Philosophorum Graecorum veterum praesertim qui ante Platonem floruerunt operum reliquiae

231쪽

Idem dicendum de eo, quod nonnulli huic tribuerunt

noδci '', et principem eum dixerunt Scepticorum. Nam quamviS de omnibus etiam rebus quod Don fecit dubitasset, non ideo scepticus posset haberi; nisi sor-la8Se et is, qui primus Suam aliquam de divino Dumine vel de rerum origine sententiam dixerit , theologus vel physicus habendus sit. Scepticismus non est sim pliciter dubitatio , sed certa dubitandi vatio et dis ciplina , quae aliquot demum aetatibuS pOSt Orta est. Sed nata est haec Opinio eX eo praesertim, quod ista cognitionis dubitatio post Xenophanem magi S magiS-que invaluit, praecipue inter Megaricos , qui Eleaticis cognati atque adeo iidem habiti sunt '', et horum SueCeSSOreS Pyrrhoni COS , qui Pyrrho ue auctore item Eleae scepticismi jecerunt fundamenta. Quo facile

factum est, ut horum rationem etiam ad antiquio i8 Origenes , l. l. laudans ejus dictum quod attulimuS, οἶτος

moratus , VII, 52. 19) Vid. Diog. L. II, 1o6. Cicero. Quaest. Acad. IV, 42. Megaricorum principes dicit Xenophanem , Parmenidem , Zenonem , eosdemque Eleaticos. Cf. Spatiling. Commoniar. in libellum de Xenoph. Zen. et Gorg. p. 3 sq.

232쪽

res Eleaticos transferrent, et a Xenophane disciplinae hujus initium repeterent, praesertim Cum Scepti Ci, quo majorem sibi conciliarent auctoritatem, nobilis-Simum quemque Veterum inter suae disciplinae auctores et aemulos studerent numerare ''. Eudem Caussa

explicandum quod quidam dialecticae artis auctorem eum existimarunt. Quod si ita in te iligatur, Xenophanem in primis philosophorum fuisse , qui ratione de Deo philosophatus sit, potest probari; Si vero

significetur, dialecticam artem ab illo auctore condi tam e8Se, minime probandum est. Ita tamen nonnulli voluerunt. Sextus Empiricus '' : τῶν θε διμερῆ τὸν

πολύυ μis ἐνέβαλον ιλιγγὸν τοῖς ριλοσοροις, ου μην inSerenit. sori. αλλα) ἐπορισάν γέ τινα βοήλιαν. Nimirum quum Xenophanis et Ρarmenidis ratio, qua de natura disse ruissent , subtilior eSSet et abStruSior, eorum argumentationibus posteriores abusi sunt ad inanem dis serendi jactationem , qua obscurarunt magis quam

illustrarunt philosophiam. Multi hujusmodi σοροὶ erant

et o) Vid. Diog. Laert. IX, 72 sq. Scepticen subtilius desilire et accuratius a ceteris disciplinis distinguere instituit Sextus Empiricus Pyrrhon. I, c. 29 sqq. Caeterum e recentioribus, qui de hac Xenophanis Sententia quaesiverunt, Baulius eum perfectum paene sacit scepticum, Dicit n. Xenoph. not. L. Hunc jam redarguere instituit Brucker. Hist. crit. phil. p. 1154. Eandem quaestionem tractant Brandis. p. 6o Sqq. Cousin, p. 87 sqq. cum cujus judicio meum maxime concivit;

233쪽

PHILOSOPHIA.

195 Socratis et Platonis aetate , Eleatici , Megarici, He raclitici, quos hic non semel carpit, ut in Cratylo ,

ρερετθ αι. Hoc dictum, quod de multis posteriorum Eleaticorum valet, non recte in disciplinae hujus auctores ParmeDidem et Xenophanem Aristocles transtulit. Potius in Zenonem Convenit, qui quae praeceperat Parmenides subtilius et argutius disputavit : quare hunc merito Aristoteles appellavit dialectices in

Vidimus ergo quo valuerit illa Xenophanis dubitatio. Haec prima fuit via , qua animus ad Sui Cognitionem tenderet et vim ipsa Suum , mentem et cogitationem, agnOSCeret. Huno viam ille quidem aperuit ; persecuti sunt posteriores qui, quae ille monstraverat, diligentius explicuerunt, veluti Parmenides, qui ut modo memoravi ) opinionem a Veritate, mentem a Sensibus clarius distinxit. Xenophani vero ipsum mentis notionem Dondum fuiSSe perSpectam, tota ejus ratio declarat ''. Quanto mitius huic tribui potest tripartita illa animi divisio in νοον, τρίνας,

quam Sententiam a nullo quidem Veterum memoratum , Brandis ex ipsius verSu quodam efficere Stu duit , eo praesertim inductus, quod idem placitum Pythagorae a Donnullis scriptoribus esset tributum 'Etsi fatendum est id noti minus a Pythagorae 'IUam Xe-

