장음표시 사용
71쪽
phanae, fragilesque; subStantia vero SpecieS est cornii calcaret. Forma conica, ad apicem in roStrum pauliSper recurva, unde sit, ut veluti unCum sol metit. Basis et apex distinguitur. Basis in cavitate mamillae peculiaris inseritur, quacum mamilla intime jungitur, interpositis multis libris, quae insertionis punctum habent ab una parte, ad huSi in Setarum, ab altera parte, vel ad partes laterales vel ad inseriores mamillarum. Haec quidem basis, quae basi coni a fetae corpore essecti reSpondet, simul cum mamilla strato musculari innititur, et vel sic, ut mamilla ad basim alterius coni posita sit, cujus partes in directionem Oppositam jacent. Hic secundus Cotius
omnino musculariS eSt, ut iam Vidimus. Supervacaneum mihi videtur repetere observationes, quae huc de re factae fuere. Basis setarum Semper reconditur in statu naturali et vel etiam in fortissima setarum expulsione,
10 pelle quam trajiciunt, 2' Strato musculari pelli succedente.
Apex Setarum, Vel parS Cariam SVPerior multo tenuior est quam basis, quo quidem argumento forma Conica probatur. Paulo infra levem animad vertimus incurvationem, quae huic organo speciem utici praebet. Quanquam fetae Sese a haSi ad apicem Curvent, haec tamen curvatura
non tam ingens est, quam quae in apice locum habet, quippe quae re pente efficitur. His curvaturis efficitur, ut apex fetarum semper interiora Spectet, id est, lineam medianam inferiorem ; cumque hoc ex utraque parte ossicitur, modoque inverso, exinde sequitur, si fetae duorum fasciculorum cogitatione producantur, illas quasi litteram V formare. Quo magis setae ad lineum medianam inseriorem accedant, eo major radius curvaturae sit. Haec regula locum habet pro binis curvaturis, quae proinde magis Sunt conspicuae in seriebus binis longitudinalibus externis. Spinae binarum Serierum longitudinalium internarum, praecipue priorum fasciculorum fere Sunt rectae, et omnino sunt versi S partem POSteriorem et auteriorem Corporis, ubi diameter istius minor fit. Namque ex hac diametri imminutione oritur appropinquatio serierum tam eX ternar mquam internarum. Setae pares tranSVersim unoquoque in annulo diSponuntur, Setae Primi Distantia qua,
et secundi fasciculi uniuscujusque seriei longitudinalis, inter Se non hi. h. 'P
72쪽
Disi spatio diametrum transversum mamillae adaequante distant. ordines longitudinales multo magis inter Se diStant; Sed Spatium quo separantur, pro singulis ordinibus non aequale est, interni quidem ordines multo magis inter se distant quam ab externis. Haec quidem distantia variat pro varia crassitie vermiculi, Sed semper ud minimum quater quinquies 'e latitudinem seriei adsequat, quum e contra diStantia, quae Seriem internam ab externa separat, nonnisi semel vel bis latitudinem seriei valeat. Exinde sequitur, ut Series externae magis inter se distent; quoniam ipsarum distantia huic aequivalet, quae Series internas Separat, plus diStantiam quae easdem series ab externis dividit plus latitudinem serierum internarum. Numbesus. Sotae Subulatae non aequali Dia mero in omnibus annulis inveniuntur ;animadvertimus apud fere omnia individua, et vel apud ipsos Lumbricos, qui maximum magnitudinis gradum adepti fuerunt, setas deesse ab annulo os continente ad quartum vel quintum. Sed ab eo Usque ad annulum ani,
organa locomotus inveniuntur. Numerus quidem ipSOrum Orgatiorum variat secundum annulos; et revera ObServaVimVS priores annulos nonnisi
quatuor setas habere in eo quidem casu ad ordines longitudinales inter nos pertinent . Non potest exacte determinari, ubi incipiant ordines longitudinales externi: illud enim minime fixum est. In nonnullis enim indi xiduis nonnisi post clitellum conspicui sunt. Exinde sequitur, Semper series longitudinales internas longiores esse. Quo argumento facillime distinguuntur.
