Caroli F.A. Morren, civis Academiae Gandavensis, Responsio ad quaestionem ab ordine disciplinarum mathematicarum et physicarum in Academia Gandavensi anno MDCCCXXV propositam: quaeritur descriptio structurae anatomicae et expositio historiae naturali

발행: 1829년

분량: 357페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

51쪽

Quum annuli hi in contrariam partem torti extenduntur, haec revera tela magis conspicia a evadit et speciem praebet, fg. 3, expressam; hic scilicet apparet hanc telam medium adhaesionis inter duOS CODSequentes annulos esse. Haec quidem Ut assertio CIarior evadat, vermiculiam longitudinaliter apertum, intestino omnibusque partibus suis internis spoliam Us ita ut nihil aliud praeter stratum musculare et Pellis remaneant. Exsiccatum tunc vermiculum inspicimus, et annulOS revera tela cellulari secatos hoc ipso

modo coactoS reperimus, quos exhibent, et M. 2, 3, 4, 5 et 2, tab. V, et M. 1, 2, 3, tab. XVIII et AIN. In quibusdam superioribus annulis, praesertim iri 9, 10, 11, 12 et 13

reperiuntur plurimae depressiones; saepius duas et rarius tres videre est. Quando duae Sunt eadem fere distantia separantur , et tertiamatiteriorem et posteriorem annuli partem OCCUPant, M. 6, lab. , partem inferiorem animalis exhibens. Denique, quo magis ad posteriorem partem BCCedimus, eo magis hae depressioneS perspiCUM evadunt, quam is tamen Donnisi Unica sit pro singulo annulo. In postremis Vero arti CulationiblIS, mediam partem uniuscujusque segmenti occupant, istudque in duas partes aequales dividere videntur, non quidem dilatantor vel semicircularem formam infra antiu los exhibent. Haec densioris telae iDtersectio et acCumulatio annulorum ad anum efficient ut in hac parte duplicem videamuS Segmentorum numerum. Si tamen ad anum accesseris, nullae depreSSiones repereris. Fig. P. tab. , inferiorem corporis partem exhibet. ) Figura vero 5 annulos tertiae partis posteriori S , Si supra corpus oculos injicimus, praebet. Omnes annuli inter se collati non sunt ejusdem dimensionis: universe animadvertuntur eo tenuiores quo magis ad aniam accedunt; annuli qui supra clitellum jacent latissimi et maxime convexi sunt, quum tamen illorum depressio minoris sit conspicuitatis. Omnes quidem a VCtoreS non dubitarunt asserere omnes annulos, Supra clitellum jacentes, majoris et magnitudinis et longitudinis quam caeteros sequentes esse ; multum tamen abest quin vera Sit haec assertio, Dumque latissimae articulationes non usque ad puros quidem sexti decimi annuli extenduntur. Ego vero illos reperi nisi ad duodecimum et aliquando ad decimum quartum corporis annulum;

Annulorum dimensio.

52쪽

decimus quartus iam brevior est; deCimVS quintus, decimus sextus et omnes qui sequuntur tantae Sunt eXiguitatis, et tam inter se adjuncti ut confundantur cum annuliS mediam CorP0ris Partem vel etiam partem posteriorem tenentibus. Animadverti etiam eo minorem esse illorum con vexitatem, quo major erat latitudo, et Vice Versa; conser . 1, 2, 3, 4, 6. tab. V, quae exhibent annulos decimo quarto SUperioreS, quum Contra . 5 ol P , annulos medii et Posteriorem CorporiS partem monstrant. Annuli qui a quarto ad 12Vm vel 13 Vm eXtenduntur, ter quaterve et hoc quidem ad minimum, majores Sunt quam annuli a clitello oriundi et

usque ad anum extenSi.

