Pyretologia: seu exercitationes de morbis universalibus acutis ...

221쪽

Cap. VII. Virtute ejus Febrifug. 327

meherculei haud parum laetatus sum, cum viderim perspicacissimum & doctis simum Badam diu abbinc spag. 1 39. stas.) in hanc sententiam hac ipsissima

observatione coactum transivisse. Clariis. Rochus Cafatus in Tertianis pu- Cortex nouris vel Spuriis, & in ipsis

Corticis convellit, quia eum Frigida &Narcotica natura esse suspicatur, unde ut asserit) Spiritus pro tempore qua- dantenus fors an obdormiscunt, & velutia succis narcoticis hebetantur, at, post inducias, Paroxysmi vehementiores: &, humore peccante inde vel aucto, vel in partes nobiliores translato, Vel magis putrescente, dirissimi morbi succedunt. Si Pace tanti Viri liceat proferre quod sentiam, totum hoc gratis dictum est, Minerum Aut horis commenturn, cui eX-

perientia refragatur. Quis enim praeter Idum usquam vel somniando Corticem inclaste Narcoticorum posuit)Quanquam Hip pocrates Febres QMtanas Sopor eris medicamentis feliciter se expugnasse asserat Prae caeteris, hostes Corticis acer si

Primum Chletii argumentum adversus Corticem sumitur a recidivatione Fe- obi monubrium post ejus usium ; Cui populari objectioni sus loco responsium dabitur. Dein

222쪽

t et 8 De Cortiferum. Exercitat. L

Dein de Corticis caliditate queritur, metuens se. ne ejus igηeo calore sunt ipsius ibistii verba ccet, accendat S torreat imbecilla praecordia, nativum calorem Hys pet, vitae pabulum depopuletur ω nescio lquos humores noxios ad partes ab ortu iu- firmas inde propellat. Bona verba quaese l isseti l Mehercule 3 Quae spectra & ter- lriculamenta hic finguntur de calore Cor- lticis prorsus igneo, depopulante, dissipante, torrente,accendente, siccante Z Quis unquam causticam hanc & deleteriam vim corticis,vel actualem,vel potentiali m,prae- lter Te vir Clariss hactenus expertus est ΘPudeat doctum virum Principio precario, & contra sensum,& experientiam universi generis humani ficto, argumentum suum adversus pharmacum salubre industrio suffulcisse: Verum de calore Febrifugorum satis, paucis licet verbis, priuS diximus. Pergit Chiserius lib. siti cap. ivo Et tertio jaculo Corticesti petit his Verbis, di ut a resolutione partium humoris Fubtili rum ex caliditate Corticis exhibiti, Pa- 1 mi tollantur, pars tamen cras Ior magis incrassatur, S quodammodo lapidescit, indeque post paucas inducias extemplo ferocit iterum Febris. Necnon cap. ri'. ejus i

dem lib. tiri Eilis flava in suo folliculo l

ustra in Liene, Pituita sis Isa in ventriculo S intestinis coquuntur, densantur, immo- biles

223쪽

biles fiunt, quilus putrescentibus, Dyue diis. ω in substantiam partium adjacentium imbecillem quaquaversum e sis, impatiis, diuturai S exitiales morbi, etsi lente ac sero pullulare sont. Adeo nihil nisi humores & inanitestas qualitates crepans, Vir Clarisis toto coelo a vera &genuina Febrium attologia aberrati At non sic Hippocrates qui in ta edicinae praxi, ad primas hasce medicamentorum qua litates parum respexit, quippe persuasum ei fuit, omnibus morbis Q θῶον inesse, atque perinde το ἐνεργε κον, seu primum impetum faciens, extra sphaeram sensuum poni, neque sensibilium qua uri-cunque qualitatum potestati subjici. Pori ro haec figens, crassescens, lapidescensque vis Corticis quam gratis stabilire conatur vir Clarisi. nec demonstratu facilis est, nec doctoi ac experti cujusvis Medicit assensum meretur, adeo magnificum hoc

effatum inter quisquilias & deliramenta

s jure merito haberi debeti Denique, ne irevibus pereat sua. charta liteliis; aut saltem uti aliquo stigmate infami Cortex notetur, is ipse Vir Clariss. qui modo ei calorem exurentem & causticum, atque dein nescio quam figentem & crasiescentem qualitatem objiciebat, Jam cap. q. Fadem libertate Pi etica, potius quam