1 6tihitudo. Generatim ObserVRVimus longitudinem Setarum in statu naturali, et quum Don eli animali eXtrahuntur, multum Variare eaSque fieri minores, quo magis ad caput accedant. Ad quartum quintum e annulum quam maxime exiguae et tenuissimae sunt. Credi quidem posset eamdem grada tionem etiam locum liabere, quum ad anum accedant; sed hoc minime verum est. IpSarum longitudo eadem fere est ad anum atque in media corporis parte. ordines longitudinales externi sese primum ostendunt sub speciem punctorum albidorum minimorum, quae nihil sunt nisi rudi menta mamillarum Setiferarum parum eXtensarum. Hae quidem maculae sensim Sensimque majores sunt, quo magis procedant ad mediam corporis partem, et denique tanquam Selae ObserVantur.
73쪽
Qui in fetae sese tranSverSim in unoqUoque annulo inserunt, formant
lineam parallelam annuli margini; haec linea profunda est, et ut parvulus
sulcus apparet, eo magis con SpiCua sit, quo majoreS Sunt setae et in ra tione directa istius magnitudinis. Ab omni sensibilitate locomotus organa destituta videntur, et hoc vel sequente experimento probatur. Variis modis Lumbricum viventem excitavimus, donec setae omnino Salientes fa Ctae fuerint, quo quidem facto, binas resecuimus, DibiI omnino pati aDimal Visum est; has quidem sectiones continuavimus, donec duodecim fere Pedes abstulissemus, et nullum dolo ris signum observavimuS. ΙΙOC Solum Conspicuum siebat, quod nempesanimal in progressu suo impediretur. Alterum in sensibilitatis argumen tum illud est: quod scilicet organa motoria ramificationibus Dervosis
saltem a magno ramo PI OVenientibus OmniUo Careunt; vasa sanguifera etiam desiderantur. Quantaecumque fuerint perquisitioneS ea in re, Dura quam tamen eo perVenimus, ut in illi S OrganiS Systema quoddam uervosum vel vasculare inveniremUS. Substantia calcareo cornea eSt Unis OrmiS, homogenea, nullis aliis cor poribus composita; hoc tamen VidimUS , extremitatem nempe anteriorem setarum , vel iStam partem, quae humo apponitur, animali progrediente, multo esse et duriorem et magiS Corneam, COIoriS intensioris et ex sub stantia magis resistente, quam Caeterae iStorum organorum partes. Cum color Setarum vulgo rutiluS QSt, CX tremitates facile distinguuntur colore suo
susco et vel aliquando nigro. Forma omnino conica est, nunis in longi tudine saltem nunquam nos obser a Vimus depressionibus distincta ;cum feta aliqua intensiori microscopio submittitur, tunc quidem videre licet in latere setarum, lineam longitudinalem, quae cum Setu parallela
pergit, et exinde cum ipω incurVatur. Hun C qiaidem essectum reor casu quodam optico deberi, nam cum movetur Sela, linea locum Suram mutare
Hae setae solae Sunt partes durae quae in corpore Lumbricorum inve niantur, Solaeque appendices conSpicuae . Appendices revera generationis alia quibus tantum in individuis reperiuntur, neque conspicuae evadunt, ni Si animalibus coitum celebrantibus; caeterum substantia saccida et molli
Sensibiles ninsutit. Substanti δ. Effectus obli
mittit r. Sola sunt O gana dura
74쪽
satis illa organa a setis distinguit. Nunc videamus, quid revera setae in
progressione et in variis motibus efficiant. a. De motibus Ormnorum DComotionis. Absoluto studio de motibus peculiaribus organorum IOCOmotoriorum, ad motus generaliores, quoS essicere potest LumbriCUS, revertamur. Mone mus tamen, nos in hoc capite tantummodo de motibus progressionis locu turos esse; quum de muSculiS agemus, tum etiam SyStema diversorum
Motu,sεtarum. MotuS, quibuS Orgara a IOCOmotus intra Corpus immittuntur, necnon ii, quibus extra corpus porriguntur, Praecipui et Vel peculiares sunt horum organorum; horum vero et introductionibus et eductionibus omnis vel quie tis vel progressionis mechani sinu S Dititur. Hi motus refractilitalom con