23) Platon. Craiyl. p. 4 O , B. C. et ) In 80phista, deperdito libro. Vid. Di0gen. L. VIII, II. Sextus Emp. Matii. VII, 2. 25 Tetigimus id supra p. t 39 Sq. 26ὶ Brandis Comment. Eleat. p. 32. usus Versu illo , quem exp0Sul

234쪽

DE XENOPHANIS

nophanis aetate et doctrina abhorrere. Posteriorum

Pythagoreorum fuit haec sententia, ut Philolai 'Τ alio rumque , a quibus immerito , ut multa alia, in aue torem hujus disciplinae translata eSt.

Jam singulatim explicuimus quae de Xenophane prodita sunt; nunc uni Versa pauCiS ComprehendamuS. Profectus est a poetarum fictionibus et fabulis, quibus tam Deorum religio quam vitae disciplina erat oppleta : has non solum ut futiles irrisit, sed etiam ut impias et Diis indignas refutavit. Quos Vulgo Deos Putarent, Coelum, Sidera, solem , nihil aliud esse

docuit Disi nubeculas et auras natura CODCreta et

caduca, in quibus nihil esset immortale, nihil divina praestantia dignum. Hanc naturam mente investigatis quaesivit praeclarius quiddam, quod aeterum eSSet et persectum, id est tale quod a naturae concretione disjunctum sola mente possit comprehendi. Sic a di vina Datura fecit philosophandi principium. Hoc propositum philosophiae cum aliis artibus fuit com mune ἰ ut enim poesis , ut Sculptura a rebus divitiis celebrandis prosecta est, primique vates et artifices in Deorum majestate praedicanda et imaginibus sin

fragm. ΙΙΙ. Neque tamen pro certo id assii mari posse ipse jam animadvertit p. 58. Improbavit Cousin p. 83 , et Ritter Gesch. d. Phil. p. 453. Pythagorae hoc placitum tribuunt Diogenes L. VIII,3 o. Plutarch. plac. Phil. IV, 4. alii. α ὶ Vid. Boech h. Philol. p. I9O.

235쪽

PHILOSOPHIA.

gendis praecipue versati sunt, similiter haec Omnium artium princeps a naturae divinae contemplatione profecta est, in cujuS Specie exprimenda interiores animi sensus expressit. Sed ille quum ad hanc quaestionem accederet dialectices paene ignaruS, non mirum si et ipse et alii, qui eum secuti sunt, in dis- Serendo parum subtiles et interdum ' ροικοτέροι'' fuerint: haec tamen laus merito ei tributa, quod relictis ceterorum Sententiis novam xiam eSSet ingreSSUS, eoque deduxisset philosophiam ubi ex sese pendeat Sola, nec quidquam habeat nisi notiones illas a natura in animis adumbratas et ab omni sensuum pereeptione remotaS ''. Itaque ejus exemplum maximam vim habuisse videtur in sequentium tam Pythagoreorum quam Eleaticorum rationem, qui quaestiones ab illo institutas de rerum essentia , de uno, de aeterno , de absoluto, subtilius persecuti sunt et plenius expli

Cuerunt.

Qui vero de Deo tam magnifice sentiebat, idem in

rerum natura nihil admodum praeclarum, nihil ex-Cel Sum spectat. Numen di Vinum e mundo paene tollit ; omnia ad naturalem vim , conCretionem et EX halationem, refert; ex Oculorum Sensu Omnia judicat. Licet quaedam accuratius exploraverit, in plerisque tamen eXtra Vulgares aetatis Suae OpinioneS non eSt progressus. Quo factum est, ut in phySicis multo minorem quam in metaphysicis ut hoc verbo utar) ce lebritatem sit adeptus. In utrisque diverSam. SeCutuS 28) Ut judicat Aristoteles Metaph. I, 5, p. 6 8 F.

29ὶ Cf. verba Brandisii p. 75. Plutarch. in Strom. apud Euseb.

Praep. Eu. p. 23 , Α : Eενοφανης ο Κολοφώνιος ἰδιαν τινα οδον

πεπορευμερνος και παρηλλαχυιαν παντας τους προειρη κενους.