224쪽

De Cori. t et u ν. Exercitat. I. ctam habet a rictionem ejus, & obstruentem Stipti itatem, Τμippe viarum ope tio, e solvuntur Febres, Constri Itone exo tantur. Ex eodem Ore calidum & ir, gidum spiranti, jure merito dolus & sucus olim in spologo objiciebatur. Atque prosectb Clariis. Chi lius suam integri tatem in Cortice impugnando, inde pro sertim mihi maxime suspectam reddit, quia positus videtur in contraria causa, bc accusationi Gorticis praevaricatur. Quis enim facile crediderit Corticfm prorSu, igneum & adurentem, sua Caliditate cogere, aut repellere, aut sigere, aut humorem incrassare posse,& ceteros Frigoris effectus Produceret Quae etenim sunt calida dc sicca testante Galeno Meth. medendit . c. 7 quod reliquum est humoris prorsus absumunt. Ast cum rQliqua Amara, uti Aby nthium, Gentiana, Centaurium minus, Castoreum, Flores Chamarmeli, atque decantatissimum decoctum amarum ex his factum quae sere omnia Febri fuga & phractisa habentur, atque Proinde,

omnium Medi rum consensu, tuto ad Felres' ermittentes curandaS adhibentur) ipsum Corticem Astrictione & Ca liditate, sensu judice, stiperent vel fabiem sequent; quare Huic amaro caeteris

vi Febris ga longe praepollenti. Stiptic, dc Aprictio unice objicitur Fateor

equidem

225쪽

Cap. VII. Virtute ejus Febri ug.

equidem levem quandam A frictionem sive austeritatem Cortici inesse: Atqui inde eo interciri viscera, vel habitum corporis obstrui vehementer nego. Nonne Aloe , Rhabarbaram atque ipse Chalybs a li ringente ac stiplica qualitate, aeque ac calida imbuuntur ξ Quis autem ea usquam in VI ruentium clauem hactenus reduxit Dic sodest quare Cortex selummodo propter levem suana ilipticam acerbitatem in numerum Obstruentium illico relegandus sit. Audiamus Galehum de Rubjὰ loquentem, lib. vi'. de p. medicam. Quandocuisque Amaritudo S s r ctio iutino medicamento Amplici coηcurrunt, possunt Hur qualitates similiter coeantes Jecur S Lienem expurgare , menses dirinas

sanguinolentas evocare, idque ratione Amaritudinis ; possuηt S eadem A frictionis vir- . tute vasa claudere S adstringere. Post chisetium, Clariss Vopiscum Plem obisct upium audiamus. alterum Corticis acerrimum hostem Chislatio coaetaneum, quem CL Badus. lib. 2. cap. 8. Anastas. ait malediceκdi liledine ductum, ore, dente, limgua, calce, calamo in corticem irruisse.

Ille pallium Philosophicum deponens, Historicum agit, Experientiam adpellat, atque tela inde acuminata in Corticem collimat. Cap. 3. lib. sui anno aerae

Christianae 16s s. typis maudati laete K 1 habe

226쪽

Exercitat. l. habet, plures vel reciderunt Ad quam popularem objectionem suo loco respondebimus. Plerique cachectici facti. nonuusti mortui. Item magnates hujus Aulae nominare possem, qui ab inu pubveris, extenuati sunt, S ad Phthisen praecipites facti tu usu longo lactis Asinini resimi fi ilent. Haec Plempius.

Quam egregie Vero reprehensus suiti falsi convi ius hic e corticis calumniaior a Clarg. Bado in rc sponsione sua Genuae typiS data anno 16 6. cui nuthor nunquam hactenus aliquid regerere aiisius

es , ipsa Responsio consulatur. Me quod attinet, Ego fidenter dico, idque postquam jam ad ets annos quotidiano usu,

jus vires explorando expertuS sum, me nusquam novisse aliquid mali ab usu Cor Saraitiis licis cli quam evenisse, praerier Surditatem x μ 4 'r' aliquatena tenapore usi is molcstam,qHippe, i a motu spirituurn inordinato & lucta inter Vcnenum di Antidotum ortam, quam sponte illico a morbo evitto, vel pulveris omissione cessare semper observavit Cori x non Λ1e hujus renaedii nunquam faenituit,nUn- ω quam aliquem cachecticum , tabidum,' quocunque alio morbo asscctum ;multo minus quasi toxico interfectum novi, atque ter tantum uti olim in nul) optato eventu, in Febre Inter mi, tente ope ejus sananda, det titutus surra.

. ' Verum

227쪽

Cap. VII. Virtute ejus Febri u g. 33 3

Verum res ipsa loquitur. Quo pacto

enim Pharmacum amarum, quod Menses ciet, Disti uestiones aperit, Ventriculum al-que genus nervosum uni Versum consortat, cachexim, Vel sutusae, mulio i agis mortis repentinae. di inopinatae funda-mcnta jaciat, dissicillimum est conceptu. Fateor equidem quod etiam Cl. Badus , innuit) propter antipathiam quandam naturae adVersus hoc medicamentum,