stituunt, quae quidem, Uti Vidimus, a pluribus auctoribus in dubium
revocatur, Sed quae revera in LumbriCO terreStri existit. Voluntati animalis praeterea obedit, nunquam vero instinctui, et Vel hoc simplicissimo experimento comprobatur. Quietus relinqUatur LumbriCUS , doneo omnes setae intra stratum musculare intraverint, ton C Vero eXCitetur pars quaedam corporis, poSterior v. gr. , protinus aliquid mali timens, sese ope setarum insensum contrarium diriget. AliuS SupereSt modus, quo magis etiam conspicua eductio fetarum redditur. Ρendatur LumbriCUS terrestris baculo transverso in orificio lagenae, aethere Sulsurico repletae posito, cum Vero vapores istius aetheris quam maxime internas animalis membranas assiciunt, protinus Lum hiricus sese millenos in modos Contorquebit, quae contorsiones efficiunt, ut
quam maXime Setae Prorumpant. Haec quidem selarum eductio et inductio binis musculorum speciebus debetur, protractorum nempe et retraCtorum Setarum. Protractores, de quibus mox et amplius dicitur, spinas eduCunt, Cum e Contra retractores ContraCtione sua SetBS retrahunt. Cum retraCtores contraCtiones SuaS Omnino peregerunt, Setae Cum ma
millis, quibus innituntur, in corpus retractae sunt, ita quidem ut nihil amplius videatur, nisi parvulum soramen, per quod transierant, ut intra Stratum muSCUlure penetrarent. Saepius et fere semper admodum dissicile
75쪽
ost foramen illud videre, quippe quod Vel membrana cutis, vel margine
strati muscularis circumdantis obtegitur. Tunc quidem nonnisi unum indicium pedum superest, nempe maculae albidae mamillarum setas feren
In motibus vulgaribus simul ac protractores actiones SuaS peregerunt, spinae progrediuntur usque ad fere tertiam Suae longitudinis partem: ma miliae vix conspicuae sunt. ObServavimus quidem motum illum eductionis non simili modo effici per totam corporis longitudinem: Dum quum fetae mediam corporis partem obtinentes ad tertiam suae longitudinis partem usque egressae sunt, quae in primis annulis obveniunt, ViX jam aliquae ex parte egressae Sunt; Sunt etiam quae Omnino non appareant: praecipue hoc fit in 40, 50, 60 et 2 ' annulo, nisi fortasse animal motum quemdam insolitum repentinumve perficere debeat. Eadem observatio institui potest de in ductione setarum, Mam spinae eXtremitatis anteriori S Semper priores ingrediuntur. Animadvertimus fetas majores inveniri fere ad tertiam Partem POSte- Crassities. riorem corporis; craSSities illarum, quae proportionaliter maior est quam caeterarum anteriorum , Semper. Continuatur eadem, usque ad tertium aut quartum ab ano annulum. Nonnisi in fortioribus motibus omnino apparent organa locomotoria; tunc tantummodo probe videntur mamillae albidae, quae semper cum basi spinarum sub pelle et in Strato musculari remanent; irritatione, excita tione , liquoribus quibusdam idem producitur essectus. Mortuo animali ingrediuntur setae: si in Spiritu Vini ConSerVantur ali- Mortis essee- quandiu Lumbrici, admodum dissicile haec organa animadvertuntur, etiam μ' si vel comprimantur partes circumdantes; at nunquam illud frustra tentatur animali vel xivente vel recenter mortuo. Consistentia, forma, dispositioque Setarum quam maNime Progre8Sioni Observationes. Lumbricorum s a Vent. Quoad consistentium, materies durior, ex qua consantur, quam maXime idonea est, ut corporibuS Circumdantibus resistant, ut vermiculo basim solidam sustentationis praebeant, et denique ut terram aliorumve corpo rum poros Supra quae gradiuntur penetrent.
