Caroli F.A. Morren, civis Academiae Gandavensis, Responsio ad quaestionem ab ordine disciplinarum mathematicarum et physicarum in Academia Gandavensi anno MDCCCXXV propositam: quaeritur descriptio structurae anatomicae et expositio historiae naturali

발행: 1829년

분량: 357페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

esse abruptum inter Elminthoides et Condy Iopes huius auctoris; qui

transitus eo singularius occurrit, quod Annelides Sequantur Cirrhipedes, ut hi cum Crustaceis jungantur. Annulus intermedius est ille, qui minime congruit cum animalibus, quae ligat: nam ex ipso quod Condylopes in

structi sint organis IocoinotioniS CXterni S Optime evolutis, magis consentaneum esset ipsos ordinare post Cirrhipedes, qui pariter appendices externas et articulatas habent. Igitur Annelides immediate collocarem post Conchi feras sic dictas, Mantoc Πιx- Tubuleuae, Ut transitio fieret Cirrhipedibus et inde ad Crustaceu, primam Condylopum Seriem. Forma corporis Annelidum, quod eSt Vermi forme, saepius capite dis tincto, oculis et antennis egente, distitutum; defectus pedum articulato rum; desectus etiam cordiS Ventricularis; haec omnia probant illa animalia ortum non duxisse ex Crustaceis, quin imo ipSiS organisatione esse infe riora. Attamen VStema Dervosum Annelidum huic opinione quasdam assert modiscutiones. In Crustaceis et Vermibus intestinis cavitariis, hoc systema ad eamdem normam ac in Annelidibus efformatum est: ganglio sub OeSophago Situs, producens ab utraque parte funiculum sive silum nervosum, Unde formatur speCieS annuli OeSophagum circumdantis junctio utriusque fili, qua efficitur magnus situs recurrens et descendensiti longitudinem corporis et inferius, ita ut tot sint gangliones, quot puncta junctionis horum sitorum existunt. Talis est moduS generalis, Secundum

quem ConStructum CSt Systema nervosum in ClaSSibus animalium, quae supra fuerunt citatae. Observabo tamen numerum ganglionum et nervorum , qui ex illis ortum ducunt, pro diversis animalibus variare, et in omnibus articulatis, inter quae numerantur Annelides, nervos vel divisiones fili recurrentis extendi a dextra et sinistra parte axis longitu

dinalis, qui eodem hoc sto determinatur

Si nunc attendamus Vermes tu testinos cavilarios praeditOS QSSe syste mate Dei VOSO ad eamdem normam efformato, extra Omnem dubitatio nem positum erit, Annelides ex hisce animalibus Originem suam ducere. Etenim ambo corpus habent Vermis Orme, elongatum, Saepe AnnuliS trans

versalibus, nullo capite distincto. Similitudo eorum tanta quidem est, Ut

Latroillo opinetur Famillos regno animal, p. 509 ). EntOzoa sive

22쪽

vermes intestinos immediate post Annelides posse ordinari, et simul cum classe Cirrhipedum assii mare seriem peculiarem animalium , scilicet arti

culatorum incaeuolabilium. Nunc Ocul S conjiciamus in criteria externa, quae nobis exhibent Condylopes Sive CruStacea, quae partem eorum ossiciunt. Haec sola animalia inter in vertebrata exuvias deponunt: praedita sunt pedibus vel appendicibus articulatis locomotioni inservientibus, oculis admotus regendos idoneis, etc., praeterea eorum caput multo magiS OSt QVO- lutum ac in Annelidibus, munitum est ore, constante tribus paribuS maxillarum transversarum, Saltem in plerisque, etc. Haec Omnia obser

vata certe nihil conferunt ad relationem directum inter Annelides et Condylopes stabiliendam. Si priores aliquando praebent pedes Sive organa locomotionis Lumbricis terrestris) , tamen assii mari potest, numquam ea

organa eodem modo ac in sequentibus animalibus esse articulata.