237쪽

p. u. Timaei testimonium inter fragmenta ejus retulit Goelier, de situ et orig. Syrac. p. 264, qui item corrigi vult αχρι Φαν

p. 4. In loco Theologumenon non animad Verti, quod etiam novissimum editorem Boeckhium fugit, pro Q ιεῖς Scribendum esse , ut jam dudum monuit Matine V. C. de Aris-tOXeno p. 2IO Sq. Ubi hunc locum explicat. p. 13, n. 25 Platon . Sophist. p. 224 , scribendum, p. 242. p. ri, D. 28 Panaetii testimonium apud Diog. Laert. XI, Io, tetigit Van Lynden , de Panaeti O, p. II 5. p. ao, l. 3. Diogenes L. IX, ΙΟ, scribendum, IX, 2Ο. p. 26, n. 57. Ad verba, etiam Sabrae, addend. vel potius Satirae . Fragm. ΙΙ, p. 36, l. I. Diogenis et Plutarchi testimoniis addatur hoc : Idem significat Aristoteles de Xen. Zen. Gorg. c. IV :

Fragm. VI, p. 42 , Vs. 5. Epicharmi qu0S attulimus Versus emendatiores dedit G. Dindorf, AristophaniS fi 3gm. P. 2OO. Fragm. X, p. 47, l. 3. Simplicius ad Aristo t. Phys. I, p. 258 E. addendum , s. 41 A. Fragm. XIV, p. 5I , l. 13. Addendum : Postremam sententiam δικις δ' refert item Stobaeus Eclogg. P. II, p. I 4. Ηeere n. Fragm. XXI, p. 68, lat. VerS. VS. 9. a i , Corrig. flavi.

Ibid. p. II , Vs. II. Ad illustrandam dictionem αν το μ σον Theognidi adjungatur Alcaei fr. apud Heraclid. Pont. p. 413, in Fragm. colleci. LipS. P. 3I 2, 2. Fragm. XXVI, p. 8o, l. I 6. , corrig. Fragm. XXVΙΙ , p. 81. Adnotentur haec : Pro ελαται Vir doctus Scribendum censuit βακχ ι , quod Verbum videri huc loco desiderari, etiam ipse monui. L0beckius in Aglaophamo, I. 15

238쪽

qui liber modo mihi in manus Venit, i. I, p. 308, mavult hunc versum sic emendari :εςῶσιν V ελατων πυκινοὶ περὶ δωματα βακχοι. Caeterum haec verba alicujus sunt momenti ad illustrandum

nomen βακχοι.

Fragm. XXXI, p. 83. Xenophanis testimonium, Homerum quam Hesiodum natu maiorem fuisse , fugit eruditissimum Bode , de utriusque aetate subtiliter quaerentem in Orph. p. 49 , sq. not. Quod si animadvertisset, non Statuisset, credo, ante Ephori tempora nullum fuisse Graecorum , qui H0merum faceret Hesiodo antiquiorem. p. i I9, n. 26) ασκη Θης Vocabulum, corrigend. Vocabulum αιγκη Θης. p. 128, n. 5o Metaph. III, 3 2. corrig. Metaph. ΙΙΙ, I et 2. p. I 5, l. I . nemiSceamuS, corrig. ne miSCeamu S.

p. I 6, n. 53 Plutarch. plac. phil. addendum, ΙΙΙ, II. p. 176, Π. 85, Plutarchus et Stobaeus, corrigendum, Plutarchus et GalenuS. p. 189, n. 8) Cicero Acad. Qu. IV, 25, corrigend. IV, 23.

239쪽

INDEX AUCTORUM

QUI DE XENOPHANE ΜEMORARUNT ACHILLES TATIUS Isagoge in Arat. c. 4. - p. 49 , 15

c. II. - P. Ι64 sq. ALEXANDER apud Simplic. Phys. f. 6. - p. 108, I 25 Sq. APOLLODORUS apud Di0gen. Laert. IX, I 8. - p. I. - Clem. Alex. Strom. I, p. 3OI. - P. 2. APULEIUS Florid. IV. - p. 26. ABISTOCLES

apud Euseb. Praep. Eu. XI, p. 5IO. - Ρ. I94 sq. XIV , p. 256. - p. I92.

Phys. I, 5. -- P. I 8 sis Metaph. I,

240쪽

De arte poet. c. 25. - p. I 82 sq. Mirab. Ausc. t. I, p. 8 6. - Ρ. I 58. ATHENAEUS

II, p. 54. - p. 25, 55.

XI, p. 462. - p. 68. p. 78a p. 2I3 SelhWeigh.). - p. 22. XII, p. 526. - p. 65. XIV, p. 632. - P. I 8.