In intestinis vermibus qui vero quoad articulatum corporis formam maximam cum Lumbricis relationem foVent, animadvertere licet, angulos sere semper in utroque latere parteS anteriorOS annulorum formare, Anguli par- qui anguli maXime conspicui sunt in intersectionum punctis. In Lum itum tintiuIb hriCiS Contra terreStribUS hi Dori occurrunt anguli, Disi tamen ad annii los qui ad duodecimam vel decimam quartam Corporis articulationem extenduntur et hi quidem non conspicui evadunt nisi animali sese extendente et progrediente. ADDialoriam vel potius circumferentiae illorum forma longe distat a forma circulari, et sic longe abest ut istorum superpositione cylindrus dia metro mutabilis formetur. In diversis corporis partibus transversas insti

tuimus Sectiones, pag. 35, fg. 2 ad 13. tab. II.) et omnia quae hac

de re diximus, pro annulis locum habere pOSSunt. In interiore corporis parte annuli minime sunt conspicui, quippe qui obligantur Strato quodam musculari, illos inter sese uniente, et, ut ita loquar, materiam ipsorum intimam formante. Intersectio- Non vero idem est de ipsorum intersectionibus quae quidem maxime

branae. COI SPICUM SUDt et PraeSertim agnoscendae membrana quadam tenui admo

dum et levi, quae cuidam harum intersectionum respondet; haec quidem membrana alteri cuidam membranae submusculari undique assigitur, traDSVersimque corpus bisulcat. Unaquaeque harum Divhragmatis nomine designatur; latiorem postea de his rationem reddemus.

53쪽

B. Do Capito. Proprium Annelidibus est, ut scilicet caput a reliquo corpore distinctum Nonnisi per

. . . . . . . . . analogiam

non habeant; 111 Lumhri Cis etiam, ut recte u Cam, non eXIStit, qUlppe quod existit. annulus cerebrum tDcludens nonnisi cavitatis oratis praesentia et mutatio nibus quibus annuli adjacentes obnoxii sunt dignoscatur. Has quidem mutationes parti anteriori corporis proprias jam modo animadvertimus. Annulos cerebrum includens et qui propterea nomen capitis sibi vindicat, non, ut Credi poSSet, anterior omnibus est, at contra 4' aut 50 circum datur, aliquando ad 3' invenitur. Caeterum capitis nomen dabimus per analogiam, annulis anterioribus quae ab ore usque ad annulum cerebrum portantem extenduntur. In quietis Statu, Vel tu aut mali contracto caput vix notabile est; se extendente animali longiorem formam et ad cono deam magis accedentem amplectitur. Multi quidem auctores Lumbricos inter animalia capite destituta annumeraVerunt; Caeterum Sat notum est quomodo haec accipienda Sit Opinio. C. Do masticationis et dogmtilionis organis Vel do cauitato oris,

do labiis illorumque functionibus. Organa masticationis deglutitionisque et generatim omne id quod inservit ad alimenta in corpore introducenda, sunt paucissima in Lumbricis terrestribus Linn. Huic Scopo sola Cavitas Oralis cum labiis inservit. a. Do ore. Os in Lumbrico terrestri Linu. oportet quam maXime eXiguum Sit, Positio ejus. quandoquidem primo in annulo qui ipse angustissimus est, inVeniatur, 'M. 1. l . f. et vix quidem oculis conspiciendum est, animali corporis anteriorem partem producente, ut V. g. alimentum quaeret. In BOC Vero Statu, labia Sunt quam maxime provecta et ne tunc quidem visibile evaditos. Conspectu admodum dissicile est, quippe quod neque antennis circumda

tur, neque dilatatione buccati, neque tumoribus lingualibus, neque denique dentibus instruitur. Omnino nudum, nulla appendicula praeter labia habet.

54쪽

Proboscis est.

De ipsius

dimensione.

Ex dofinitione ili. No . V ny de proboscide Annelidum, videre est os

Lumbrici terrestris ad illam Organorum Speciem pertinere, quandoquidem ipse ait: pars est Carnosa, ContraCtilitate gRudens, modo ex unico annulo, modo e binis annulis inter se distinctis consata; hoc quidem in casu, adsunt maxillae et in Lumbrico vero terrestri nullae sunt. Celeberr. Cuseior, Gnat. Comp.) tamen asserit hoc animal omnino proboscide carnosa destitutum esse, et hunc quidem characterem communem cum Lumbri marino Limi. habere; Carus vero ori Lumbrici terrestris nomen ProbOS

cutis ad sugendum adhibiti suroir) dedit.