Nemo igitur dubitare potest, quin Annelides ortum duxerint ex Vermi

bus, ut jam observaverat Lamarckius. Et si organa externa simul cum Systemate nervoso hane relationem tam evidenter demonstrant, dubium moveri non potest, quominus reliqua organa interna eamdem Sequantur

impulsionem. Hoc revera ita locum habet. Color sanguinis in Atinet idibus adhuc similitudinis nota est non cum vermibus, sed cum animalibus ClaS- se Superioribus, cum vertebratiS, eXempli gratia. Hoc phaenomenon eo observatione dignius est, quod unicum existat in historia naturali anima lium vertebris destitutorum . MOllusca, quae organisatione multo perfectioni praedita sunt, quam Annelides, singulare illud factum non exhibent: hic color, inquit Lamarchius, a statu et compositione fluidi pendet. Egregia certe esset observatio illa, quae probaret sanguinem rubrum An-nelidum compositum esse iisdem principiis, et in eadem proportione ac Sanguis Vertebratorum. Quoad nos spectat, novam relationem perSpeXimVS Scilicet sanguinem Lumbricorum exhibere globulos sicuti sanguinis hominis , ranarum, etC.

Nihil hic dicemus de causa, a natura aliena, vel, aliis IerbiS, de cauSRmodificante et determinabili, quae impedivit, quominus Annelides et alia animalia praedita sint vero Capite, num ἰ

23쪽

Antequam huic controversiae de loco, quem occupant Annelides in diver sis systematibus Supra citatis , finem imponamus, nobis adhuc animadvertendae sunt quaedam Similitudines vel discrepantiae notae, quae Occurrunt inter quatuor animalium articulatorum Cla8Ses: ADDelides, Crustaceu, Arachnides et Insecta. Organa externa Silentio praeteribimus : sat erit observasse Anti elides pedibus articulatis esse destitutos; reliquae vero classes istis sunt praeditae. Nobis iam innotuit Systema nervosum ad eamdem normam efformatum esse in animalibuS quatuor Classium. Videamus nunc, quid dicendum sit de circulatione, quae Secundum Dr. Homo, tam solidam praebere possit hasin classi sicationi cuidam regiii animalis, quam Systema

Secundiam plerosque auctores circulatio duplex est in Anne idibus scilicet efficitur per duas vasorum species, venas et arterias; vel duplici

Systemate, quorum Unum duCit Sanguinem VerSUS organum Circulatorium

principale, et alterum inde repellit; nec tamen ideo sanguis Venosus ab arteriali colore, consistentia, etc., distinguitur. Quamvis ille modus circulatiotiis cum modo circulationis animalium Vertebratorum magnam habeat similitudinem, observandum tamen est, numquam in Atinet idibus cor proprie sic dictum Vel Saltem ventriculos carnosOS apparentes CXiStere. Sanguis igitur ex una specie vasorum in alteram circulatur inde oritur circulatio simplicissima, quae duplici systemate esici debeat. In Crustaceis cor existit, sed in plurimis speciebus adeo eSt elongatum, Ut in Vasculum dorsale mutetur: quod haec animalia cum insectis ligat. Attamen in speciebus Superioribus cor aut ventriculus carnosus diStinC- tum eSt. Ad partem corporis superiorem est positum, et sanguinem Albiam in branchiis propellit. Haec organa pro variis speciebus positione Variant. Sanguis ex his organis redit in vasculum ventrale, quod ad Cor reduCi tur. Manifestum est circulationem perfectiorem esse, quam apud Annelides. In Arachnidibus et Insectis, unicum vasculum dorsale, cordis vice flan gens, existit: Sed in prioribus hoc vasculum exhibet ramificationes sive ramos laterales, qui arteriarum vices agunt, donec alia Vascola aut venae liquorem circulantem ad vas dorsale reducunt. In insectis tales divisiones non reperiuntur: imbibitione reStaurantur parteS.

24쪽

Quod ad respirationem spectat, animadvertimus in duabus classibus posterioribus de quibus modo diximus, aerem, in CorpuS, Ope trachearum, introduci. Quidam ArachnideS ab huc regula eXcipiuntur : plures enim veris organis pulmonariis Sunt praediti. Quoad Crustacea, aerem ducunt

per branchios, et Ania elides denique habent Organa reSpirator1a Sive externa sive interna. In pluribus reperiuntur sacci aerei iti lateribus corpo ris collocati et fere semper transversali modo. Hi succi terminantur sive filo peculiari sive extensione propriae suae Substantiae ad aperturaS, quibus persorantur cutis et musculi. Observatum jam fuit, in quibusdam ex his animalibus saccis illis instructis, reperiri vascula sanguinea tenuissima ad superficiem horum organorum. Haec organo ab Diomio Organa aerationis appellantur.

