장음표시 사용
41쪽
majore, et sic loquitur de minore : Lumbrici terrestros minoros o Amolis plorumquo e odiuntur. Hae species innitentes magnitudini nihil sunt, nisi aetatis varietateS. Quod ad colorem attinet, minime aptus est ad species distinguendas, quia pendet: 1' ab alimentis, quibus vescitur Lumbricus, 2' a loco, ubi degit. Si in aqua diutius remanet, albescit; eundem producit essectum terra exilis, homoque destituta. Colores Lumbricis proprii sunt: ruber Carneus, ruber fuscus, ruber palliduS, roseuS, color luteus obscurior, albidus gri setis, necnon multi alii colores inter rubrum, luteum, nigrum et albidum positi. Irisatio cutis etiam variat pro statu Lumbrici: maceratio per 48 horas prostrata, locum dat vividissimis coloribus metallicis; nihil magis colore variat quam clitellum: modo rubrum eSt, modo luteum, eto. Ρelluciditas cutis et contextus muscularis notabiIes etiam disserentias exhibet. In junioribus, exiguis et exilibus Lumbricis tanta est, ut non modo magnum intestinum et alimenta, quo continentur, Sed etiam vasa vascularia, ventralia, dorsalia, et Vasa vascularia lateralia perspici possint. Insuper observantur motus systoli et diastoli in iisdem his vasculis; mo tusque magni intestini peristallicus, etc. In aetatis provectioris Lumbricis, qui jam certam magnitudinem aSSecuti Sunt, et quorum Corpus jam craS-sius evasit, nihil simile videre est. In his posterioribus pariter in dorso et longitudinaliter reperitur linea colorata omnino a reliquis corporiS partibus diversa : gaudet colore fusco, luteo, et mirum in modum dissert a vicinis coloribus. In medio dorso omnino est perspicua, Sed ad utrumque latuS SenSim paulatimque eva nescit. Haec linea spatium aliquot milli metrorum occupans, exhibet formam Rhombi, cujus major diagonalis a capite ad anum, et minor tranSVerso modo extenduntur. Maxima hujus lineae latitudo, scilicet locus, ubi minot diagonalis Rhombi existit, cernitur ad 18 3m apud quosdam et ad 16R apud alios, annulum, vel SUS eam inferiorem corporis partem , ubi reperiuntur duo pori, de quibus mox dicendum. Haec linea nullomodo in iunioribus occurrit. Eo distinctior est, quo Lumbrici sunt majores et
42쪽
Delinoavi fab. I. M. 1 et 2, duas Varietates admodum distinctas Plurimas potuissem delineare, sed illud inutile mihi visum suit, cum earum numerus sit infinitus. Figrara 3R eΣhibet alteram varietatem pro dia metro relativo corporis. Sed haec a quibusdam circumstantiis pendet unde sit, ut hic in examen venire non pOSSit. Pauca animalia, ut patet ex praecedentibus, adeo variant ac Lumbrici terrestres. Saepe operae pretium erit alias quaSdum varietates ostendere, quum Speciatim de his agemus: nunc a proposito esset alienum hoc loco talia examini subjicere.
PARTIUM EXTERNARUM A NATOMIA NECNON DESCRIPTIO.
CONSPECTUS GENERALIS PARTIUM CORPUS COMPONENTIUM ET LINEARUM ARBITRA RIUM, QUIBUS ISTUD DIVIDITUR; ILEC OMNIA UT FAC1LIUS IN ILLIUS STUDIUM PROGREDI LICEAT.
