Apologia adversus Amathum Lusitanum, cum Censura in ejusdem enarrationes / [Pietro Andrea Mattioli]

71쪽

Adue iis Amathum Lusit.

. tudine cubitali, maiori praestertinis in bis re existens in pulum mittatur. Tunc ominis , tradit Plini sibi O IN. cap. V. is mira longitudine, Huia complemeno tum crescit lac de causa Columelia: -

, uinum Cucumerem eum appestat quia obrio longus, crassus, atque in lar angin lixuosius sit. Nasicitur enim iusmilis tinta, qua Cis 4 cumla luet moritur. Rar,in Lusitaniatu, cum e Tidetur, sicus autem in altera parte, aviae praecipue apud Salmaticenses, bi, in magna cernitur copia hirsutus, colore om- , in viridi longitudine cubitati is curua. Pepol est, quem sycinae ob colore Ci- , tr an maturitate acqufitum Citrulum ap- , pellant Graeci verὸ illum πεπανον, id es ma

, Hil am vel O Aeseruantes nulla mutata h- , tera, aut bilaba illum quoque Pepanum cant: im supremam partem concisam fronti aestum hora, in qua ilium pleruncque o medimus, tanquam refrigerantem admouemus. μ'd olim quoque a Graecis feri Dioco

rides innuere videtur Vescimur enim Peps

ne his an dum iret, nam postquam maru

ruit,

72쪽

Pet And. Matth Apologia

, ut et colorem luteum Citri maturi contra xit, tanquam cibo inutilem re cimus.Siquid tamen istium comedendum sit, eius sit rem cartilaginea pars tantum pro vi tu, reiecta e m medulari parte,accipienda est, ra

pud inferiores Germanos plerunque t qui Peponibus ij non nisi maturri contra Hil anorum consuetudinem in si tua tunturiqu0rum medullarem interiorem partem in qua semen continetur tanquam improbam

malam re ciunt supremi cartilagi

nea illa, crebri s verructa ornata parte conlevti. Qui mos apud Graecos quoquesuit Trex Galeno deprehenditur librosecundo de fumenturum facultatibus , ubi inquitimc a cedit quod in Peponibus homines a carae in tima ii quo emen habetur, abstinent. Seu haec ignorans Matthiolus nil in hoc capitescit, quini edicare alios. Sed audias mmathe. Solus ne inter tot eruditifimos viros qui eadem placuit vimo, a te reprehendor' Solum inter innumeros alios Matthiolum in e-

ex M tibi , , tuam malitio a invidentiam in eius tantum

,si μ' - ideam monumenta sudisse, ex quibus tu vi

73쪽

Aduersus Amathum Lusit.

mal olia congesuui. Egregiam certe homini in

furando prudentiam,ittacite, Aecum audeat, quae publice criminari putetur.Iccircὀ,h0mo a ferrime, tot haec contra me construuntur hic verba Sed audiat ipsi Lusitanicis quam hic tot aberrauerit cri0. Etenim sententiae no Grae hau Lq aquam ob are βdplurimum amputari cen- semitis, quὸd dixerit Varro Cucumim a curus, eesse dictum. Quippe quὸd Cucumere , ut a Jim in Italia proueniunt quos ab Lusiit anus Pepones esse contendit, plerunque incurui h ciantur, caeritate tota idere usue potest in clarissimarum urbium plateι , b innumeri Nen duntur. Porr si haec ignorat Lusiitanus , novmedicos constulat sed litores. Nam ' ostensiis incuruorum cucuminum massenarijs,facile crat sani hanc caliginem ab ipsim oculis detergent. Praeterea ullarem Cucumim quo pastim Ttι- mur, erum genuinum esse mani sese comprobat Plinim libro I . cap. . hs Nerbμ. Particulatim Cucum ueso, et sibi ipsit super' sorscens , candida lanugine obduelm , ma-g Sque cum crescit. Haec iste quibitis palam

est Cucumeres nostri seu legitimos esse. hippe si Lisua imi, praediximum olitores adibit, et ad

