장음표시 사용
121쪽
ex lege contrariorum idem ingenium possit iu- Vari excoli, imo comparari ob laudabilem Cerebri constitutionem nisi illud concesseris, jam ex mundo exturbanda est universa Medicina
υγιεινα. quae inprimis occupatur in curanda bona actu dine, ut corpore simus vegeti, animo
Ultimus humorum terminus est Serum,liquoricilicet aqueus, permixtus sanguinis ma Grς-cis aicitur βος Unde urina saepe etiam ἰυα cu-Jus vocabuli usus jam apud Latinos invaluit. Nos serum facimus triplex Alimentarium Excrementitium & Praeternaturalem. Alimenta rium voco,non quod ipsum alat aut nutriat partes, sed quia nutritionem secundario secundum quid juvat Est, inquam , humor aqueus sanguinis masta permixtus confusus proinde eliquatit vehiculum sanguinis. Enimvero quia mali sanguinea aliquanto crassior erat, quam ut subire posset exilia venarum ostia, addidit illi natura serosum raqueum liquorem , quo diluta commodius posset perennare omnes corporis Vena Materia, ex qua scrum gignitur est potus postulenta quaevis, quo enim aliquis plus bibit eo plus ingit. Locus naturalis ex nostra sententia est ventriculus, nam hic ut ceces cur non reserum generabitur an non chilus vehiculo indiget, ut subeat commode exiles venas Mesaraicas. Serum Excrementitium alio nomine dicitur Urina. Estque ille humor aqueus, qui in
renibus separatus a sanguine, post demisius in s vesicam,
122쪽
Vesicam, excernitur a corpore. Urinae formalis ratio est,ut sit excrementum quemadmodum seri formalis ratio cit, ut sit vehiculum sanguinis. Iccirco velut serum hanc suam formam accipit in ventriculo, ita Murina incipit esse excrementum in renibus, in his enim excerniturin separatur a sanguine Consistentiam suam i crassitiem accipit urina a permixtis humoribus. Ipsa enim ex ua natura aque est tenuissima substantiae, haud aliter colorem ex sese nullum habet, sed limpidi uima est, instar aquae,colore Vero accipit ab eadem materia, quae illi dat consistentiam , nam quando urinam crassam reddit, id etiam illam tingit. Omnes vero humores misceri possunt urinae de illam colorare, hinc nonnunquam lactea est a pituita, nigricans a clancholi , rubens a finguine; sed maxime irequentissime , tum naturaliter tingitur a bile siti lava, Urinam hominis sani decet esse aurci coloris, temperata scilicet bile, temperato calore, si qui colorist intensior, ille est a calore nimis vehementi de exaestuantei ab exusta bila, si quis vero est imbecillior ad albedinem accedens ille provenit a cruditates defecisti caloris. Qualitas Urinae, quo spotui debeat re spondere id alicubi scriptum est ad Nicoclem, sed haec vox non tam cras I debet intelligi. Nam absolute loquendo urinam oportet esse pauciorem quam fuit potus. Siquidem ima aliqua seri pars permiscetur Decibus alvi a Albqua pars vertitur in alimoniam membrorum,
123쪽
EΤ MEDIC LIB. I. ro s3 Aliqua pars, exhalat per sudores, insensi
bilem transpirationem. In genere tamen ita utana respondet potui, ut qui multum bibit, is multum ingit, viceversa. Ultimo spectanda quoque sunt in Urina contenta, loquor de sanorum contentis. Ita vero vocantur corpuscida
alba instar nubium in urina obvolitantia , quae pro diversitate locorum, situs diversa sumunt nomina. In fundo dicitur sedimentum, in medio suspensio, In summo nubecula Situ inquam,
disserunt, at materia conveniunt, quae prout vel levior vel gravior est, ita locum occupat alium vel alsum Materia harunon est alia quam pituita, quae in omnium sanorum venis reperitur, qv. eque per calorem separata fuit alaudabili sanguine. una cum sero vel urina ejecta. De Sudor . SEri excrementiti soboles est sudor,cujus materia non alia est, quam serum ipsum, quod una cum sanguine delapsum in habitum corporis accedente calore solvitur in vapores per poros cutis gressum concrescit in sudorem. Haec ordinaria maturalis est sudoris materia, fit tamen insblito quodam modo, ut sudor quoque fiat sanguinoletus, Cujus rei exemplum extat apud Aristotelem . de part animal cap. 6. Id vero xit propter sanguinis tenuitatem a pro te laxitatem cutis. Porro omnis sudor salsus
124쪽
sus est velut urina scelet quoque mediocriter quemadmodum, ipsa urina scilicet ob prohibitam transpirationem, minus tamen foetet qua urina, urina minus quam foeces Postremum est serum praeternaturale quod sit ex corrupto, minus cocto sanguine ob vitium jecoris venarum. Cujusmodi sero abundant Hydropici quibus aqua intercus occupat totum corporisti bitum. Hactenus explicuimus ea quae faciunt ad constitutionem integram hominis. Nunc pergimus ad alia.