Cum Lumbrico terrestri Linn. caracteres, qui ipSi tam quoad genus, quam quoad speciem competerent, aSSignavimus, pleraque adjuncta citavimuS, quibus hoc animal, quoad externam organorum comp0Sitionem gaudet: pauca nobis adjiCienda remanent. Organa ex- CorpuS nudum est, i. e. , Omnibus OrganiS proeminentibus, veluti an
terna nulla VeΙ . - . . . . m. H
sere nulla. tenmS, pedibuS BPtICulal 1s, tenta cutis, ete. Orhatum. Uuae tantummodo SpeCieS Organorum, quam tenuissimorum, in externa parte conspiciuntur, nempe clitellum et setae, de quibuS INOX. Annuli. Corpus Lumbrici terrestris, ut in omnibus articulatis, ad naturam
43쪽
vermis accedit, segmentis circularibus transversisque finditur, quae segmenta, annuti nuncupati, maXima Contractilitate gaudent vid. caput seq. Duabus vero extremitatibuS, numquam distentis, ejusdemque fere ac corpus diametri terminatur, qNam Vis tamen anterior extremitaS, quae Orepraedita pro capite habenda est, paulo magis ad conoidiam formam quam altera accedat. Conus, qui ha C parte formatur, apparet paulo supra cli tellum; hujus vero apex ore sinditur, qui cODUS eo major minorve sit, tum diametro cum longitudine, quo pars haeC anterior majorem minorem contractiotiem patitur, quae Contractiones locum praecipue habent animale sese distendente, egrediente terra, Vel supra terram prorepente vel
Quis ignorat, illustrissimum Camperum rationem invenisse, qua faciat tales intellectuales animalium peStimarentur et, ut ita dicam, mensura rentur Quae ratio postea a Cus eris modificata, angulis facierum Dite batur. Haec tamen ObServatio tantUmmodo animali bos vertebratis applicari potest, quandoquidem cetera animalia requiSitas conditiones non
offerant, quippe quae nonnisi Apuli1ica Vel Sensibilia sunt. Quidquid egerim de Lumbricis, nihil commune liabet cum angulo fa ciali, ne mihi igitur imputetur Voluntas imitandi auctorem Batavum; quidquid hic propino, illud in scopum habet, ut angulus duabus conigeneratricibus formatus, id est ut ipse CODUS menSuretur.
Sit igitur anterior pars Lumbrici terrestris in ventre positi, ut M. 2. fabula II . et M. 3, ejusdem tab. indicatur. A prior est annulus ore fissus; B, et sequentis USque ad duodecimum Sunt annuli, ulterius etiam posset progredi). Nunc discindatur vermiculus Secundum Caletlium sus tentationis plano et corpus in duas partes aequales dividentem, tunc nobis
videbuntur annuli corporis, ut apparent fg. 2 et 3); si praeterea recta EC
ducatur in omnes Superiores annulorum convexitateS, ita ut tangens sit
singulo annulo, Si denique Sub corpore altera ducatur recta DC iisdem sub conditionibus, hae binae rectae, quae sibi invicem inclinatae sunt, sibimet occurrent in C, et angulum qualemcumque formabunt ECD. Hic quidem angulus apicem habebit Sive ipso in annulo oris, sive in anteriori parte et in extensione hujus organi: et hae duae rectae EC, DC, generatrices
44쪽
coni annulis anterioribus formati erunt. Quo magis os proeminet, quoque magis vicini annuli longitudinaliter dilatantur, diametroque minuuntur,
eo etiam arctior magisque porrectUS CODUS siet, et ex eo, angulus ECD auctior evadet; Contra Vero, quo magiS OS Cum circumdantibus annulis retrahitur, eo latior conus, eo obtusior angulus ECD erit: . 3. . Atii madvertendum est, in priore casu conum Obliquum esse ideo, quod os potest plano horigontale niti, in posteriore Vero Conum CSSO POCtum, Osque plano eminere; praeterea prior caSus est habitus vermiculi nutrimentum quaerentis, posterior indicat faciem vermis torpentis sive contracti. Si
autem contractiones SeCundum CorporiS a Xem sortes sunt, Omnino Conus