Calumnia refellitur

74쪽

Pot And. Matth Apologia

ad eorum hortos et est contulerit, uniuer o videbit cucumeres ullossici et, qui nuper emerserunt, ' iam primum ad iuglandium quantita rem intumuerunt sibi ipsit tu cacumine superforescere alba suadam contegi lanugine. . dhaec sententiam nos iram , a quamplurimorum clari umorumscriptorum a Lusitani falso improbatam illud ne luce clarium, lendit, tuo lsati istas, ac iustam Cucumisseuctu tantum ab erratico disserat. Utrique enim eadem sunt folia, j-d msores,eaedem iticulae, eadem in uniuer-Jum deniquefacies, ut libro quarto restatur Dioscorides, libro VII cap. I. let loria plan. rarum operitatis memoriae prodidit Theophrastus Tanta enim inter hasce latas intercedi, si militudo cognatio jue , ijssimul sierantur . vel alter alter conferatur, nulla fere differentia digii cantur. Nec propterea negauerim, qu0diu

cumi ille , qui sua longitudine sierpentis peciem

resertis quem ctruria falso Melonem o-cat,i ter cucuminum genera nonsuerit recipiendus, cum c ipse obtorum manζonio, e Vulgaribi in im in eam formam fuerit redactu, id luod Hippocrati primum,dein Plinio, Palladio reserunt icet tum, quippe ihil re eritio '

75쪽

Aduersus Amathum Lusit.

,, re in fistula, a cibarii in demisso Cucum m cum Gitae, inue mira Gitudine crescere: Omm aha litorsi 'Tutu sorma Dod et de Cucmb m rimati is tradidit Columelia Hinc itaque suum tra tWym- xit originem illud Cucuminum genus , quod ita praelongum se dissundit,o angulum udo contor uetur. Quippe tosubinde emine prod exemptum sit ex hisice praelong mavo o uordo paratas, in serum per est eadem Orma prouemunt, nos experimcnt comprobati; siimus, non luminiucumerabum,sed etiam in Cucurbitu , praesertimque in js, qua Indicas vocant. Id quod etiam Plinius Urma Ac prium

citato. Nam cum maxime compertum haberet in Campania oriri Cucumeres mali Coronei ess-

semine ex istogentisfactum. His itaq; palamst γ Lusiitam illius verbis tar in quam magn0, ac pudendo S ersetur errore. Quippe s γ idem ab contendit Lusitanus a uiuersum Cucuminum genus ponte ua ita praelo ira prυ- ueniret stolidum Iane esset id arte Ῥe maino mimoliri. Sed Cucumeres sui natura non esse E adeo

76쪽

Pet And. Matth Apologia

adeὸ in longitudinem protens mam es demon ira Plinim,quippe qui criba Cucumeres in Italia esse quam minimos ii prouinciis quam maximos Namsi sponte sua ea essent formas tLusitanus seminase,idetur,sicripsit et quidem

noci Cucumeres in Italia quam breui yimos, inprouinci, quam longissimos . . dde quod etiam experimento constati, ego mihi leuis esse possum quodcucumeressiculabis vocati in suppo stam aquam deficendere tantur appen si contra refugiant Ῥnc modo recurventur,ubi vas oleo plenum supponatur apertum. Id quod proprium esse Cucumem a Frmant praeclarifimi rei rusticae, plantariaeque riptores. Praeter id ligustum constula nuda penitus sapora , vel odoris disserentia inter praelongo Cucumeres illos ulgares nostros cognosici potesil . dhaec

Σιeheta' cum tria T reophracto Plinio sint Cucumerum genera Laconicum,Sc 'talum,beoticumqDhoc maxime etiam Luisitan aduersatur, qu)dγnum tantum Cucumerum genus claruerit. dia autem, quia Columellae enimonio asserit Lusitatim satiuum Cucumim Anguinum ocari,

qu)dforma anguium referat Deciem , nil aliud nobis res bdendum sese ooen praeterquam Mod

77쪽

is Aduersus Amathum Lusit.

sal, id Columella acceptum referat. Conssat

enim . t uinum Cucumim nil aliud fuisse Lis .ui tims, quam Cucumis' luesrem, quemadmodus lues ire ostium Dioscoridi . nguinum voca tur, non quὸdforma referat angues sed quὸd mldilue tribus astatur Acis, bifacilestabulantur angues. Caeterum quὸd si uinincucumis ue trusit non tiuus testatur in primis LMctas quietas seu de jsimplicium medicament rum libro capite proprio destis et Cucumere quin quidam Discoridis codice γ Hermo lam Marce vi letunt quibm etiam subsicribit Plivius libro xx. cap. II. Sed cur hoc uti nItar tantorum irorum tesimo iij comproba 're, cum Lusitanicis ipse capite de taures Cucua 'meresiui ipsim oblitus id aperte fateatur, uose iugulaueritgladio Sed quὸdfals Columeliae tectimoniosuerit 34 s,praeter id quod ni quam

ab ipse hoc scriptum esse sicimus tesem habeo

Hermolatim trum sane praeclarissimum, qui , usit ni insu Corolario Lusistanum mendaci reda uithi verta. Cucumeres in f lula apud Hippocratem demiseolore mira longitudine quas anguinastecie proueniunt, quanquam Anguinus cucum; idem fidetur esse, qui dilue-