Nos vero Os animalis nostri dicemus parvulam massulam OVIlem, oblongam, cylindroideam, carnosam, retractilem, binis labiis conssalam una Superiore anti OPSum extensa et proe minente, altera inferiore, abS- condita vel minime Conspicua sere semper cavitate oris retracta. ' illis proboscidis nomen huic tribuit. Illam retractilem diximus, et hoc qui dem maXime ConSpi Cutim eSt, nam Lumbrico vix tacto protinus retrahi tur; in quiete labia semper in ore retracta sunt. Tunc animadvertimus nihil praeter Secundum corporis annulum, omnino Circularem, VelutimuSculi1S Sphin Cter contractum, sibi is, ni fullor, circularibus et in parte media, cavitate quadam rotundata instructum, quae quidem Ca VitaS COntractione labiarum efficitur. Retractilitatis mechanismus eodem omnino

modo instituitur ac in mollia scis gasteropodibus proboscide destitutis, et in cephalopodibus. Ut os interiora versus intrare possit, labia Contra huntur et sibimet invicem plicantur; eamdem directionem Sequitur pars icina, annuli 1S Scilicet primus, formatque ante labia parvulum cylindrum, canaliamve; et hiajus vero Canalis eavitas, Ilaec est, quae apparet animali Dihil agente. Contrarium omnino evenit, quando animal os in anteriora porrigere Conatur: primuS nempe annulus qui cum labiis os intrarat, dilatatur, in anterius progreditur, adeoque egreditur et Sic dilatationi labiorum multum prodeSt. t oris cavum, vel potius spatium quod inter utraque labia invenitur, cum animalis motibus variat. Di mensio formaque ipsius adeo omnino pendet ex motus vel quietis statu, ex contractione et coarctatione labiorum et primorum annulorum. Caeterum plerumque latius quidem quam

profundius est, et hoc quidem ex sola inspectione M. 6. tab. III.

55쪽

M. 1, 2. tab. XVII et XVIII apparebit. Circulare non est nisi omnino retractis labiis, tunc quidem forma ipsius a forma prioris annuli determi

natur. Quo quidem magis animul os anterius porrigit, eo minuS CaViam oris evadit, et vice versa, quo magis animal in actionis statu versatur eo majus evadit. In statu quidem qu9m maxime opportuno, cavum illud aquale reperi latitudine scilicet 11 millimetris; et quamvis deinde sit an Dialorum contractio et labiorum, forma semper dici potest Semiliatiaris , Formo transversa. Haec est generalis ipsius forma. Extremitates laterales prae

sertim mutantur.

Cavitas oratis parietibus labiorum superioris et inferioris formata directe Communicatio

quo alimenta ore recepta primo impelluntur, parietibus Suis superioribus fg, g, , Cavitatem format ovalem; hic idem etiam est caualis membra Daceus qui, contractis labiis, totum caput eum primo annulo recepit. Cavitas oratis infra primum annulum pertuSa, Obliqua eSt, et e X ante rioribus in posteriore extenditur, dum vero labio ab inferiore in superiorem partem aperiantur : inde evenit ut altitudo ipsius cavitatis oratis vel augeatur vel diminuatur. B. Do Labiis. Bina sunt labia, alterum superius, alterum vero inferius et Veluti in D. labii, Homine ab inferiore in superiorem partem moventur; praeterea motum instituunt quo vel egrediuntur vel ingrediuntur, unde labia omnino possunt in cavitate orati abscondi. Motus lenti sunt praecipueque in labio inseriore. Non quidem ut os claudatur, oportet ut labia sibimet ipsis opponantUr , quandoquidem labium superius tantae est magnitudinis et ejusmodi formationis, ut vel ipsum solum claudere os possit et haec quidem munere vulgo fungitur. Lubia lipeo, quando in anterius porrigun- Lubiorum intur, os formant obliquum, vel ut melius dicam, rostellum quoddam oblon- inbui, 'gum, obrotundum et Proeminentem; quando vero retrahoritur, discus effici tur CarlIOSUS, Circularis, a primo annulo cireumdatus qui quidem annulus obrotundam format proeminentiam. Hic inactionis status est, qui Status ab actionis musculorum quiete pendet.