76쪽
Quoad formam istorum organorum, binae Curvaturae, quibus terminantur, si mitatem corpori vel progredienti Vel Stanti largiuntur; prior cur vatura , illa nempe quae a basi ad apicem extenditur et quae apices setaxum appropinquat, etiam inservire potest ut dirigatur centrum gravitatis annuli vel corporis in catellium ad plantini sustentationis : similem iuΗomine appropinquatio ossium cruriS et genuum Scopum habet, ut nempe pelvis dilatationis effectus destruat et proinde distantiam semorum, quod
revera admodum CorporiS SituS firmat; POSterior Curvatura , quae Uncisiguram prae se fert, et in apice Setarum eSt, ita formatur, ut terrae implicentur. Insignis quoque istius Muci durities hanc functionem fovet. Quoad dispositionem Setarum, probe animadvertendum eSt, OmneSSetas posteriora vel Sus directa S esse; et quidem effectus istius directionis facillime perspici potest. Cum animal Ope uncorum Setas SuaS terrae implicuerit, anteriora Versus corpus dirigitur, id est versus partem suam anteriorem; sic facilius pressionem in Setas emcere potest, quae setae sic toti corpori impulsionem in anteriora communicant, Cum eodem momento
animal setas sublevare potest illas retrahendo, et itidem altius pedes implicare; hic quidem motus multoties repetitus progressionem animalis Constituit. Hoc motu efficitur utidulatio quaedam, quae EX aniatilo in annulum per totam Corporis longitudinem propagatur, quae quidem actioni continuae
organorum locomotus debetur. Haec annulorum alterna et extensio et adductio, quae contractioni musculorum voluntati obedientium debetur, quam maxime etiam favet motibus progressionis, qui vel satis rapidi esse possunt. Lumbrici generatim
SeSe magna Celeritate movere possunt, quae quidem celeritas a dispositione et organisatione musculorum pendet. Directiones, secundum quas Lumbrici progrediuntur, Sunt numero infinitae: cum vermiculo cuidam vel stimulus irritans applicatur, vel impedimentum quoddam Vise apponitur, protinus motu retrocedente fugit, neque corporis directionem mutat. In hoc quidem casu potius tindulationes, quae ex extensione et contractione annulorum oriuntur, hunc motum retrocedentem essiciunt, quam quidem Setae; namque cum hae nonnisi paululum sese antrorsus dirigere possunt, nullam Corpori resistentiam faciunt, neque exinde ullum hypomochlium, neque ullam
77쪽
basim directionibus idoneam illi praebent. Nunquam Lumbrici lateraliter procedunt, quippe quod musculorum dispositio hoc impedit.
Tales sunt organorum locOmotuS actiones, quum animal locum mutare vult; ossicium ipsorum videtur idem esse ac Osicium crurum in Mam miseris aliisque animalibus. Essectus ipsorum in progreSSione comparari posset tensioni omnium musculorum in Homine , qua saltus efficit. Nunquam Lumbrici saltus instituunt neque sese projiciunt supra positionis planum: si forte partes Vel anteriores, Vel poSteriores sublevent, hoc non sit, Disi sortiore stimulo assciantur, Verbi gratia, si immergantur in liquorem quemdam Stimulantem veluti alcoholem; et ne tunc quidem hic motus nisi dissicile et per breve spatium fit. Praeter organorum locomotoriorum motus, qUi progressioni inserviunt, alii quoque sunt non minoris momenti, quippe qui secundationi et exinde speciei propagationi faveant. In noctibus, quae dies tepidos illos et placidos veris et autumni sequian tur, vermes ex latibulis SutS exeunt, ita tamen ut Pars ipsorum poste rior parietibus latibulorum applicata remaneat: simul ac tunc terra vel minimo motu assiciatur, protinus sese elevant subito, et sese in latibula sua projiciunt; hic quidem motus quam celerrime sit. Si quis Vermem arripuit, cum jam dimidia pars ejus terram intraverit, tunc insignem resistetitiam experitur, et si vel tunc eXtrahere velit, corpus dilacerabit et nonnisi frustulum extrahel; Vis igitur, qua corpus solo applicatur, insignis sit
Si latibula examinentur, sinuosa Sunt et diametrum habent fere eum dem ac Corpus ipSorum: quae utraque res admodum fibulationi favet; ut resistentiam extrahenti Osserat, partem corporis posteriorem, quae lati bulo inest, tendit, ita ut diameter transversus adaugeatur; latibuli parietes internos premet; haec quidem contractio a ventre ad dorsum essicitur, ita ut pars posterior plana sit. Haec caeterum dispositio obvenit in individuis, quae magnitudinem 5 vel si pollicum attigerunt. Haec depressio aliam quoque utilitatem habet, quippe quod sic series longitudinales externae Setarum ad margines eXternos Corporis disponuntur; unde Setae ex utraque parte Saliunt. Contractione annuli partis posterioris eriguntur, duriores
Exeunt Lumbrici ut copulentur.