Idio sucra fa ortam, ejus usui subitas &enormes Vomitiones, Lipothymias, alia- . que dira suempto mata, quasi a Veneno, excitata, supervenire posse. Velum quidi de 3 Nonne hoc ab usu Cafri, Anatis, aut cubus V lque alius saluberrimi edulii, vel ab aspectu solo, vel praesentiai Felis in eodem cubiculo, vel a Pharmaco saluberrimo taplus evenit Z Idem sane a tantillo Mestis, Dropo Caryophysiorum di

Oculis Catacrorum nonnunquam accidisse mimini. An indu haec omnia incensum disseteriorum & toxicorum protinus releganda sunt ξ Posio quotaesa nimis parco, vel non sall, frequent rrepetito ulla Corticis Contigerit Ferment in venenatum febrile vi suppressum cile , potius quam penitUS Iubactum, Ager re- .cidivam non raro patitur, Si aliquando ubi fomes Venenatus, qua danteritS

228쪽

inum haud amplius formare possis,in statu

valetudinatio, cum appetitu prostrato manet,atque saepe symptomata dira,praesertim in genere nervosis, formam dc speciem induentia nunc lipothymiarum nunc spasmorum dolorificorum, aliarumque aflecti num id genus, peculiari nomine haud designatarum sustinet, Quae omnia a repetito & jullo usu Corticis, absque quacunque alia methodo, sponte cessant. Velum

quid hoc ad Corticem t Culpentur Medici qui ipsum satis copiose non exhibuθrunt, aut Agri qui ejus repetitionem respuebant, non verb pharmacum quod insons est. Corticis, ad decennium praejudiciis Vulgi, Professorum laborantis, vindicias fi Iaudus Sturmitis Medicus Clariss Delpheusis edidit anno 16s9. stylo compto, &perquam eleganti scriptas, sed veterem Humori statum hypothesin sapientes. Is pag. 37 diserte ait, Feb'fugum Peruvi. anum hactenus pene sopitum, jam dem

ob experimenta varia ejus praepollentis energiar in Quartanis profligendis, Anno

16s8. frequenter habita resuscitari coepisse. Et paulb post de Medicis Coaevis. hoc modo clare sententiam suam profert, me , camentum se. quod non noverant, ausi sunt

non modio alto supercilio despicere, sed etiam sesquipedalibus verbis idem prosequentes eliminare. Post hunc Clariss Selasianus Badas

229쪽

Cap. VII. Virtute ejus Febri 'g.

-Medicus Genue s,. quippe apisco Plemplo in libro suo typis dat0 A qi 16s s. ad exequias Corticis Persit ni via catus, tandem libro, cui titulus sis Corticis, Anno 1663 edito, pr rili Corticis causam aginat; Quo in libro, utut aliqua superstitione n regionis redo-lςntia Lector inveniat,maxima tamen CX parte, Cl. Authorem sentiet in scriptis ubique eruditionem multifariam, ac prcs . landam spirare, . atque judicio admodum limato praepollere, quod ..quidem prae ei tim liquet, ubi Doctissimum Chi istum, Pompium, reliquosque Corticis hestes Dcerrimos argumentis Vise Elencticis re- darguit, atque vires Corticis salutares plurimis usque amplissiims testimoniis comprobat, & causam Febrifugi pene proculcati, & triumphati, docte adeo &argute vindicat, ut vix quisquam e turi a Medicorum postea adversus corticem his cere ausus sit. Quin & exinde, de acri, atque purgato hujus magni viri judicio rite conjectura facienda est, quippe issere primus, pro sagacitate sua, idque jam olim, posthabita humorum & evacuationum sensibilium, atque qualitatum manifestarum doctrina, vires hujus mag- ni remedii Febrifugas Anastas lib. I'. cap. xiij. ab dusdem occultis qualitatibus deducere satagebat, atque amplaxus est

230쪽

is hi ipsam Hypothesin, quam ΠOS mo ch bponere, explicare, atque stabilire conabimur. ut ut veteri hutnorum doctrin alii huius, atque implicit non admo- filii clare & congri e sensa sua ubique

taliurn, licet dissicillime. atque ito labore bstetricantibu plurimis

Pli , macum licie divitium: di in plurimis Iliis morbis.' kque a ira se bre Intermit-H e prosicutim Anno 1663. post varia Abortionis signo. & pericula, feliciter in utem edituri suffra io Prosessorum

sene universali, in censum Medicaminum' s lubrium, 'que maxime essicacium ad-tptatum est, sede suo jure apud do-Hos & probos Viros decedet ante conis si immationem taculorum, Ut ut ex astulia, malitia, temeritate, aut ignorantia non desinant aliqui tac usque obstrepere

oggannire. S' Moo - Verum agedum, secundo loco CXPCΠ-

damus rationes populare S contra Ialuosltatem atque utilitatem hujus Remedii, quotquot sunt, quibus vulgus perterritum anceps adhuc, & dubium manet. ob aio 1. Primo di praecipue objicitur, Febres hoc pacto curatas tape in forma priori, vel deteriori recrudescere, indeque potis