disparet, unde sequitur, 1' contractiones hujus speciei instimari posse sinibus angulorum formatorum a tangontibus annulorum et in codem plano ductis; 2' contractiones has esse intEr so, uti sinus, cortis in
quibusdam limitibus. Si deinde aliam instituimus notationem de distantia, qua os a duodecimo
aliove quovis annulo Separatur, hanc legem reperimus distantia separansos a quovis Sequente annulo est in ratione iuvet Sa Sinuum angulorum
formatorum a tangentibus istis annulis. Et revera quidem, quo magis in anterius os porrigatur, eo magis sese annuli explicant in hanc directionem, eoque magis augentur: simul, distantia ΑΒ major et sinus anguli ECD minor sit. Fig. 2 ind1catur hic casus, et M. 3 contrarium monstrat. Corporis figura. Corpus Lumbrici terrestris, ut quidum asseruerunt, non ab omni parte cylindraceum ; tamen fere semper in maximis latissimisque Lumbricis a tertia parte anteriore Usque ad tertiam posteriorem cylindraeeum est, in minoribus vero Usque ad anum. In maximis autem fere ad tertiam par Dibitis pos- tem pOSteriorem animadvertitur haec depressio, de qua jam locuti sumus; si esto. 'φ haec quidem sensim sensimque sit, et ad maximum depressionis statum ad
extremos annulOS anum circumdant , pervenit. In quibusdam vero Lumbricis, quamviS Sint maximi, Dum quam reprehenditur haec depressio. Casus quidem me fallunt, in quibus haec invenitur, necne, hoc tantum dico, numquam in juniori repertum fuisse. In corpore Lumbrici quaedam etiam partes longitudinaliter proeminentes animadvertuntur, haeque essiciunt, ut ne corpus eorum omnino sit
45쪽
cylindricum; non autem de setis, locomolionis organis, inferioremque corporis partem VeStientibus loquar, Verum de quibusdam pi seminentiis carnosis, locomotriS organiS ViciniS, eamdemque ac ista directionem ha bentibus. Aliquando venter quorumdam Vermiculorum Sese in Concavita tem contorquet, Colliquiariam formam assectans. Hic ductus ab utroque latere fimbria quadam Saliente instruitur, quae quidem longitudinaliter extensa inter duas Setarum SerieS Pergit. Cristae Cuiu8dam Species est, quae intersecantibus auuialis, fimbriata apparet; praecipue in clitello quorumdam
Lumbricorum perspicua est. Tab. III. M. 2 Murapimus. )Ρraeter has quidem cristas, duae etiam aliae magis laterales magisque exstantes in quibusdam corporis partibus animadvertuntur. Longitudina liter quoque extenduntur, Sed non tam simbriatae videntur, semper Sublimia spectant cum e Contra aliae terra incumbant. Inter spatium, quod lateralem cristam a Ventrali Separat, Iidere etiam est Setarum Series.
Huic quidem dispositioni fimbriarum, quae magiS Sunt per Spicuae circa spatium quod inter poros 16' annuli et clitellum extenditur, debentur variae figurae, quae obviae nobiS asseruntur, dissecto transversaliter et diversis
in locis Lumbrico, quaquidem segmenta significavimus Tab. II. M. P, 8, 9, 10, 11, 12, 13 , barumque sectionum nunc variationes nobis prosequendae Sunt.
Figura perhibet transversam sectionem inter clitellum et inter poros sexdecim annuli; videtur etiam dorsum ab d, a, quod quidem apparet ut circuli corda Vel Semicylindrum. Dorsum re era portio est quae magis ad cylindri naturam accedat, hocque inspecto Caeteri auctores de caeteris partibus Sententiam tulerunt. In c praeterea ventris concavitas animadvertitur, quae conspicua evadit ab duabus cristis carnosis ventri appositis bb et setarum interiorum vicinis. In aa denique videre est longitudinales cristas laterales; duos formant admodum salientes di edros angulos. Spatium vero quod inter a et B intercedit planum est, leviter
COHVOXum et Seriem Setarum eXternarum sustentans. Hac in figura cristae ad maximam evolutionis Suae exten Sionem POPVenerunt.
