장음표시 사용
31쪽
I Tibid. Pecti niteS, Pectunculites, Percae piscis lapis, FIPes animalis aquatici lapideus, yi
Phaenicites, I28 Phosphorus mineralis, IJ Pietra frumentale, GPisolithes, 36 Pseudoadamantes, a Pseudocrystallus, 'OPyreneS, Ia8Pyrimachus, δ' Pyrites metallaris, I
Uartaum, a Quercinus calix cum pediculo pe- trificatus, 11 QuercinuS cortex petrificatus, J Quercinus glandites, 11
Quercinus ramus una cum cochlea petrificatus, JAQuercus folia petrificata, ibid. o R. I Adioli Echinitarum. 12 Radix lapidea, FARamus quercus una cum cochlea
Agittae incubi, Ias Salicis folia petrificata, FASalicites, 69 Sardachates, a
Saxum fissile, Scutellati Ichthyodoiates, Io Scutulum Echinitarum, IasScyphoidaeus lapillus, 67 Selenites. sse a Serpens petrificatus, 26 Serpentis caput petrificatum, 27Silex. Is Perforatus, ibid. Siliceus pyrites, I Spatum, 24. 9IEbori simile, as Spectrorum candela, I 29 Specularis lapis, 27Sphragis- Asteros, 6 Spina piscis lapidea, FISpinosus lapis, 127Spondylolithae, TiCoracoidaei, 78 Ovati, ibid. Subrotundi, 7 6 Spongia lucis, IJ
Stalactites, asCrustaceus, 3 Stiri ae - formis, 29 Tubulatus, go Stalagmites, 3LStatua uxoris Lothi, AsStetnomarga, 6 Stellaris lapis, 62 Sterile nitidum, 9IStigmites, soStillatilius lapis, asstrombiteS, II Syriacus lapis, Ia8
Alcum, 3ITaxi fructus petrificatus, 16 Tecolithos, I28 Terebratula, as Tessera
32쪽
Terebratula laevis, is 3 lLaevis &lacunosa, iJ lStriata, asyStriata &lacunosa, III Tessera lusoria lapidea, 68 Thryallides perpetuae, θῖΤiliae lignum petrincatum, I,
Tonitrui cuneus, 125 Topasius orientalis, aὸ Tophus, F, Trochites, 64. IO8 Tubulites, Jj9Balanorum calices referens, 161 Dentalis, IGO.
ibid. Vermicularia, ibid. Virgulta petrificata,
Umbilicus mariNUS, Di Magnus Indicus
33쪽
37쪽
De Lapidibus Vulgaribus & Figuratis
Ecreveram impressentiarum de Lapidibus Figuratis solum.
modo tractare , Verum , Cum horum natura integre cogno
sci nequeat , nisi prius exponantur proprietates , quaS cum aliis lapidibus communes habent , descriptionem Lapidum in genere , principiorumq; eos constituentium huic trach, tui praemittendam censui, quem in finem sit.
DE LAPIDIBUs VULGARIBUS IN GENERE
uidsit Lapis, ejusque generandi modus.
PEx Lapides Vulgares intelligi eos, qui passim obvii sunt, dc in pluri
bus locis frequenter ac copiose nascuntur , ita ut fere cuilibet noti sint, nemo ignorat . Lapis vero in genere definitur , quod sit: Minerale durum , grave , nec ductile , nec in aqua solubile . Potissima lapidearum coagulationum causa est sal partim nitrosus , partim ac1dus in aqua, vel in aere delitescens, qui mediante alterutro , vel turoq; Vehiculo simul poros liquoris, aut luti viscosi subit, in iis figitur, 3c acce-roagulum lapideum exsi A catur, Da iris
38쪽
a ' HIs TORIA LAPIDUM FIGURATORUM
Aεν am- catur; aer enim ambiens a Vapore aquae magis distensus massam vicinam
bisti petria comprimit, salem in intima spatia ab humore relicta vi quadam impellit, Marionem & cum contentis sulphuris ramusculis ita involvit, ut porro a reliqua mas promovet. sanon nisi potentissimo igne separari queat. A b=MA Tria itaque ad sermandum lapidem concurrunt: Sal in convenienti ve-dum Ini- Iuculo susus, Liq Ior terrestris Viscid , ac demum partium proportionata des triac configuratio, Ela coaptatio. currunt. Ut autem hae partes ad constituendam substantiam lapideam requisitar in- Ωtioptio,is. limo sese penetrent, conjungantur , & debite coaptentur, fluiditas omniumstitia Dium, Vel sane potiorum necessaria est, sic enim in motu positae facilius
quiritur. generatio ex fluidis procedit, ita ut ne gemmae quidem, dc lapides durissi- Et a ui mi QScipiantur .
