Apologia adversus Amathum Lusitanum, cum Censura in ejusdem enarrationes / [Pietro Andrea Mattioli]

81쪽

Aduersus Amathum Lusit.

hominumgenus,qui tam euidentibus calumnque, ' Vς

ac impos ivrtis candidissimos; sique lacerant' Huic adhibenda meis huic credendum huic assentiendum 'Nequaquam. In confesso enim

e, omnibus homini huiusicescripta si ii ipsius f

hfgmenta mendacia, Nanitates , adeὀ, iam omnibus stomachum commouerint. Sed quan-rum hallucinetur miser,dum sibi persuadet Ze doariam. Aurumbetum Mauritam nihilin terse . erre,po lea audiet, cum innumero ι lius errores promulgavero. E QUI TU R, i quid de temisia Calumnia, dicas, ideamus. rtemsita duplexese, a tera latifolia hortensis, dore acut apore e,, ὸ amaros alteraver Matricaria dic late-

ui selia, a Graecu Leptophyllis appellata , Nec enim an eam mitissententilam quὸd Mari tricaria haec Parthenium si, ut Matthiota

contra

82쪽

Pet And. Matth Apologia

, contra mne grauis mos medicos conten

D dit, Quum re era tenuit otia Crtemisia ut Laam Matricaria est. Nam Parthenium, bruis aculum Herba foetida Chamomilia simi, si est, visu dicemicis loco. Haec illis ad nguem seunt Terba Inania tamen,nihilque ponderi reserentia Quum enim Lusiitanicis argumentis ratio ubicis, authorum ei limonque, cuibitissam,super tu nobks comprobatum est, Matricariam vulgo ocatam, alteram non esse . rtem iam nihil responderit, nec 'ubinde illis indici,s, ac rationibus contrasententiam no ira cri

s erit , et uitantum ala opinione ductum,non es sane cur cum illo pluribus agam: sed illum in

Amath in si ipsum latrantem relin tuam. Verum ut huiu

irare De nomini imperitiam pluribM detegam procacitatem compesicam libebit ane obdis θη- Calumnia nulla in contrarium afferre Scribit itaque Lu-

sitanum Artemi iam sitiorum esegenerum, alteram latifoliam,horten sim ue , alteram Matri cariam tenu foliam dictam quibus illico depre

henditur . quam oscitanter Discoridem legerit Qui etsi scripserit alterum 1 temisit genim solio esse tenui,non tamen ob id eam propri appe

83쪽

Aduersus Amathum Lusit.

dicatur . quam quidam Discoridi adulterinam putant, cuius capiti tisi, sic habet. - Ἀρ- αι ria λ ο υλλο . . 1 haec non peri af est, fes Eqμ m sic sisse Dio coridem quin nec etiam ' sit Plimum, primigenem Artem fiam horrensem ς se prob

esse plantam oed quod in maritimi limitte .

perse prouent it, ut ille t sibi altitutd arro et, fletur. Adhaec dici sunt argumenta quIbi S. - gari nemo potest, lities maxime ob aut Matricariam nou esse sicundi 'nem remisiam. H terum quod haec ore sit par ,terim 'n m serrum candidor diluod sane in Matricaria non

si tir tuum os illi nisi . premisiae majori de

cupio maior irmus . non tentus, non Iu miser-Jum candidicis, sed mi obcotenm turrita, Candidis folioli circum et tus ut in ahi m de. Aserum, tu in plantas ad mam spum L . ac tenuior, quae de maiorem . ptemfam aemulatur,

adeo jue illi co ener es at , etiam B, a fauous ambigendum non st, ouin ipsa sit attera Artemisia. Idde ii od cum Matricartit olys, cau= loritas, sit ore, odoreque plurimum a prima rtemisia disserat, n e t sane en sendum, quin im disterenti is ac nota. silentiomuoluisse Discorides sed cum inter primum