78쪽
sunt, et sic setas exire cogunt, et eo quidem magis, quo major contractio
est. Setae sese in parietibus latibuli, quibus jam corpus premebatur ,
intrant, torram penetrant, et Sic corporiS POSitionem quam maxime stabiliunt. Cum unci, quibus Setae terminantur, eumdem omnino esseC- tum producunt ac illae antiquarum gentium Sagittae, quae, cum COPPIIS intraverant, Don extude extrahi, niSi dila Cerata Carne, poterant, Omnino impossibile est evellere vermiculum ex latibulo suo, quippe quo magis extrahere Conamur, eo magiS Setae irritantur, eoque profundius in terram penetrant, eoque exinde dissicilior sit extractio. Si vero animal defatig mus; si partem corporis, quae eXtra latibulum est, exigua sed continuatentione tenemus, Contractio m USUulorum tandem tempori cedit, et facile integrum vermiculum eVellimVS ; Cavendum ne, Cum tentae Corpias tenemus, fortius trabamus, quippe quod Corpus sere Semper rumpitur. Setarum usus ad latibula formanda non omnino necessario videtur, quoniam scilicet formantur pro ma ima parte ope labri superioris, uti
F. Do Papillis aut do suris transpersalibus.
Hic incipit, ut ita dicam, studium organorum externorum GenerationiS. Etenim, papillae aut sissurae transversales, clitellum, et quaedam appendices sola sunt organa exterius visibilia hujus functionis. Omnes auctores, qui fusius de Lumbrico locuti fuerunt, papillas, quae huius capitis obiectum efformant, observarunt. Quidam ipSaS nomine po-rorum insigniverunt. Nos illa organa appellabimus papillas aut fissuras , ut a poris respiratoriis distinguatitur. Sed auctores illi Dullomodo consentiunt inter se de muneribus, quibus haec corpora funguntur, quemadmo dum mox dicemus. Linninus, absque dubio, designavit eadem haec Organa Domine pororum lateratium. Ex illorum poSitione unum ex prae cipuis generis criteriis deducit. Hae igitur papillae observatione omnino sunt dignae. Cl. Montegro, ut videtur, nomen pupillarum eXClusivo modo
dedit cristis, quas supra memoravimus pag. 32.