CAP. ULTIMUM. E PULCHRITUDINE. JVemadmodum umbra sequitur corpus,&fumus igni proximus, ita Sanitas pedisse- quam comitem habet pulchritudinem, cujus constitutionem breviter narrabimus, tuam primum hujus vocabuli varias signiri ationes explicaverimus Pulchritudinis vox analoga est, dicitur secundum prius, posterius de rebus variis Plato triplex facit pulchrum. Unum secundum Eminentiam, Unum secundum formas, Unum secundum participatione Pulchrum pereminentiam est supremum Ens.Deus Opt. Max.
qui quemadmodum summe bonus est, vel ipsa bonitas. Ita etiam summe pulcher vel summa pulchritudo ipsa Graecis καλον 3 pulchrum significat lonum,bonitas & pulchritudo qua
125쪽
li passu ambulant. Secundum formas pulchia sunt mentes nostra anima quippe quae conti ne pulcherrimas ideas, formas rerum imbproximo pendent a summo pulchro. Quid pulchrius scientia & virtute quid turpius ignorantiao vitio'Quid formositus eleganti illa potentiarum harmonia animae. Hanc animi pulchritudinem diccbat Plato, si videri posset cxcitati ram admirabiles sui amatores. Secundum participationem pulchra runt omnia mundana, maequemadmodum nihil sunt, ita neq; pulchra sunt absque participatione radiorum divinorum. In te haec triplicia Plato diccbat, Deum primo dc
perse impliciter se pulchrum , esiqua per
analogiam. E contra Aristoteles primo desper sepulchritu linem tribuit corporibus lana ricerebris Spiritualibus. Existimem reconciliari pos . se hos herbas, si dixerimus Platonem locutum de pulchritudine absoluteri simpliciter. Arist.-telem de Pulchritudine, quae primo cognoscitur a nobis' sensus inclirrit. Caeterum purchritudo unitatis pedissequa dito praecipue requirit, colorem conformationem , atque canonnisi in exterioribtis partibus corporis, nam internis
membris proprie ut hi ludo non competit.Color corporis non debet se uniusmodi sed variu capilli flavi aurei coloris, oculorum pupilla nigricans, genae labia rosea, purpurea, dentes nives, reliquum omne corpus candidum. Conformatio multa complectitur. Prima est magnitudo Pulalier homo non debo esse brevis
126쪽
nimis, ut sunt nani jumiliones, nec nimis altus ut gigantes, sed nativi excellens magnis tudo complectitur septem pedes, sic quoque nec gracilis nimis est, autjunceus, quales Chaerea apud Eunuchum dicebat esse virgines sit aevi, neque nimis crassus est aut obesus linguis,
haec enim omnia pulchritudinem evertunt. Justa pulchra crassicies non excedit tres pedes Secunda est figura, quae erecta sit totius corporis, non incurva, qualis esse te senum decrepitorum , tum insuper singularium partium figurae
convenienter se habere debent, uti docent Anatomici. Tertia est numerus. In pulchro corpore
nihil defit, aut superest. Quarta est levitas superficiei. Pulchrum corpus non desinit esse scabrum aut scabiosum, non ubivis hirsutum, neque ubivis glabrum. Exempla hominum pulchrorum infinita produci possent. Omnia tamen illa infinita superantur a pulchritudine Salvatoris nostri,cujus cingiem pieturam,qualis illius fuerit statura, quales capilli, oculi nasus&qualis tota corporis conformatio, illud curios Madmodum elegantem describit Nicephorus lib. 1. cap. ult. Historiar Ecclesiasticae.
127쪽
De salubri usu earum rerum, quibus vita
hominum carere non potest. A P. I.
litterato. Iceronis illud verbum secundo Oisc Sanitas con servatur notitia sui corporis, observatione illaru rerum, qua prodesse vel obesse queunt Hoc, ii quam dictuna monet nos, Vx posteXplicatam sanita tis naturam nunc contemplemur res illas,absque quibus nemo potest sanus degere quae bene ut tibus bonae sunt, male utentibus malae vocantur
vulgaruci Res non- naturales. Enimvero Medi- citri iraciunt eruta genera in nostris cori oribus Naturales on- naturales ii aeternatu
sanitatis, quas nos explicuimus libro praecedenti Praeternaturales cunt morbi, symptomata
m talla Medio loco sunt Res non-naturales, quibus vel sanitas conservatur, si quis probru i stirpe vel morbus introducitur,si quis abutatur.