CAPUT SECUNDUM.

HISΤΟRIA NATURALIS LUMBRICI, EIUS VITA, MORES, ΕΤ C.

Ut optime cognoscatur animal, quod hujus dissertationis objectum es format, pleraque ejus criteria generalia enumerare iuvabit: Lumbricus Criteria. tor restris Lumfricus Dei is , Linnaei; Faun, Suec; et Hill, hist. anim.)est animal vertebris destitutum, Corpore nudo, molli, articulato, eloti gato, Vermis Ormi: Sine oculis, sine auribus, sine tentaculis 1). Annuli ejus Sunt transver8i, Variant magnitudine et numero pro diversa petate: numerantur autem in individuis plus minusve perfectis a 100 ad 140; caput ejus non distincte a corpore Segregatur; posterior ejus pars obianus reperitur, Obtia Sior est extremitate opposita, quae vulgo est cylindrica, dum altera est depressa. Versus tertiam partem CorporiS, anteriorem scilicet, ad 26Wm fere annulum videre est extumeScentia, a quibusdam

auctoribus clitellum bal) appellata. Hoc nomen ipsi Servabimus. Quaedam

sulcit organa reproductionis actioni vel necessaria Vel accessoria. Complectitur sex vel novem annulos. In parte inferiori corporis Observantur praeterea nonnulli pori, quorum structuram et usus examinabimus. Quidam

1 Color Lumbrici terrestris variat : generaliter colore est carneo , variat coloribus rubris, roseis, albis, subviridibus, saepe irinis, . et C.

25쪽

auctores Lumbricis duas pororum Series tribuerunt, per qu0S aer penetrat, quique in dorso lateraliter jacent: alii vero, unam tantummodo seriem pariter in dorso, Sed in ejus medio situm perspexerunt. Sententiam horum lubenter Sequor, quia poros laterales xidere mihi non contigit. Singuli

annuli instructi sunt quatuor Setarum puribus, non articulaturum, Sed retrorsum progredientium ; efformant octo Series longitudinales. Haec sunt organa locomotionis; infra corpus et in quibusdam locis observatur parmamillarum albescentium, quae apertura transverso et obliquo modo perforantur. Animalia illa non alios SenSIS, quam gustum et tactum habere videntur. HAEC Sunt organa eXterna, quae citaSSe nunc Sat est, quia de his magis specialiter infra in capite subsequenti nobis erit agendum. Nunc transea mus ad ejus vivendi morem. Lumbricus, ut notum est, in terra humida et pingui vitam agit. Hoc Habitatio. commune habet Cum multis annelidibus et vermibus, qui aquatici plerique sunt; quaedam SpecieS in maris arena degunt, ubi sibi foramina ex cavant, omnino similia foraminibus, quae est odit Lumbricus vulgaris. Ex habitatione nomen ei Lumbrici torrestris venit. Aristotolos eum vocabat Intestinum torrin. Omnes Soli qualitates ipsi Nomina non conVeniunt: Solum aridum, arenoSum, Siccum, ferrUgiu0Sum, et qui dem ericeum, ipsum non delectant; lubenter latet in solo cum certa quantitate humi mixto, ex decompositis foliis ramisque, etc. est Ormat a. Quam ob causam in hortis frequentius habitant vias arboribus adumbra tas, Vicinia Stagnorum, lacuum, etc. Etiam vivunt inter pavimenta pla tearum itinerumque non frequenter tritorum. Occurrunt etiam circa simi aggeres; probatum enim est Substantias animales putres actus ab illis non respui. Non incolunt loca aquatica: sed humida tantum et pinguia. Tem pore nebuloso aut pluvio, austro spirante, e foraminibus prorepunt: prae sertim Sub vesperam, durante integra nocte Usque ad ortum Soli S. Calor enim Egressus. ipsis nocet: ictu Solis pereunt. Materie mucosa, quae circumdat eorum Corpus, Celeriter exareSCente, in Superficie terrae diu versari non Valent, sole lucente vel aere calido. Si terra est oditur, quum hae conditiones possunt impleri, et LumbriCUS. Actio caloris

