vinum vel cerevisiam Absinthites, neque tibi opus erit recurrere ad pharmacopola Itaque hoc extractum semper sit in promptu. Si quis malit etiam poterit inaurora assumere frustulum gingiberis conditi ad magnitudinem parvae nucis jugladis Hoc enim
non tantum calefacit ventriculum, sed ieculiari ratione succurrit memoriς, Veruntamen nimius illius usus nimium calefacit jecuri sanguinem Omnium optimum erit extractum a rinthii, quod non calore suo ventriculum refocillat, pravos humores absumit, corrigit Verum etiam dic syncrasia, occulta ratione prodest ventriculo, corrigit jacentem appetitum, tollit ructus, comprimit nauseam, vomitum, unde vix est pharmacum praestantius in nausea marina quam idem ipsum Denique etiam compus defendita malignoi pestilenti aere. Ubi perventum est ad meridiem .haec in aurora fuerunt adhibita, saluberrimum fuerit postquam epulis exempta fames, mensaeque remotae , habere in promptu selecti illina aliquot grana piperis nigri rotundi,eorum quindecim aut viginti dis. secta per medium immittantur in sin superbibatur haustus cere vi M.qui facit ut faciteri absque impedimiento deicendant in ventriculum.
Haec semigrana piperis post singula pra dia imo
camas assumta mirum quantopere confortant ventriculum, illum modice calefaciunt, conco
148쪽
nere persuncta, uti assumpta fuerunt, cum fecibus iciuntur sed privata omni virtute, pulvis
piperis minus prodest, quia rapitur in venas,
iecur nimis calefacit. Sed nec laudem grana integra,quia non possunt virtutem exserere. Opti' mum fuerit per medium eadem secari. o terum sit nonnunquam,quod non frigiditate sola labo ret ventriculus, sed pituitosis frigidis humoribus insuper sit oppletus. In hoc casu non inno tuit mundo remedium utilius, quam spiritus vi trioli, vel acetosa mineralis. Ejus guttula octo vel decem, instillata haustulo vini vel crevisiae ventriculo mirabiliter prosunt, humores frigidos viscosos consumunt, ventriculum roborant, os ventriculi egregie claudunt. Solent quoque
aliquot utiς inspergi conservet Rosarum ie-
ne permisceri, Unde nascitur tam suavis sapor commixtus ex dulci lacido Nascitur medica-mcntum tam amicum ventriculo quia & rosae confortant ventriculum ut vix sit quippiam simile aut secundum. Si nimis magna iit humorum copia in ventriculo , nec velit cedere soli spiritui vitrioli, tum recurrendum est vel ad vomitoria vel ad purgantia. Vomitorium nobile est sal vitrioli Jam Chimici vocant Gillam,cujus sesqui scrupulus vel dimidia drachma vel triginta grana assumuntur in haustulo cerevisis calidae, prorsus excitatur vomitus non iolentus, vel assumatur sequens pulvis, qui est in numero secretorum. Recipe Flores arboris juglandis, eos exicca in clibano, redige in pulverem,c u
149쪽
pulvis drachma una liquore alio convenienti hausta blandissime movet vomitum, ventriculum liberat onere. Inter purgantia praecipuulocum damus hisce pillulis Recipe massae illularum de Hiera simplici scrupulos duos Pilularum sine quibus esse nolo scrupulum unum. CuSyropo de mentita fiant pilulae N. 9. Hae assumantur matutino tempore involutae saccharo vel pomo tost vel uvis passis Atque hactenus de ventriculo, ubi tamen illud addimus loco corollarii, si quis nimium vomet vel purget, cras sumendum esse Cochleam aquae Cinnamomi, vel Theriacae ad magnitudinem cerasi Minde prorsus sedabitur nimius vomitus aut nimia purgatio. CAP. II.
IImodo corrigenda in vitia Iecoris Mudiosisfamiliaria. AFfectus ecoris, quamquam plures sint,
vix tamen sunt familiares studiosis litterarum, quam calida intemperies Mobstructio jecoris Hepatis inprimis habenda est cura. Est enim id promptuarium, fons beneficus sanguinis, qui si laudabilis iurus fuerit, puri quoque erunt optimi spiritus vitales atque animales Laudabilis erit omnium partium constitutio, quarum nulla est, quς non nutriatur sanguine. Primum quod dixi litteratis modestum,
150쪽
est nimius jecoris calor qui sanguinem adurit, proditurque pustulosa, senea, quasi flammea facie, siti continua. In hac tollenda, dici non potest, quantum valeat venae sectio, quae loco omnium primo est adhibenda,dehinc matutinis horis persaepe assumendae radices Cichoreae, itemque conserva Rosarum Hispanica loco calidioris potus, ut vini Hispanici, Gallici albi, haurienda aquae Cichoreae portulacae permixtae vino tenuiore vel cerevisia Regioni jecoris vel hypochondriae dextrae illinatur oleum rosarum, Oleum Nymphaeae cum pauca caena, vel linteum madefactum in aqua Cichorei aceto rosarum,
succo portylacae Obstructio jecoris prodit sese facio luridai cadaverosa, obtuse dolore dexteri lateris, appetitu prostrato. Hic affectus quoque saepe solet torquere litteratos, nasciturque a cibis crassis, viscoiis, pravi succi, dinficilis coctionis. Hic itidem siccetur vena,& subtrahatur sanguis ille crassus obstruens,lum demum sumi to ad manum haec nobilissima modicamenta, Cristalli Tartari, Spiritus salis, Spiritus tartari, Spiritus sulphuris, quibus summa est eficacia tollendi obstructiones ecoris , si paucae illorum
gutte admisteantur vel haustulo vini aut cere visae vel aquae acrimoniae, Cristalli vero Tartari rediguntur in pulverem, lassumuntur cum in trito calido Praestantissimum quoque secretum in hoc arfectu est limatura chalybis ita praeparanda. Sume scobem cicularum calidarum, que