장음표시 사용
121쪽
Crepitus lupi nuncupatos , dc ideo germanice Stelaene mi odermo schvvammeappestata possunt: primus in Tab. I a. Tam quoad figmram, quam magnitudinem optime exprimitur. Secundus fungo rotundo orbiculari Casp. Bavh. Pin. 37 . similis est, δί tertius Lyco perdon Parisiense minimum pediculo donatum Turnes I. Instit. rei herbariae prau fert; omnes sunt cinerei coloris, S in iisdem locis, ubi priores Fungitae colliguntur, etiam hi occurrunt. Equisetum foetidum sub aqua repens Cass. Ravh. Pin. 16. petrificatum Stemenes masse chastheu oder Matnenvvadet. Lichen petraeus lati solius petrificatus. Tab. I 3. seu Hepatica fontana Cis. Bavh. Pin. 36 a. Stetnenes Leher raui. Muscus vulgatissimus petrificatus. Tab. I 3. Stetnen gemeines Moss. Muscus filicinus petrificatus. Memenes Fahm raut mossFucus petrificatus. Tab. Tq. Virgulta petrificata. Tab. I . Melaenes gesteudi . Si quis admirandum naturae lusum, dc subtile aquae petrificantis artificium contemplari desideret, praedicta sex vegetabillia in sit stantiam lapideam conversia intueatur, jucundius prosechb spectaculum , iam sedulus
naturalium indagator nunquam viderit: Sunt enim corpora e filamentis exilibus de soliolis tenuissimis conflata, ac sine minima texturae labe ad tantam duritiem redacta, ut, nisi minutissimae eorum partes impulsui v hementiori cederent, ipsum marmor soliditate vincerent. Quid pulchrius Equiseto no stro foetido petrificato excogitari potestὶ aspiciatur, quaeso , infinit'is cauliculorum mille modis sese implicantium numerus, observem tur soliola minima,quibus cauliculi exornantur,debito ordine & situ disposita, sine ulla adhaerente, aut commista materia heterogenea , quin naturalem caulium , vel soliolorum seriem turbaret: Equiseto Lichen petraeus latifolius petrificatus nec tenuitate soliorum, nec admiranda eorum dispositione cedit, nam soliola siepius sine contactou unius cum altero quasi e radice ordine prorsus naturali exsurgunt Venulis suis, & si lamentis donata , ut ipsa herba adhuc virens diceretur, nisi color cinereus petrificatis magis proprius , dc durities ipsa cum pondere fraudem proderent. Musci vero ob naturalem structurie raritatem, in quibus etiam vix perceptibiles fibrae in substantiam lapideam durissimam coactae sunt, admirationem longe majorem ratione subtilioris petri sicationis metamorphoseoS merentur. Lapis , quem fucum petrificatum appello, simillimus est fuco ad radicem palorum hortos cingentium nascenti, qui pyramidalis est, eu ob structuram suam cum fungis magnam amnitatem habet, excepta radice , Sc fibrositate ILgnea, qua donatur; facies suci externa nigra est, interna autem candida, &ad texturam ligni, uti dictum est, accedit. Mihi missus est Basilaea a docti sesimo viro D. Stehelin sub eodem nomine . Sslvius Bocconus illum vocat fungum lignosum nigrum rostratum Antverpiensem sol. 298. MU
Virgulta petrificata sunt quisquiliae omnis generis vegetabilium simul unitae, & in lapidem conversae, ita ut nec minima & tenuissima straminis fragmenta excipiantur. vid. Tab. I . in hujusi hodi quisquiliis praeter petri- sicationem notandum venit, quod omnes simul mediante petrificatione aggl
Locus Herba perrificata. Tab. I S.
122쪽
mosi in perrificatiS. Rietoides seu Radix per rimata
s HIs TORIA LAPIDUM FIGURATORUM
agglutinentur, certum indicium latentis liquoris visco sit, δc ramosi, qui ubique ad producendos lapides concurrit. Petrificata in magna copia colliguntur leuca media infra Rhein seldam circa ripam Rheni, quae tota saxea est, dc supra quam rivulus excurrit omnia corpora, in quae impingit , in substantiam lapideam convertens, aut incra- statione obducens, quo in loco etiam praed1cta inveni.
Lapides Figurari Perrificari vegetabilium partes reprasentantes.