56쪽

Ε iἡit,ibilitas MaXima Sese extendendi facultate gaudent labia et mutatiotio; in illisi Rhi' μ inaximae observantur, animali SeSe Contrahente aut Sese extendente,

tab. III. M. 4, 5, 6, 2, 8; tub. IV. A. 1, 2, 3. Saepius labia pro

animalis capite habita fuere, et praeSertim Cum maXime evoluta sunt. Hoc quidem posito, perscrutari hoc organon, β' in quietis, 20 in motus statu debemuS.α. Superius Labrum. si iii,. In superiore et anteriore primi anuuii parte invenitur labrum stipe rius, aut ut clarius dicam, ad intersectionem hujus prioris annuli cum secundo; quandoquidem S Uperi US primum annulum bisse ut in partes symmetricas et lateraJeS. In quietis Statu, pars anterior vel labii superioris basis pendet ante annulum priorem et os claudit fg. 4. tab. III.

Accedere etiam potest, et hoc quidem a Contractionis modo annulorum

vel labii dependet, ut ipsum labrum praetergreditur primum annulum et tunc in inseritis prosilit, Semperque os claudens quod tunc rostelli formam habet, g. 2. tab. III. . Accedere praeterea quaeque potest contrarium, nempe ut labrum primum annulum non tegat; Sed propterea non os Dudum relinquit, fg. 4. lab. III. . Ρriore hoc in casu labri

positio fere semper obliqua est: eX Superiore in inseriorem ex posteriore in anteriorem partem progreditur. ofui, ipsius. Forma ipSius leviter SuperiuS depressa est Cum quodam sulco trans

verso, levi, magis Conspicuo ad tertiam fere superiorem partem ejusd. tab. , oblongata, subtriangularis, rotunda Vel Semicircularis itiariteriore parte. Basis ipsius inferiori parti prioris annuli respondet; pars-1 Sertio. que minus lata Sublimia spectat et ad dorsum extenditur. Ipsius insertio, ut jam dixi, ab intersectione prioris annuli oritur. In parte revera dorsali eiusdem annuli Videre est salis conspicuam incisuram Iongitudinalem, in qua posterior labii pars invenitur. Hoc quidem in loco quadrilaterum so mat labrum. Postquam hoc per anteriorem faciem primi annuli descen derit, paulatim latius evadens, binas gignit laterales et Separatas exten Extensioues. SiODOS . Utraque harum extensionum quae nihil aliud nisi musculi ligantos identur, circulum ellipticum format. Ex una parte, expansio haec ad

57쪽

superiorem fere labri partem terminatur, ex altera autem parte, por tioni ejusdem mediae respondet. Inter interiorem et parumper lateralem hujus expansionis partem videre licet impre8Sionem quamdam muscularem

salientem, ot f dict. III. . Nequidem fallit 1 nam haec ini

pressio sit pars prioris annuli, Circulo intercepta; et annulo Se extendente, solummodo saliens Hoc tamen Certiam est, banc parvolam si Oeminentiam multis variationibus et singulis 'IUidem momentiS Obnoxiam esse. Hae ex

pansiones videntur, et 5 os. V. d. tab. III. in stadie delineata ot M. P. clo) in lutere. Congregatio hujus Circuitus elliptici cum exiguo

musculo interno accedit ad formam Stigmatis erucarum et nonnisi in qui busdam individuis conspicua est. Nunc superius labrum in duas fucies et in quattuor margines laterales divido. Facies externa vel Superior Cola VeXa eSt in parte anteriore, plana fere Externa soci hin parte posteriore quae quidem ortui labii respondet . Polita et laevis, nullisque rugis neque impresSionibus eXarata eSt. Cum tamen externa tunica diaphatia sit, transpiciuntur veluti loborum species in intertia ipsius partes. Hi quidem lobi coloris sunt intensioris et substantiae durioris vi dentur: bini inveniuntur, unus ad utrum JUe latuS positus, Lacrymarum instar formati, ita sese ad latera dirigunt ut ad basim labii, ut spatium triangulare forment. In apice vero labii hi Iobi sibi mutuo accedunt absque tamen ullo contactu. Ad utrum latus Veluti marginem formant aa, bb