128쪽
creta Retenta 6 Animi ηο απι vel affectus. De his singulis posito ordine dicemus, ab
aere auspicaturi Aeris tanta est necessitas in Lia Tanitate conservanda, ut illo ne per aliquot minuta horae carere queamus. Sinecibo 'o- tu multi vivunt per aliquot dies s Hippocrates terminum constituit septendium immo multi per menses annos : At sine aeris usurpatione nemo vivere visus est saltem per horam. Intelliago tamen non apertam aeris inspirationem,quae fit ore sedi occultam perspirationem, quae fit per poros cutis, quomodo solent mulieres m correptae deliquio animi nonnunquam ultra et lora superesse, post reverti ad pristinas vires, porro magna est aeris varietas neque omnis aer convenit omni sano, hic praesupponiamus ex physicis Aerem varie immutari, vel ab astris vela loci ipsius natura. Ita perpetuo Sol accessu suoru recessu facit ver, Estatem, A tumnum, Hyemem, facit diemin noctem, quae omnia cum suis naturis respondent, tum maxitiae sana in iis sunt corpora. Est autem natura veris,ut sit calidum sellumidum. Estatis ut sit calidari sicca, Autumnus frigidus humidus, Hyems frigida sicca.Varie etiam mutatur aere regionum seu locorum postulario.Nam loca fuliginosai palustria quovis tempore aerem habent impurum thsalubrem. Loca mont sari aprica aerem saluberrimum. Praecipuus
129쪽
cardo istatare vertitur in eo, ut sciamus, ualid
aer eligendus sit viro literato, qui sese C '
maxime esse salubrem. Hic observentur hae Regulae si Ac vernalis omnium est saluberrimus omnibus corporibus, inprimis quem haurimus sub medium mensis Maji. Is enim, quia distemperi eo aequalitate est constitutus, non potest
corpora nostra non facere temperata. Est aphori us aliquis Hippocraticus Verest omnium saluberrimum. Quamquam non ulli vere potius,
culpa non est aetas verni, sed ipsorum corporum oppletorii malis humoribus, quos cum aer temperatus conatur reducere ad mediocritatem tunc commoventur, perturbantur morborum
fiunt causae a Aer sit, si ulla ratione fieri potest, cuique natalis Is, inquam,&inritio nati inmus, re quem aptam aetate permultos annos hausimus, hic enim nostris corporibus est familiaris imilis. Simile vero a simili conservatur, Ea dubio procii causa est, quod quisque occulto quodam arfectu feratur in patriam. Nesicis natalebolum δε edine conLIos, Ducit imm mores non it Gefm. Si quis nostrum Germanorum ad Aradiis eat nimio sole perustos, vel ad Lappo nimio frigore eniarcidos nunquam ille tam sane teliciter deget inibi, quamquam re
3 Ac substantia sit purus, qualitate temper tus. Ut 1 de substantia dicam , quoties vel ne-Dulotus est, vel maligna corruptione infectus,
130쪽
quod tempore pestis fieri solet toties omnisu,
dio est vitandus.Nam qualis aer, talis spiritus. Quales Spiritus, tales humores, quales humores, tales partes solidi, tale totum corpus. Conducibilius est, cum aer est nebulosus rim- purus, manere intra parietes, aut saltem si fieri potest, malignitatem aeris corrigere excellentihus quibusdam medicamentis , quae sunt duorum generum, suffimigiari odoramenta. Suff-tus sunt candelae quaedam odoriferae, quales etiahic apud nos incendi solent in funeralibus.Τum aquae quaedam stillatitiae odore in vasculo super ignem positae, quarum halitus dispersus per aciem corrigit illius malignitatem. Ita vel fornaci
vel ignibulo injici solent pulveres odoriseri, vel
etiam baccae juniperi,succinu,thus,myrrha c. Odoramenta sunt,quinaribus admoventur,pomum Ambrae, Balsami, Corollae ex floribus,na'
ribus admovendae, quibus apsis tollitur aeris insectio. Quoties aer qualitatibus sintellige m nisestis mediocritatem temperiem excedit,
toties correctio debet induci per contraria. Ita
apud nos Aer frigidus corrigitur foco fornace, Aer nimis calidus itidem corrigi potest as persone aqua frigidae fontanae,gramine recenter avulse, foliis vitis, salicis,rosis, Nymphaeis, violis ierbis quibusque refrigerantibus. Ut concludam, viro litterato eligendus est aer, qui sit in loco aprico perflabili,non humili sed alto, quem solis radii tenti undique penetrat, qui
remotus sit acloacis, paludibus, caemiteriis, locis uliginosis, stercore limo plenis,&c.