Ur lapides figuratos petrificatos partes Vegetabilium reptae sentantes
non solum intelliguinarii, de quibus certi sumus , quod olim fuerint corpora plantarum nunc in substanciam lapideam conversa, sed etiam illi , qui figura sua partes vegetabalium V. g. semina , fructus ita repraesentant , ut probabilis dubitandi locus sit, an non sint fructus vel semina plantarum in lapidem commutata,vel saltem figuram seminum dc fructus tam affabre prae se ferunt, ut cu1libet studio dc omni industria eas contemplanti fatendum sit, revera hos lapides cum tali plantarum fructu, aut semine, quo alpotiora figura sua convenirC. Species sunt: Radix petrificata. Tab. I . Ein Stelaene murteten. Lapis est radici simillimus, δc ideo Rigoides, germanice et Stesnvvvrtneu Vocari potest: magnitudinem δί figuram sistit Tabura I . sublutei est coloris, de radicem Pastinacae ten ut ibi 1 ae sativae radice lutea Can. vh.Pin praeseseri, allatus est e Toggio . Ramus quercus una cum cochlea adhaerente petrificatus .. Tab. I 3. Em S einener Lichast sambi einem Rhneven. Cortex ejusdem arboris petrificatus.. Tab. 13. Einsteinene Elchrinden: Frustum ligni Titiae petrificatum .. Tab. I S. Steruenes Lindenhoitz. .. Quod ramus petrificatus fuerit quercinus, non dubitandum est: etenim ex cortice, ligno, de ipsa dispositione fibrarum patetInterna substantia coloris est punicei, cortex Vero magis ad nigrum vergit, mirabile est, quodlsimul cochlea fissurae corticis inhaerens in substantiam lapideam fuerit versa Cortex petrificatus ejusdem arboris est in parte interna , qna lignum respiacit, spadiceris, externa Vero ad albedinem accedit . Frustum demum lign, Tilite simile cinereum est, si bris tam rectis quam transversis ita distinctum , ut verum lignum videatur, nisi tactu δc pondere dignosceretur. E lignis p trificatis cotes optimae efformari Qlent ad acuenda serramenta, quibus a tifices utuntur, dc chirurgi. Omnia tria petrificata figuras Tabulae 1 3. bis sup erant mole.
Infra Rhein feldam ad ripam Rheni colliguntur; lignum fossile etiam Gruitur apud Toggios prope oechtenueeg, dc in prato x len in uveltham-
merrtedi Ditionis Tigurinae. Folia Fagi perrificata Tab. 26. Stelaene buchbletter. Folia Alni petrificata. Tabest 6. Stetnene Erlenbletter. Folia Quercus petrificata. Tab. 26. Stet ene Lichbletter.
123쪽
127쪽
HELVETIAE, E I USQUE VICINIAE. 5sHaec soli a petrificat adc alia hujusmodi intra Tophum vulgo: Tufi stran
oder Tugstein plerumque deprehenduntur, cujus majorem partem laepiuSconstituunt, & ab illo magna vi separari debent. Tophus autem est lapis porosus, asper et scaber, facile in arenam solubilis, Sc multis foraminibus donatus, quae illi levitatem inducunt, generatur a magna musci, ali arumque herbarum, &quisquiliarum copia mediante aqua petrificante in substantiam saxeam versa, vel materia lapidea incrustata . Secundum dive sum herbarum situm, & aquae cadentis, aut decurrentis dispositrionem nunc leVior , aut GraVior , nunc magis, aut minus solidus Tophus produci
Adhibetur ad aedificia exstruenda , 3c ad eorum arcus formando S , nec non ad rimas parietum collabentium replendas , cum prae leVLtate non premat , dc Ob porosiitatem extrema facile agglutinet . Ex his foliis petrificatis non minus ac e prioribus elucescit elegantissimum petrilicationis artificium, cum impossibile videatur,quod innumera folia in una massa congcsta in lapideam sub stanti am convertantur cum omnibus suis etiam minimis signaturis, & tenuissimis ventilis, ita ut nec ab irruente aqua laedantur, aut superius inferiori folio al1quam labem inserat . Vel omni modum petrificationis effectum impediat, quod necessario fieret , si hae imagines solum a foliis arboribus delapsis materiae tophaceae imprim TentUr : nam una confunderet, vel prorsus deleret alteram , quod diruimsit pace Erud. viri D. Scheu qui in suci Epistoici ad D. Lochn. judicat Phyllitas Tophaceos solummodo ab impressione foliorum produci, soliis inpulVerem abeuntibus . In eadem Rheni ripa copiose occurriant cum Topho, qui saepius integram ripam obtegit, nec non prope pagum Stul en Ditionis Tigurinae. Calix glandis quercinae una cum pediculo petrificatus. Tab. I9. serie ultima, num. I. Unsteinenes Eichen hutilein mi einem stieli. Glandites quercinus. Tab. 19. Ei einene Eiche ambidem hulseli. De his duobus petrificatis nullus dubitet, quod non sint partes quercus in lapidem versae r etenim non solum externa conserVant quercUS lineamenta, sed insuper partes internae simul in iis observantur, secundum id, quod docet Agricola lib.7. de natura fossilium fol. 327. 2 328. cum natura lapides arborum similes procreet, diligenter videndum est, an corticem & medullam, aliaque habeant, quae si absunt, non stipites in lapides conversii sunt, sed natura fecit lapides stipitum simillimos. In Glandite adest glans quercina calice suo aspero inclusa, qui in priori corpore petrificato sine glande pediculo suo,cortice, dc medulla instructo insidet. A me collecti sunt in monte Legerio. Gallites puniceus conglomeratus. Tab. I9. Ein Stetnener Galla el. Gallites lapis est colore & forma gallam conglomeratam, prout in soliis quercu S saepius occurrit, referens, quamobrem 1llum in lingua nostra vernacula: Gallapse einvocarem. Figura utriusque sub rotunda est,& nonn1hil compressa, color puniceus; superior cavitate transversa donatur. Inventus est in monte Legerio .