Nihil omnino conspicuum videre est in interna parte vel inferiore lubii; polita est, et obducta videtur membrana quadam mox eXaminanda, et quae Facies interua membrana maximam habet analogiam Cum membrana mucosa quae in Homine easdem partes xeStit. Margo ipsius posterior Vel Superior transverSus est, semicircularis et Murgo Pi stein intersectione primi et secundi annuli oritur, fg. 8 in b. tab. III. . Nihil habet quod observatione peculiari notari meretur. Murgo anterior vel inferior parti labii latiori espondet et forsan meliUS Margo autefaciei Domen meretur , quum reipsa facies sit. Subspherica est, omnino '' '

58쪽

minentia. Lubrum SMPe' rius in motu . Forma.

Margines la lorales propriae sic dictae, deXtro1 Sum et Sinistrorsum extenduntur. Labii ad originem, rectilinii sunt, fg. 8. ; posteaque circuitus modo memoratos formant. In hoc loco, labio imprimunt sormam conidepressi cujus basis saciei anteriori nititur et Cuius apex quamvis trian catos, origini vel insertioni labii respondet. Hi quidem margines, proemi uentes Dori evadunt nisi ad partem mediam et superiorem labit. Annulo cum marginibus posterioribus admittuntur, nonnisi ad incisionem annuli, cia M. 8 . Hic quidem annulus cum labio itali me Connectitur: quum

quidem labrum nonnisi duplicatio vel continuatio annuli appareat. Postlius ellipticas extensiones labrum ab annulo Separatur, libertatemque adeptus, Volumine Diago tui . Proeminentia labii superioris Si plano annuli Comparetur, Varietates subit eo majores minoresve quo magis minuSve in oris cavum introduci tur; et facies quidem superior quo annuli assigitur, potius depressa quam quidem Proeminens est, et praecipue ad irascisionem labii. Nunc examinemus labrum superiuS in motuS Statu. Cum animal sese in anteriora porrigit, vel cum annulos distendendo explicat, labrum illud longius evadit eum primo annulo Cui adneXum eSt. Quamobrem Ope musculi sui elevatoris, cavitate egreditur in quo absconditum tenebatur. Pars quae libera evasit quartam partem circumferentiae describit et in eodem tunc plano ac linea media dorsi jacet. Eoque egreditur momento, elongatur et formam prae se fecit corioideam diversam ab illa quam prius habebat. Nunc vero maxime depressa est ad partem Suam posteriorem; sphaerica Contra ad auteriorem et exiguam praebens depressionem ad suam

cum primi annuli junctionem, si id. o, fg. 1 et 2. sab. IV.). Propter

hanc ipsam expansionem i StiriS organi, impressio telae cellularis transversae quae in parte dorsali invenitur, conspicua sit; transverSa eSt, parum pro

funda , et in media primi annali extensa. Partem labii posteriorem seu intersectionem primi annuli jucentem secat ac dividit. h fg. 1 et 2. 0usd. tab. Ellipticae hae expansiones tam conspicuae, aut mali in quiete ver

sante, nunc adeo eXpanduntur ad margineS laterales accedentes ut omnino disparere videantur.

Anterior lobus, vel potius basis labri deorsum conspicuus, fg. 3. tab. IV.)

59쪽

impressionem praebet longitudinalem a medianam, qua in duas partes symmetricas laterales dividitur. Canalis angularis non Valde profundi Spe- Inferior facie,. cies est illa impressio, quae ad labri anteriorem partem omnino eVaneScit. Superior vero facies majores variationes praebet; quippe laterales Iobi, Facies supε- triangulare spatium, quod ipSOS Separare videbatur, omnia denique elimi ' 'nantur; anterior Iabii pars distenditur, tamque levis, glabra et polita sit, ut amplius neque ullae rugae, neque Sinus reperiantur; tunc sit etiam

Margo posterior nihilo mutatur; anterior Vero non ampliuS hanc SeC- Margines. tionem quam, quiescente labio, praebet: namque e contra, labri fastigium magis videtur proemineus. Laterales margineS minuS proemi uenies sunt, et ideo est icitur, ut videri possit iunctio inter superius labrum et mem