Figura 8 nobis praebet sectionem etiam transversam inter Sextumdeci mum et Oetaxum annulum sumptum. Illic corpus magis ad cylindri formam
46쪽
accedere videretur, nisi haec Sectio coni anterioris extremitatis fuisset :convexitas dorsi d hic Conspicua OSt, Cum Contra concavitas c ventris minor ovadat. Fimbriae δει ventri appositae minus proeminent, quum ins . 2 et unam tantummodo Setarum Seriem ab utroque latere habent. Cristae aa, quae praecedenti in sigura Videbantur, disparuerunt. Figura tandem 9 transversam Sectionem inter octavum et primum annulum sumptam demonStrat, quae circularis Sectio omnibus prOeminen tiis, exceptis setarum seriebus, orbatur. d dorsum, Bb, binas cristas Ventri appositas et oculos fere fugientes perhibet. Hae Praecipuae quidem variationes mihi in hac corporiS parte, quae aclitello usque ad os extenditur, occurerunt. Proeminentiae primum per- Spicuae, quo magiS ad caput accedunt, eo minutiores siutit, et tandem denique, quum ad priores annulus pervenerunt, omnino disparent. Figura lo repraesentat sectionem transversam a clitello usque ad 39 annulum institutam, quam maxime Similis est fgur in P. Convexitas nempe dorsalis fere eadem videtur; canalis tamen VentriS magiS ContractuS est, ideo quidem, quod series internae setarum magis ad sese inviCem accedunt.
Cristae ventri appositae Bb valde minoris perspicuitatis sunt, quam in antecedentibus sectionibus. Idem etiam dici potest de cristis aa, quarum in extentione depressio partis posterioris locum liabet. Haec quidem depres sio jamjam maxima perspicuitate gaudet in fig. Sequente.
Quae nobis sectionem transversam ab 39 usque ad 5O annulum insti tutam exhibet Corpus depressum. Convexitas dorsalis es valde minor reperitur, quamquam tamen ventris Concavitas eadem omnino maneat. ehebSetarum series. aa latera eminentia propter corporiS depresSionem.
In Mura 12 videre licet sectionem transversam inter 50 et 11O a nutum institutam. Quam maxime corpus deprimitur. Dorsum d planum et ventri o fere parallelum; quatuor Setarum Series, cta margineS SalienteS I andem denique in M. 13 inspicere possumus Sectionem tranS OPSam inter 110 et 132 annulos sumptam. Corpus hic quasi xitia apparet,
dorsum depressum sit concavum; canalis ventrialis nullus est; aa margines admodum Salientes.
Hae quidem sunt Sectiones, quae intra clitellum sive citra partes p -
47쪽
teriores instituimus: in ista etiam parte, ut in anteriore, transitiones Sen sim sensimque fiunt, Sei SibuS quae fere nostris Sese subtrahunt. Hoc quidem animam nostrum torquebat, nempe ut certiores fieri pos semus, a quonam dependeret Praesentia iStarum CriSturum, quae quibus dam in individuis magis conspicuae et quidem certis temporibus videbantur; hoc nobis mox OCCurrit, nam quOS Jam olim vermiculos connubia celebrantes nobiscum tulimVS, iStiSque a Se invicem' distractis, caute examinavimus partem corporis, qua Conjungebantur. Ventri, uti omnes scimus, sibimet opprimuntur implicando pupillas in cavitatibus respondentibus. In coitu autem, qui aliquando per totam noctem protrahitur, humorem ex astant viscidum, emollientem omnes partes, quae cum ipso in contractum Sat longum ponuntur. Unde sit, ut annuli stapra Series feta rum SeSe explicent, quae quam Vis corpuS intraVerint, tamen in suae inser tionis puncto musculos praebent duriores, mugis compactos, et vel magis salientes, quam quidem alii circumdantes. Inde istae fimbri et cristae eodem numero eodemque modo dispositae ac organa loco motus. Inde sit,
ut interdum nisi pauca individua inveniamus cristis munita , et haeC quidem coitum praecedente nocte celebraverunt. Inde denique sit, ut non nisi quibusdam in temporibus coitus faventibus talia individua inveniamus. Carus autem primus auctorum, me judice, est; qui liaS crinas animad vertit, et istos quidem videre licet in tabula quadam, quam de Lumbricis delineu vit.