128쪽
ss His TORIA LAPIDUM FIGURATORUM
Videtur hic lapillus fructus petrificatus Paliuri Dod: Pempi: 736. seu Rhamni solio subrotundo fructu compresso Caspo Bavh: Pin: 77. Lapis
enim est orbicularis, cujus centrum convexum est, dc quassi membrana crispa , propter quam illum lapillum collarisorenem, vulgo: Kroestinstein vocavi,horizontaliter cinctum, cinerei est coloris, dc ejusdem magnitudinis, Socii , quam figura sistit. In monte Legerio occurrit.
L stillus Lapillus pyrisormis . Tab. 19. stactet frui.petris. n. a. Ein KDiner D mriformis linstein. Ein klei- Praese fert hic lapillus fructum oblongum alicujus Oxyacanthae, seu Mener byr- spili sylvestris. Cinereus est, & oblongus in parte superiore nonnihil glo-
ljRstςm - bosior , dc crassior , cujus centrum occupat stellula concava in sex T-b λ9- radios divisa, versus partem inferiorem vero angustior sit, ita ut pyro pa vulo simillimus sit, &propterea etiam Drlinstein appellari posset, repertus est in monte Legerio. Tertium lapidem fructuum fruticum petrificatorum, comparari posse cum Myrtillis ipsa figura demonstrat, sed, cum potius ad fructum Taxi accedat, sequentem constituet speciein πλυἱῖis, Fructus Taxi petrificatus. Tab. I9 ruci. frui.petris. n. 3. Stetnen rurat Non Taesi ρο- dem Eibe baum. Lapis cum figura convenit , dc in eodem loco cum duo-rrificatus. bUS praecedentibus inventus est. Tab. 19. Pisolithes major cinereus. Tab I9. PisoLitha. P1 solithes minor fuscus. PVλ I9. vulgo: Erbsem.
Pisolithae sunt lapilli, qui ob formam rotundam pisi aemulam ita nunc pantur , Germanis in . Concrescunt e guttulis aquarum rotundis sphaericis in lapidem Hutiem figurae, commutatis. Reperiuntur in monte Legerio ,&Lettenberga prope Horgana apud Tigurinos, nec non in momtibus prope Brugam Ditionis Bernensis. Amygdaloides subluteus major. Tah. I9. Amygdaloides subluteus minor. Tab. 19. vulgo: Mande eis. Sunt lapilli magnitudinis figurarum Tabulis I9. forma sua amygdalas reserentes, unde germanice Mande ein appellari poterunt, constant ex lapide calcario: causam figurae potius casui adscribendam puto quam fructui in montes delato, & ibi petrificato. Amygdaloidae in plurimis locis Helv
tiae reperiuntur, potissimum autem in monte Randio & Legerio. rrillita Myrtillites major cinereus umbilico mag1S CXcaVato. Tab. I9.A. T. Hei del- Myrtillites maior cinereus umbilico minore. Tab. I9. A. a. Vulgo: He
tantes, ideoque in nostra lingua vulgari midelbeerseis vocandi. Substantiae sunt durissimae, dc ex materia selenitica conflatae, cinerei coloris, sub- rotundi, & in parte superiore primus lapis umbilico satis amplo, rotundo, iis & concavo donatus est instar fructus Vitis Idaeae foliis oblongis crenatis fructu nigri cante Casp. Bavh. Pin. 7O. Secundus vero umbilico minore insignitus est ad modum fructus Vitis Idaeae foliis oblongis albicantibus. Casp. ZρcΗ - λ . . TO. nec non e parte Opposita tantillum elongatur. Inventi sunt Coralliis; in monte Legerio. Bergco- CoralliteS major reticulatus . Tab. I 7. Berg corallan .ra ven. C