78쪽

stris, multὸ infra magnitudinem satiui, Err

ticum edi ignem Columellae appessatus astiuo penitum differens Hactenus Hermolaus . . t si ita demus huic bono is a suasorma longiores illos cucumeres ab aliquibus . nguinos ocari. Ait non intelligit quam non cohaerentia , quam in se ipsium repugnantia dicat nu-cquid non idet homo miseer , quὸd non aliam bcauseam hae disserenti plant f addi olent, quamquὸd a reliquis earundemgenem sin ra tur 'Non nectatim ob hoc equitur se etiam una cucumerum genera 'Resipiat miste , sua iam

recognoscat errata. Resilia , inquam, cum signi omni luce clarioribu vincatur a testibus, et propria conse seone'rgeatur. Comprobat etiam cucumerem nostratem non esse eponem, cum

in primis apor , tum deindefacultaue Sapor qui dem, luὸd cumscribat S meon Sethi Graecus author Pepones pore esse dulces, nulla ne ratione eripotes, tilici meres nos tri sus su rint pepones: quippe qui eὸ magi amare utit, qu maturiores evadunt , t Theophrastus scribithbro I. ca . IIII de Plantarum causiis Praetereas Peponum faculta expenda rur conflabit sane ex Galem sententia quὸd

79쪽

Aduersus Amathum Lusiit.

cei rati binosios excitant morbos , quin Ῥ0- mitiones, quidem S meon gli a serit siua dulcedine ficiunt, prae ei tim cum In his obum inciderint entriculum. Ad haec confricata Peponum caro γ Galenus ait vitia cuus in Oe, nempe alphos , euigines , ephelidas u abstergit dulci, quo imbuitur succo Id uod exit iratis cucumem a rictu nunquam constatueris. Nec ob stat quod Hil 'an cucumerim ho-ntrum ' Lusitani: in uit Pepanum ocet. Quippe cum Itali a Latini originem ducant χ-mnino credendum idetur Latina rerum nomectatura re ritus Jeruasi eos , ii Sm caetera nationes Demumsabii sum esse scimus . Lusitam figmentum, quod Flandri vulgares Cuci

meres edant cum penit in constenuerint. Sunt Lusitani fig

erum domi nostrae Flandri civi nobis seruiunt

qui Flandriam . Germaniamso totam peragrarunt , id penitus d resantes. Nec ob- lat cripsi se Galenum a Peponum carne vitia rara, quae semen continet , abstinere homines quum id far olim in Pepombum, ras quam in Cucumeribus, oluorusemimbus nicum camne escimur. Πίου itaque poterit Lusitanicis fr-

80쪽

Pet And. Matin Apologiaria suerit hallucinatus subinde palinodiam meditari. Nam si secus fecerit, quumscribat

Plinius Cucumeres in Italia quam minimos, inprouincis a erὸ quam maximos prouenire caciue Lusiitanorum regio, quase oriundum facit , ad ultima Europae oris habeatur , ob id caeter fortasse magi ab Italia di let verendum sine es te rei medicae ludisi. qui haec perlegent, Cucumerem Lusitan maiorem nusquam se,i

dine Orm nt. Sed nimis fortasse prolixe Cucumeris causam egi E quidem haec nimia esse fa

teor in re minime obsecura Veruntamen tium

ius calumnis, maledicta ali quando cessent, omni eius es obtundenda erbosa importunitas; ne pisorte breuiorsim , iure sibi cedi putet, minis jue sibi a nobis satis c um clamitet, quae I nam arrogatia,nosiletio, vel disimulatione vanes victore glorietur. I. M DE C. R j. 'ci PESIO pauca e re pondeo, de ito age Lusitanus capite de Pipere,poniqua ibi de Cur opi liis

pesio