ιὰ, 'Σ. A sale lapidum durities, gravitas, Ec quandoque serma dependent, ibm hi f., quor terreflris sulphure fusi imbutus eis colorem, diaphan eitatem, vel ιν dis d. rapacitatem tribuit, diversa Venique partium configuratio , dc coaptatio p.,dbui. lapidibus aut firmitatem, aut friabilitatem inducit.
De Sale Lapidum causis primaria . I
a s I, Alis diversae alid Licuntur definitiones secundum diversiam modum, quo
definitio- consideratur , & Varias ejus proprietates , quae in tali concipiendines. modo menti ObVeniunt. Hinc Mathematicus illum definit per ceditas figuras, quibus semper donari credit. & per quas ab aliis corporibus, 'Secundum quae sales non sunt, sumcienter distingui putat. Quamobrem Claris ut Mathema- vir Dominicus Gulielmini insud accurat: Sal. di sert: episti ad Illustrissimum,3i ρε- σExcell. D. CHRISTINUM MARTIN LI patritium Venetum inter hucus'. excogitatas salis descriptiones, illas potissimum approbat, quae de hujusmodi salium figuris mentionem quandam faciunt, dc inventae sunt a Langelloto in Chymia Phys , dc novissime ἁ Lemonio proxime ad Lange lotum accedente. Hic salem esse ait: corpus minimum in punctum acutum semper desinens maxime per motum diVisibile. Langelutus vero dicit: Salem esse corpus obtinens puncta, & acumina, sive illa sint fluida, sive rigida. Attamen nec haec definitiones adduino Authori omni ex parte placent, quod Sali tanquam alicui Elemento simplicissimo Inus convenire videantur ;unde sequentem subjungit. cit. Tract. pag. IO. Sales dixerim corpuscula insectilia terminata planis superficiebus , ita ad invicem inclinatis , ut sim- s. huὰtim plicem aliquam includant fgutam. Chymici opinantes,omnium rerum n, cs, ubi. turalium firmitates & pondera potissimum a salibus dependere, iudicant, . illos esse umma ex principiis corporum acti vis, sed reliquis magis fixum ac ponderosum . Plures autem Philosophi praecipue respieientes duas primarias salium proprietates in omnibus eorum speciebus, licet inter se diversis, obvias &sensibiles, nec in ullo alio corpore, quod Sal non est, aut e salibus non constat, observabiles, quae sunt liquabilitas, dc sapiditas. in his dua-
39쪽
bus proprietatibus salium differentias essentiales collocari debere auli1- Seeundum mant: propterea quihor Burgundisae dicit: Salem esse corpus durum, &in Ha- aqua dissolubile , quibus Nobili ranus Bo me addit: &sapidum, nam pos- mel σset dari aliquod corpus durum, & in aqua dissolubile, etiamsi nullus esset sal, nec e sale, aut saltem paucissimo constaret, prout est Lac Lunae minus defaecatum, & luto pingui imbutum, & plures Bolorum species, quae corpora omnia, etiamsi minime sal in a suat, aut p aucissimo sale impraegnata, tamen facile in aqua dissolvuntur . Cum igitur non solum dictanduae ultimor proprietates in omnibus salibus sinceris, & a nullo alio corpore heterogeneo obvelatis deprehendantur, sed insuper quilibet sal suam figuram angularem obtineat, ac consistentiae sit durioris, quaelibet dictarum propositionum quidquam peculiare Definitio ιδc sali proprium exprimit, unde optimum erit , ex illis unicam salis de- SHis saeu- scriptionem concinnare , quae omni & soli conveniat hunc in modum: Sal dum est corpus durum angulare , in aqua facile liquabile , dc sapiditate do- rhρ
In hac salis descriptione omnes ejus proprietates Effentiales, quae illum
in statu sincero constitutum concomitari solent, continentur, & licet particulis Elementaribus non conveniat , tamen propter hoc non reiicienda videtur, cum hae raro vel nunquam sub sensum cadant, dc adhuc magnum subsit dubium, an hae quatuor hucusq; observatae salium differentes
telepipedum rhomboi deum, Al umen rupeum octaedricum, & Nitrum pri maticum hexagonum , quorum figurae omnes aut ad pyramides , aut ad prismata reduc1biles sint, verae Elementares salium species existant,seri primigeniae δί componentes, Vel an etiam compositae , aut derivatae ut cum Gulielmini Ioquar) sint,prout vult Cliaris: Philosophus 2 Comicus D. Hom-heet, inq; alias differentes ac invisibiles salium species tanquam Element, res abeant, &dividantur. Ad majorem autem definitionis intelligentiam sciendum est, quid intel- .ligatur peri liquabile, ne pro aliquae salis in aquam convertibilitate accipiatur,quod valde erroneum esset, nam per liquabilitat em salium solummodo indicatur facilis eorum ab aqua dis lutio, quae tam ob constantem sui immotum omnibus liquidis communem, quam ob subtilissimas suas partiem 's'' las interstitia corpusculorum salin iam cohaerentium facile penetrat, dcilla plerumq; vinculo tantum mechanico, seu ope propriae structurae inita, nulloq; alio vinculo ramoso , aut firmitatem fixam inducente ligata separat, atq; ad minima soli ita poris suis figuris salium proportionatis recipit, & l vi negotio ob parvitatem molis intra propriam substantiam sustineta a quibbus corpusculis salinis intra poros aquae haerentibus sapiditas aquae conciliatur , manifestum signum, quod non fuerint in aquam conversa, sed tantum in ea abscondita, dum praesentia sua aquam salsam reddunt. Expositae salium definitione eorum textura consideranda est, quae constate pluribus particulis insensibilibus longis, rectis, rigidis , & acutis simul unitis, secundum quam particularum diversitatem variae quoque s lium species extingunt : unde aliis ales sunt acres , alii acetosi , alii neutri ,
ut Nitrum , Vitriolum .& Sal marinus: sius est volatilis , alius fixus, alius A a sim
40쪽
simplex, alius compositus, dantur denique inflammabiles, &qui non imflammantur.