Longitudo necnon latitudo corporis valde possunt variari, prout et nutri- Longitudo
Lumbrici, quamviS quam maxime extensi sunt, numquam longitudinem pediS assequutitur; nonnulli quidem reperiuntur, qui non nisi aliquot lineas adsequant; sed hi juniores. Longitudo, contractione Variante, Iariat. Vermiculis etiam haec conceditur facultas, ut posterior extremitaS COInplanari possit: et in hoc casu setae inserviunt ad sustentandum CorpuS. Vid. caput de locomotus organis . Si Lumbrici, ut aiunt quidem auctoreS, corpuS Setis, plumiS Seu Squammis Obdutum habuissent, non tanta cum facilitate in terra descendere potuissent; quis tamen negare poSSit appendicula sive mollia sive dura non inveniri in larvis insectorum eodem modo viventium
48쪽
Priusquam procedamus, haud supervacuum erit, ut facilius in studio
organorum externorum progrediamur, breViter designare partes notabiliores internae organi SationiS VermiCulorum. Ne vero tu vanas repetitiones incidamus, lectoribus nostris suademus, inspiciant figuras et explicationes juxta pOSitIS. De Iinois arbitrariis corpus dioidentibus. Ut studium organorum facilius reddatur, nobiS necesse Ni Sum CSt, corpus lineis arbitrariis dividere, ut quondam LFonnot in admiranda sua anatomia de eruca Cossus Lignipor P fecit. Praecipuae a nobis conside
ratae lineae tres sunt: duae verticaleS, et trans ersae OmneS Secundum eumdem ordinem deviatae. Corporis axis. Praeter CorporiS aXem, quae a medio cavitatis oratis usque ad anum
extenditur, distinguo: Liuea me- 10 Lineam medianam Superiorem vel dorsalem , fg. l. tab. II. DC); haec quidem ab anteriore parte primi labii usque ad extremos annulos per medium dorsum pergit, quod in duas portiones symmetricas et aequaleS quarum una Sinistrorsum, altera dextrorsum extenditur, dividit. Liuea media- 20 Lineam medianam inferiorem sive ventralem, l. tab. II. EEὶ μ' ' haec quidem extenditur a labio inferiore, sive ab annulo, qui antrorsum planum positionis tangit, usque ad anum sive vicinum annulum, qui etiam ab hac parte idem planum tangit. Ventrem in duas partes, alteram deX-tram , alteram Sinistram discernit. Lineae trans- 30 Tandem lineas transversas, fg. 1. tab. II. HI, etc. . Haec quidem lineae diametros aestimantes, tam horigo tales quam verticales, Si forte cor pus non cylindricum est. Ab intersectionibus communibus duorum annulorum prOXime Sequentium oriuntur.