84쪽

Pet And. Matth Apologia

alterum . , remisit genum nulla intercedat disperentia, praeterquim magnitudinis, crasi dii usque,*t ipsemet apertistimefitetur Discorides, nonsuit illi opus alterius C, remisit notas pluribus explicare Demum oe istud nicuique contra Lusiitani sententiam erum potes esse argumentum quod anti quorum nullus scriptum reliquerit, Artemisiam alteram nec etiam prima esse amaram quemadmodum reperitur Tulgaris Matricari quae amaro admodum tinctu sentitur,adeo et parum ab A sinthi di serat Quod etiam argumentum praebet,in caliditate, siccitate hanc longe si s excedere, quam ipsa Gaien testimoni excedat artemisita. Haec itaque

si uti recte perpenderit, nobis quidem minime verendum suerit, quin Lusitani inscitiam, dic 'anitatem scili deprehenderit. Quod aute Matricaria non siit Parthenium, quod ea plata Partheniumsit, quam ulgari appellatione

a lib. si tot iam 'tidam dicunt, nos penitus detesta- hςnium mur,quippe is Cotula saetida Dioscoridi Parthenium esse quum haec omni ex parte Anthemi dem adeo reserat , t tantumsere odor: diuersitate altera ab altera dignoscatur, qu sinam dubi rauerit, qui Dioscorides Parthenio sit hemissi

85쪽

Aduersus Amathnm Lusit.

missis, Matricaria vero contra. At siforte obiecerit Lusiitanum cum ad usque Coriandrum adoleverit siuum iam ediderit semen,quae in ummitatibicissent folia, adeὸ parua tenuiaque clar ut Anthem Asba qua latenim referant, quumque dicat Di corides, Partheniumst, spe oriandri tenuibitis i ad minora tantum soli. rq exit, non ad maiora. Vide quam hoc ego argumentum propul ab facile. Siquidem cum neque Oribasim ex Dioscorides quo verbum ex 'erbo transcribit, neque Serapio, qui eandeferuat regulam gat particulam illam M , arbitrandum sane e L particulam sta Discoria di impertinenter accessisse scriptorum incuria γelpotius temeritate praesertim cum plantarπc0mparationes rectivis exacti sque feri debeat cum plantae ipsi adolescunt,Ῥe con tant quoniabo temporesoliorum, ac cautium notae aperti fisi me constici possunt: non autem cum primum

oriuntur, te cum consenuerint, qu0 tempore ' e-ηuina soliorum forma videri non potest. Qui istud contra Lusiitanu maxime pugnat qu)d cum Cotusafetida longe acriorsit, quam ama

86쪽

Aduersus Amathiam Lusit.

O adeo, eas dem ab tergentibitis ardorem no Obsicurum inferat, ob idque ut Ferrariensiι-bus Bra uolus inquit dicatur Bruficiaculo: Parthenium esse non omni Quandoquide Dioscoridi Parthenium nulla saporis acredine commendatur, sed tantum amaritudin quae in Matricaria manifestὸpercipitur sine credint tantisto P rem,cum sexcenties iam expertum sit Matricariam ea omnia prae dare, quae Parthemo scribuntur, palam sane est maxime deludi

eo qui contra sententiam nostram friuolis quibusdam a umentis , ac captiuncuti machinantur. Sed tina amsacile era inueniripossent Calumnin An conui T E V

Phyto P. quum anteascripsierim in meis commentari, italico sermone primum in lucem editis S mph tu Petraeum a me hactenum non a um qua si me negligentiae inertiaeque accusare velit Lusitanicis , haec δεμο more aduersum me sicribit.Ex herbis, is quas Ioannes Falconerim inglus secum a fferebat, Imphytum Paraeum erat, quod Consolidam nonnulli appellant quae , te illatur uel lius familiaris Gallis admodum

tu, ea sua lingua Bugia vocat. In Italia, qtioque nasci cum Paulo Castition medic, si ma

87쪽

Aduersus Amathum Lusiit.

firmamus, quanquam Matthiolus eam nun tia ea diser tradat. HIS LUSITANUS Non tantum Contatio. in me inuehitur, t putaram, nostrae accusendae gratia negligentiae, sed etiamsuae extollendaegloriae, quippe ius nobis rei medicae peritiorem

nlendere ambierit. Verum s γt Iolertes decet scriptores Italica eadem commentaria secundo edita anno a CHRISTO Nato M. D. L.

perlegisset, comperisset quidem Symphytum Per um me per memet adinvenisse. Id quod is nu tua persesie, elper alios fortast seci set, ni a conerius isse γι tamen era refert id ili ostendi et Non enim na die niuersa eges in homi eum congregaripotest. Quosl,γ accusari iure non imbibi quandoquesus uesuerim, me hac vel istam non nouisse Hirpem .Praeniabat quidem tunc mihi amphytum Petraeum nunquam mel idisse fateri,quam mentiri, ut doctior uisentiorque Nidereratu nihil detesabilius,execrabr-hus u dici pote L CD in NIV M venia-musi, in quo ita me taxat Spargaritum: sive ' i'ς p-

iphidion Ospcinarum patulas elida es

Calumnia gaiuia.