26쪽

ex caVO Suo extrahatUr, et ponatur ad Superficiem, mox videbis illum variis modis sese contorquentem, et ubique quaerentem viam qua elementum suum reperire possit; Si conatus irriti evadunt, si nullum invenit recessum, brevi tempore, vita defungitur. Matutino tempore, quum jam oriretur diei calor, saepe inveni vermes sub foliis latentes, ne radiis s laribus assicerentur. Ex habitationibus egrediuntur tantummodo, quum

omnia sunt quieta ; ad minimum terrae concussum isubito redeunt ad cava tactus eorum ad maximum perfectionis gradum Surgit, solus enim sere ceterorum omnium Sensuum vices agit. Plerique Vermes foramina

non exeunt, nisi parte posteriori eis adhaerendo; indicabimus infra me chamsuum, quo illud essiciunt. In hac positione partem anteriorem et mediam corporis quoquoversuS et circumcirca foramen Vertunt; praecipue quaerendo OmneS glebulas OCCurrentes. Levissimo quidem Stepitu repunt subito per humum, et cava intrant, eX quibus non egrediuntur, prius quam periculum non amplius imminere crediderint. Quidam tamen omnino e foraminibus exeunt, et in locis vicinis reptant. Seonus egres- Scopus, qUem Sibi propOSilum habent exeundo, versatur in coeundi ardore. Ρrobabile tamen est, ipsos etiam egredi cibi comparandi vel re

piratidi gratia, quemadmodum dicet Montegro, moiro sur Io Lom

fric terroStro, Memo ires si musoum, tom. 1.) Quum ad copulationemessiciendam vermis ad alium vermem in poSitione Supra citata attingere non potest, egreditur, fortunam alibi tentaturus. Observatione etiam patet, quosdam vermes per integras horas ad foraminum limen immotos manere: alii autem parum SeSe movent, verbi Calasa, alterna Vice, caput et Immobilit a. primos corporiS annulos extollunt: quod videndi mihi pluries facultas data fuit. 3 hipti, du- Omnia, modo quae deseripsimuS, a Verno tempore usque ad autumnum rante qψ' 'P coiit nitantur Jdense quidem Novembri eadem adhuc observavi. Arbi

tror ipsos, hyeme non acri, Semper et continuo apparere. Quum terra

Hysimi, eMe- gelu constringi nivibusque obduci incipit, Lumbrici altius in terram μ' prorepunt: tumque ad aliquot tantum pedes infra superficiem reperiuntur. Non amplius tune exeunt.' arithibu Foramina, quae sibi est ormant, Sunt cylindrica; eodem fere diametro ac

27쪽

corporis diameter: sinuoSa, Obliquo modo saepissime progredientia; ad

parietes exteriores, Obducta SUCCO mu SO, qui continuo EX Corpore ani

malis exsudat. Eadem Substantia, Lumbrici foramina sua, hyemali tempore, claudere videntur, ita ut in illis, veluti in vagina, habitent. Haec observatio a Latroillo facta fuit. Foramina eorum duobus exitibus et quidem pluribus sunt instructa, quarum alia incessui, alia vero egressioni inserviunt. Ad soli superficiem fere semper circumdantur glebulis vermiformibus, in diversaS partes Contortis: est terra, quae ipsis cibum praebuit. Infensiori frigore torpescunt et pereunt, quam ViS sa Ciliori modo, friguS Esroetuq seih6 quam calorem perpeti possint; hic ipsis multo magis nocet. Ηyemali 0' autem tempore, effodiunt sibi profundiora foramina, quae tubi recurvi spe ciem exhiberit. Ut a frigore sint immunes, altius penetrant pedibus infra terram ), unam partem tuboriam producendo ; quae pars nullum habet exitum, sed quae terminatur Specie antri, in quo Se in spiram Colligunt,

ita ut caudex prope caput Sit Positus. Torpescunt, Sed Solo manuum calore reficiuntur, et solitam alacritatem rurSUS RSSumunt. Solita Lumbricorum alimenta videntur e8Se terra Cum Certa humi Alimenta. quantitate commixta. Humus eorum cibum efformat, et ut illa utantur, certam terrae quantitatem abSOrbent. Semper quum scalpello aperiuntur,

magnum intestiuum, Stomachus, et pars oesophagi impleta reperiuntur terra tenuissima Veluti in pulverem redacta impalpabili pharmacopolarum). Haec terra non diu in intestino remanet; exinde pluries per diem,