Motus quam maXime sunt lenti; labrum tantummodo vacillare vide tur, Cum nutrimentiam animal quaerit; cumque arrepit, Sublevatur supra planum lineae medianae superioris. Lubri superioris consistentia durior mihi videtur, quam quidem inserio- Con istentia. ris; textura densiore et magis aequali gaudet. Caeteruin facultatem maxime sese tendendi et quasi turgescendi habet. Alcohole quam maXimam ten sionem palitUr. 3. Labrum inferius. Lubrum inferius apponitur parti anteriori inseriorique cavitatis oratis Situs et inser- vel primi annuli, huiusque saciei internae et anteriori inseritur, ex qua ab interiore in exteriorem partem dirigitur. Hic quidem situs sinit labro ut longiorem moram in ore possit facere. Cum vero labrum hoc pol tror Sum labrum superiuS Oriatur, et cum praeterea multo minus illo sit, fere semper a Superiore tegitur; et eX inde etiam concludere pOSSum HS , qua reos obliquum videatur. In quietis Statu, ore absconditur . 4, 2, 8. Iab. III. quando ex ore exit, numquam fere saliens animadvertitur, nisi contractione quam maxima essecta, et tunc quidem nonnisi exiguam partem annuli, in quo progreditur, obducit; numquam praeterea solum

60쪽

ca vitalem oralem occludit. Transversim in parte inferiore primi annuli

F6mia. ponitur. FOrma Variat, dum maiore8 minoreSVe fiunt eYplicationes vel con tractiones. Quando ore exit, paululum detCCtum, fere non saliens est, et apparet uti musculus Semicircularis, eXtremitatibus suis subrotundus et

ejusdem fere ex omni parte latitudinis. Latitudo vulgo quadruplum vel quintuplum ultitudinis ipsius adsequat, 5. tab. ΙΙΙ. . Quum magis

exit, vel ut melius dicam, quum, ore sese aperiente, Superius labrum non amplius inferiori incumbit, hoc in arcum curvatur, latitudineatagetur, et extremitatibus elevatur. Tunc quidem hilobum est, vel in duas sectiones subtriangulares lateralesque, quarum extremitates obtusae et circulares sunt, dividitur; Scissura longitudinati Don tantum in omni altitudine extensa, Sectiones hae conspicuae fiunt. Fig. 6. l. tab. III. Lubrum inserius superiori unitur binis oris angulis, et haec unio non nisi in oris cavo, sed parum ConSpici a sit. Facies. Tres in inseriori labro facieS CODSpiciuntur, quarum una Superior vel interna, altera vero inferior, tertia denique anterior Vel externa. Eosdem omnino characteres hae facies perhibent, lucidae sunt materia viscosa qualium ectantur rugosaeque; hae quidem rugae tenuissimae sunt, et nonnisi duplicatura membranae, labrum inferiuS Vestientis, efficiuntur. Omnes fere extrorsum diriguntiar; eo quidem numerosiores et magiS Sunt con spicuae , quo labrum magis retrahitur et Super se ipsum revolvitur. Ex

tenso vero labro, disparent, M. 5 et 6. tab. III. . Superior facies sub

triangularis est, cum basi parti eXternae applicata, et in parte anteriore, scissura longitudinali exaratur. Inferior Contra facieS COn exa eSt, et adeo, ut convexitas ipsius dorsum animalis spectet. Nihil quod attentionem mereturos et t. Anterior facies semicirculariS est, convexa, SCiSSura mediana inStructa. Margin Φή. BinaS tantummodo in hoc labro Videtur habere margines, superiorem unam, inferioremque alteram, quae quidem margines parum ConSpicuae

sunt nullisque proeminentiis distinctae. Superior, semicircularis, longitudines et sexura, cum labri latitudine mutatur. Scissura I. M. 6. tab. III.)bisulcatur in partem dextram et sinistram. Inferior margo similiter Semicircularis est, et nullis divisionibus partitus eXtenditur. Belutiones. Labrum inserius facie et margine superiore, faciei inferiori vel internae

SEARCH

MENU NAVIGATION