88쪽

Pet And. Matili Apologia

thmium Senensem hic errare certum Ut ciui arganium non est Spatulam fetidam contendit, Ἀὸ magi ,quia in Spatulasaetida pitulas non comperiri, in quibus; emen claudatur, licat, luοdfalsi imum esse,qui patula. 1,tidae mediocrem habent notitiam, n0runt. Proinde Sparganium Spatulam Ioetidam fCitumni A se certum est . Hactenum ille Demiror sa

xv dixWy n tam perspiciam homi respontem, quiqμ sit 'mnium rerum naturam, platarum omnium in rimam notitiam perdidicerit,ac imbiberit, adeὸ audacter hosgraues mihi imponit erroresson festim me errare accusat. Cognoscitis,is opinor homini eruditionem, vitae consiuetudinem.

Porrὸ non modὸ omnibm rei herbaria studiosis num tantum uestium excipio sed caeteris mi ibas, ii ibm aliqua sitstirpium cognitio uconfesto est nil aliud esse patulamfoetidam vuli Ea Y P in si t/m , quam ridem. Im enimo, o par praeter id quὸd omnibum notu Spatulam foetida

tiom occasiionem,quippe quoniam si digitis confricentur saetidum admodum odorem pundunt, unde illi nomen,adia i Tiresia , et Tala caeciorsi qui non ideri Spatulam fetidam vocatam

89쪽

Pet. An s. Matth Apologia

ram nimbussane noti ridem referre.Hanc a nemine descriptam reperis,praeterquam a Mattheo DLacto Pande larum authore qui eam Iridisimilem reddidit. Id quodLu sitam petulantiam patim facit. Siquidem nulla extat planta quae magus ridem referat , quini Iris deo, scripserit Oribasim appellari aliquibita S)lusrem ridem S quo quantum dis et Sparganium, eos iudices Telim, qui in materia medica indaganda plus operis ac laboris,quim Lusi- ωηMimpenderunt. NEC PLURIBUS C lumnia

qt a magcis, ac magis tuam detegis rei plan rari inscitiam, cum ita memoras. Consi ici

tu Ciderim baec in nonnullis allibi blio stero Saluiae magnitudine tanquSm Marrubi albicante, , per circuitu tanquam Quercus dentato, quod fricatum exbe odore, qua lem ex Cydon soptime maturis oriri id mi , emitti quem Dioscoridessubintelim cum dicitgustu non iniucundo cum ad Dicitone aliqua. Hanc vero Fuchsim in suo herbaris nouisse videtur,quanquam Matthiota oppositum contendat. Sed re vera Matthiolus eam nunquam vidit , quia si eam cogno uitici,

90쪽

Aduersus Amathum Lust.

uisset , illius odorem fauisiimum nunquam praetermisiisset. Haec e sunt verba sed quam omnisucco inania, ipsi Nideat. Quὸd - ζ'. nim de Siderit prima, quam se in doctifimi ιν Fuchsi herbari narrat inuenisse, sua proferat commentitia nuras, hic facile demonserat, quὸd e folia non mod ηοθcctentur Quercus instar inuata sed nec per ambitum ulla parte laciniata tametsi ustatim , t polim suam

tueretur opinionem, quam eritatem, id non

sit veritus a Frmare Ipsa enim Fuchsiis icctura

de Lusitani fide maxime satur. In primi e-itimsores flendit spicatos in caulium hummita- tibi erumpentes,non autem in ipsit caulibrus,rbiculatae ertebrae instar, t in Marrubio, per interstitia dis sitos. Praetereasolia nulla ex parte correstondent, nec pomorum odoniorum odor, quem flus Lusitanus illi tribuit Dio orides enim Cydoniorum odore, nec quouis alio Sideritem hanc commendauit,sedgusu non ini cundo; multa enim habentur, quae odore maxime placeant sapore dis liceant. Sed mihi sensa erendum est, an Lusitann C doniorum odorem huic plantae tribuerit, t era fateretur,

an forta Sestiae resinendae opinioni cause. μ -