sub forma excrementorum exit. Omnino similis est terrae, quae est Ormat haec Corpuscula vermiformia, contorta, aggerulos Crispantes ClariS-simi Mou et ) circa eorum foramina posita. Attamen aliquando terra, quae intestino comprehenditur, admodum crassa est: et quidem ipsam Persaepe cum lapillis commixtam vidi. Aliquoties reperiebam tu intestino et Stomacho lapides, qui, ratione habita voluminis organorum, erant Permagni et fere Semper calcarii. Hi lapides sunt angulosi, vel rotundi, et nullomodo deteriores aut politiores digestione faeti. NumeruS, nec tamen magnuS, Variat: tres Vel quatuor ad maximum numeravi. Sed saepissime in organis digestionis Lumbricorum terrestrium occurrunt particulae

28쪽

herbaceae foliorum, stirpium, radicum fruStulee, nullomodo decompositae et integerrimae, pariter ac si recentissime e terra essent collectae. Linninus contendebat lignum et humum jucundissima Lumbrico esse alimenta.

Habitat, aiebat, in ligno putrido et humo, quam bibulam reddit byst. Nai . .

Ex sententia ejusdem auctoris, hoc animal corrodit platitarum cotyledones. Secundum alios scriptores nocet junioribus plantis et oleribus. Sataquod non raro foedant, radiccs morsu depascentes, inquit Franscius, hist. anim. . Idro pandi ita loquitur: Mehementer et plurimum Vastant Sata, quia etiam Ualidas Sogotos radicibus subjectis enecant, et referunt esse tales, qui numquam prodeant, Sod semper sub terra

maneant. De insectis, toni. P.) Multi alii auctores plerique veteres

eumdem sequuntur Sententiam. Recentiores vero non tantaS animadvertunt vastationes in actionibus Lumbricorum terrestrium : et revera, etSi maxima exstent multitudine, apparet ipSOS non mialtum nocere; e contra terram exarant, eum sublevando vel e foraminibus extrahendo, etc. : quod essicit, ut aer Oxygenius magis immediate in contactu cum Solo sistatur. Si partem humi destruunt, et terram absorptam Sterilem reddunt, tale damnum resarcitiar utilitate, quam evolutioni plantarum adferunt.

Saepe Lumbricos inveni in brassicis tenerioribus, sed numquam edentes reperi. Aliquoties sub soliorum aggeribus occurrunt. Montegre opinatur, Lumbricos parenchrma foliorum destruere, et textum duriorem, eX qui bus componuntur, denudare. Multa horum foliorum autum ali tempore reperiuntur; Similia sunt, inquit idem auctor, textis denticulatis. Atia Lumbricis terrestribus ad hunc statum redigantur, ignoro. Edunt etiam Substantius animales, putrefactione decompositas, veluti auimalculorum CadaVera. Auctor, supra citatus, refert se vidisse Lumbricos devorantes Corpora Lumbricorum sui generis, qui investigationibus suis inservierant. Nihil unquam tale observavi, quamvis saepe Collocarem LUmbricos mortuos modo dissecatos, modo integros juxta alios Lumbricos viventes, quorum alios vase includebam , alios bibero vagari sinebam: sed in utro

que CaSu semper substantias vegetabiles animalibus anteponunt. Digesta alimenta per anum exeunt sub forma excrementorum eX Uorum, el0ngatorum, Vermicularium, et cylindricorum, quum unice ex

29쪽

terra, quae tum humo destituitur, Sunt composita. Lapides, ligneae par ticulae, stipites, etc. integri rejiciuntur. EXaminabimus, quum de ore

loquemur, quonam mechanismo efficiatur manducatio et quaenam phaenomena illam concomitentur. ObServandum est, illa excrementa vermi cularia praecipue reperire ad oras foraminum, Per quae terram intrant.

Attamen auctores quidam, Veluti REdi, arbitrantur, Lumbricos terrestres Dumquam herbis, nec radicibuS, DeC aliis terrae fructilous ora admovere. In errorem fuerunt inducti, quia nonnisi terram, in pulverem tenuissimum redactam, in eorum intestino inVenerunt. EX ObServationibus contraria opinio satis stabili tui . Apparet Lumbricos Per satis longum temPUS cibo POSSe abstinere, prae- Tempus quo sertim quum in aere humido Versantur. In CAPSula ligneu IODga fere quin ' 'μ' 'que pollicibus et superne aperta, inclusi Lumbricum, nullo ibi reposito alimento. Capsulam imposui ira tabulam subeream, quam fluctuantem in vase aqua impleto reliqui; quae omnia campanula obduXi. Vitam Lum brico per octo dies SerVavi, quamViS ipSi, CXCrementa deposita auferrem, ne illis vesceretur. Fatendum tamen, quod, etsi idem Saepe experirer, eumdem exitum non semper obtinuerim ; Sed nullus Lumbricus ante

tertium diem mortuuS CSt.