Sal Nitrosus cum rebus sulphureis magnam habet cognationem, δc cum aceto sis effervescit, e contra vero Vitriolum nec cum aceto sis tumultuatur, nec id inter δc sulphura aliqua affinitas deprehenditur. Sal communis demum ex aequabili elementorum mixtione componitur, quae illi saporem ex acri & acido temperatum communicat. Praedictus Author incit. di . de Sal. contendisi potiores salium differentias praesertim quo ad sapiditatem diversis eorum figuris debere, sic acid, sapia fato, talem adscribit spiculis salinis in acutos angulos desinentibus. Salem vero unde pro- muriaticum seu marinum, cum acutis angulis careat, dc eorum loco om-ce r. nes rectos habeat, non aciditate, sed salsedine praeditum esse; Vitriolum econtra omni falsedine carere, sed aciditate aliquali dulcedine mixta donari ob acutos suos angulos, nonnullosq; obtusos adjacentes, in quibus dulcedo conssistat. ΝI1trum vero aciditatem dc salsedinem praeseserre ob angulos rectos δc acutos in eodem schemate conjunctos. Alumen demum aciditate praevalente, simul dulcedine Sc aliquali salsedine imbutum esse supponit, quia in eo praevalent anguli acuti, nihilominus tamen nec rectis nec obtusis destituto. Stipticum autem saporem tam in Alumine quam in Vitriolo sensibilem dependere docet, non minus ex asperitate planorum angulo S componentium, quam ex ipsismet angulis, e quibus constituuntur; asperita
terra dc particulis mineralium cum salina substantia commixtorum. Verum quemadmodum sapor stipticus in Vitriolo & Alumine a varia corporum heterogeneorum misceta dependet, nullus inficias ibit, plures a Ghuc salium diversas sapiditates a variis particularum salinarum combinationibus, Sc aliorum corporum admiscelis produci posse. Sed saec Clarissimus Author de saporibus salium tantum primigeniorum intelligit, & non derivatorum, quorum tot erunt differentiae, quot differentes salium combtinationes, dc misce lar. A quo δε- Salium igitur proprietas ab eorum figura, δc existendi modo potissimum itum prρ' dependet, nec non a corporum poris, quibus applicantur, ita ut idem priςta nunc figat, nunc coagulet, deinde separet, &dissolvat secundum variam υς' partium configurationem, cum quibus commiscetur: Si enim earum ca- , vitates leniter subeant, iis sensim irretiti figuntur, dc una cum corpore ,
ωμ' ρ ρ quoci subierunt, in duritiem lapideam coagulantur; Si autem corporis p Ο- ω a i r ros Vi quadam penetrent, Ut sese insinuando, &quasi in cuneando ejus par- ah, tessensibiles a se invicem sep arent, texturam dissolvent, ejusque Vincula
rumpent, prout aqua simplex dissolvit sales, fortis metalla. Ad petria Diveris lapidum species manifestant ad petrificationem omnis generis Mationem sales concurrere. Siquidem sal nitrosus deprehenditur in calce, acetosus in omnis ge- marcassita, neuter in aliis lapidibus. In sale volatili tantillo fixi ligato spirineris sales tum lapidificum consistere valde probabile est,qui poros materiae petrisicam curriit, die aperit, δc ita disponit, ut sales fixi eos facilius pervadere queant, & acc dente debito liquore viscido in lapidem coagulari. sub ,' Spiritus iste lapidificus mediante vehiculo aeris vel aquae undique diffun-
kr tibiq; ditur, dc quamlibet materiam aptam , quam rite penetrat , figit, sem