79쪽
Appellamus papillas aut suras trans Uersales tubercula Ovalaria aut subquadrangularia , transversalia , colore plerumque albo, Sed Semper pallidiore ac reliquarum partium Corporis. Haec tubercula, quanquam pro anni tempestatibUS evanescant, gene raliter constant duo in junioribus Lumbricis, et qua tuor in Lumbricis jam adultis aut senioribus. Duo priora sive illa quae immediate post caput veniurat, ad 16Hm aut 17Rm annulum sunt posita. Sunt papillae majores, et majoris sunt momentiquam SequenteS, quia revera nian IUam fere omnino evanescunt. De his plerique auctores fuerunt locuti: nam caeteri perraro Observatae fuerunt. Hae pupillae modo unicum annulum, modo duos, modo etiam annulum et dimidium occupant. Quum occupant plusquam Unum vnnulum, re periuntur vel ad partem inferiorem ejus, qui ipsas fulcit, vel prope intersectionem duorum subsequentium annulorum. Positae sunt lateraliter respectu annuli ubi perforantur, scilicet una ad dextram, altera ad sinis tram partem lineae medianae ventralis: nam observandum est ipsas ad ventrem Observari. Positio illarum papillarum duplici casu insigniri potest 1' sibi invicem possunt esse oppositae , 2' possunt alternari. Utramque
positionem delinea vi s . 12, 18, 19 et 20. tab. Priori casu fg. 12 et 18) fulciuntur 16' annulo, et sive ad ejus
partem intermediam sive ad partem inferiorem Occurrunt. Generaliter extensio earum papillarum obducit intersectionem annuIOrumis' et 1 h, ita ut haec inter eorum latus internum sit conspicua ex b in b M. 18 Praeterea haec extensio inserius progreditur in 1 sem annulum, quamvis hic non sissura, instar annuli praecedentis, perforetia C.
Posteriori casu fg. 19 et 20) prior papilla occurrere potest in l5R
annulum et tum subsequens est in 1 Guili, sive prior potest reperiri in 16Rm et posterior in 1 sem. Haec alternans positio saepissime ocCurrit et mirum in modum congruit cum positione aliorum organorum, quae ad masculinum apparatum pertinere Videntur In omni casu, extensio inferior cuiusque papillae semper in annultim
sequentem progreditur; M. 20 papilla J5x annuli progreditur in 16Rm sic que ponitur juxta ortum papillae oppositae sive 16' annuli, cujus eXtensio
80쪽
cernitur in 17'. Saepe pars anterior papillae, quum alternant, originem ducit in annulo ipso, ubi nascitur papilla superior. Barissime tantum reperi Lumbricos, in quibus papilla dextra aut sini
tra a papilla subsequenti plusquam unico annulo Separaretur. Vidi tantummodo tres aut quatuor illorum animalium, in quibus hoc spatium a secundo annulo ad quartum aranulum erat. Saepe etiam illae papillae alter uatit ita ut Una occurrat in partem Superiorem et anteriorem annuli unius, et altera in partem inferiorem et posteriorem annuli Subsequentis. Directio. Hae papillae Sunt longitudinales, longiores quam lutiores, progredientes nunc parallelo modo ad lineam medianam Ventralem, nunc Obliquomodo intrinsecus respectu ejusdem lineae. Gradus obliquitatis non est symmetricus, una papilla potest inclinari magis quam opposita, quod praesertim, dum alternant, locum habet. Longitudo et Longitudo et latitudo harum papillarum pro aetate et anni tempestat bus variant. In Lumbricis majoribus et omnino adultis in loDgitudinem a 3 ad 4 millimetra et in latitudinem a J I ad 2 millim. Sese extendunt. Folia. Earum forma generaliter eSt OVata, conVeXa, bilobata, versus mediam partem inflata; unde sit, ut earum appendices anteriores et posteriores
Versus partem Superiorem illae appendices non observantur, vel Saltem ibi non adeo sunt distinctae vid. aa, a a , fg. 18. et aa, a j, fg. 20). Saepe, et hoc quidem praesertim locum habet in majoribus Lumbricis, haec forma est quadrangularis angulis obtusis Margines sese extendendo aUgent adhuc regularitatem, qua sit, ut papillae latera respective parallela habere videantur: vid. in h5 et co , fg. 2. lab. III., ubi positio pupillarum adhuc pei SpiCitur. In his papillis distinguo duas facies, unam superiorem, alteram in1
riorem et quatuor margines: unum anteriorem , unum pOSteriorem et duos lateraleS. Facies superior. FacieS Superior est proeminens, plus minuSVe conVexa, et Convexitate
conversa lateraliter et ad latus externum. Laevis est, lucida, continua, Sine asperitatibus aut striis notabilibus, versus mediam partem aut VerSUS an-Fissura. teriorem perforatur fissura cit, o df, fg. 18. et Cd, c d , fg. 20, trans versa fere parallela ad margines anteriores et pOSterioreS papillarum. Haec