49쪽
A. Do Annulis. Capite praecedenti notum fecimus, in universum Lumbricorum corpus ex serie intersectionum Sive annularium Segmentorum Conflari, et praeterea diximus, hoc Lumbrici commune habere cum omnibus articulatis. Hi qui dem annuli admodum angusti, quam maxime sibimet ipsis admoti, nihil aliud revera sunt, nisi circulares muSculi; hocque cum ita Sit, tunc solummodo de harum partium Structura et molibri S loquar, quum de mus culis agam ; hic unice sermo erit de annulorum numero, figura et de varietate, qua in diversis positionibus assiciuntur. Annulorum numerus non multis Iarietatibus obnoxius videtur, et re Numerus fere vera quidem fere idem est in exiguo Lumbrico ac in majore latiore 'my' que, quamViS tamen naturae rerum investigatores mutationes quasdam hocce in numero observarent, hoc Pro Specifico charactere in genere Lum bricino non sumunt. Hoc fieri tamen posset quoad annulos ad clitellum HSquo a Capite CXteΠSOS, quorum numerus constans vel saltem minime variabilis videtur. Non idem est de annulis clitellum insequentibus, quippe qim minuS CODSpicui quam praecedentes, quasdam Subeunt varietates, quae ab aetate et ab adjunctis, in quo animal versatur, pendent. Praeterea longe mihi anteponendae ad classificationum speciem videntur Observationes CX locomotuS Organorum Serie Sumptae, quippe qui annuli non tantum Variare posSunt, Sed et etiam Omnino disparere, sese aggregando Vel etiam se sibimet uniendo; et praeterea saepe in Annelidibus pars quaedam COPHΡOris a toto corpore Separatur, alium ut producat vermiculum, Ut ab egregio Bonnet observatum fuit quoad Lumbricos sariegatos Liun. In Lumbrico terrestri numerus annulorum a JIO Usque ad 150 Per Numἡ ,
venit. BMinoillo iudice a 100 ad 14O. Eo eundem invenit, sed et ille numerus, ait, aliquando mutatur. Otho Fabricius 143 numerat. Linnosus invenit a 112 a 133. Guior judice ad 120 et quod excurrit . In
50쪽
omnibus Lumbricis integris et qUOrum pars posterior non fuerat regenerata, numquam mihi minor I 20 numerus occurrit; medium 140 non nulli lamen, sed pauciores usque ad 150 annulos praebueriant. hic ani madvertendum puto annulorum numerum SUpra clitellum bene consor matum jacentium immutabilem et ConStantem esse. Juniores vermiculi quique nondum sere duorum et trium Centrimetrorum longitudinem adepti sunt, ex hac regula ex Cludi debent; Segmenta tam exigua sunt, ut vix quidem strias transversas forment ob tenuitatem non numerandas. Amullorum ADDUloriam DumeruS Supra clitellum jacentium 31 ad 32 raro variat; nim humofu, hoc 'IUidem Organon a 32 Bunulo fere Semper oritur. Ipsum quidem ex annulis quoque conflatiar et variationibus exinde Obnoxium ob magnitu ἡ . . ,, ir' dinem Suam mUtabilem. Idem quoque locum habet de istis annulis, qui poros vel transversus iStaS rimas, quae quatuor aliquando inVeniuntur supra
jacent. Hi quidem quatuor pori hoc ordine animadvertuntur: duo scilicet ad 16 vel ad 12 si a capite proficiscaris annulum; itidemque duo ad 27 vel 28. Annuli quicumque primam rimarum Seriem praecedunt, fere
constantes reperiuntur, neque ultra duo Variant; quiciamque Vero Se
cundiam seriem procedunt, non tam immutabiles Sunt, quippe qui a me tunc viginti Septem, tunc viginti octo, aliquando viginti novem et
denique nonnunquam triginta numerati fuerunt. EX contractione ipsa annulorum oriundae mihi videntur variae et di
vel Sae auctorum de istorum organorum numero opiniones. Nam Cum
sibimetipsis admodum admoti et coacti sunt, dissicillime exacta eorum Dumeratio sit. Plerique quidem annulorum perhibent in parte sua tertia
posteriore depressionem quamdam circularem et marginibus Suis fere paralellam; haec vera depressio parum revera ConSpiCua, ortum Suum telae
cellulari cuidam densae debet, ut postea videbimus. Haec quidem emar ginatio perhibetur nonnisi ad octavum annulum, Si a capite incipias, et 'IUam maxime sub annulos perspicitur. Fig. 2. tab. V Fig. 1, hanc emarginati Dem non videre licet ideo, quod priores annulos Superiore sua parte exhibet. Hae emarginationes in annulis latioribus, fg. 2) semicirculares Sunt ad ventrem, et moX totum annulum circumdant, fg. 4. tab. V .)ubi jam omnino sunt circulares, et SingulOS jam annulos cir Cumdant.