Lumbricum terrestrem delectant alimenta dulcia, Veluti glycyrrhiga,

saccharum, etc., quemadmodum Saepe Sum eXPertuS. Attamen pereunt in saccharo et melle aqua Solutis; non Vidi illos Saccharum edentes, nisi,

quum illud cum terra miscueram in particulis 1 vel 2 millim; vel quum

leviter ipsam saccharo aspei Seram. Non respuit oleum nucis vel lini. Omnia acida, veluti acetum , acidum nitricum, etc. ipsi tempore plus minusve longo mortem adserunt. Eadem mortifera qualitate gaudent liquores spiritibus abundantes: alcohol, vinum, etc. His liquoribus immersus, et statim ex illiS eX tractuS in VariDS gyroS Sese contorquet; quum in illis aliquamdiu remanet, moritur. Alcohole rigescit et albidus evadit; quum deinde extendatur, timendum est ne rumpatur animal. Rodi multa instituit experimenta in liquores Lumbricis nocivos. Videatur ejus opus Do animalibus Uiνis, etc. Idem auctor observavit insuper, quod Lumbrici

papyraceis cucillis inclusi, intra spatium 50 horarum pereant. Ad hanc

30쪽

mortem maturandam non pariam Consert abSOrptio materiae viscosae, qua corpus obtegitur, a chartu effecta, SiVe ejUS in aere sicco desiccatio.

Idem non locum habet in experimento, quod Supra memoravimus. oleis fixis non enecantur, quamvis illis undique illimantur: ex quo patet, quam parum aere ad respirandum indigeant. Quin imo Nodi duos Lumbricos vasi oleo repleto injecit, vigesima quarta abhinc hora adhuc vivebant; tum inde extractos in vase terra adimpleto posuit: unu ue per tres, alter vero per sex dies vixit. Si Lumbrici diu vivunt sine alimento, inclusi vase aere humido et Vapo ribus pleno, multo diutius vitam conservant, quum ita AS aqua repletum includuntur. aestivo tempore et mense Septembri vitam quibusdam ser xavi per 15 dies aquae vulgari immersis. Vasis fundus tantummodo ob duCLUS erat terra ex excrementis producta. Autumnali et hyemali temporibus, secundo saepissime die peribant. Hoc cum individuis variabat. Redi eos in aqua per 20 dies immunes servaverat, et eos deinde in terram remittebat: ipsam edebant, inquit, et quidem nullomodo moriebantur. Attamen sere semper observavi ipsos, poSi diuturniorem in aqua Commo rationem , languescere et paulo post perire. Color eorum liquidi effectu mutatur, duobus vel tribus diebus, post immissionem ; sed veterem denuo colorem induunt, secundum Redi, quum in terram rejiciuntur. Verisimile est Lumbricos odoratu destitui: non enim inStruuntur orga nis ad percipiendos odores aptis; saltem laue usque lipec organa nondum fuerunt Observata. Ηue de re plurimae. inuitui experimenta, quibus ita errorem quidam induci possent et impelli ad credendum Lumbricos odor

ratu esse praeditos. Haec enumerabo eXperimenta, quum de eorum Sensu in genere erit agendum

Pariter visu et auditu destituuntur: gaudent. tactu et gustu. Eorum xitae diuturnitas ignoratur ; pro certo tamen habetur illos perplureS annOS xivere. Et si ex tempore, quo evolvuntur, aliquid certi de duci potest, dicendum foret, ipsos ultra duos vel tres annos vitam ducere. Sponte autem patet talem deducendi rationem esse arbitrariam, quia nulli observationi innititur. Alii Lumbrico vitam quam brevissimum tribuunt.

Tempus hoc melius probabit. Intelligitur Lumbricum, propter xivendi

SEARCH

MENU NAVIGATION